Bệnh cơ tim là một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng mà nhiều người đang phải đối mặt - nếu không phát hiện và có phương pháp điều trị kịp thời sẽ có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng, ảnh hưởng đến tính mạng người bệnh.
Bệnh cơ tim là gì?
Bệnh cơ tim là một thuật ngữ rộng dùng để chỉ các vấn đề liên quan đến cơ tim, bao gồm các bệnh lý và rối loạn ảnh hưởng đến sự hoạt động của cơ tim. Cơ tim là cơ quan cung cấp năng lượng và đảm bảo tuần hoàn máu trong cơ thể, có nhiệm vụ bơm máu đưa dưỡng chất và oxy đến các cơ quan và mô trong cơ thể. Khi chức năng của cơ tim bị ảnh hưởng, khả năng bơm máu của tim cũng gặp vấn đề trầm trọng, khiến người bệnh có thể đối mặt với những biến chứng tim mạch nghiêm trọng.
Các loại bệnh cơ tim thường gặp
Có nhiều loại bệnh cơ tim, trong đó các phổ biến nhất là các mặt bệnh dưới đây:
Bệnh giãn cơ tim: là một loại bệnh lý tim mạch mà cơ tim mất khả năng co bóp và thu hẹp. Trong bệnh này, các túi tim (bao gồm các túi bên trái và túi bên phải) mở rộng và giãn ra, làm yếu đi khả năng bơm máu của cơ tim.
Bệnh cơ tim phì đại: là một tình trạng bệnh lý tim mạch mà cơ tim bị tăng kích thước và dày hơn bình thường. Trạng thái này gây ra sự cản trở cho dòng máu ra vào tim. Cơ tim phì đại thường ảnh hưởng đến túi tim và dẫn đến các vấn đề về lưu thông máu trong tim.
Bệnh cơ tim bẩm sinh là một loại bệnh tim mạch mà các khuyết tật hoặc bất thường trong cấu trúc và chức năng của tim xuất hiện từ khi còn là thai nhi. Bệnh là kết quả của sự phát triển không bình thường của tim trong quá trình hình thành thai nhi.
Bệnh cơ tim do căng thẳng: là một tình trạng tim mạch tạm thời do tác động căng thẳng tâm lý hoặc vật lý mạnh mẽ. Trong bệnh lý này, cơ tim bất thường co bóp và trở nên yếu hơn trong một khoảng thời gian ngắn.
Bệnh màng bọc tim: Đây là bệnh lý liên quan đến màng bọc tim, bao gồm viêm màng bọc tim (pericarditis) và tụ máu trong màng bọc tim (hemopericardium).
Bệnh cơ tim thứ phát: là một tình trạng tim mạch mà cơ tim bị ảnh hưởng và suy yếu do sự tồn tại của một bệnh lý khác trong cơ thể. Điều này có nghĩa là bệnh cơ tim thứ phát không phải là một tình trạng độc lập, mà là một diễn biến hoặc biến chứng của một bệnh lý khác.
Bệnh cơ tim do rượu: là tình trạng cơ tim bị tổn thương và suy yếu do tiêu thụ rượu có hại trong một khoảng thời gian dài. Việc uống quá nhiều rượu hoặc uống liên tục trong thời gian dài có thể gây ra sự suy yếu và tổn thương cho cơ tim.
Cồn có tác động xấu lên tế bào cơ tim, làm giảm khả năng co bóp của cơ tim và làm suy yếu chức năng bơm máu. Ngoài ra, cồn cũng có thể gây viêm và làm hỏng cấu trúc của cơ tim.
