Viêm da là gì?
Viêm-da có tên tiếng anh là Dermatitis, là tên gọi chung chỉ tình trạng viêm ở trên da. Có rất nhiều nguyên nhân gây nên tình trạng viêm này, và dấu hiệu thường thấy nhất là phát ban ngứa trên nền da bị sưng, đỏ. Da bị viêm sẽ có bóng nước, rỉ dịch, bề mặt hình thành một lớp mài và tróc da.
Dấu hiệu phổ biến nhất của viêm da là sưng đỏ, phát ban, ngứa và tróc da
Bệnh viêm da là bệnh phổ biến không lây nhiễm, không ảnh hưởng nguy hiểm đến sức khỏe cơ thể nhưng sẽ khiến người bệnh rất khó chịu vì cảm giác ngứa rát, ảnh hưởng nhiều đến sinh hoạt hàng ngày. Trường hợp nặng còn chảy máu do cào gãi, bội nhiễm vi khuẩn và gây mất thẩm mỹ.
Bệnh viêm da và các biểu hiện đặc trưng
Những dấu hiệu đặc trưng nhất của viêm da như:
Khô da, bong vảy, nặng hơn là nứt nẻ (Da bị mất nước, đứt gãy cầu nối giữa các tế bào, tăng quá trình sừng hoá)
Đỏ da (Da bị viêm, giãn mạch máu vùng trung bì)
Dày da (Thâm nhiễm tế bào lympho ở trung bì)
Ngứa (Histamine giải phóng trong quá trình viêm dị ứng)
Mụn nước, bọng nước (Tăng tính thấm thành mạch, xuất hiện dịch trong quá trình viêm hoặc thiểu dưỡng vùng mô tổn thương)
Trợt, loét (Mụn nước, bọng nước vỡ hoặc tổn thương sau cào gãi hoặc tình trạng viêm kéo dài).
Viêm da biểu hiện dưới 2 thể chính: cấp tính và mãn tính.
Với thể cấp tính, triệu chứng chỉ xuất hiện trong thời gian ngắn, tình trạng viêm nặng và diễn biến trong thời gian ngắn.
Còn với thể mạn tính, tình trạng viêm có thể kéo dài, dai dẳng, có xu hướng tái phát. Cả 2 thể đều có thể gặp các biến chứng như chảy máu do cào gãi và bội nhiễm vi khuẩn gây nhiễm trùng.
Chính vì vậy, khi mới xuất hiện triệu chứng của nhóm bệnh viêm da, người bệnh cần đến bệnh viện khám để được các bác sĩ khám, chẩn đoán và kê đơn điều trị kịp thời và nhanh chóng.
Khi có dấu hiệu của viêm da nên đến bệnh viện chuyên khoa da liễu để được bác sĩ thăm khám và chẩn đoán chính xác nhất
Một số bệnh lý viêm da thường gặp
1. Viêm da cơ địa (hay còn gọi là Chàm sữa ở trẻ em, Chàm cơ địa, Eczema)
Viêm da cơ địa là bệnh da thường gặp, đặc trưng bởi viêm da mạn tính, hay tái phát và ngứa. Thường gặp ở trẻ em, 95% ổn định sau 2 tuổi, 5% chuyển thành viêm da cơ địa ở trẻ lớn và người trưởng thành.
Bệnh gây ra bởi 3 yếu tố chính, bao gồm: tổn thương hàng rào bảo vệ da, rối loạn đáp ứng miễn dịch và yếu tố môi trường.
Khi hàng rào bảo vệ da bị tổn thương (giảm nồng độ lipid trên da như ceramide, cholesterol, các acid béo cần thiết; thiếu lipid gian bào; tăng men tiêu protein nội sinh trên da), dẫn đến da khô, mất nước, tế bào da bị biến dạng, hậu quả là các tác nhân bên ngoài như dị nguyên, vi khuẩn dễ xâm nhập gây ra phản ứng viêm. Một số yếu tố môi trường ảnh hưởng đến bệnh thường gặp như: dị nguyên (bọ, bụi nhà, lông súc vật,..); thức ăn (trứng, sữa, lạc, đậu tương, cá, bột mỳ); khí hậu hanh khô (bệnh thường nặng vào mùa đông, nhẹ vào mùa hè); điều kiện vệ sinh; tình trạng nhiễm khuẩn, đặc biệt là tụ cầu vàng (Staphylococcus aureus); tiêm vaccine; sử dụng xà phòng, chất tẩy rửa …
Hình ảnh và dấu hiệu của viêm da cơ địa
Triệu chứng của viêm da cơ địa sẽ phụ thuộc vào độ tuổi.
