Viêm tiểu phế quản ở trẻ sơ sinh: nguyên nhân, triệu chứng và cách chữa hiệu quả

Viêm tiểu phế quản ở trẻ sơ sinh: nguyên nhân, triệu chứng và cách chữa hiệu quả

01-03-2022

Là một bệnh phổi phổ biến gây ra bởi virus, viêm tiểu phế quản ở trẻ sơ sinh chủ yếu xảy ra đối với trẻ dưới 6 tháng tuổi trong những tháng mùa đông. Viêm tiểu phế quản có nguy cơ nghiêm trọng hơn và khiến trẻ phải nhập viện nếu trẻ có vấn đề sức khỏe cơ bản hoặc đẻ non.

Viêm tiểu phế quản là bệnh gì?

Viêm tiểu phế quản hay còn gọi viêm tiểu phế quản cấp tính được xác định là tình trạng viêm đường hô hấp gây ra bởi một loại virus tác động tới tiểu phế quản (các đường dẫn hí nhỏ trong phổi).

Tiểu phế quản có nhiệm vụ kiểm soát luồng không khí trong phổi. Bộ phận này có thể bị sưng lên hay tắc nghẽn khi bị nhiễm trùng hoặc tổn thương và ngăn chặn oxy lưu thông.

Trẻ em là đối tượng dễ gặp phải viêm tiểu phế quản nhất nhưng người lớn vẫn có thể bị ảnh hưởng.

Phân loại bệnh viêm tiểu phế quản thành 2 dạng chính:

  • Viêm tiểu phế quản ở trẻ sơ sinh do virus: Virus hợp bào hô hấp (RSV) là nguyên nhân chính gây nên hầu hết các trường hợp viêm tiểu phế quản ở trẻ em. Thời điểm mỗi mùa đông cũng là lúc virus bùng phát gây ảnh hưởng tới trẻ em dưới 1 tuổi.

  • Viêm tiểu phế quản do tắc nghẽn: Dạng này hiếm gặp nhưng rất nguy hiểm, chủ yếu xảy ra ở người lớn. Có thể để lại sẹo ở tiểu phế quản gây tắc nghẽn đường thở, chặn đường thông khí.

Viêm tiểu phế quản ở trẻ sơ sinh Viêm tiểu phế quản là tình trạng phổ biến ở trẻ sơ sinh 

Triệu chứng viêm tiểu phế quản ở trẻ sơ sinh thường gặp

Viêm tiểu phế quản ở trẻ sơ sinh được xác định thông qua các triệu chứng như sau:

  • Sốt nhẹ

  • Ho

  • Thở hụt hơi

  • Khò khè

  • Thở nhanh

  • Da xanh tái vì thiếu oxy (hội chứng xanh tím da)

  • Phổi có tiếng kêu lách tách hoặc tiếng rít khi nghe qua ống nghe

  • Co rút liên sườn

  • Cánh mũi phập phồng

Viêm tiểu phế quản ở trẻ sơ sinh có triệu chứng ban đầu như sổ mũi, ho sốt nhẹ khá giống với cảm lạnh và kéo dài trong 1 – 2 ngày.

Các triệu chứng này sẽ phổ biến và tăng lên về sau. Từ 3 – 5 ngày kế tiếp trẻ ho nhiều lên, tình trạng khó thở, thở rít xuất hiện. Tiếng thở có thể nghe ran rít, ran ngáy, kém thông khí phổi.

Trẻ sẽ ho nhiều hơn kèm theo khò khè và nguy cơ bị khó thở (thở nhanh hơn, thở co kéo lồng ngực). Thở khó khăn khiến trẻ quấy khóc, bỏ bú và đi dần tới thở mệt, da tái và tím. Diễn tiến suy hô hấp nặng, nếu không cấp cứu kịp thời trẻ sẽ bị ngừng thở.

Khi thăm khám, thấy trẻ có biểu hiện nhịp thở nhanh, sốt vừa, xuất hiện các cơn co kéo hô hấp, lồng ngực bị rút lõm, thở rên.

Bệnh viêm tiểu phế quản ở trẻ sơ sinh có triệu chứng tương tự hen suyễn, trẻ thở khò khè kéo dài khoảng 7 ngày, nếu chăm sóc tốt sẽ giảm dần ho sau 14 ngày rồi khỏi hẳn.

