Triệu chứng cúm A ở trẻ em, phân biệt cúm A với COVID-19 và cảm lạnh

Triệu chứng cúm A ở trẻ em tương đối dễ nhầm lẫn với triệu chứng của bệnh cúm COVID-19 và triệu chứng cảm lạnh. Vậy điểm giống và khác nhau giữa chúng là gì?

Các loại vi rút cúm

Có bốn loại vi rút cúm: A, B, C và D. Các vi rút cúm A và B ở người gây ra dịch bệnh theo mùa hầu như vào mùa đông.

Vi rút cúm A là loại vi rút cúm được biết đến là nguyên nhân gây ra đại dịch cúm toàn cầu. Đại dịch có thể xảy ra khi một loại vi rút cúm A mới và khác xuất hiện, vừa lây nhiễm sang người vừa có khả năng lây lan hiệu quả giữa người với người.

Vi rút cúm A được chia thành các phân nhóm dựa trên hai protein trên bề mặt của virus: hemagglutinin (H) và neuraminidase (N). Có 18 kiểu phụ hemagglutinin khác nhau và 11 kiểu phụ neuraminidase khác nhau (tương ứng từ H1 đến H18 và N1 đến N11). Các phân nhóm vi rút cúm A hiện nay thường lưu hành bao gồm: A (H1N1) và A (H5N1).

• Cúm gia cầm

Cúm gia cầm là một phân nhóm của vi rút cúm A (H5N1) chủ yếu ảnh hưởng đến các loài chim. Loại vi rút này đã gây nhiễm trùng nghiêm trọng cho người và tử vong.

• Cúm lợn

Đây là một loại vi rút cúm A được tìm thấy ở lợn. Vào năm 2009, một chủng vi rút cúm được gọi là H1N1 đã gây ra bệnh nhiễm trùng đường hô hấp ở người thường được gọi là cúm lợn. Nó lây lan nhanh chóng trên khắp thế giới và trở thành đại dịch. Đại dịch cúm năm 1918 cũng do vi rút cúm A H1N1 gây ra.

Các triệu chứng cúm A ở trẻ em

Cúm A gây bệnh cho mọi người ở mọi lứa tuổi nhất là đối tượng trẻ em rất dễ lây nhiễm cúm. Bệnh cúm được gọi là một bệnh đường hô hấp, nhưng toàn bộ cơ thể dường như đau đớn khi một đứa trẻ mắc phải bệnh này.

Các triệu chứng của bệnh cúm có thể giống với các tình trạng khác hoặc các vấn đề y tế. Luôn gặp nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của con bạn để được chẩn đoán.

Các triệu chứng của cúm A ở trẻ em và người lớn là:

• Sốt và ớn lạnh
• Nhức đầu và đau cơ
• Cảm thấy mệt mỏi và yếu
• Hắt hơi và nghẹt mũi hoặc chảy nước mũi
• Đau họng và ho
• Trẻ cũng có thể bị đau bụng, buồn nôn và nôn

Sốt là một trong những triệu chứng cúm A ở trẻ

Triệu chứng cúm A ở trẻ em có thể kéo dài bao lâu?

Các triệu chứng cúm A ở tất cả mọi người, kể cả trẻ em thông thường không biến chứng kéo dài dưới một tuần nhưng họ thường cảm thấy kiệt sức trong khoảng thời gian từ 3 đến 4 tuần. Ngoài ra, cơn ho có thể kéo dài. Một số bị bệnh nghiêm trọng hơn và có thể phải nhập viện.

Các biến chứng cúm A ở trẻ em và người lớn

Những người có nguy cơ cao bị biến chứng cúm chẳng hạn như những người từ 65 tuổi trở lên hoặc những người có hệ thống miễn dịch suy yếu, nên đi khám ngay lập tức khi có các triệu chứng cúm A. Cúm A cũng có thể dẫn đến viêm phổi hoặc tử vong.