Nguyên nhân của bệnh cơ tim
Bệnh cơ tim có thể có nhiều nguyên nhân khác nhau, dưới đây là những nguyên nhân phổ biến:
Mạch vành bị tắc nghẽn
Đây là nguyên nhân chính gây ra bệnh cơ tim. Bệnh mạch vành xảy ra khi các mạch máu cung cấp máu đến cơ tim (mạch vành) bị tắc nghẽn hoặc hẹp lại. Mảng bám (bao gồm chất béo, cholesterol và các chất khác) tích tụ trên thành mạch máu, tạo thành các cục bám và làm suy giảm lưu lượng máu đến cơ tim. Điều này có thể gây ra đau thắt ngực hoặc cơn đau tim.
Tăng huyết áp (huyết áp cao)
Áp lực máu lớn trong mạch máu có thể gây hại cho thành mạch vành và làm suy giảm chức năng cơ tim theo thời gian. Huyết áp cao là yếu tố nguy cơ cho bệnh cơ tim và có thể gây suy tim, nhồi máu cơ tim và các biến chứng khác.
Bệnh van tim
Van tim có vai trò kiểm soát dòng máu trong cơ tim. Khi van tim bị tổn thương hoặc không hoạt động đúng cách, nó có thể gây ra các vấn đề về lưu lượng máu và chức năng cơ tim. Ví dụ, van tim có thể bị hẹp, van bị rò rỉ hoặc van không đóng mở đúng lúc.
Bệnh tim bẩm sinh
Một số người có bệnh lý tim bẩm sinh, tức là các vấn đề về cấu trúc và chức năng của cơ tim từ khi sinh ra. Điều này có thể gây ra các vấn đề như nhịp tim không đều, van tim không hoạt động đúng cách, hoặc sự hình thành không đầy đủ của các cấu trúc tim.
Tiểu đường
Người mắc tiểu đường có nguy cơ cao mắc bệnh cơ tim hơn so với những người bình thường khác. Nếu tiểu đường không kiểm soát tốt có thể gây tổn thương mạch máu và thần kinh trong cơ tim.
Thuốc lá
Hút thuốc lá hoặc tiếp xúc với khói thuốc lá thường xuyên là nguyên nhân lớn gây ra bệnh cơ tim. Hút thuốc lá gây tổn thương mạch máu, làm tăng nguy cơ hình thành mảng bám và nhồi máu trong mạch máu cung cấp cơ tim.
Đây chỉ là một số nguyên nhân phổ biến của bệnh cơ tim. Ngoài ra, còn có nhiều yếu tố khác như di truyền, tuổi tác, bệnh lý khác và lối sống không lành mạnh cũng có thể hình thành nên bệnh cơ tim.
Triệu chứng của bệnh cơ tim
Bệnh cơ tim có nhiều triệu chứng khác nhau tùy thuộc vào loại bệnh và mức độ nghiêm trọng. Dưới đây là một số triệu chứng phổ biến:
Đau thắt ngực
Triệu chứng này thường được miêu tả như một cảm giác đau, nặng, hoặc ép ngực. Đau thắt ngực có thể xảy ra khi người bệnh vận động hoặc trong tình trạng căng thẳng, và thường là do mạch vành bị hẹp, giới hạn lưu lượng máu đến cơ tim.
Khó thở
Khó thở có thể là một triệu chứng của suy tim, khi cơ tim không cung cấp đủ máu và oxy cho cơ thể. Người bệnh có thể cảm thấy khó thở sau khi vận động, khi nằm nghiêng hoặc thậm chí trong tình trạng nghỉ ngơi.
Mệt mỏi
Cảm giác mệt mỏi không bình thường, dễ mệt và đuối sức mặc dù không làm việc nặng, cũng có thể là một triệu chứng của bệnh cơ tim. Sự mệt mỏi này xảy ra do cơ tim không đủ mạnh để cung cấp đủ máu và oxy cho cơ thể.
Nhịp tim không đều
Nhịp tim không đều hoặc không gắn kết là một triệu chứng khác có thể liên quan đến bệnh cơ tim. Nhịp tim không đều có thể bao gồm nhịp tim nhanh, nhịp tim chậm, hay nhịp tim không đều.