Hãy đưa trẻ tới cơ sở y tế ngay nếu trẻ ăn uống khó khăn và hơi thở của trẻ trở nên nhanh hơn hoặc khó khăn hơn. Kèm theo các triệu chứng nghiêm trọng như:

  • Nghe được âm thanh khò khè

  • Thở rất nhanh và nông – nhịp thở hơn 60 nhịp thở/phút

  • Thở gấp – khi trẻ hít vào các xương sườn dường như lõm vào trong

  • Trẻ uể oải hoặc lờ đờ

  • Không uống đủ hoặc thở quá nhanh khi ăn hoặc uống

  • Da chuyển sang màu xanh, đặc biệt là môi và móng tay (tím tái)

Viêm tiểu phế quản ở trẻ sơ sinh Sốt nhẹ là một trong những triệu chứng khi trẻ bị viêm tiểu phế quản

Nguyên nhân gây bệnh viêm tiểu phế quản ở trẻ sơ sinh

Bệnh viêm tiểu phế quản ở trẻ sơ sinh chủ yếu do virus xâm nhập và lây nhiễm qua đường hô hấp.

Phổ biến là các loại virus sau:

Virus hợp bào hô hấp (RSV)

Loại virus chính dẫn tới đa số các trường hợp viêm tiểu phế quản ở trẻ sơ sinh. Virus tấn công trẻ ở độ tuổi từ dưới 1 tuổi. Khi trẻ bị nhiễm loại virus này sẽ bị viêm, tích tụ chất ngầy và sưng đường thở.

Viêm tiểu phế quản ở trẻ sơ sinh Virus hợp bào hô hấp - nguyên nhân chính gây bệnh ở trẻ

Virus Adeno

Virus Adeno gây ra khoảng 10% các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp cấp tính ở trẻ em, loại virus này chủ yếu nhắm vào màng nhầy ở mũi, họng của trẻ.

Virus cúm

Cả người lớn và trẻ em đều có thể bị mắc virus cúm, gây viêm ở phổi, mũi và cổ họng. Trẻ nhỏ mắc bệnh cúm đặc biệt nguy hiểm vì hệ miễn dịch chưa hoàn thiện.

Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ sẽ tăng nguy cơ mắc bệnh viêm tiểu phế quản nếu có một trong những yếu tố nguy cơ là:

  • Không được bú sữa mẹ sau khi sinh

  • Sinh non

  • Mắc bệnh tim hoặc phổi bẩm sinh

  • Hệ miễn dịch yếu

  • Thường xuyên tiếp xúc với khói thuốc lá

  • Ở nơi đông người có virus tồn tại như nhà trẻ

  • Người trong gia đình nhiễm virus và lây nhiễm cho trẻ

Nếu tình trạng viêm tiểu phế quản do tắc nghẽn nghiêm trọng và không được điều trị thì trẻ sơ sinh có thể tử vong. Tình trang này tuy hiếm gặp nhưng vẫn có thể xảy ra mà không có lý do.

Ngoài nguyên nhân chính do virus, bệnh viêm tiểu phế quản ở trẻ sơ sinh còn do các nguyên nhân khác gồm:

  • Hít phải mùi của các hóa chất như amoniac, thuốc tẩy, clo

  • Nhiễm trùng đường hô hấp

  • Gặp phản ứng bất lợi với thuốc

Điều trị viêm tiểu phế quản ở trẻ sơ sinh

Tùy từng triệu chứng viêm tiểu phế quản ở trẻ sơ sinh sẽ áp dụng cách chữa thích hợp:

Hạ sốt

Trường hợp trẻ sơ sinh bị sốt cao, cha mẹ cần biết cách hạ sốt cho trẻ để tránh biến chứng có thể gặp.

Thuốc hạ sốt được dùng cho trẻ gồm 2 loại: paracetamol và ibprofen. Chỉ cho trẻ dùng thuốc hạ sốt khi sốt cao từ 38,5 độ C trở lên và có chỉ định của bác sĩ.

Ngoài việc uống thuốc, cha mẹ có thể lau mát người, mặc đồ thoáng mát thấm mồ hôi cho trẻ, khuyến khích trẻ uống nhiều nước để giúp hạ sốt.

