Viêm tiểu phế quản ở trẻ sơ sinh chủ yếu xảy ra đối với trẻ dưới 6 tháng tuổi, đặc biệt vào thời điểm giao mùa đông-xuân, thu-đông do hệ miễn dịch non yếu, tiến triển bệnh nhanh. Nhận biết triệu chứng, nguyên nhân, điều trị kịp thời cho trẻ, ngăn ngừa các biển chứng nguy hiểm như viêm phổi, suy hô hấp.
Viêm tiểu phế quản ở trẻ sơ sinh là gì?
Viêm tiểu phế quản ở trẻ sơ sinh là tình trạng viêm đường hô hấp gây ra bởi một loại virus tác động tới tiểu phế quản (các đường dẫn hí nhỏ trong phổi). Tiểu phế quản có nhiệm vụ kiểm soát luồng không khí trong phổi. Bộ phận này có thể bị sưng lên hay tắc nghẽn khi bị nhiễm trùng hoặc tổn thương và ngăn chặn oxy lưu thông.
Phân loại bệnh viêm tiểu phế quản ở trẻ sơ sinh thành 2 dạng chính:
Viêm tiểu phế quản do virus: Virus hợp bào hô hấp (RSV) là nguyên nhân chính gây nên hầu hết các trường hợp viêm tiểu phế quản ở trẻ em. Thời điểm mỗi mùa đông cũng là lúc virus bùng phát gây ảnh hưởng tới trẻ em dưới 1 tuổi.
Viêm tiểu phế quản do tắc nghẽn: Dạng này hiếm gặp nhưng rất nguy hiểm, chủ yếu xảy ra ở người lớn. Có thể để lại sẹo ở tiểu phế quản gây tắc nghẽn đường thở, chặn đường thông khí.
Viêm tiểu phế quản là tình trạng phổ biến ở trẻ sơ sinh
Triệu chứng viêm tiểu phế quản ở trẻ sơ sinh thường gặp
Viêm tiểu phế quản ở trẻ sơ sinh được xác định thông qua các triệu chứng như sau:
Sốt nhẹ
Ho
Thở hụt hơi
Khò khè
Thở nhanh
Da xanh tái vì thiếu oxy (hội chứng xanh tím da)
Phổi có tiếng kêu lách tách hoặc tiếng rít khi nghe qua ống nghe
Co rút liên sườn
Cánh mũi phập phồng
Viêm tiểu phế quản ở trẻ sơ sinh có triệu chứng ban đầu như sổ mũi, ho sốt nhẹ khá giống với cảm lạnh và kéo dài trong 1 – 2 ngày.
Các triệu chứng này sẽ phổ biến và tăng lên về sau. Từ 3 – 5 ngày kế tiếp trẻ ho nhiều lên, tình trạng khó thở, thở rít xuất hiện. Tiếng thở có thể nghe ran rít, ran ngáy, kém thông khí phổi.
Trẻ sẽ ho nhiều hơn kèm theo khò khè và nguy cơ bị khó thở (thở nhanh hơn, thở co kéo lồng ngực). Thở khó khăn khiến trẻ quấy khóc, bỏ bú và đi dần tới thở mệt, da tái và tím. Diễn tiến suy hô hấp nặng, nếu không cấp cứu kịp thời trẻ sẽ bị ngừng thở.
Khi thăm khám, thấy trẻ có biểu hiện nhịp thở nhanh, sốt vừa, xuất hiện các cơn co kéo hô hấp, lồng ngực bị rút...
Viêm tiểu phế quản ở trẻ sơ sinh chủ yếu xảy ra đối với trẻ dưới 6 tháng tuổi, đặc biệt vào thời điểm giao mùa đông-xuân, thu-đông do hệ miễn dịch non yếu, tiến triển bệnh nhanh. Nhận biết triệu chứng, nguyên nhân, điều trị kịp thời cho trẻ, ngăn ngừa các biển chứng nguy hiểm như viêm phổi, suy hô hấp.
Viêm tiểu phế quản ở trẻ sơ sinh là gì?
Viêm tiểu phế quản ở trẻ sơ sinh là tình trạng viêm đường hô hấp gây ra bởi một loại virus tác động tới tiểu phế quản (các đường dẫn hí nhỏ trong phổi). Tiểu phế quản có nhiệm vụ kiểm soát luồng không khí trong phổi. Bộ phận này có thể bị sưng lên hay tắc nghẽn khi bị nhiễm trùng hoặc tổn thương và ngăn chặn oxy lưu thông.
