Thời gian gần đây, thông tin về virus Adeno đang dành được sự quan tâm của đông đảo cộng đồng do số lượng người nhiễm gia tăng đột biến, đặc biệt là trẻ em. Được biết, đây là loại virus gây bệnh lý về đường hô hấp, với tỷ lệ tử vong ở trẻ em là 8-10%.
Virus Adeno là gì?
Virus Adeno được phát hiện lần đầu vào năm 1953 từ mạch hạch hạnh nhân trong cơ thể con người. Virus này thuộc họ Adenoviridae và được phân thành 2 nhóm chính: nhóm gây bệnh ở chim (Avi Adenovirus) và nhóm gây bệnh ở động vật có vú (Mastadenovirus). Ở nhóm gây bệnh cho động vật có vú (bao gồm cả con người) các chuyên gia đã phân lập được 47 loại virus Adeno. Trong đó:
Týp 1-5, 7, 14 và 21 vừa gây bệnh viêm họng hạch vừa gây bệnh viêm kết mạc.
Týp 40 và 41 thường gây bệnh tiêu chảy cấp ở trẻ em.
Týp 5, 8, 19 thường gây ra các bệnh nặng hơn .
Adenovirus gây bệnh ở người được chia thành 6 nhóm ký hiệu từ A – F dựa trên đặc điểm sinh lý, sinh hóa và sinh học phân tử. Loại virus này có thể tồn tại, gây bệnh trong thời gian dài ở ngoại cảnh, khoảng 30 ngày ở nhiệt độ phòng, có thể sống nhiều tháng ở 40°C, -200°C tồn tại được nhiều năm. Tuy nhiên, virus có thể bị tiêu diệt bởi tia cực tím và môi trường nước sôi 100°C. Virus bị mất độc lực nhanh và chết ở 56°C trong 3 – 5 phút.
Adeno có thể gây bệnh cho mọi đối tượng và mọi lứa tuổi. Trong đó, các đối tượng như trẻ em, người lớn tuổi, người bị bệnh mạn tính… thường có nguy cơ nhiễm virus này cao hơn do có sức đề kháng kém.
Khả năng gây bệnh của Virus Adeno
Virus Adeno có khả năng gây bệnh ở nhiều bộ phận trong cơ thể con người như đường hô hấp, tiêu hóa, mắt… Trong các nhóm virus gây bệnh thì Adenovirus nhóm B có khả năng gây bệnh nhiều và thường gặp nhất. Sau khi gây bệnh, virus có thể tồn tại nhiều năm tại hạch hạnh nhân. Dưới đây là các bệnh lý phổ biến do virus Adeno gây ra:
Viêm đường hô hấp
Viêm họng cấp: Bệnh thường gặp ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ với những triệu chứng như sốt, đau đầu, sưng họng, ho, chảy nước mũi. Tình trạng này thường kéo dài khoảng 7 – 14 ngày, có thể lây lan nhanh, trở thành dịch. Triệu chứng bệnh thường khó phân biệt với những trường hợp nhiễm virus khác.
Viêm họng kết mạc: Bệnh có triệu chứng giống với viêm họng cấp nhưng kèm thêm viêm kết mạc thành dịch ở người trẻ tuổi và trẻ em (kết mạc mắt đỏ, thường không đau, có chảy dịch trong). Bệnh lây lan nhanh tạo thành dịch, đặc biệt thường xuất hiện vào mùa hè. Người bệnh có thể bị lây qua đường hô hấp hoặc khi tiếp xúc trực tiếp với nguồn bệnh.
Viêm cấp tính đường hô hấp: Biểu hiện của bệnh là triệu chứng viêm họng, hạch cổ sưng đau, ho, sốt có thể trên 39°C. Bệnh diễn biến cấp tính, thường khỏi nhanh sau 3 – 4 ngày. Đối tượng có nguy cơ cao mắc bệnh là trẻ nhỏ và người lớn.
Viêm phổi: Chủ yếu người mắc bị nhiễm type 3 và 7, chiếm tỷ lệ 10% viêm phổi cấp ở trẻ nhỏ. Triệu chứng bệnh thường xuất hiện đột ngột, sốt cao trên 39°C, ho, chảy nước mũi, có những dấu hiệu tổn thương ở phổi. Các tổn thương này có khả năng lan rộng và để lại di chứng, thậm chí gây tử vong.
Viêm kết mạc mắt
Viêm kết mạc mắt (bệnh đau mắt đỏ) thường tạo thành dịch vào mùa hè. Nguyên nhân chủ yếu hình thành bệnh là do lây qua nước ở hồ bơi. Biểu hiện của bệnh là kết mạc mắt đỏ (một hoặc cả hai bên), có chảy dịch trong, dễ bị bội nhiễm vi khuẩn nếu không có biện pháp can thiệp kịp thời.