Điều trị ho

Đối với trẻ nhỏ dưới 2 tuổi, không nên dùng thuốc giảm ho bởi ho được coi như một phản xạ có lợi để tống đờm, vi khuẩn ra ngoài.

Trường hợp trẻ sơ sinh bị ho nhiều dẫn đến nôn ói, mất ngủ… cha mẹ có thể thực hiện một số cách an toàn như: Massage gan bàn chân, ngực, lưng cho trẻ, ho mật ong pha với nước để trẻ uống…

Tình trạng ho nhiều sẽ kéo dài trong tuần đầu tiên và giảm dần rồi tự khỏi.

Viêm tiểu phế quản ở trẻ sơ sinh Xoa lưng cho trẻ để giảm ho khi bị viêm tiểu phế quản

Chữa sổ mũi, nghẹt mũi

Muốn làm thông, khô mũi cho trẻ tuyệt đối không nên dùng các thuốc kháng histamine và các thuốc chống sung huyết mũi vì nhóm thuốc này nguy cơ tác dụng phụ cao, đặc biệt với trẻ dưới 2 tuổi.

Cha mẹ cần đều đặn dùng nước muối sinh lý để vệ sinh mũi cho trẻ, duy trì độ ẩm trong phòng ngủ để trẻ bớt khô mũi…

Làm giảm loãng đờm

Tuy rằng có rất nhiều loại thuốc có tác dụng làm loãng đờm, giảm độ dính của đờm trên thị trường như acetylcystein, bromhexin, carbocystein… nhưng những thuốc này lại có hiệu quả khá hạn chế ở trẻ em.

Chỉ khi trẻ được uống đủ nước thì thuốc mới phát huy tác dụng, có thể thấy việc uống đủ nước cơ bản đã giúp làm loãng đờm hiệu quả nên cha mẹ cần khuyến khích trẻ uống nhiều nước mỗi ngày.

Khí dung thuốc giãn phế quản

Khi đưa trẻ tới cơ sở y tế để khám, để điều trị hiện tượng khò khè do co thắt phế quản, bác sĩ sẽ kê đơn thuốc giãn phế quản khí dung (ventolin). Nếu tình trạng khò khè có cải thiện sau lần khí dung đầu tiên thì bác sĩ mới quyết định việc có nên khí dung lần tiếp theo hay không.

Thuốc kháng virus

Việc sử dụng thuốc kháng virus cần có sự đồng ý của bác sĩ vì loại thuốc này không được khuyến cáo sử dụng thường quy trong điều trị bệnh viêm tiểu phế quản ở trẻ sơ sinh, chỉ cân nhắc khi nguyên nhân gây bệnh do virus cúm.

Liệu pháp kháng sinh

Bác sĩ chuyên khoa hô hấp nhi sẽ quyết định trẻ có cần sử dụng liệu pháp kháng sinh hay không khi trẻ gặp các biến chứng như bội nhiễm vi khuẩn, viêm phổi…

Phòng ngừa viêm tiểu phế quản ở trẻ sơ sinh

Cha mẹ có thể giúp trẻ sơ sinh phòng ngừa được bệnh viêm tiểu phế quản bằng các cách sau:

  • Giữ khoảng cách giữa trẻ với người đang có biểu hiện viêm đường hô hâos

  • Trẻ và người chăm sóc trẻ cần phải rửa tay bằng xà bông thường xuyên

  • Ngăn cấm trẻ không được mút tay, ngậm đồ chơi

  • Khi trẻ ho cần dùng khăn, giấy, hoặc tay để che miệng cho trẻ, tránh virus phát tán ra ngoài

  • Thường xuyên vệ sinh nhà cửa, bàn ghế, đồ chơi, quần áo cho trẻ

  • Giữ ấm cho trẻ vào mùa đông

  • Bổ sung vi chất như kẽm, vitamin C… để tăng cường sức khỏe

  • Cho trẻ ăn đủ bữa, đủ chất dinh dưỡng, đa dạng thực phẩm và uống nhiều nước

  • Sử dụng cốc, bát, thìa, dĩa riêng của trẻ

  • Tiêm chủng cho trẻ

  • theo đúng lịch và đầy đủ các mũi cúm, phế cầu, HiB… sau khi sinh theo hướng dẫn của Bộ Y tế

  • Đảm bảo môi trường sống sạch sạch khói cũng như hóa chất

  • Tạo độ ẩm trong không khí trong phòng ngủ, phòng sinh hoạt của trẻ và chú ý vệ sinh các thiết bị tạo ẩm để đề phòng nấm mốc phát sinh.

