Nhồi máu cơ tim là bệnh lý nguy hiểm có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng nếu không được xử lý kịp thời, thậm chí có thể gây tử vong. Đây là một vấn đề về sức khỏe cần được đặc biệt quan tâm vì tần suất các ca bệnh nhồi máu cơ tim đang ngày càng gia tăng trong những năm gần đây.
Nhồi máu cơ tim là gì?
Nhồi máu cơ tim xảy ra khi các động mạch cung cấp máu đến cơ tim bị tắc nghẽn hoặc hạn chế. Các động mạch này có nhiệm vụ cung cấp oxy và dưỡng chất cho cơ tim hoạt động một cách hiệu quả. Tuy nhiên, do tắc nghẽn động mạch, dòng máu không thể lưu thông đầy đủ, gây thiếu oxy và dẫn đến tổn thương cơ tim.
Nguyên nhân gây nhồi máu cơ tim
Nguyên nhân chính của nhồi máu cơ tim là do tắc nghẽn động mạch mạch vành, chủ yếu do sự tích tụ của chất béo, cholesterol và các tạp chất trên thành động mạch, hình thành các cục máu đông (mảng bám) gọi là triệu chứng của bệnh mạch vành. Dưới đây là một số nguyên nhân cụ thể:
Aterosclerosis: Đây là quá trình mà các mảng bám tích tụ trên thành động mạch, làm hẹp lumen và hạn chế sự lưu thông máu. Mảng bám bao gồm chất béo, cholesterol, xơ cứng, các tạp chất và tế bào viêm. Khi mảng bám phát triển và bị vỡ, có thể gây tắc nghẽn động mạch và tạo ra cục máu đông.
Nhồi máu cơ tim là bệnh lý tim mạch nguy hiểm, có thể đe dọa tính mạngTổn thương mạch vành: Sự tổn thương trực tiếp hoặc tổn thương mạch vành cũng có thể gây ra tình trạng nhồi máu cơ tim. Ví dụ, một cú va chạm hoặc viêm nhiễm ở một bộ phần nào đó trên cơ thể có thể gây tổn thương và viêm nhiễm trong mạch vành.
Hút thuốc lá: là một yếu tố nguy cơ cao trong bệnh lý nhồi máu cơ tim. Hút thuốc lá gây tổn thương mạch vành, làm tăng hình thành và tích tụ của mảng bám và tăng nguy cơ hình thành cục máu đông.
Tiền sử gia đình: Có tiền sử nhồi máu cơ tim trong gia đình, đặc biệt là ở người thân trực tiếp (cha, mẹ, anh chị em) cũng là một yếu tố tăng nguy cơ.
Tuổi tác và giới tính: Nguy cơ mắc nhồi máu cơ tim gia tăng theo tuổi tác. Nam giới thường có nguy cơ cao hơn so với phụ nữ trước tuổi mãn kinh. Tuy nhiên, sau tuổi mãn kinh, nguy cơ nhồi máu cơ tim ở phụ nữ cũng tăng lên.
Bệnh tiểu đường: có thể gây tổn thương mạch vành và làm tăng nguy cơ nhồi máu cơ tim.
Cao huyết áp: Áp lực máu cao có thể gây tổn thương và hẹp các động mạch mạch vành, làm tăng nguy cơ nhồi máu cơ tim.
Chế độ ăn không lành mạnh: Sử dụng một lượng chất béo lớn, cholesterol cao, đường và muối trong chế độ ăn hàng ngày có thể tăng nguy cơ nhồi máu cơ tim.
Ít hoạt động thể chất: Sự thiếu hoạt động thể chất và không duy trì một lối sống năng động có thể làm tăng nguy cơ nhồi máu cơ tim.
Bệnh mỡ trong máu: Một lượng cao cholesterol LDL (xấu) và mức cholesterol HDL (tốt) thấp có thể tăng nguy cơ nhồi máu cơ tim.
Stress và căng thẳng: Mức độ căng thẳng và stress dài hạn có thể tác động đến hệ thống tim mạch và gây nguy cơ nhồi máu cơ tim.