Trẻ 2 tuổi: Thường gặp khi trẻ từ 2 - 3 tháng tuổi. Bệnh biểu hiện mụn nước tập trung thành đám trên nền dát đỏ, chảy dịch nhiều. Vị trí thường gặp ở má, trán, cằm, có tính chất đối xứng.
Trẻ lớn: Thường gặp ở trẻ từ 2 - 5 tuổi: dát sẩn trên nền da đỏ, tập trung thành mảng hoặc rải rác kèm theo tình trạng dày da, lichen hóa do ngứa, cào gãi nhiều. Vị trí hay gặp: mặt duỗi, nếp gấp 2 bên, đối xứng.
Người trưởng thành: Bệnh thường tiến triển từ nhỏ hoặc khởi phát ở người lớn. Tổn thương cơ bản là tình trạng dày da, lichen hoá, vết nứt đau. Vị trí: các nếp gấp lớn, lòng bàn tay, bàn chân, các ngón, cổ, gáy, cổ tay, cẳng chân. Ngoài biểu hiện điển hình như trên ở người lớn có nhiều biểu hiện viêm da cơ địa khu trú như viêm da cơ địa ở lòng bàn tay bàn chân, chàm núm vú, chàm mi mắt, viêm môi bong vảy, chàm đồng xu…
2. Viêm da tiếp xúc
Viêm-da-tiếp-xúc là tình trạng viêm da do tiếp xúc trực tiếp với chất gây kích ứng (gọi là viêm da tiếp xúc kích ứng) hoặc chất gây dị ứng (gọi là viêm da tiếp xúc dị ứng).
Viêm da tiếp xúc kích ứng là phản ứng viêm da do tương tác giữa da và các tác nhân bên ngoài không thông qua cơ chế miễn dịch, gây tổn thương với hầu hết những ai tiếp xúc với chất đó. Các chất thường gây viêm da tiếp xúc kích ứng: kiềm, acid, chất tẩy rửa, chất bảo quản, kiến ba khoang,...
Viêm da tiếp xúc kích ứng mức độ nhẹ sẽ có cảm giác châm chích, rát bỏng, da khô căng hoặc mày đay thoáng qua, gặp sau tiếp xúc nhiều lần với chất có nồng độ thấp như xà phòng, dầu gội đầu… ở những người có có yếu tố thuận lợi: cọ xát, sang chấn, độ ẩm thấp. Bệnh nặng có thể gặp tình trạng đỏ, phù nề, mụn nước, bọng nước, mụn mủ, lột da, hoại tử, xuất hiện sau vài phút tới vài giờ sau khi tiếp xúc với chất gây kích ứng thường là các hóa chất mạnh như acid và kiềm, ranh giới rõ với da lành.
Hình ảnh viêm da tiếp xúc
Viêm da tiếp xúc dị ứng là phản ứng quá mẫn muộn, qua trung gian tế bào (type IV) đặc trưng là phản ứng viêm da dạng chàm tại vị trí tiếp xúc với dị nguyên từ môi trường. Thời gian để gây được mẫn cảm không cố định, có thể xảy ra sau 1 tuần hoặc lâu hơn tới hàng năm. Trong viêm da tiếp xúc dị ứng, tất cả các vùng da đều có khả năng phản ứng với dị nguyên đặc hiệu.
Các chất gây dị ứng thường gặp như: kim loại như nickel, mỹ phẩm, nước hoa, thuốc nhuộm tóc, thuốc trừ sâu, thuốc diệt muỗi, phấn hoa... Dị nguyên có thể trong trang sức, sản phẩm chăm sóc cá nhân, thuốc bôi, thực vật, thuốc chữa bệnh tại nhà, hóa chất tại nơi làm việc…
Tổn thương da phụ thuộc vào thời gian bị bệnh, vị trí tổn thương, mức độ nặng của tổn thương. Có thể gặp: tổn thương đỏ da, phù nề ranh giới rõ, trên có các mụn nước, sẩn đỏ, bọng nước, vết trợt, xuất tiết, đóng vảy hoặc các mảng đỏ da nhẹ, vảy khô, nhỏ, có thể có các sẩn chắc màu đỏ nhỏ, tròn. Tổn thương có thể lan rộng, xuất hiện ở vùng da không tiếp xúc với dị nguyên và cảm giác ngứa là chủ yếu.
