Chi tiết bài tư vấn

Nguyên nhân viêm phổi ở trẻ em chủ yếu do virus, vi khuẩn hoặc các yếu tố môi trường gây nên. Đây là bệnh lý phổ biến và nguy hiểm ở trẻ em, đặc biệt ở trẻ dưới 5 tuổi. Hiểu rõ nguyên nhân và nhận biết các yếu tố nguy cơ là cần thiết để phòng ngừa và bảo vệ sức khỏe cho trẻ.

Nguyên nhân viêm phổi ở trẻ em

1. Virus 

Virus là tác nhân gây bệnh phổ biến nhất dẫn đến viêm phổi, đặc biệt ở trẻ nhỏ. Theo thống kê, có đến 80% các ca viêm phổi ở trẻ là do virus. Một số loại virus phổ biến gây viêm phổi ở trẻ bao gồm:

• Virus hợp bào hô hấp (RSV): Đây là loại virus gây viêm phổi và viêm tiểu phế quản thường gặp nhất ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, đặc biệt vào mùa đông.
• Virus á cúm và cúm: Hai loại virus này thường gây viêm đường hô hấp và có thể dẫn đến viêm phổi nếu không được điều trị kịp thời. Virus cúm còn có khả năng bùng phát thành dịch lớn.
• Adenovirus và Picornavirus: Hai loại virus này có thể xuất hiện quanh năm, gây ra các bệnh lý từ nhẹ đến nặng ở đường hô hấp, bao gồm cả viêm phổi.

2. Vi khuẩn 

Bên cạnh virus, vi khuẩn cũng là một tác nhân đáng lo ngại, đặc biệt khi trẻ có hệ miễn dịch yếu. Tùy vào từng giai đoạn tuổi của trẻ, loại vi khuẩn gây bệnh có sự thay đổi.

Trẻ sơ sinh (dưới 1 tháng tuổi): Ở trẻ sơ sinh, cơ thể còn rất non yếu, khả năng miễn dịch chưa hoàn thiện. Các vi khuẩn phổ biến gây viêm phổi bao gồm:

• Streptococci nhóm B: Đây là một vi khuẩn thường xuất hiện ở âm đạo của người mẹ và có thể lây sang trẻ trong quá trình sinh. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, vi khuẩn này có thể gây viêm phổi nặng ở trẻ sơ sinh.
• Trực khuẩn đường ruột Gram âm: Những vi khuẩn này thường sống trong đường tiêu hóa và có thể xâm nhập vào phổi, gây nhiễm trùng nặng.

Trẻ từ 1 tháng đến 3 tháng tuổi:

• Chlamydia trachomatis: Thường lây từ mẹ sang con trong quá trình sinh, đây là nguyên nhân phổ biến gây viêm phổi không sốt ở trẻ nhỏ.
• Ureaplasma urealyticum: Là một loại vi khuẩn nhỏ, cũng có thể truyền từ mẹ sang trẻ sơ sinh và gây viêm phổi.
• Bordetella pertussis: Đây là tác nhân gây bệnh ho gà, thường kèm theo biến chứng viêm phổi nghiêm trọng nếu không điều trị kịp thời.

Trẻ từ 1 tháng đến 12 tháng tuổi: Trong giai đoạn này, trẻ bắt đầu tiếp xúc với nhiều nguồn lây nhiễm hơn, do đó nguy cơ nhiễm vi khuẩn gây viêm phổi tăng cao. Những tác nhân vi khuẩn phổ biến bao gồm:

• Streptococcus pneumoniae: Thường gọi là phế cầu khuẩn, đây là nguyên nhân hàng đầu gây viêm phổi nặng ở trẻ em.
• Haemophilus influenzae: Vi khuẩn này thường gây viêm đường hô hấp trên, nhưng trong một số trường hợp, có thể lan xuống phổi gây viêm phổi.
• Staphylococcus aureus: Vi khuẩn tụ cầu vàng gây viêm phổi nghiêm trọng, thường liên quan đến các biến chứng áp xe phổi.
• Moraxella catarrhalis: Một vi khuẩn gây viêm tai giữa và viêm xoang, có thể tiến triển thành viêm phổi.

