Viêm màng phổi ở trẻ em thường do vi khuẩn, virus hoặc các yếu tố bệnh lý khác gây ra. Bệnh không chỉ ảnh hưởng đến hô hấp mà còn có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.
Viêm màng phổi ở trẻ em là gì?
Màng phổi là một lớp màng kép bao gồm: Lá thành lót bên trong thành ngực, cơ hoành và lá tạng bao bọc bên ngoài phổi. Giữa hai lớp màng này là khoang màng phổi, chứa một lượng nhỏ dịch giúp bôi trơn, giảm ma sát trong quá trình hô hấp.
Viêm màng phổi là tình trạng màng phổi bị kích thích, viêm hoặc nhiễm trùng, có thể kèm theo tràn dịch màng phổi (tích tụ dịch trong khoang màng phổi). Bệnh thường gây ra đau tức ngực (đau tăng lên khi hít sâu hoặc ho) và ảnh hưởng đến chức năng hô hấp của trẻ.
Nguyên nhân gây ra viêm màng phổi ở trẻ em
Vi khuẩn
- Phế cầu khuẩn (Streptococcus pneumoniae): Nguyên nhân thường gặp nhất trong viêm phổi và viêm màng phổi mủ.
- Tụ cầu vàng (Staphylococcus aureus): Đặc biệt là chủng kháng methicillin (MRSA).
- Liên cầu khuẩn nhóm A (Streptococcus pyogenes): Gây viêm mủ màng phổi.
- Vi khuẩn Gram âm:
- Klebsiella pneumoniae.
- Haemophilus influenzae type B (trước đây phổ biến, nhưng giảm nhờ tiêm vắc-xin Hib).
- Escherichia coli (ở trẻ sơ sinh và trẻ suy giảm miễn dịch).
- Lao (Mycobacterium tuberculosis): Dẫn đến viêm màng phổi, đặc biệt ở các khu vực có tỷ lệ lao cao.
Virus: Virus cúm (Influenza virus), virus hợp bào hô hấp (RSV), adenovirus, parainfluenza virus, herpesvirus (đặc biệt là Epstein-Barr virus).
Nấm và ký sinh trùng
- Nấm: Candida spp., Histoplasma capsulatum, Coccidioides immitis (thường gặp ở trẻ suy giảm miễn dịch).
- Ký sinh trùng (hiếm gặp): Paragonimus westermani (sán lá phổi).
Một số nguyên nhân khác gây viêm màng phổi ở trẻ em thường liên quan đến các bệnh lý nền hoặc tình trạng bất thường:
- Bệnh lý tự miễn: Lupus ban đỏ hệ thống (SLE) gây viêm màng phổi không nhiễm trùng,viêm khớp dạng thấp thiếu niên.
- Chấn thương hoặc phẫu thuật: Chấn thương vùng ngực do tai nạn, biến chứng sau phẫu thuật lồng ngực hoặc chọc dò.
- Bệnh lý ác tính: Các khối u ác tính ở phổi, trung thất, hoặc di căn từ ung thư khác.
- Rối loạn chuyển hóa hoặc viêm không nhiễm trùng: Tăng ure máu (do suy thận), tắc mạch phổi hoặc nhồi máu phổi, hội chứng Dressler (viêm màng phổi sau phẫu thuật tim hoặc tổn thương cơ tim),...
Viêm màng phổi ở trẻ em chủ yếu do vi khuẩn, virus gây nên
Triệu chứng trẻ mắc viêm màng phổi
- Đau ngực: Đau nhói hoặc đau âm ỉ ở một bên ngực, tăng lên khi trẻ hít sâu, ho, hoặc cử động vùng ngực. Cơn đau thường khu trú, nhưng có thể lan đến vai hoặc lưng.
- Khó thở: Thường gặp khi có tràn dịch màng phổi hoặc viêm nặng gây giảm khả năng giãn nở của phổi. Trẻ nhỏ có thể biểu hiện bằng thở nhanh, rút lõm lồng ngực, hoặc tím tái.
- Thở nhanh, nông
- Trẻ cố gắng hạn chế di động lồng ngực để giảm đau.
- Nhịp thở tăng: ≥ 60 nhịp/phút (ở trẻ 2 tháng tuổi), ≥ 50 nhịp/phút (ở trẻ 2-12 tháng tuổi), ≥ 40 nhịp/phút (ở trẻ 12 tháng tuổi - 5 tuổi), ≥ 30 nhịp/phút (ở trẻ > 5 tuổi)
- Ho: Ho khan thường gặp ở giai đoạn đầu, sau đó ho có đờm nếu viêm màng phổi kèm theo viêm phổi hoặc nhiễm trùng đường hô hấp dưới.