Phân loại bệnh viêm tiểu phế quản ở trẻ sơ sinh thành 2 dạng chính:
Viêm tiểu phế quản do virus: Virus hợp bào hô hấp (RSV) là nguyên nhân chính gây nên hầu hết các trường hợp viêm tiểu phế quản ở trẻ em. Thời điểm mỗi mùa đông cũng là lúc virus bùng phát gây ảnh hưởng tới trẻ em dưới 1 tuổi.
Viêm tiểu phế quản do tắc nghẽn: Dạng này hiếm gặp nhưng rất nguy hiểm, chủ yếu xảy ra ở người lớn. Có thể để lại sẹo ở tiểu phế quản gây tắc nghẽn đường thở, chặn đường thông khí.
Viêm tiểu phế quản là tình trạng phổ biến ở trẻ sơ sinh
Triệu chứng viêm tiểu phế quản ở trẻ sơ sinh thường gặp
Viêm tiểu phế quản ở trẻ sơ sinh được xác định thông qua các triệu chứng như sau:
Sốt nhẹ
Ho
Thở hụt hơi
Khò khè
Thở nhanh
Da xanh tái vì thiếu oxy (hội chứng xanh tím da)
Phổi có tiếng kêu lách tách hoặc tiếng rít khi nghe qua ống nghe
Co rút liên sườn
Cánh mũi phập phồng
Viêm tiểu phế quản ở trẻ sơ sinh có triệu chứng ban đầu như sổ mũi, ho sốt nhẹ khá giống với cảm lạnh và kéo dài trong 1 – 2 ngày.
Các triệu chứng này sẽ phổ biến và tăng lên về sau. Từ 3 – 5 ngày kế tiếp trẻ ho nhiều lên, tình trạng khó thở, thở rít xuất hiện. Tiếng thở có thể nghe ran rít, ran ngáy, kém thông khí phổi.
Trẻ sẽ ho nhiều hơn kèm theo khò khè và nguy cơ bị khó thở (thở nhanh hơn, thở co kéo lồng ngực). Thở khó khăn khiến trẻ quấy khóc, bỏ bú và đi dần tới thở mệt, da tái và tím. Diễn tiến suy hô hấp nặng, nếu không cấp cứu kịp thời trẻ sẽ bị ngừng thở.
Khi thăm khám, thấy trẻ có biểu hiện nhịp thở nhanh, sốt vừa, xuất hiện các cơn co kéo hô hấp, lồng ngực bị rút lõm, thở rên.
Bệnh viêm tiểu phế quản ở trẻ sơ sinh có triệu chứng tương tự hen suyễn, trẻ thở khò khè kéo dài khoảng 7 ngày, nếu chăm sóc tốt sẽ giảm dần ho sau 14 ngày rồi khỏi hẳn.
Hãy đưa trẻ tới cơ sở y tế ngay nếu trẻ ăn uống khó khăn và hơi thở của trẻ trở nên nhanh hơn hoặc khó khăn hơn. Kèm theo các triệu chứng nghiêm trọng như:
Nghe được âm thanh khò khè
Thở rất nhanh và nông – nhịp thở hơn 60 nhịp thở/phút
Thở gấp – khi trẻ hít vào các xương sườn dường như lõm vào trong
Trẻ uể oải hoặc lờ đờ
Không uống đủ hoặc thở quá nhanh khi ăn hoặc uống
Da chuyển sang màu xanh, đặc biệt là môi và móng tay (tím tái)
Sốt là một trong những triệu chứng khi trẻ bị viêm tiểu phế quản ở trẻ sơ sinh
Nguyên nhân gây bệnh viêm tiểu phế quản ở trẻ sơ sinh
Bệnh viêm tiểu phế quản ở trẻ sơ sinh chủ yếu do virus xâm nhập và lây nhiễm qua đường hô hấp.
Virus hợp bào hô hấp (RSV): Thường tấn công trẻ ở độ tuổi từ dưới 1 tuổi. Khi trẻ bị nhiễm loại virus này sẽ bị viêm, tích tụ chất ngầy và sưng đường thở.
Virus hợp bào hô hấp - nguyên nhân chính gây bệnh viêm tiểu phế quản ở trẻ sơ sinh
Virus Adeno: Gây ra khoảng 10% các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp cấp tính ở trẻ em, loại virus này chủ yếu nhắm vào màng nhầy ở mũi, họng của trẻ.
Virus cúm: Cả người lớn và trẻ em đều có thể bị mắc virus cúm, gây viêm ở phổi, mũi và cổ họng. Trẻ nhỏ mắc bệnh cúm đặc biệt nguy hiểm vì hệ miễn dịch chưa hoàn thiện.
Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ sẽ tăng nguy cơ mắc bệnh viêm tiểu phế quản nếu có một trong những yếu tố nguy cơ là:
Không được bú sữa mẹ sau khi sinh
Sinh non
Mắc bệnh tim hoặc phổi bẩm sinh
Hệ miễn dịch yếu
Thường xuyên tiếp xúc với khói thuốc lá
Ở nơi đông người có virus tồn tại như nhà trẻ
Người trong gia đình nhiễm virus và lây nhiễm cho trẻ
Nếu tình trạng viêm tiểu phế quản do tắc nghẽn nghiêm trọng và không được điều trị thì trẻ sơ sinh có thể tử vong. Tình trang này tuy hiếm gặp nhưng vẫn có thể xảy ra mà không có lý do.
Ngoài nguyên nhân chính do virus, bệnh viêm tiểu phế quản ở trẻ sơ sinh còn do các nguyên nhân khác gồm:
Hít phải mùi của các hóa chất như amoniac, thuốc tẩy, clo
Tùy từng triệu chứng viêm tiểu phế quản ở trẻ sơ sinh sẽ áp dụng cách chữa thích hợp:
Hạ sốt: Trường hợp trẻ sơ sinh bị sốt cao, cha mẹ cần biết cách hạ sốt cho trẻ để tránh biến chứng có thể gặp.
Thuốc hạ sốt được dùng cho trẻ gồm 2 loại: paracetamol và ibprofen. Chỉ cho trẻ dùng thuốc hạ sốt khi sốt cao từ 38,5 độ C trở lên và có chỉ định của bác sĩ.
Ngoài việc uống thuốc, cha mẹ có thể lau mát người, mặc đồ thoáng mát thấm mồ hôi cho trẻ, khuyến khích trẻ uống nhiều nước để giúp hạ sốt.
Điều trị ho
Đối với trẻ nhỏ dưới 2 tuổi, không nên dùng thuốc giảm ho bởi ho được coi như một phản xạ có lợi để tống đờm, vi khuẩn ra ngoài. Tình trạng ho nhiều sẽ kéo dài trong tuần đầu tiên và giảm dần rồi tự khỏi.
Trường hợp trẻ sơ sinh bị ho nhiều dẫn đến nôn ói, mất ngủ… cha mẹ có thể thực hiện một số cách an toàn như: Massage gan bàn chân, ngực, lưng cho trẻ, ho mật ong pha với nước để trẻ uống…
Xoa lưng cho trẻ để giảm ho khi bị viêm tiểu phế quản
Chữa sổ mũi, nghẹt mũi
Muốn làm thông, khô mũi cho trẻ tuyệt đối không nên dùng các thuốc kháng histamine và các thuốc chống sung huyết mũi vì nhóm thuốc này nguy cơ tác dụng phụ cao, đặc biệt với trẻ dưới 2 tuổi.
Cha mẹ cần đều đặn dùng nước muối sinh lý để vệ sinh mũi cho trẻ, duy trì độ ẩm trong phòng ngủ để trẻ bớt khô mũi…
Làm giảm loãng đờm
Tuy rằng có rất nhiều loại thuốc có tác dụng làm loãng đờm, giảm độ dính của đờm trên thị trường như acetylcystein, bromhexin, carbocystein… nhưng những thuốc này lại có hiệu quả khá hạn chế ở trẻ em.
Chỉ khi trẻ được uống đủ nước thì thuốc mới phát huy tác dụng, có thể thấy việc uống đủ nước cơ bản đã giúp làm loãng đờm hiệu quả nên cha mẹ cần khuyến khích trẻ uống nhiều nước mỗi ngày.
Khí dung thuốc giãn phế quản
Khi đưa trẻ tới cơ sở y tế để khám, để điều trị hiện tượng khò khè do co thắt phế quản, bác sĩ sẽ kê đơn thuốc giãn phế quản khí dung (ventolin). Nếu tình trạng khò khè có cải thiện sau lần khí dung đầu tiên thì bác sĩ mới quyết định việc có nên khí dung lần tiếp theo hay không.
Thuốc kháng virus
Việc sử dụng thuốc kháng virus cần có sự đồng ý của bác sĩ vì loại thuốc này không được khuyến cáo sử dụng thường quy trong điều trị bệnh viêm tiểu phế quản ở trẻ sơ sinh, chỉ cân nhắc khi nguyên nhân gây bệnh do virus cúm.