Trẻ từ 1 đến 5 tuổi: Trong giai đoạn này, virus vẫn là nguyên nhân chính gây viêm phổi ở trẻ nhỏ. Tuy nhiên, vi khuẩn như Streptococcus pneumoniae và Haemophilus influenzae vẫn có thể gây bệnh ở một số trường hợp.

3. Nấm 

Một số loại nắm như Candida và Aspergillus có thể gây viêm phổi, đặc biệt ở những trẻ có hệ miễn dịch suy giảm.

Nguyên nhân viêm phổi ở trẻ em chủ yếu do virus, vi khuẩn và nấm

Yếu tố làm tăng nguy cơ viêm phổi ở trẻ em

1. Môi trường sống

• Tiếp xúc với khói thuốc lá: Hít phải khói thuốc lá thụ động là một trong những yếu tố lớn nhất làm tăng nguy cơ viêm phổi ở trẻ. Khói thuốc làm tổn thương lớp màng bảo vệ phổi và gây viêm nhiễm đường hô hấp.
• Ô nhiễm không khí: Sống trong môi trường ô nhiễm, đặc biệt là khói bụi từ bếp than tổ ong, củi hoặc môi trường nhiều khói bụi công nghiệp, làm tăng nguy cơ mắc các bệnh về đường hô hấp, bao gồm viêm phổi.
• Không gian sống đông đúc, thiếu vệ sinh: Nhà ở chật hẹp, thiếu thông gió hoặc tiếp xúc gần với nhiều người bệnh dễ dẫn đến sự lây lan của vi khuẩn và virus gây viêm phổi.

2. Hệ miễn dịch yếu

Trẻ sơ sinh, sinh non, trẻ dưới 5 tuổi suy dinh dưỡng hoặc mắc các bệnh hen suyễn: Hệ miễn dịch chưa hoàn thiện, dễ dàng bị tấn công bởi các tác nhân gây viêm phổi.

3. Yếu tố liên quan đến chăm sóc trẻ

• Không được tiêm chủng đầy đủ: Trẻ không được tiêm phòng các vắc-xin như vắc-xin phế cầu, vắc-xin Hib (Haemophilus influenzae type b), hoặc vắc-xin cúm có nguy cơ cao mắc viêm phổi. Các vắc-xin này giúp giảm thiểu nguy cơ mắc các bệnh nhiễm trùng hô hấp nặng.
• Chăm sóc dinh dưỡng không hợp lý: Trẻ suy dinh dưỡng hoặc không được bú mẹ đầy đủ có nguy cơ cao hơn. Sữa mẹ cung cấp các kháng thể quan trọng giúp tăng cường sức đề kháng tự nhiên của trẻ. Trẻ thiếu hụt vi chất dinh dưỡng như vitamin A, D, kẽm,.. cũng làm giảm khả năng miễn dịch, tăng nguy cơ nhiễm khuẩn và virus.
• Sử dụng thuốc không đúng cách: Lạm dụng kháng sinh hoặc điều trị các bệnh lý khác không đúng cách có thể làm suy yếu hệ miễn dịch, khiến trẻ dễ bị viêm phổi.

Viêm phổi thường gặp ở trẻ dưới 5 tuổi do hệ miễn dịch non yếu

4. Lây lan trong cộng đồng

• Tiếp xúc gần với người bệnh: Trẻ em dễ bị lây nhiễm viêm phổi khi tiếp xúc gần với người mang mầm bệnh, đặc biệt ở các môi trường đông người như trường học, nhà trẻ, hoặc bệnh viện.
• Vệ sinh cá nhân kém: Việc không rửa tay thường xuyên hoặc sử dụng đồ dùng cá nhân chung với người bệnh có thể làm tăng nguy cơ lây lan vi khuẩn và virus.
• Không gian kín, ít thông gió: Môi trường sống ẩm thấp, chật chội, hoặc không được thông thoáng là điều kiện lý tưởng cho các tác nhân gây viêm phổi phát triển và lây lan.