Sưng phù
Bệnh cơ tim có thể gây ra sự tích tụ chất lỏng trong cơ thể, gây ra triệu chứng sưng phù. Sưng phù thường xuất hiện ở bàn chân, cẳng chân hoặc bàn tay. Ngoài ra, sưng phù có thể xảy ra ở các vùng khác như mặt, bụng hoặc phổi.
Ho, khò khè
Bệnh cơ tim có thể gây ra tình trạng ho và khò khè, đặc biệt khi bạn nằm nằm ngửa.
Đây chỉ là một số triệu chứng phổ biến của bệnh cơ tim. Tuy nhiên các triệu chứng kể trên cũng có thể xuất hiện ở nhiều bệnh lý khác và không hẳn chỉ liên quan đến bệnh cơ tim. Nếu gặp bất kỳ triệu chứng nghi ngờ, hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ để được chẩn đoán chính xác.
Chẩn đoán bệnh cơ tim
Chẩn đoán bệnh cơ tim thường được thực hiện bởi các bác sĩ chuyên khoa tim mạch dựa trên một số phương pháp và xét nghiệm khác nhau, cụ thể:
Khám lâm sàng và tiểu sử bệnh: Bác sĩ sẽ hỏi về triệu chứng, tiền sử bệnh, và yếu tố nguy cơ của bệnh nhân. Kiểm tra các dấu hiệu và triệu chứng như đau thắt ngực, khó thở, mệt mỏi, sưng phù và nhịp tim bất thường.
Xét nghiệm máu: Xét nghiệm máu có thể bao gồm đo mức cholesterol, triglyceride, glucose, các chỉ số chức năng gan và thận, và các chỉ số viêm nhiễm.
Điện tâm đồ (ECG): Điện tâm đồ
ghi lại hoạt động điện của tim và có thể phát hiện nhịp tim không bình thường, tăng hình, thay đổi trong dòng điện tim và những dấu hiệu của đau thắt ngực.Xét nghiệm tạo hình tim: Các phương pháp như siêu âm tim và chụp cắt lớp máy tính (CT scan) được sử dụng để đánh giá kích thước và hình dạng của cơ tim, van tim, mạch vành, và các cấu trúc khác trong tim.
Xét nghiệm tăng cường: Xét nghiệm thử tập thể lực (stress test) hoặc xét nghiệm tăng cường bằng chất phát quang (nuclear stress test) có thể được sử dụng để đánh giá mức độ cung cấp máu đến cơ tim trong khi tăng cường tải trọng.
Catheterization tim và nghiệm thu tế bào (Biopsy test):
Catheterization tim (Cardiac catheterization): là phương pháp chẩn đoán và can thiệp tương tự một phẫu thuật nhỏ. Qua phương pháp này, một ống mỏng được gọi là catheter được chèn qua một động mạch (thường ở cổ tay hoặc chân) và dẫn đến tim. Qua catheter, bác sĩ có thể đo áp suất và lấy mẫu máu từ các buồng tim và mạch máu xung quanh tim. Catheterization tim cũng cho phép xem xét trực tiếp các mạch máu và van tim thông qua việc tiêm chất phát quang và sử dụng tia X để tạo ra hình ảnh fluoroscopy.
Nghiệm thu tế bào (Biopsy): là phương pháp chẩn đoán để xem xét các tế bào trong tim. Qua catheterization, bác sĩ chèn một mẫu lấy tế bào thông qua catheter và tiếp xúc với các khu vực của tim. Mẫu tế bào được thu thập và sau đó được đưa đến phòng thí nghiệm để được phân tích. Qua nghiệm thu tế bào, bác sĩ có thể xác định nếu có dấu hiệu viêm nhiễm, tổn thương hoặc các bệnh lý khác trong tế bào tim.