Với 18 năm đồng hành cùng cha mẹ trong hành trình chăm sóc con yêu, Khoa Nhi – Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc tự hào là địa chỉ tin cậy và uy tín thăm khám các bệnh lý cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ.

Bệnh viện Hồng Ngọc sở hữu nhiều ưu điểm vượt trội về chất lượng và dịch vụ mà cha mẹ hoàn toàn có thể yên tâm đưa trẻ tới thăm khám và điều trị:

– Đội ngũ bác sĩ giỏi chuyên môn, giàu kinh nghiệm sẽ giúp chẩn đoán chính xác tình trạng bệnh cũng như tư vấn phác đồ điều trị hiệu quả cho bệnh nhân. Thêm vào đó, với đội ngũ điều dưỡng chuyên nghiệp, khách hàng sẽ được chăm sóc chu đáo và tận tâm.

– Trang thiết bị y tế tân tiến: Hệ thống máy móc được nhập khẩu đồng bộ từ các quốc gia có nền y tế phát triển như: Nhật, Anh, Mỹ… đem đến kết quả chẩn đoán chính xác.

– Cơ sở vật chất hiện đại: Bệnh viện Hồng Ngọc sở hữu cơ sở vật chất hiện đại theo tiêu chuẩn bệnh viện – khách sạn 5 sao. Thêm vào đó, bệnh viện với 7 cơ sở phủ khắp Hà Nội sẽ tạo sự thuận tiện cho khách hàng khi lựa chọn địa điểm thăm khám.

– Thủ tục nhanh chóng, quy trình chăm sóc sức khỏe chuyên nghiệp, đồng bộ bệnh sử trực tuyến giúp khách hàng dễ dàng đặt lịch và tra cứu.

– Đội ngũ nhân viên tư vấn hỗ trợ nhiệt tình, đáp ứng ngay sau khi khách hàng có yêu cầu.

– Sảnh chờ, phòng khám rộng rãi giúp người bệnh luôn cảm thấy thoải mái. Ngoài ra, bệnh viện còn sở hữu nhiều tiện ích cho khách hàng như: wifi tốc độ cao, bãi đỗ xe miễn phí, buffet miễn phí tại nhà hàng Hong Ngoc Eatery, quầy cafe sang trọng.

**Lưu ý: Những thông tin cung cấp trong bài viết của Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc mang tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa. Người bệnh không được tự ý mua thuốc để điều trị. Để biết chính xác tình trạng bệnh lý, người bệnh cần tới các bệnh viện để được bác sĩ thăm khám trực tiếp, chẩn đoán và tư vấn phác đồ điều trị hợp lý.

Theo dõi fanpage của Khoa Nhi - Bệnh viện Hồng Ngọc TẠI ĐÂY để có thêm những thông tin hữu ích về sức khỏe và các chương trình ưu đãi hấp dẫn từ bệnh viện.

Đọc tiếp
Quay lại
Hỏi đáp Bác sĩ
Viết câu hỏi
Cơ sở chuyên khoa liên quan
Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc – Phúc Trường Minh
  • Số 8 đường Châu Văn Liêm, phường Phú Đô, quận Nam Từ Liêm, Hà Nội
  • Hotline: +(84-24) 7300 8866
Đặt lịch ngay
Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc - Yên Ninh
  • Số 55 Yên Ninh, phường Trúc Bạch, quận Ba Đình, Hà Nội
  • Hotline: (+84-24) 3927 5568
Đặt lịch ngay
Phòng khám đa khoa Hồng Ngọc Keangnam
  • Tầng 10, Keangnam Landmark 72, Phạm Hùng, Hà Nội
  • Hotline: (+84-24) 3927 5568
Đặt lịch ngay
PHÒNG KHÁM ĐA KHOA HỒNG NGỌC - KOSMO TÂY HỒ
  • Gian S20 và TMDV 2A + 2B, Tầng 1 và 2, tổ hợp chung cư, văn phòng kết hợp dịch vụ thương mại Newtatco - Kosmo Tây Hồ, Phường Xuân Tảo, Quận Bắc Từ Liêm, Hà Nội
  • Hotline: (+84-24) 3927 5568
Đặt lịch ngay