5. Thời tiết và mùa

• Mùa đông và thời tiết lạnh: Viêm phổi thường tăng cao vào mùa đông do thời tiết lạnh làm suy giảm khả năng bảo vệ tự nhiên của hệ hô hấp. Hơn nữa, virus hợp bào hô hấp (RSV) và cúm thường bùng phát vào mùa lạnh, làm tăng nguy cơ viêm phổi ở trẻ.
• Độ ẩm cao: Môi trường ẩm ướt là điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của nấm mốc và vi khuẩn, khiến trẻ dễ mắc các bệnh đường hô hấp.

**Lưu ý: Những thông tin cung cấp trong bài viết của BVĐK Hồng Ngọc mang tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa. Để biết chính xác tình trạng bệnh lý cần tới các bệnh viện để được bác sĩ thăm khám trực tiếp, tư vấn phác đồ điều trị phù hợp nhất.

KHOA NHI - BỆNH VIỆN ĐA KHOA HỒNG NGỌC

- 55 Yên Ninh, Ba Đình, Hà Nội 

- Số 8 Châu Văn Liêm, Nam Từ Liêm, Hà Nội 

- Tầng 3, tòa B, Tasco Mall, 07- 09 Nguyễn Văn Linh, Long Biên, Hà Nội 

- Tầng 10 Keangnam Landmark 72, Phạm Hùng, Hà Nội 

- Tầng 1, TTTM TNL Plaza Goldseason, 47 Nguyễn Tuân, Thanh Xuân, Hà Nội

- Tầng 1, HPC Landmark 105, Tố Hữu, Hà Đông, Hà Nội 

- Tầng 1,2,3, Kosmo Tây Hồ, 161 Xuân La, Bắc Từ Liêm, Hà Nội

 

Hotline tư vấn miễn phí và đặt lịch nhanh nhất: 0947.616.006

>>> Cập nhật nhiều thông tin hữu ích tại:  https://www.facebook.com/@KhoaNhiBVHongNgoc 

Nguyên nhân viêm phổi ở trẻ em chủ yếu do virus, vi khuẩn hoặc các yếu tố môi trường gây nên. Đây là bệnh lý phổ biến và nguy hiểm ở trẻ em, đặc biệt ở trẻ dưới 5 tuổi. Hiểu rõ nguyên nhân và nhận biết các yếu tố nguy cơ là cần thiết để phòng ngừa và bảo vệ sức khỏe cho trẻ.

Nguyên nhân viêm phổi ở trẻ em

1. Virus 

Virus là tác nhân gây bệnh phổ biến nhất dẫn đến viêm phổi, đặc biệt ở trẻ nhỏ. Theo thống kê, có đến 80% các ca viêm phổi ở trẻ là do virus. Một số loại virus phổ biến gây viêm phổi ở trẻ bao gồm:

• Virus hợp bào hô hấp (RSV): Đây là loại virus gây viêm phổi và viêm tiểu phế quản thường gặp nhất ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, đặc biệt vào mùa đông.
• Virus á cúm và cúm: Hai loại virus này thường gây viêm đường hô hấp và có thể dẫn đến viêm phổi nếu không được điều trị kịp thời. Virus cúm còn có khả năng bùng phát thành dịch lớn.
• Adenovirus và Picornavirus: Hai loại virus này có thể xuất hiện quanh năm, gây ra các bệnh lý từ nhẹ đến nặng ở đường hô hấp, bao gồm cả viêm phổi.

2. Vi khuẩn 

Bên cạnh virus, vi khuẩn cũng là một tác nhân đáng lo ngại, đặc biệt khi trẻ có hệ miễn dịch yếu. Tùy vào từng giai đoạn tuổi của trẻ, loại vi khuẩn gây bệnh có sự thay đổi.