Bệnh lý khác: Các bệnh lý khác như bệnh thận mãn tính, bệnh viêm khớp, bệnh gan, bệnh tăng huyết áp do tiếng ồn lành mạnh, và nhiều bệnh lý khác cũng có thể gây tác động đến mạch vành và tăng nguy cơ nhồi máu cơ tim.
Việc hiểu rõ về nguyên nhân nhồi máu cơ tim là yếu tố quan trọng để có thể đưa ra biện pháp phòng ngừa và điều trị hiệu quả.
Có thể bạn quan tâm:
Triệu chứng cảnh báo nhồi máu cơ tim
Triệu chứng của nhồi máu cơ tim có thể khác nhau ở mỗi bệnh nhân, phụ thuộc vào mức độ tắc nghẽn của động mạch vành và vị trí bị ảnh hưởng. Tuy nhiên, dưới đây là một số triệu chứng thường gặp của bệnh lý nhồi máu cơ tim:
Đau ngực
Đây là triệu chứng phổ biến nhất của nhồi máu cơ tim. Đau ngực thường được miêu tả như cảm giác nặng, chèn ép, nhức nhối hoặc nhói. Thường xảy ra ở vùng ngực phía trên, hoặc sau xương ức và có thể lan ra cánh tay trái, cổ, hàm hoặc vùng bụng dưới.
Nhồi máu cơ tim gây nên các cơn đau tức ngực dữ dộiKhó thở
Nhồi máu cơ tim có thể gây ra cảm giác khó thở hoặc thở hổn hển. Đây là do một phần của cơ tim bị suy giảm chức năng hoặc do chất lỏng bị tích tụ trong phổi.
Mệt mỏi
Mệt mỏi không bình thường và mất năng lượng cũng có thể là một triệu chứng của nhồi máu cơ tim. Điều này xảy ra do cơ tim không đủ mạnh để cung cấp đủ máu và oxy đi nuôi cơ thể.
Buồn nôn và nôn
Một số người có thể gặp triệu chứng buồn nôn hoặc nôn khi bị nhồi máu cơ tim. Đây là do tác động của cơ tim yếu và suy giảm tuần hoàn máu.
Hoa mắt, chóng mặt hoặc ngất xỉu
Khi máu và oxy cung cấp đến não bị suy giảm do nhồi máu cơ tim, có thể gây ra cảm giác hoa mắt, chóng mặt hoặc thậm chí ngất xỉu.
Đau họng hoặc nhức đầu
Một số người có thể gặp các triệu chứng như đau họng hoặc nhức đầu do tác động của nhồi máu cơ tim lên các dây thần kinh trong cơ thể.
Nếu gặp bất kỳ triệu chứng nghi ngờ liên quan đến nhồi máu cơ tim, người dân cần phải đến các cơ sở y tế chuyên về tim mạch để được thăm khám và làm các kiểm tra chuyên sâu.
Chẩn đoán nhồi máu cơ tim
Để chẩn đoán chính xác bệnh lý nhồi máu cần được thực hiện bởi các chuyên gia về tim mạch. Dưới đây là một số phương pháp thông thường được sử dụng để xác định:
Siêu âm Doppler tim giúp chẩn đoán nhồi máu cơ timKhám lâm sàng: Bác sĩ sẽ thực hiện các công đoạn khám lâm sàng, cũng như trao đổi với bệnh nhân về triệu chứng, tiền sử bệnh lý và các yếu tố nguy cơ khác. Bác sĩ sẽ có thể trao đổi kỹ hơn về các triệu chứng như đau ngực, khó thở, mệt mỏi và các triệu chứng không điển hình khác.
Điện tâm đồ: được sử dụng để ghi lại hoạt động điện của tim. Nó có thể giúp xác định sự bất thường trong nhịp tim và phát hiện các dấu hiệu của nhồi máu cơ tim.
Xét nghiệm máu: Xét nghiệm máu có thể đo được mức đường huyết, mức cholesterol và các chỉ số khác để đánh giá nguy cơ nhồi máu cơ tim.