Liệu pháp kháng sinh
Bác sĩ chuyên khoa hô hấp nhi sẽ quyết định trẻ có cần sử dụng liệu pháp kháng sinh hay không khi trẻ gặp các biến chứng như bội nhiễm vi khuẩn, viêm phổi…
Cha mẹ có thể giúp trẻ sơ sinh phòng ngừa được bệnh viêm tiểu phế quản bằng các cách sau:
Giữ khoảng cách giữa trẻ với người đang có biểu hiện viêm đường hô hấp
Trẻ và người chăm sóc trẻ cần phải rửa tay bằng xà bông thường xuyên
Ngăn cấm trẻ không được mút tay, ngậm đồ chơi
Khi trẻ ho cần dùng khăn, giấy, hoặc tay để che miệng cho trẻ, tránh virus phát tán ra ngoài
Thường xuyên vệ sinh nhà cửa, bàn ghế, đồ chơi, quần áo cho trẻ
Giữ ấm cho trẻ vào mùa đông
Bổ sung vi chất như kẽm, vitamin C… để tăng cường sức khỏe
Cho trẻ ăn đủ bữa, đủ chất dinh dưỡng, đa dạng thực phẩm và uống nhiều nước
Sử dụng cốc, bát, thìa, dĩa riêng của trẻ
Tiêm chủng cho trẻ
Theo đúng lịch và đầy đủ các mũi cúm, phế cầu, HiB… sau khi sinh theo hướng dẫn của Bộ Y tế
Đảm bảo môi trường sống sạch sạch khói cũng như hóa chất
Tạo độ ẩm trong không khí trong phòng ngủ, phòng sinh hoạt của trẻ và chú ý vệ sinh các thiết bị tạo ẩm để đề phòng nấm mốc phát sinh.
Khoa Nhi – Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc tự hào là địa chỉ tin cậy và uy tín thăm khám & điều trị các bệnh lý cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ với chất lượng dịch vụ cao theo tiêu chuẩn quốc tế:
– Đội ngũ bác sĩ giỏi chuyên môn, giàu kinh nghiệm sẽ giúp chẩn đoán chính xác tình trạng bệnh cũng như tư vấn phác đồ điều trị hiệu quả cho bệnh nhân
– Trang thiết bị y tế đầy đủ - tân tiến (X-quang, CT, siêu âm, nội soi tai mũi họng,…): Hệ thống máy móc được nhập khẩu đồng bộ từ các quốc gia có nền y tế phát triển như: Nhật, Anh, Mỹ… cho hình ảnh rõ nét, phát hiện tổn thương sâu bên trong, hỗ trợ chẩn đoán chính xác.
– 7 cơ sở (2 Bệnh viện & 5 Phòng khám) phủ khắp Hà Nội: Thuận tiện di chuyển, lựa chọn địa điểm thăm khám
– Thủ tục bảo hiểm nhanh gọn: Áp dụng BHYT, 40++ Bảo hiểm bảo lãnh. Nhân viên BV hỗ trợ thủ tục bảo hiểm từ a-z, hỗ trợ 24/7 trong suốt quá trình thăm khám và lưu viện
– Sở hữu nhiều tiện ích chuẩn 5 sao: Bãi đỗ xe miễn phí, buffet miễn phí tại nhà hàng Hong Ngoc Eatery, quầy cafe sang trọng,…
**Lưu ý: Những thông tin cung cấp trong bài viết của BVĐK Hồng Ngọc mang tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa. Để biết chính xác tình trạng bệnh lý cần tới các bệnh viện để được bác sĩ thăm khám trực tiếp, tư vấn phác đồ điều trị phù hợp nhất.
KHOA NHI - BỆNH VIỆN ĐA KHOA HỒNG NGỌC
- 55 Yên Ninh, Ba Đình, Hà Nội
- Số 8 Châu Văn Liêm, Nam Từ Liêm, Hà Nội
- Tầng 3, tòa B, Tasco Mall, 07- 09 Nguyễn Văn Linh, Long Biên, Hà Nội
- Tầng 10 Keangnam Landmark 72, Phạm Hùng, Hà Nội
- Tầng 1, TTTM TNL Plaza Goldseason, 47 Nguyễn Tuân, Thanh Xuân, Hà Nội
- Tầng 1, HPC Landmark 105, Tố Hữu, Hà Đông, Hà Nội
- Tầng 1,2,3, Kosmo Tây Hồ, 161 Xuân La, Bắc Từ Liêm, Hà Nội
Hotline tư vấn miễn phí và đặt lịch nhanh nhất: 0947.616.006
Gian S20 và TMDV 2A + 2B, Tầng 1 và 2, tổ hợp chung cư, văn phòng kết hợp dịch vụ thương mại Newtatco - Kosmo Tây Hồ, Phường Xuân Tảo, Quận Bắc Từ Liêm, Hà Nội