Trẻ sơ sinh (dưới 1 tháng tuổi): Ở trẻ sơ sinh, cơ thể còn rất non yếu, khả năng miễn dịch chưa hoàn thiện. Các vi khuẩn phổ biến gây viêm phổi bao gồm:

• Streptococci nhóm B: Đây là một vi khuẩn thường xuất hiện ở âm đạo của người mẹ và có thể lây sang trẻ trong quá trình sinh. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, vi khuẩn này có thể gây viêm phổi nặng ở trẻ sơ sinh.
• Trực khuẩn đường ruột Gram âm: Những vi khuẩn này thường sống trong đường tiêu hóa và có thể xâm nhập vào phổi, gây nhiễm trùng nặng.

Trẻ từ 1 tháng đến 3 tháng tuổi:

• Chlamydia trachomatis: Thường lây từ mẹ sang con trong quá trình sinh, đây là nguyên nhân phổ biến gây viêm phổi không sốt ở trẻ nhỏ.
• Ureaplasma urealyticum: Là một loại vi khuẩn nhỏ, cũng có thể truyền từ mẹ sang trẻ sơ sinh và gây viêm phổi.
• Bordetella pertussis: Đây là tác nhân gây bệnh ho gà, thường kèm theo biến chứng viêm phổi nghiêm trọng nếu không điều trị kịp thời.

Trẻ từ 1 tháng đến 12 tháng tuổi: Trong giai đoạn này, trẻ bắt đầu tiếp xúc với nhiều nguồn lây nhiễm hơn, do đó nguy cơ nhiễm vi khuẩn gây viêm phổi tăng cao. Những tác nhân vi khuẩn phổ biến bao gồm:

• Streptococcus pneumoniae: Thường gọi là phế cầu khuẩn, đây là nguyên nhân hàng đầu gây viêm phổi nặng ở trẻ em.
• Haemophilus influenzae: Vi khuẩn này thường gây viêm đường hô hấp trên, nhưng trong một số trường hợp, có thể lan xuống phổi gây viêm phổi.
• Staphylococcus aureus: Vi khuẩn tụ cầu vàng gây viêm phổi nghiêm trọng, thường liên quan đến các biến chứng áp xe phổi.
• Moraxella catarrhalis: Một vi khuẩn gây viêm tai giữa và viêm xoang, có thể tiến triển thành viêm phổi.

Trẻ từ 1 đến 5 tuổi: Trong giai đoạn này, virus vẫn là nguyên nhân chính gây viêm phổi ở trẻ nhỏ. Tuy nhiên, vi khuẩn như Streptococcus pneumoniae và Haemophilus influenzae vẫn có thể gây bệnh ở một số trường hợp.

3. Nấm 

Một số loại nắm như Candida và Aspergillus có thể gây viêm phổi, đặc biệt ở những trẻ có hệ miễn dịch suy giảm.

Nguyên nhân viêm phổi ở trẻ em chủ yếu do virus, vi khuẩn và nấm

Yếu tố làm tăng nguy cơ viêm phổi ở trẻ em

1. Môi trường sống

• Tiếp xúc với khói thuốc lá: Hít phải khói thuốc lá thụ động là một trong những yếu tố lớn nhất làm tăng nguy cơ viêm phổi ở trẻ. Khói thuốc làm tổn thương lớp màng bảo vệ phổi và gây viêm nhiễm đường hô hấp.
• Ô nhiễm không khí: Sống trong môi trường ô nhiễm, đặc biệt là khói bụi từ bếp than tổ ong, củi hoặc môi trường nhiều khói bụi công nghiệp, làm tăng nguy cơ mắc các bệnh về đường hô hấp, bao gồm viêm phổi.
• Không gian sống đông đúc, thiếu vệ sinh: Nhà ở chật hẹp, thiếu thông gió hoặc tiếp xúc gần với nhiều người bệnh dễ dẫn đến sự lây lan của vi khuẩn và virus gây viêm phổi.

2. Hệ miễn dịch yếu

Trẻ sơ sinh, sinh non, trẻ dưới 5 tuổi suy dinh dưỡng hoặc mắc các bệnh hen suyễn: Hệ miễn dịch chưa hoàn thiện, dễ dàng bị tấn công bởi các tác nhân gây viêm phổi.