Viêm kết mạc là triệu chứng thường gặp ở người nhiễm virus Adeno.Bệnh viêm dạ dày - ruột
Người bệnh có biểu hiện đi ngoài nhiều nước. Tình trạng này kéo dài khoảng 7 ngày kèm theo sốt, buồn nôn, nôn và những dấu hiệu viêm đường hô hấp, viêm kết mạc. Virus gây bệnh ở đường tiêu hóa được đào thải trong phân và là nguồn lây chủ yếu trong cộng đồng.
Bệnh viêm bàng quang
Virus Adeno còn là nguyên nhân gây ra viêm bàng quang ở trẻ em, đặc biệt là bé trai. Virus có thể nằm trong nước tiểu của người bệnh. Ở niệu đạo và tử cung cũng có thể xuất hiện virus. Vì thế, đây được coi là bệnh lây qua đường tình dục.
Một số bệnh lý khác
Theo nghiên cứu của Giới chức Y tế Anh và Mỹ cho rằng virus Adeno có thể là nguyên nhân gây viêm gan nặng ở trẻ em nhiều nước trong thời gian gần đây type 41.
Ngoài ra, một số trường hợp nhiễm virus không có triệu chứng, được gọi là thể ẩn nhưng vẫn có khả năng lây nhiễm trong cộng đồng. Một số khác sau khi điều trị khỏi bệnh, bệnh nhân chỉ có miễn dịch với cùng chủng virus Adeno gây bệnh, còn vẫn có khả năng nhiễm bệnh do những chủng virus Adeno khác gây ra.
Virus Adeno rất dễ lây lan trong cộng đồng và có thể gây nhiều biến chứng nguy hiểm cho người bệnh. Vì thế, khi nhận thấy các dấu hiệu nghi ngờ nhiễm virus Adeno, người bệnh cần chú ý theo dõi tình trạng sức khỏe và nên đến ngay các cơ sở y tế uy tín để được thăm khám, chẩn đoán và điều trị kịp thời, ngăn ngừa bệnh tiến triển nặng.
Phương thức lây truyền của Virus Adeno
Có nhiều phương thức lây truyền Virus Adeno, trong đó phổ biến nhất là:
Tiếp xúc trực tiếp giữa người với người qua đường hô hấp.
Lây qua niêm mạc khi bơi lội hoặc nguồn nước dùng trong sinh hoạt bị ô nhiễm do dịch tiết từ mắt, mũi, phân của bệnh nhân.
Tiếp xúc gián tiếp khi dùng chung những vật dụng cá nhân với người bị nhiễm Virus Adeno.
Lây truyền qua giọt bắn nước bọt như các hạt khí thông qua đường hô hấp.
Lây truyền qua bể bơi bị nhiễm Virus Adeno.
Quá trình lây nhiễm virus Adeno thường xảy ra ở các phòng khám bệnh, nhất là ở phòng khám mắt. Các nhân viên y tế trong phòng khám có khả năng cao bị nhiễm bệnh và họ sẽ trở thành nguồn lây truyền bệnh tiếp theo cho gia đình và những người xung quanh.
Chẩn đoán nhiễm Virus Adeno
Khám lâm sàng
Ban đầu, các bác sĩ sẽ khám lâm sàng dựa vào các triệu chứng bệnh như đau họng, sốt, ho, chảy nước mũi, viêm kết mạc,... Mẫu bệnh phẩm cần được thu thập từ cơ quan bị tổn thương hoặc vị trí có chứa virus như phân, nước tiểu, dịch họng, kết mạc.
Phân lập và xác định virus
Để xác định chắc chắn rằng người bệnh có bị nhiễm virus Adeno hay không và thuộc nhóm virus Adeno nào, người ta thường sử dụng kỹ thuật PCR. Kỹ thuật này sử dụng mẫu bệnh phẩm là dịch của cơ thể, các cặp mồi là đoạn gen mã hóa cho các kháng nguyên đặc hiệu, có thể phát hiện hầu hết các type virus.
Riêng đối với virus trong phân người, người ta có thể sử dụng kính hiển vi điện tử hoặc kỹ thuật ELISA để phát hiện.
Phương pháp điều trị Virus Adeno
Hiện nay vẫn chưa có thuốc điều trị đặc hiệu virus Adeno. Phần lớn các thuốc điều trị bệnh đều là thuốc điều trị triệu chứng kết hợp với nâng cao thể trạng cơ thể và vitamin C. Bệnh có thể khỏi sau vài ngày nếu được điều trị đúng cách. Tuy nhiên, nếu người bệnh gặp một số vấn đề nhiễm trùng như đau mắt đỏ, viêm phổi thì bệnh có thể kéo dài 1 tuần hoặc hơn.