Nếu không được điều trị, bệnh cúm A nói riêng và bệnh cúm nói chung có thể gây ra:

• Nhiễm trùng tai
• Bệnh tiêu chảy
• Buồn nôn
• Nôn mửa
• Chóng mặt
• Đau bụng
• Tức ngực
• Cơn hen suyễn
• Viêm phổi
• Viêm phế quản
• Các vấn đề về tim mạch

Cúm A lây truyền như thế nào?

Vi rút cúm thường truyền từ người này sang người khác trong không khí khi ho hoặc hắt hơi.

Bệnh cúm cũng có thể lây lan do các hạt vi rút nhỏ thải ra trong quá trình hô hấp.

Vi rút này cũng có thể sống trong một thời gian ngắn trên các đồ vật bị ô nhiễm như tay nắm cửa, bút hoặc bút chì, bàn phím, máy thu điện thoại và dụng cụ ăn uống. Vì vậy, trẻ em có thể bị nhiễm vi rút cúm khi chạm vào vật gì đã được xử lý bởi người bị nhiễm vi rút và sau đó chạm vào miệng, mũi hoặc mắt của mình.

Mọi người thường dễ lây nhiễm cúm nhất trong 24 giờ trước khi họ bắt đầu có các triệu chứng và trong vài ngày đến một tuần sau khi các triệu chứng đầu tiên xuất hiện. Rất khó để ngăn chặn sự lây lan của bệnh cúm, đặc biệt là ở trẻ em, vì chúng có thể không phải lúc nào cũng biết mình bị bệnh trong khi vẫn đang truyền bệnh. Đến ngày thứ 7 của sự lây nhiễm thường không còn nguy cơ lây nhiễm cho người khác.

Cúm A lây truyền chủ yếu qua đường hô hấp

Chẩn đoán cúm A như thế nào?

Trước khi điều trị tình trạng của bạn, bác sĩ sẽ cần kiểm tra vi rút cúm. Thử nghiệm ưu tiên là xét nghiệm phân tử nhanh. Trong quy trình này, bác sĩ sẽ ngoáy mũi hoặc họng. Xét nghiệm sẽ phát hiện RNA của vi rút cúm trong vòng 30 phút hoặc ít hơn.

Kết quả không phải lúc nào cũng chính xác và bác sĩ có thể phải chẩn đoán dựa trên các triệu chứng hoặc các xét nghiệm cúm khác.

Ai được coi là có nguy cơ cao?

• Trẻ em dưới 5 tuổi (đặc biệt là những em dưới 2 tuổi) và những người trên 65 tuổi
• Những người mắc một số bệnh đường hô hấp như hen suyễn
• Các tình trạng thần kinh và phát triển thần kinh như rối loạn co giật
• Bệnh tim
• Rối loạn máu, hệ thống nội tiết, thận, gan hoặc hệ thống trao đổi chất
• Những người có hệ thống miễn dịch suy yếu
• Những người dưới 19 tuổi đang điều trị bằng aspirin dài hạn
• Béo phì cực độ
• Những người có thành viên trong gia đình có hệ thống miễn dịch bị tổn hại, chẳng hạn như thành viên gia đình bị ung thư đang được hóa trị liệ

Điều trị bệnh cúm/cúm A cho trẻ em

Điều trị cụ thể đối với bệnh cúm sẽ do bác sĩ trực tiếp thăm khám cho trẻ quyết định dựa trên:

• Tuổi, sức khỏe tổng thể và tiền sử bệnh của trẻ
• Mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng
• Khả năng chịu đựng của trẻ đối với các loại thuốc, thủ thuật hoặc liệu pháp cụ thể
• Ý kiến ​​hoặc sở thích của cha mẹ/trẻ

Mục tiêu của điều trị cúm là giúp ngăn ngừa hoặc giảm mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng. Điều trị có thể bao gồm:

• Thuốc, chẳng hạn như acetaminophen hoặc ibuprofen, để giảm đau nhức và sốt. Aspirin không được khuyến cáo ở trẻ em. Thuốc kháng vi rút có thể làm giảm mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng và rút ngắn thời gian bệnh. Chúng cũng có thể ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng, chẳng hạn như viêm phổi. Một số tác dụng phụ liên quan đến việc sử dụng thuốc kháng vi rút cúm, bao gồm buồn nôn, nôn, chóng mặt, sổ mũi hoặc nghẹt mũi, ho, tiêu chảy, đau đầu và một số tác dụng phụ về hành vi. Người dùng tuyệt đối không tự ý sử dụng mà phải được chỉ định bởi bác sĩ.
• Nghỉ ngơi nhiều
• Tăng lượng chất lỏng
• Thuốc trị ho

Trẻ em bị bệnh cúm cần được chăm sóc và theo dõi sát sao

Bệnh cúm giống và khác với COVID-19 như thế nào?

• Cúm (bao gồm cả cúm A) và COVID-19 đều là bệnh lây truyền qua đường hô hấp nhưng chúng do các loại vi rút khác nhau gây ra. COVID-19 là do nhiễm một loại coronavirus được xác định lần đầu tiên vào năm 2019. Cúm là do nhiễm vi rút cúm.
• COVID-19 lây lan dễ dàng hơn cả bệnh cúm.
• So với bệnh cúm, COVID-19 có thể gây ra nhiều bệnh nghiêm trọng hơn ở một số người. COVID-19 cũng có thể mất nhiều thời gian hơn trước khi xuất hiện các triệu chứng và có thể lây nhiễm trong thời gian dài hơn.

Bạn không thể phân biệt được bệnh cúm và COVID-19 nếu chỉ nhìn vào các triệu chứng vì chúng có một số triệu chứng giống nhau. Đó là lý do tại sao cần xét nghiệm để biết và xác định chẩn đoán. Việc kiểm tra cũng rất quan trọng vì nó có thể cho biết liệu ai đó có bị cúm và COVID-19 cùng một lúc hay không.

Các dấu hiệu và triệu chứng tương đồng

Cả COVID-19 và bệnh cúm đều có thể có các mức độ triệu chứng khác nhau, từ không có triệu chứng đến các triệu chứng nghiêm trọng. Các triệu chứng phổ biến mà COVID-19 và bệnh cúm tương đồng bao gồm:

• Sốt hoặc cảm thấy ớn lạnh
• Ho
• Thở gấp hoặc khó thở
• Mệt mỏi
• Viêm họng
• Chảy nước mũi hoặc nghẹt mũi
• Đau cơ hoặc đau nhức cơ thể
• Đau đầu
• Nôn mửa
• Bệnh tiêu chảy
• Thay đổi hoặc mất vị giác hoặc khứu giác, mặc dù điều này xảy ra thường xuyên hơn với COVID-19.

Thời gian lây nhiễm

• Điểm tương đồng:

Đối với cả COVID-19 và cúm, có thể lây lan vi rút ít nhất 1 ngày trước khi gặp bất kỳ triệu chứng nào.

• Sự khác biệt:

Nếu một người có COVID-19, họ có thể lây nhiễm trong một thời gian dài hơn so với khi bị cúm.

Hầu hết những người bị cúm đều có khả năng lây nhiễm trong khoảng 1 ngày trước khi họ xuất hiện các triệu chứng.

Trẻ lớn hơn và người lớn bị cúm dường như dễ lây nhất trong 3-4 ngày đầu của bệnh, nhưng nhiều người vẫn lây trong khoảng 7 ngày.

Trẻ sơ sinh và những người có hệ thống miễn dịch suy yếu có thể bị lây nhiễm trong thời gian dài hơn.

COVID-19: Trung bình, mọi người có thể bắt đầu lây lan vi rút 2-3 ngày trước khi các triệu chứng của họ bắt đầu nhưng khả năng lây nhiễm đạt đỉnh điểm 1 ngày trước khi các triệu chứng bắt đầu.