3. Yếu tố liên quan đến chăm sóc trẻ

• Không được tiêm chủng đầy đủ: Trẻ không được tiêm phòng các vắc-xin như vắc-xin phế cầu, vắc-xin Hib (Haemophilus influenzae type b), hoặc vắc-xin cúm có nguy cơ cao mắc viêm phổi. Các vắc-xin này giúp giảm thiểu nguy cơ mắc các bệnh nhiễm trùng hô hấp nặng.
• Chăm sóc dinh dưỡng không hợp lý: Trẻ suy dinh dưỡng hoặc không được bú mẹ đầy đủ có nguy cơ cao hơn. Sữa mẹ cung cấp các kháng thể quan trọng giúp tăng cường sức đề kháng tự nhiên của trẻ. Trẻ thiếu hụt vi chất dinh dưỡng như vitamin A, D, kẽm,.. cũng làm giảm khả năng miễn dịch, tăng nguy cơ nhiễm khuẩn và virus.
• Sử dụng thuốc không đúng cách: Lạm dụng kháng sinh hoặc điều trị các bệnh lý khác không đúng cách có thể làm suy yếu hệ miễn dịch, khiến trẻ dễ bị viêm phổi.

Viêm phổi thường gặp ở trẻ dưới 5 tuổi do hệ miễn dịch non yếu

4. Lây lan trong cộng đồng

• Tiếp xúc gần với người bệnh: Trẻ em dễ bị lây nhiễm viêm phổi khi tiếp xúc gần với người mang mầm bệnh, đặc biệt ở các môi trường đông người như trường học, nhà trẻ, hoặc bệnh viện.
• Vệ sinh cá nhân kém: Việc không rửa tay thường xuyên hoặc sử dụng đồ dùng cá nhân chung với người bệnh có thể làm tăng nguy cơ lây lan vi khuẩn và virus.
• Không gian kín, ít thông gió: Môi trường sống ẩm thấp, chật chội, hoặc không được thông thoáng là điều kiện lý tưởng cho các tác nhân gây viêm phổi phát triển và lây lan.

5. Thời tiết và mùa

• Mùa đông và thời tiết lạnh: Viêm phổi thường tăng cao vào mùa đông do thời tiết lạnh làm suy giảm khả năng bảo vệ tự nhiên của hệ hô hấp. Hơn nữa, virus hợp bào hô hấp (RSV) và cúm thường bùng phát vào mùa lạnh, làm tăng nguy cơ viêm phổi ở trẻ.
• Độ ẩm cao: Môi trường ẩm ướt là điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của nấm mốc và vi khuẩn, khiến trẻ dễ mắc các bệnh đường hô hấp.

**Lưu ý: Những thông tin cung cấp trong bài viết của BVĐK Hồng Ngọc mang tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa. Để biết chính xác tình trạng bệnh lý cần tới các bệnh viện để được bác sĩ thăm khám trực tiếp, tư vấn phác đồ điều trị phù hợp nhất.

KHOA NHI - BỆNH VIỆN ĐA KHOA HỒNG NGỌC

- 55 Yên Ninh, Ba Đình, Hà Nội 

- Số 8 Châu Văn Liêm, Nam Từ Liêm, Hà Nội 

- Tầng 3, tòa B, Tasco Mall, 07- 09 Nguyễn Văn Linh, Long Biên, Hà Nội 

- Tầng 10 Keangnam Landmark 72, Phạm Hùng, Hà Nội 

- Tầng 1, TTTM TNL Plaza Goldseason, 47 Nguyễn Tuân, Thanh Xuân, Hà Nội

- Tầng 1, HPC Landmark 105, Tố Hữu, Hà Đông, Hà Nội 

- Tầng 1,2,3, Kosmo Tây Hồ, 161 Xuân La, Bắc Từ Liêm, Hà Nội

 

Hotline tư vấn miễn phí và đặt lịch nhanh nhất: 0947.616.006

>>> Cập nhật nhiều thông tin hữu ích tại:  https://www.facebook.com/@KhoaNhiBVHongNgoc