“Tôi thấy hơi đau đầu, choáng nhẹ nên đo thử huyết áp ở nhà thì thấy hơi cao. Tôi tự mua thuốc về uống đều mỗi ngày và không đi khám, vì thấy vẫn chịu được.”
Đó là chia sẻ của anh C.Đ.Q (45 tuổi, Hà Nội). Sau hơn một tháng tự điều trị, tình trạng không cải thiện mà ngày càng nặng hơn. Anh bắt đầu cảm thấy đau đầu nhiều hơn, choáng váng thường xuyên kèm theo cảm giác đau bụng âm ỉ, ợ hơi kéo dài. Khi đến bệnh viện kiểm tra, huyết áp của anh vẫn ở mức cao dù đang dùng thuốc. Đáng lo ngại hơn, chỉ số cận lâm sàng ghi nhận cơ thể anh đã bắt đầu xuất hiện phù gai thị - dấu hiệu cho thấy huyết áp đã gây tổn thương đến cơ quan đích.
Tăng huyết áp được ví như “kẻ giết người thầm lặng” vì diễn tiến âm thầm trong thời gian dài nhưng lại là nguyên nhân của rất nhiều bệnh tim mạch nguy hiểm: Đột quỵ, nhồi máu cơ tim, suy thận... Đáng chú ý, nhiều người bệnh chủ quan cho rằng chỉ cần uống thuốc là có thể tự kiểm soát huyết áp tại nhà. Nhưng theo ThS.BS Nghiêm Thu Thảo - Chuyên khoa Nội Tim mạch, BVĐK Hồng Ngọc, đây chính là một trong những sai lầm phổ biến khiến tình trạng tăng huyết áp ngày càng nặng hơn và có thể gây ra biến chứng bất cứ lúc nào.
1. Huyết áp là gì và khi nào được gọi là tăng huyết áp?
Huyết áp là áp lực máu ở trong lòng động mạch. Huyết áp được tạo ra bởi lực co bóp của tim và sức cản của động mạch.
Khi tim co bóp, máu sẽ được bơm ra ngoài và ép vào thành động mạch làm mạch máu căng lên, số đo huyết áp ở thời điểm này gọi là huyết áp tâm thu.
Khi tim giãn ra, thành động mạch trở lại trạng thái ban đầu, số đo huyết áp tại thời điểm này gọi là huyết áp tâm trương.
Một người được coi là bị tăng huyết áp khi: Huyết áp tâm thu ≥ 140 mmHg và/hoặc Huyết áp tâm trương ≥ 90 mmHg
Ngược lại, huyết áp bình thường là khi: Huyết áp Tâm thu < 130 mmHg và Tâm trương < 85 mmHg
Một người được coi là bị tăng huyết áp khi: Huyết áp tâm thu ≥ 140 mmHg và/hoặc Huyết áp tâm trương ≥ 90 mmHg
2. Tăng huyết áp nguy hiểm như thế nào?
Theo ThS.BS Nghiêm Thu Thảo - Chuyên khoa Nội Tim mạch, BVĐK Hồng Ngọc, đa số bệnh nhân tăng huyết áp đều cảm thấy trong người “hoàn toàn bình thường” cho đến khi khởi phát các biến cố nghiêm trọng. Dưới đây là các biến chứng thường gặp do tăng huyết áp kéo dài mà người bệnh cần đặc biệt lưu ý:
Tim: Khi huyết áp cao, tim phải co bóp mạnh hơn để đẩy máu đi khắp cơ thể. Hậu quả của việc gắng sức lâu ngày này khiến cơ tim dày lên, mất tính đàn hồi và co bóp kém hiệu quả dẫn đến suy tim và rối loạn nhịp tim. Ngoài ra, tăng huyết áp còn thúc đẩy quá trình hình thành xơ vữa và huyết khối - nguyên nhân gây nhồi máu cơ tim.
Não: Não bộ có hệ mạch máu rất nhỏ và nhạy cảm. Khi huyết áp tăng cao đột ngột hoặc kéo dài, áp lực này có thể làm vỡ mạch máu não, gây xuất huyết não. Ngược lại, nếu lòng mạch bị xơ vữa do tăng huyết áp lâu ngày, dòng máu lên não sẽ bị tắc nghẽn - nguyên nhân hàng đầu dẫn đến đột quỵ thiếu máu não (nhồi máu não) hoặc thiểu năng tuần hoàn não.
Thận: Thận có hàng triệu đơn vị lọc nhỏ gọi là cầu thận - nơi lọc máu và loại bỏ chất thải. Khi huyết áp tăng cao kéo dài, các tiểu động mạch nuôi cầu thận phải chịu áp lực lớn, dẫn đến tổn thương thành mạch và giảm lưu lượng máu đến thận. Lâu ngày, các cầu thận bị xơ hóa, chức năng lọc máu suy giảm dần, dẫn đến suy thận mạn tính.
Mắt: Tăng huyết áp kéo dài gây tổn thương hệ mạch máu nhỏ ở đáy mắt, nơi tập trung các mao mạch nuôi võng mạc. Khi các mạch này bị xơ cứng, phù nề hoặc xuất huyết, người bệnh có thể bị nhìn mờ, giảm thị lực hoặc cảm giác “lóa” khi nhìn ánh sáng.