Người bị mắc bệnh nên uống nhiều nước, vì các triệu chứng sốt, nôn mửa, tiêu chảy,... thường gây mất nhiều nước. Lựa chọn tốt nhất để bù nước cho cơ thể là nước trái cây, nước lọc, nước điện giải hoặc có thể tiêm truyền.
Đối với trẻ nhỏ, phụ huynh hỗ trợ vệ sinh mũi cho trẻ thường xuyên. Ngoài ra, có thể sử dụng máy tạo độ ẩm, phun sương để làm dịu tắc nghẽn ở mũi, giúp trẻ hô hấp dễ dàng hơn.
Vệ sinh mũi cho trẻ giúp phòng ngừa và loại bỏ virus Adeno hiệu quả.Lưu ý, trước khi sử dụng bất kỳ loại thuốc nào, bệnh nhân cũng nên tham khảo ý kiến của các bác sĩ. Các chuyên gia khuyến cáo không nên cho trẻ sử dụng thuốc chứa aspirin vì có thể dẫn đến tình trạng hiếm gặp như hội chứng Reye gây sưng phù não và gan, ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ và khả năng hồi phục.
Phòng ngừa Virus Adeno đúng cách
Vaccine chứa Adenovirus sống type 4 và 7 thường được dùng theo đường uống, dạng 1 viên nang tan trong ruột. Thuốc có tác dụng ngăn ngừa phần lớn bệnh do hai chủng này gây ra. Tuy nhiên, thuốc này chỉ được dùng cho quân nhân.
Vì vậy, để giảm thiểu tình trạng lây lan của dịch bệnh, mỗi người cần chủ động có các phương pháp phòng bệnh đúng cách và hiệu quả, cụ thể như sau:
Luôn sử dụng nguồn nước sạch trong sinh hoạt.
Vào mùa mưa lũ nên tiến hành khử trùng nước giếng bằng cloramin B.
Giữ gìn vệ sinh cá nhân và nơi ở, tránh sử dụng chung khăn mặt và các vật dụng cá nhân với người khác.
Thường xuyên rửa tay bằng xà phòng hay dung dịch sát khuẩn.
Kiểm tra tình trạng tiêu chuẩn vệ sinh nước, vệ sinh môi trường, nhất là ở những bể bơi công cộng.
Khi chăm sóc bệnh nhân bị nhiễm bệnh thì cần chủ động bảo vệ bản thân bằng cách đeo khẩu trang, không sử dụng chung đồ với người bệnh và thực hiện sát khuẩn thường xuyên.
Thường xuyên sát khuẩn tay để phòng ngừa lây nhiễm virus Adeno.Xét nghiệm Adeno virus giá bao nhiêu? Ở đâu?
Việc phát hiện sớm virus Adeno có ý nghĩa quan trọng trong định hướng điều trị bệnh, giúp kiểm soát nguy cơ các bệnh truyền nhiễm do virus này gây ra trong cộng đồng.
Hiện nay, bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc đã triển khai dịch vụ xét nghiệm Adeno virus bằng phương pháp test Realtime - PCR với thông tin cụ thể như sau:
Địa điểm phục vụ: Tại hệ thống bệnh viện/phòng khám và dịch vụ lấy mẫu tại nhà tại khu vực Hà Nội.
Thời gian trả kết quả: Sau 3-4 ngày
Mẫu bệnh phẩm: Que tăm bông thấm Dịch hô hấp - tỵ hầu hoặc que tăm bông ngoáy dịch hậu môn (Đối với tìm Adenovirus trong phân dành cho những bệnh nhân tiêu chảy).
Giá: 850.000 VNĐ/mẫu.
Để đăng ký khám và điều trị virus Adeno tại Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc, quý khách có thể liên hệ theo số Hotline 0911.858.616 - 0947.616.006 hoặc đăng ký khám trực tuyến TẠI ĐÂY:
**Lưu ý: Những thông tin cung cấp trong bài viết của Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc mang tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa. Người bệnh không được tự ý mua thuốc để điều trị. Để biết chính xác tình trạng bệnh lý, người bệnh cần tới các bệnh viện để được bác sĩ thăm khám trực tiếp, chẩn đoán và tư vấn phác đồ điều trị hợp lý.
Theo dõi fanpage của Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc để biết thêm thông tin bổ ích khác: https://www.facebook.com/BenhvienHongNgoc