Phương pháp điều trị bệnh cơ tim
Để điều trị bệnh cơ tim, cần xác định cụ thể loại bệnh cơ tim và mức độ nghiêm trọng của bệnh để có căn cứ đưa ra phác đồ điều trị phù hợp. Tuy nhiên, các phương pháp điều trị bệnh cơ tim thông thường như sau:
Thay đổi lối sống: Đối với những trường hợp bệnh cơ tim nhẹ, việc thay đổi lối sống là rất quan trọng:
Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, giàu chất xơ và ít cholesterol, giảm tiêu thụ muối và chất béo.
Thường xuyên luyện tập thể thao với cường độ phù hợp với sức khỏe của mỗi người
Kiểm soát cân nặng, duy trì mức cân nặng trong ngưỡng phù hợp.
Hạn chế sử dụng các chất kích thích như thuốc lá, rượu bia,...
Dùng thuốc: Bác sĩ có thể kê đơn các loại thuốc để điều trị bệnh cơ tim, như:
Thuốc chống huyết áp: Giúp kiểm soát huyết áp và giảm khả năng suy tim.
Thuốc giảm cholesterol: Giúp kiểm soát mức cholesterol trong máu và giảm nguy cơ mạch vành bị tắc.
Thuốc chống đau thắt ngực: Giúp giảm triệu chứng đau thắt ngực và cải thiện lưu lượng máu đến cơ tim.
Thuốc chống đau và chống viêm: Sử dụng để giảm triệu chứng viêm và đau trong trường hợp viêm nhiễm cơ tim.
Phẫu thuật: Trong một số trường hợp nghiêm trọng, bệnh nhân sẽ được chỉ định phẫu thuật để điều trị bệnh cơ tim. Các phương pháp phẫu thuật có thể thực hiện như:
Thay van tim: Thay thế van tim bị hỏng hoặc không hoạt động đúng cách bằng van tim nhân tạo.
Cắt bỏ mảng bám: Loại bỏ các cục mảng bám trong các mạch vành bằng phẫu thuật.
Cấy ghép mạch máu: Sử dụng một mạch máu thay thế để cung cấp máu cho cơ tim, phương pháp này thường được sử dụng trong trường hợp mắc bệnh mạch vành nghiêm trọng.
Điều trị hỗ trợ: Ngoài ra, các biện pháp điều trị hỗ trợ như thăm khám định kỳ, tư vấn dinh dưỡng, và chương trình tập luyện cá nhân hóa cũng được áp dụng để hỗ trợ quá trình điều trị và cải thiện chất lượng cuộc sống của bệnh nhân.
Điều trị bệnh cơ tim cần có sự chỉ định và giám sát của bác sĩ chuyên khoa tim mạch. Mỗi một bệnh nhân sẽ có một phác đồ điều trị khác nhau, bởi vậy người bệnh không được tự ý dùng thuốc hoặc lấy phác đồ điều trị của người khác để áp dụng vào trường hợp của mình.
Khi mắc các bệnh lý về tim mạch, người bệnh cần đến các chuyên khoa tim mạch uy tín để được thăm khám, kiểm tra chuyên sâu và nhận phác đồ điều trị từ các bác sĩ chuyên khoa.
Chuyên khoa Tim mạch - Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc là một địa chỉ khám tim mạch uy tín, với đội ngũ bác sĩ chuyên môn cao, trang thiết bị hiện đại,... sẽ giúp phát hiện các bệnh cơ tim kịp thời và có phác đồ điều trị bệnh phù hợp nhất.
https://www.youtube.com/watch?v=lrAOYqzCnFwĐăng ký khám với chuyên gia Tim mạch tại đây:
**Lưu ý: Những thông tin cung cấp trong bài viết của Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc mang tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa. Người bệnh không được tự ý mua thuốc để điều trị. Để biết chính xác tình trạng bệnh lý, người bệnh cần tới các bệnh viện để được bác sĩ thăm khám trực tiếp, chẩn đoán và tư vấn phác đồ điều trị hợp lý.
Theo dõi fanpage của Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc để biết thêm thông tin bổ ích khác.