Mạch máu: Tăng huyết áp giống như một dòng nước chảy xiết liên tục trong hệ thống ống dẫn khiến lòng mạch bị bào mòn, dễ tích tụ mảng xơ vữa, làm hẹp mạch máu và cản trở lưu thông máu đến các cơ quan. Nguy hiểm hơn, thành mạch yếu có thể giãn phình bất thường, gọi là phình động mạch. Nếu không phát hiện, túi phình lớn dần và có thể vỡ bất kỳ lúc nào, đặc biệt là tại động mạch chủ - biến chứng thường gây tử vong tức thì nếu không được cấp cứu kịp thời.
Bác sĩ Thảo khuyến cáo người bệnh không nên tự mua thuốc điều trị huyết áp tại nhà
Chia sẻ về trường hợp của anh Q, bác sĩ Thảo cho biết, việc tự mua thuốc điều trị tăng huyết áp tại nhà tiềm ẩn nhiều nguy cơ vì thuốc chưa được cá nhân hóa theo thể trạng, và quan trọng hơn là không được đánh giá tình trạng tổn thương cơ quan đích. Nếu tình trạng của anh Q không được kiểm soát kịp thời, nguy cơ biến chứng như đột quỵ hay nhồi máu cơ tim là rất lớn.
Qua đó, bác sĩ Thảo cũng nhấn mạnh những biến chứng do huyết áp cao đa phần xảy ra khi người bệnh bỏ qua thời điểm vàng để can thiệp. Khi xuất hiện triệu chứng, thường đã là giai đoạn muộn, việc điều trị phức tạp và tốn kém hơn nhiều.
3. Cách nhận biết tăng huyết áp?
Tăng huyết áp không có triệu chứng rõ ràng nên rất dễ bị bỏ qua. Do đó, mọi người trưởng thành nên đo huyết áp định kỳ ít nhất 1 lần mỗi năm để tầm soát sớm.
Đặc biệt, những người có huyết áp dao động trong khoảng 130-139/85-89 mmHg cần theo dõi sát hơn, vì đây là giai đoạn tiền tăng huyết áp, có nguy cơ tiến triển thành tăng huyết áp thực sự nếu không điều chỉnh lối sống kịp thời.
- Cần kiểm tra huyết áp ngay khi có các dấu hiệu nghi ngờ như:
- Nhức đầu dai dẳng, đặc biệt vào buổi sáng
- Biểu hiện đỏ phừng mặt, cảm giác nóng mặt
- Cảm giác hồi hộp, tim đập nhanh
- Chóng mặt, choáng váng khi thay đổi tư thế
- Tê yếu một bên cơ thể, nhìn mờ, nói khó (cảnh báo biến chứng não)
- Ù tai
- Mất ngủ
- Mờ mắt
Để chẩn đoán chính xác, bác sĩ có thể chỉ định các phương pháp:
- Đo huyết áp tại phòng khám: Người bệnh cần ngồi nghỉ yên tĩnh ít nhất 5 phút trước khi đo.
- Theo dõi huyết áp tại nhà: Ghi nhận chỉ số nhiều thời điểm trong ngày để đánh giá dao động huyết áp.
- Đo huyết áp liên tục 24h (Holter Huyết áp): Áp dụng với những trường hợp nghi ngờ “tăng huyết áp áo choàng trắng” (là tình trạng huyết áp tăng cao khi đo tại phòng khám hoặc bệnh viện do lo lắng, nhưng lại trở về bình thường khi đo tại nhà hoặc trong môi trường thoải mái) hoặc huyết áp dao động bất thường.
4. Khám và kiểm soát huyết áp tại BVĐK Hồng Ngọc:
Tại Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc, người bệnh được thăm khám và kiểm soát huyết áp bởi đội ngũ bác sĩ chuyên khoa Tim mạch giỏi chuyên môn, giàu kinh nghiệm. Từ đó lên phác đồ phù hợp theo thể trạng từng người bệnh. Các loại thuốc sử dụng tuân thủ đúng khuyến cáo từ Hội Tim mạch châu Âu (ESC) và Trường môn Tim mạch Hoa Kỳ (ACC), giúp nâng cao hiệu quả, giảm tác dụng phụ và tiết kiệm chi phí điều trị lâu dài.
Holter huyết áp 24h giúp phát hiện sớm các rối loạn huyết áp tiềm ẩn
Chẩn đoán được hỗ trợ bởi thiết bị hiện đại như Holter huyết áp 24h, giúp ghi nhận biến động huyết áp trong ngày, từ đó phát hiện sớm các rối loạn huyết áp tiềm ẩn. Quá trình điều trị tại Hồng Ngọc còn có sự phối hợp chặt chẽ giữa các chuyên khoa như Nội tiết, Thận - Tiết niệu, Mắt… nhằm kiểm soát biến chứng toàn diện.
Bên cạnh chất lượng chuyên môn, BVĐK Hồng Ngọc còn mang đến trải nghiệm khám thân thiện, không gian yên tĩnh, dịch vụ nhanh gọn, ít chờ đợi.Mỗi buổi khám, khách hàng còn được miễn phí suất ăn nhẹ ngay tại nhà hàng bệnh viện.
Chuyên khoa Tim mạch BVĐK Hồng Ngọc:
- Số 8 đường Châu Văn Liêm, Phường Từ Liêm, Thành phố Hà Nội
- Số 55 Phố Yên Ninh, Phường Ba Đình, Thành phố Hà Nội
- Hotline: 0911 858 626