3. Viêm da tiết bã - Viêm da dầu
Viêm da tiết bã hay còn có tên gọi khác là viêm da dầu. Viêm da dầu là bệnh lý viêm mạn tính, phổ biến, gặp ở trẻ em và người lớn, đặc trưng bởi các. tổn thương đỏ da bong vảy tập trung ở vùng da tiết bã như da đầu, mặt, thân trên. Cơ chế bệnh sinh chưa rõ ràng, nhiều tác giả cho rằng bệnh có liên quan tới hoạt động tuyến bã, nấm Malassezia, bất thường về miễn dịch và tính nhạy cảm của người bệnh.
Viêm da dầu ở trẻ em: Thường xuất hiện trong những tháng đầu sau sinh. Thương gặp tổn thương mảng đỏ da trên có vảy mỡ bóng dính tập trung ở vùng tiết bã như trán, rãnh mũi má, lông mày, mí mắt, rãnh sau tai và ngực. Vùng kẽ như nách, bẹn, quanh rốn, quanh hậu môn hay gặp tổn thương mảng đỏ da ẩm ướt kèm theo ít vảy, liên kết với nhau thành đám.
Hình ảnh viêm da tiết bã - viêm da dầu ở người lớn
Viêm da dầu ở người lớn: Thường gặp ở tuổi dậy thì và tồn tại suốt đời. Hay gặp và nặng lên vào mùa đông, cải thiện hơn về mùa hè. Bệnh ít khi ngứa. Thường khu trú ở đầu, mặt, ngực, lưng. Tổn thương: ở vùng đầu là đỏ da kèm vảy da màu trắng, mỏng dính vùng trán đỉnh, có thể lan tỏa vùng đầu; ở mặt là đám đỏ da ranh giới rõ trên có vảy da, vảy mỡ vàng dính tập trung ở rãnh mũi má, đầu trong lông mày...; cùng thân mình hay gặp ở ngực, lưng.
Nguyên nhân gây nên bệnh viêm da dầu chưa rõ ràng, tuy nhiên bệnh có liên quan tới hoạt động tuyến bã, nấm Malassezia, bất thường về miễn dịch và tính nhạy cảm của người bệnh. Viêm da dầu thường gặp hơn ở những người có tuyến da dầu hoạt động mạnh.
Đối tượng nào dễ bị viêm da nhất?
Bệnh viêm da có thể xuất hiện ở bất cứ đối tượng nào không phân biệt độ tuổi và giới tính. Tuy nhiên, một số yếu tố làm tăng khả năng viêm da gồm:
Tuổi tác: Mặc dù bệnh có thể gặp phải ở mọi lứa tuổi nhưng một số bệnh như viêm da cơ địa, viêm da dầu dễ gặp ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ.
Cơ địa dị ứng: Những bệnh nhân có cơ địa dị ứng hoặc tiền sử gia đình mắc các bệnh dị ứng như hen phế quản, viêm mũi dị ứng, viêm da cơ địa, mày đay dị ứng... có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.
Nghề nghiệp: Những người thường làm việc và tiếp xúc với hóa chất, bụi bẩn, phấn hoa, kim loại nặng sẽ có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.
Bệnh tật: Viêm da dễ xuất hiện đối với những người đã có bệnh nền trước đó như suy tim sung huyết, HIV, Parkinson,...
Theo Thạc sĩ - Bác sĩ nội trú chuyên khoa Da Liễu Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc cho biết: "Nhóm bệnh viêm da là một bệnh không lây truyền và không nguy hiểm trực tiếp đến sức khoẻ. Nhưng nó mang lại sự khó chịu, cảm giác ngứa ngáy, ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng cuộc sống và thẩm mỹ của người bệnh. Tình trạng viêm da diễn ra thường xuyên, lâu dài sẽ gây áp lực nặng nề lên tâm lý người bệnh, khiến họ cảm thấy mất tự tin, mặc cảm trong giao tiếp, có thể gây nên trầm cảm, khiến bệnh nặng dần và khó điều trị hơn.
Mỗi bệnh viêm da thường do nguyên nhân khác nhau gây nên, chính vì vậy người bệnh nên chủ động đến bệnh viện chuyên khoa da liễu để được các bác sĩ có chuyên môn thăm khám lâm sàng, xét nghiệm, chẩn đoán và đưa ra phác đồ điều trị chính xác nhất với từng loại bệnh".
Da Liễu Bệnh Viện Hồng Ngọc
Cơ sở 1: Tầng 5 Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc - Số 55 Yên Ninh, Ba Đình, Hà Nội
Cơ sở 2: Tầng 4 Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc Phúc Trường Minh - số 8 Châu Văn Liêm, Nam Từ Liêm, Hà Nội
Fanpage: https://www.facebook.com/dalieubvhongngoc?
Hotline: 0912.853.603