Chẩn đoán hình ảnh: Chẩn đoán hình ảnh bao gồm X-quang tim, siêu âm tim,... có thể được chỉ định để đánh giá cấu trúc và chức năng tim, xem xét vị trí và mức độ tắc nghẽn động mạch vành.
Test tăng cường: Nếu kết quả của các xét nghiệm trên không rõ ràng, bác sĩ có thể yêu cầu thực hiện thử nghiệm tăng cường như thử nghiệm bài vận động cường độ cao (exercise stress test), thử nghiệm thực phẩm (pharmacologic stress test), hoặc thử nghiệm đột ngột (cardiac catheterization) để đánh giá rõ hơn chức năng tim và mạch vành.
Cardiac catheterization: Đây là một thủ tục nội soi sử dụng một ống mỏng được đưa qua các động mạch mạch vành để xem xét trực tiếp và đánh giá mức độ tắc nghẽn của các động mạch mạch vành.
Điều trị nhồi máu cơ tim
Điều trị nhồi máu cơ tim có thể bao gồm một số phương pháp như sau:
Thay đổi lối sống: Thay đổi lối sống là một phần quan trọng trong điều trị nhồi máu cơ tim:
Chế độ ăn uống lành mạnh: Hạn chế lượng chất béo, cholesterol và muối trong chế độ ăn hàng ngày và tăng cường tiêu thụ rau, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt và các nguồn protein không béo.
Tập thể dục: Thực hiện các hoạt động thể chất đều đặn, như đi bộ, chạy bộ, bơi lội, để cải thiện sức khỏe tim mạch và giảm nguy cơ nhồi máu cơ tim.
Ngưng thuốc lá: Hút thuốc lá là một yếu tố nguy cơ lớn gây nhồi máu cơ tim. Nếu bạn hút thuốc, hãy cố gắng để bỏ thuốc hoàn toàn.
Kiểm soát căng thẳng: Học cách giảm căng thẳng và áp lực trong cuộc sống hàng ngày, ví dụ như yoga, hoặc tập thể dục nhẹ.
Dùng thuốc: Các loại thuốc có thể được sử dụng để điều trị nhồi máu cơ tim, bao gồm:
Thuốc chống đau ngực (nitrat) để giảm triệu chứng đau ngực.
Thuốc chống đông (như aspirin, clopidogrel) để ngăn ngừa những cục máu đông trong động mạch.
Thuốc giảm cholesterol (statin) để kiểm soát mức cholesterol và giảm nguy cơ tắc nghẽn động mạch.
Thuốc chống co thắt mạch vành (như beta-blocker, calcium channel blocker) để giảm căng thẳng trên tim và cải thiện lưu thông máu.
Thuốc điều chỉnh huyết áp (như ACE inhibitor, ARB) để kiểm soát huyết áp và giảm nguy cơ nhồi máu cơ tim.
Thực hiện can thiệp mạch vành: Trong một số trường hợp, các quá trình can thiệp mạch vành có thể được thực hiện, bao gồm:
Thủ thuật stent: Một ống mở rộng được gắn vào động mạch để mở rộng và tái cấu trúc động mạch.
Nạo động mạch: là quá trình loại bỏ các cục máu đông và cặn bã từ động mạch mạch vành.
Bắc cầu nối mạch vành: Đây là một quá trình phẫu thuật trong đó các đoạn động mạch khỏe mạnh được sử dụng để đi ngang qua đoạn tắc nghẽn của động mạch mạch vành, cung cấp cửa thông máu mới cho tim.
Chăm sóc theo dõi và điều trị hỗ trợ: Sau điều trị, quan trọng để tiếp tục theo dõi và điều trị hỗ trợ để kiểm soát bệnh và giảm nguy cơ tái phát. Bệnh nhân cần thăm khám định kỳ, xét nghiệm và điều chỉnh thuốc theo chỉ định của bác sĩ.
Các phương pháp điều trị cụ thể sẽ phụ thuộc vào từng trường hợp cụ thể và cần có sự chỉ định của bác sĩ chuyên môn. Bởi vậy, cần thiết phải tìm kiếm sự tư vấn và chăm sóc y tế từ các chuyên gia y tế để được chẩn đoán và điều trị thích hợp.