Trung bình, mọi người có thể tiếp tục lây lan vi rút thêm 8 ngày sau khi các triệu chứng bắt đầu.

Thông tin này là từ các nghiên cứu về các biến thể trước đó. Các chuyên gia hiện vẫn còn nhiều điều để tìm hiểu về các biến thể mới, bao gồm cả Omicron.

Thời gian nhiễm bệnh

• Điểm tương đồng:

Đối với cả COVID-19 và bệnh cúm, một hoặc nhiều ngày có thể trôi qua từ khi một người bị nhiễm bệnh đến khi họ bắt đầu có các triệu chứng bệnh.

• Sự khác biệt:

Nếu một người bị COVID-19, họ có thể mất nhiều thời gian hơn để trải qua các triệu chứng so với khi họ bị cúm.

Cúm: Thông thường, một người có thể gặp các triệu chứng bất cứ nơi nào từ 1 đến 4 ngày sau khi nhiễm bệnh.

COVID-19: Thông thường, một người có thể gặp các triệu chứng bất cứ nơi nào từ 2 đến 14 ngày sau khi nhiễm bệnh.

Bệnh cúm A và COVID-19 có rất nhiều điểm tương đồng

Biến chứng của cúm và COVID-19

• Điểm tương đồng:

Cả COVID-19 và bệnh cúm đều có thể gây ra các biến chứng, bao gồm:

• Viêm phổi
• Suy hô hấp
• Hội chứng suy hô hấp cấp tính
• Nhiễm trùng huyết (một căn bệnh đe dọa tính mạng do cơ thể phản ứng mạnh với nhiễm trùng)
• Tổn thương tim (ví dụ, đau tim và đột quỵ)
• Suy đa cơ quan (suy hô hấp, suy thận, sốc)
• Tình trạng bệnh mãn tính trở nên tồi tệ hơn (liên quan đến phổi, tim, hệ thần kinh hoặc bệnh tiểu đường)
• Viêm tim, não hoặc các mô cơ
• Nhiễm trùng thứ phát (nhiễm trùng do vi khuẩn hoặc nấm có thể xảy ra ở những người đã bị nhiễm cúm hoặc COVID-19)
• Sự khác biệt:

Cúm: Hầu hết những người bị cúm sẽ tự khỏi trong vài ngày đến 2 tuần, nhưng một số người sẽ gặp phải các biến chứng nặng cần phải nhập viện. Một số biến chứng được liệt kê ở trên. Nhiễm trùng thứ cấp do vi khuẩn phổ biến hơn với bệnh cúm so với COVID-19.

Tiêu chảy thường gặp ở trẻ nhỏ bị cúm hơn ở người lớn bị cúm.

COVID-19: Các biến chứng bổ sung liên quan đến COVID-19 có thể bao gồm:

• Cục máu đông trong tĩnh mạch và động mạch phổi, tim, chân hoặc não
• Hội chứng viêm đa hệ ở trẻ em (MIS-C) và ở người lớn (MIS-A)
• Tình trạng hậu COVID là một loạt các triệu chứng có thể kéo dài vài tuần hoặc vài tháng sau lần đầu tiên bị nhiễm vi rút gây ra COVID-19 hoặc có thể xuất hiện vài tuần sau khi nhiễm. COVID kéo dài có thể xảy ra với bất kỳ ai đã bị COVID-19, ngay cả khi bệnh của họ nhẹ hoặc nếu họ không có triệu chứng.

Điều trị bệnh cúm và COVID-19

• Điểm tương đồng:

Những người có nguy cơ biến chứng cao hơn hoặc đã nhập viện vì COVID-19 hoặc cúm nên được chăm sóc y tế hỗ trợ để giúp giảm các triệu chứng và biến chứng.

• Sự khác biệt:

Cúm: Thuốc kháng vi rút cúm theo toa được chấp thuận để điều trị bệnh cúm.