- Sốt: Sốt cao, có thể kèm ớn lạnh, thường gặp trong các trường hợp nhiễm trùng. Ở trẻ nhỏ, sốt có thể không rõ ràng, đặc biệt trong viêm màng phổi do lao hoặc ở trẻ suy dinh dưỡng.
- Mệt mỏi và chán ăn: Trẻ thường mệt mỏi, khó chịu, quấy khóc, hoặc ăn uống kém.
Biến chứng viêm màng phổi ở trẻ em
- Suy hô hấp: Dịch hoặc mủ nhiều trong khoang màng phổi làm giảm thể tích hoạt động của phổi. Nếu viêm màng phổi nặng hoặc kèm theo tràn khí màng phổi, trẻ có thể không duy trì đủ oxy gây suy hô hấp.
- Xẹp phổi: Dịch nhầy trong khoang màng phổi chèn ép, làm xẹp một phần hoặc toàn bộ phổi, gây tắc nghẽn đường dẫn khí.
- Áp xe phổi: Nhiễm trùng từ màng phổi lan vào nhu mô phổi, gây áp xe (túi mủ khu trú).
- Nhiễm trùng huyết: Vi khuẩn từ màng phổi xâm nhập vào máu, gây nhiễm trùng toàn thân.
- Viêm màng ngoài tim: Viêm nhiễm lây lan từ màng phổi đến màng ngoài tim, gây tích tụ dịch hoặc mủ quanh tim.
5 biến chứng nguy hiểm viêm màng phổi ở trẻ em
Địa chỉ khám và điều trị viêm màng phổi ở trẻ em
Với đội ngũ y bác sĩ hơn 20 năm kinh nghiệm cùng phương châm khám chữa bệnh: An toàn, hiện đại, thuận tiện, Khoa Nhi BVĐK Hồng Ngọc là địa chỉ đáng tin cậy trong chẩn đoán và điều trị viêm màng phổi ở trẻ em:
- Khám 1:1 với chuyên gia trên 20 năm kinh nghiệm, 1 lần khám phát hiện chính xác nguyên nhân gây bệnh, theo sát quá trình điều trị của từng bệnh nhi
- Hệ thống máy chẩn đoán thế hệ mới như Máy chụp X-Quang, Máy chụp CT cắt lớp, cho ra hình ảnh chi tiết, rõ nét, phát hiện tổn thương sâu bên trong, phục vụ cho quá trình thăm khám và chẩn đoán
- Phác đồ điều trị chuẩn WHO, hạn chế kháng sinh, chỉ sử dụng kháng sinh khi có bội nhiễm hoặc suy hô hấp cấp, tránh nhờn thuốc, kháng thuốc, giảm tái phát, ưu tiên kết hợp vật lý trị liệu hô hấp giúp rút ngắn thời gian điều trị, tăng khả năng hồi phục
- Quy trình khử khuẩn nghiêm ngặt từ ngoài vào trong, phân luồng bệnh nhân ở cả phòng khám và phòng nội trú, đảm bảo an toàn cho trẻ, tránh bội nhiễm và lây nhiễm chéo
- Thủ tục bảo hiểm nhanh gọn, hạn chế chờ đợi
- Tiện ích chuẩn 5 sao: phòng nội trú chất lượng cao, khu vui chơi rộng rãi, tặng vé buffet miễn phí
**Lưu ý: Những thông tin cung cấp trong bài viết của BVĐK Hồng Ngọc mang tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa. Để biết chính xác tình trạng bệnh lý cần tới các bệnh viện để được bác sĩ thăm khám trực tiếp, tư vấn phác đồ điều trị phù hợp nhất.
KHOA NHI - BỆNH VIỆN ĐA KHOA HỒNG NGỌC
- 55 Yên Ninh, Ba Đình, Hà Nội
- Số 8 Châu Văn Liêm, Nam Từ Liêm, Hà Nội
- Tầng 3, tòa B, Tasco Mall, 07- 09 Nguyễn Văn Linh, Long Biên, Hà Nội
- Tầng 10 Keangnam Landmark 72, Phạm Hùng, Hà Nội
- Tầng 1, TTTM TNL Plaza Goldseason, 47 Nguyễn Tuân, Thanh Xuân, Hà Nội
- Tầng 1, HPC Landmark 105, Tố Hữu, Hà Đông, Hà Nội
- Tầng 1,2,3, Kosmo Tây Hồ, 161 Xuân La, Bắc Từ Liêm, Hà Nội
Hotline tư vấn miễn phí và đặt lịch nhanh nhất: 0947.616.006
>>> Cập nhật nhiều thông tin hữu ích tại: https://www.facebook.com/@KhoaNhiBVHongNgoc