Thăm khám tim mạch thường xuyên để phát hiện sớm các bất thườngCách phòng ngừa nhồi máu cơ tim
Phòng ngừa nhồi máu cơ tim là điều rất quan trọng để duy trì sức khỏe tim mạch. Dưới đây là một số cách phòng ngừa bệnh lý này:
Duy trì lối sống lành mạnh:
Chế độ ăn cân bằng và giàu chất dinh dưỡng, bao gồm rau, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt, cá, gia cầm và các nguồn protein không béo.
Giảm tiêu thụ chất béo bão hòa và chất béo trans (chất béo xấu)
Hạn chế tiêu thụ muối và đường.
Hạn chế tiêu bia rượu và các đồ uống có chứa cafein.
Tránh thức ăn nhanh và đồ ăn chế biến sẵn.
Vận động thể lực:
Luyện tập thể dục thể thao đều đặn ít nhất 150 phút mỗi tuần. Đi bộ, chạy bộ, bơi lội và tập thể dục aerobic đều là các hoạt động tốt cho tim mạch.
Duy trì mức vận động phù hợp với tình trạng sức khỏe, theo hướng dẫn của bác sĩ.
Hạn chế hút thuốc lá:
Nếu bạn hút thuốc, hãy nỗ lực để bỏ thuốc hoàn toàn. Hút thuốc lá là một yếu tố nguy cơ lớn gây nhồi máu cơ tim.
Nếu cần sự hỗ trợ để bỏ thuốc lá, có thể tìm giúp đỡ từ chuyên gia y tế hoặc các chương trình hỗ trợ cai nghiện thuốc lá.
Kiểm soát căng thẳng:
Học cách quản lý và giảm căng thẳng trong cuộc sống hàng ngày, bằng cách sử dụng các kỹ thuật thư giãn, yoga, thiền, tập thể dục nhẹ hoặc các hoạt động giảm căng thẳng khác.
Kiểm soát cân nặng:
Duy trì cân nặng lành mạnh thông qua chế độ ăn uống và vận động thích hợp. Béo phì là một yếu tố nguy cơ cho nhồi máu cơ tim.
Kiểm soát huyết áp và mức đường trong máu:
Điều chỉnh huyết áp và kiểm soát mức đường trong máu nếu bạn bị mắc bệnh tăng huyết áp hoặc tiểu đường. Theo dõi chế độ ăn uống, uống thuốc đúng hướng dẫn của bác sĩ và thường xuyên kiểm tra sức khỏe.
Kiểm tra sức khỏe định kỳ:
Thực hiện kiểm tra sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm bất kỳ vấn đề tim mạch nào và nhận sự chăm sóc y tế kịp thời.
Phòng ngừa nhồi máu cơ tim là một quá trình dài hơi, đòi hỏi sự kiên nhẫn và kỷ luật trong việc sống lành mạnh. Hãy trao đổi với xin ý kiến của bác sĩ chuyên khoa để nhận được sự hỗ trợ tốt nhất.
Chuyên khoa Tim mạch - bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc là một địa chỉ khám tim mạch uy tín, với đội ngũ bác sĩ chuyên môn cao, trang thiết bị hiện đại,... sẽ giúp phát hiện các bệnh nhồi máu cơ tim và có phác đồ điều trị bệnh hiệu quả nhất, đồng thời tư vấn nhiệt tình và tận tâm cho từng trường hợp mắc bệnh cụ thể.
https://www.youtube.com/watch?v=lrAOYqzCnFw
Đăng ký nhận tư vấn và thăm khám với chuyên gia Tim mạch BV Hồng Ngọc tại đây:
**Lưu ý: Những thông tin cung cấp trong bài viết của Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc mang tính chất tham khảo không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa. Người bệnh không được tự ý mua thuốc để điều trị. Để biết chính xác tình trạng bệnh lý người bệnh cần tới các bệnh viện để được bác sĩ thăm khám trực tiếp chẩn đoán và tư vấn phác đồ điều trị hợp lý.
Theo dõi fanpage của Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc để biết thêm thông tin bổ ích khác.