Những người nhập viện vì bệnh cúm hoặc những người có nhiều nguy cơ biến chứng và có các triệu chứng cúm nên được điều trị bằng thuốc kháng vi rút càng sớm càng tốt sau khi bệnh khởi phát. Tuy nhiên, người nhiễm bệnh tuyệt đối không tự ý sử dụng mà phải được hướng dẫn và kê đơn bởi bác sĩ chuyên khoa.

COVID-19: Bộ Y tế đã phê duyệt loại thuốc kháng vi rút để điều trị COVID-19. Tuy nhiên, do các cảnh báo về tác dụng phụ đối với loại thuốc này nên người nhiễm bệnh tuyệt đối không tự ý sử dụng mà phải được hướng dẫn và kê đơn bởi bác sĩ chuyên khoa.

Vắc xin phòng ngừa bệnh cúm và COVID-19

Vắc xin COVID-19 và bệnh cúm được Bộ Y tế chấp thuận và cho phép sử dụng.

Có nhiều loại vắc-xin cúm được Bộ Y tế cấp phép để bảo vệ chống lại 4 loại vi rút cúm mỗi năm.

8 loại vắc xin COVID-19 được phép hoặc phê duyệt để sử dụng giúp ngăn ngừa COVID-19 ở Việt Nam bao gồm: AstraZeneca, Gam-COVID-Vac (tên khác là SPUTNIK V), Vero Cell, Comirnaty của Pfizer/BioNTech, Vắc xin Spikevax (Tên khác là Moderna), vắc-xin Janssen, vắc-xin Hayat-Vax và vắc-xin Abdala. Cácloại vắc xin khác để ngăn ngừa COVID-19 vẫn đang được phát triển.

Cảm lạnh khác với cúm như thế nào?

Cảm lạnh và cúm là hai bệnh khác nhau. Cảm lạnh tương đối vô hại và thường tự khỏi sau một thời gian. Đôi khi cảm lạnh có thể dẫn đến nhiễm trùng thứ cấp, chẳng hạn như nhiễm trùng tai. Nhưng bệnh cúm có thể dẫn đến các biến chứng, chẳng hạn như viêm phổi và thậm chí tử vong. Điều gì có vẻ giống như cảm lạnh có thể là cúm. Hãy nhận biết những khác biệt này:

Tự phòng ngừa bệnh cúm/cúm A

Cách tốt nhất để ngăn ngừa bệnh cúm là tiêm phòng hàng năm. Mỗi mũi tiêm phòng cúm đều bảo vệ chống lại ba đến bốn loại vi rút cúm khác nhau trong mùa cúm năm đó.

Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) khuyến nghị chủng ngừa cúm hàng năm cho tất cả mọi người từ 6 tháng tuổi trở lên.

Phòng ngừa cúm A bằng vắc xin và ý thức 5K

Trẻ em từ 6 tháng đến 8 tuổi cần tiêm hai liều vắc xin cúm cách nhau bốn tuần nếu:

• Chưa bao giờ chủng ngừa cúm
• Trước đây chưa nhận được tổng số hai hoặc nhiều hơn bất kỳ liều vắc xin cúm nào
• Có tiền sử tiêm phòng cúm không chắc chắn

Các cách khác để ngăn chặn sự lây lan của căn bệnh này bao gồm:

• Rửa tay thường xuyên
• Tránh tụ tập đám đông, đặc biệt là trong thời gian bùng phát dịch
• Che miệng và mũi khi ho hoặc hắt hơi
• Ở nhà tự cách ly nếu bị sốt và ít nhất 24 giờ sau khi hết sốt

**Lưu ý: Những thông tin cung cấp trong bài viết của Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc mang tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa. Người bệnh không được tự ý mua thuốc để điều trị. Để biết chính xác tình trạng bệnh lý, người bệnh cần tới các bệnh viện để được bác sĩ thăm khám trực tiếp, chẩn đoán và tư vấn phác đồ điều trị hợp lý.

Theo dõi fanpage của Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc để biết thêm thông tin bổ ích khác: https://www.facebook.com/BenhvienHongNgoc/