Viêm phổi ở bé có thể do virus, vi khuẩn, nấm và ký sinh trùng, phổ biến nhất vẫn là viêm phổi do virus gây ra. Tùy từng giai đoạn của bệnh, độ tuổi và sức khỏe của bé, các dấu hiệu viêm phổi là khác nhau.
Triệu chứng của bệnh viêm phổi
Nhìn chung, triệu chứng điển hình của viêm phổi là sốt hoặc hạ thân nhiệt; thở nhanh (hoặc thở ra tiếng), ớn lạnh, nôn trớ, kém bú hoặc bỏ bú…
- Thỉnh thoảng, bé bắt đầu thở gấp.
- Viêm phổi do vi khuẩn có triệu chứng đặc trưng là sốt cao và thở nhanh.
- Viêm phổi do virus kém nghiêm trọng hơn viêm phổi do vi khuẩn và triệu chứng thường xuất hiện từ từ.
Lưu ý: Khi thấy con có dấu hiệu sốt, thở nhanh, bỏ bú… cha mẹ cần đưa con đi khám ngay. Tránh đưa bé đi khám muộn vì viêm phổi rất dễ gây biến chứng nặng. Đặc biệt, bé càng nhỏ thì triệu chứng viêm phổi càng không rõ nét và khó nhận biết. Nhiều bé tuy không sốt cao, không ho nhiều nhưng lại mắc viêm phổi nặng.
Viêm phổi gây ra tình trạng ho, khó thở, sốt cao kéo dài ở trẻ
Giai đoạn của bệnh
Ủ bệnh
Thời kỳ ủ bệnh có thể khác nhau tùy từng bé, cũng như khác nhau giữa các loại vi khuẩn hoặc virus gây viêm phổi. Thông thường, thời kỳ ủ bệnh khoảng một ngày đến một tuần.
Viêm phổi ở trẻ có thể chia làm hai loại: Viêm lá phổi lớn và viêm khí quản nhánh. Viêm lá phổi lớn thường gặp ở bé hơn 3 tuổi, viêm ở một lá phổi, hoặc một đoạn phổi. Viêm khí quản nhánh thường gặp ở bé nhũ nhi.
Lây nhiễm bệnh
Bệnh viêm phổi nói chung là không lây nhiễm, nhưng các virus và vi khuẩn gây viêm phổi có thể lây nhiễm sang người khác. Một số virus gây nhiễm trùng đường hô hấp trên (cổ họng và mũi) sẽ gây biến chứng là viêm phổi. Để ngừa lây lan virus, tốt nhất là bạn nên bảo vệ bé khỏi người xung quanh (hoặc các thành viên trong nhà) mắc bệnh về cổ họng và mũi. Không cho bé dùng chung quần áo, khăn mặt hoặc những vật dụng khác với người nhà, anh (chị) của bé hoặc những bé khác.
Một số bé có nguy cơ viêm phổi nhiều hơn những bé khác bao gồm: Bé mắc dị tật tim, phổi bẩm sinh; Bé có hệ miễn dịch yếu; Mắc suyễn / hội chứng trào ngược dạ dày thực quản; Một số rối loạn di truyền bao gồm cả xơ nang và bệnh tế bào hình liềm.
Viêm phổi chuyển biến nhanh thành suy hô hấp nếu không được điều trị kịp thời
Phòng chống bệnh viêm phổi
Cha mẹ nên lưu ý những điều sau để phòng ngừa viêm phổi cho trẻ:
Tiêm phòng vắc-xin đầy đủ cho trẻ
Tiêm vắc-xin là một trong những cách hiệu quả nhất để phòng ngừa viêm phổi ở trẻ em. Các loại vắc-xin giúp bảo vệ trẻ khỏi các tác nhân gây viêm phổi phổ biến như vi khuẩn phế cầu (Streptococcus pneumoniae), vi khuẩn Hib (Haemophilus influenzae type b) và các virus như cúm, sởi, và RSV (Respiratory syncytial virus).
- Vắc-xin phế cầu: Bảo vệ trẻ khỏi viêm phổi do phế cầu khuẩn, một trong những nguyên nhân hàng đầu gây viêm phổi ở trẻ.
- Vắc-xin cúm: Cung cấp sự bảo vệ chống lại virus cúm, nguyên nhân gây viêm phổi và các bệnh hô hấp nghiêm trọng.
- Vắc-xin Hib: Phòng ngừa viêm phổi và các nhiễm trùng nghiêm trọng khác do vi khuẩn Haemophilus influenzae type b.
Giữ vệ sinh tay sạch sẽ
Hầu hết các bệnh nhiễm trùng, bao gồm viêm phổi, lây lan qua đường hô hấp và tay. Vì vậy, rửa tay đúng cách và thường xuyên là một trong những biện pháp phòng ngừa quan trọng nhất.
- Dạy trẻ rửa tay: Trẻ em nên được dạy cách rửa tay đúng cách với xà phòng và nước sạch, đặc biệt là trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.
- Sử dụng khăn giấy hoặc khử trùng tay: Khi không có xà phòng và nước, các bậc phụ huynh có thể sử dụng gel khử trùng tay có chứa ít nhất 60% cồn để giúp diệt khuẩn.
Tránh tiếp xúc với người bị bệnh
Việc tránh tiếp xúc với người đang mắc bệnh hô hấp là rất quan trọng để phòng ngừa viêm phổi. Các virus và vi khuẩn gây viêm phổi dễ dàng lây lan qua các giọt bắn từ ho hoặc hắt hơi.
- Giới hạn tiếp xúc với người bị bệnh: Nếu trong gia đình hoặc cộng đồng có người bị cảm cúm, viêm phổi hoặc các bệnh lý hô hấp khác, hãy hạn chế cho trẻ tiếp xúc trực tiếp với họ.
- Khử trùng không gian sống: Vệ sinh các bề mặt trong nhà như tay nắm cửa, điện thoại, bàn phím để giảm nguy cơ lây nhiễm.
Cung cấp dinh dưỡng đầy đủ cho trẻ
Chế độ ăn uống hợp lý không chỉ giúp trẻ phát triển toàn diện mà còn góp phần tăng cường hệ miễn dịch, giúp trẻ chống lại các bệnh nhiễm trùng như viêm phổi.
- Bổ sung các vitamin: Đảm bảo trẻ nhận đủ vitamin C (có trong cam, kiwi, ớt chuông), vitamin A (có trong cà rốt, bí đỏ) và vitamin D (có trong sữa, cá hồi) để hỗ trợ hệ miễn dịch.
- Cung cấp thực phẩm giàu kẽm và sắt: Các thực phẩm như thịt bò, hải sản, đậu đỗ, và các loại hạt giúp tăng cường khả năng chống lại bệnh tật của trẻ.
- Với trẻ sơ sinh, nên cho bé bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu. Khi bú, cần cho bé bú đúng cách để tránh bé hít phải sữa mẹ vào phổi dễ gây viêm phổi.
Giữ ấm cho trẻ vào mùa lạnh
Thời tiết lạnh có thể làm suy yếu hệ hô hấp và dễ gây ra các bệnh hô hấp như cảm lạnh và viêm phổi. Vì vậy, việc giữ ấm cho trẻ là rất quan trọng.
- Mặc đủ ấm: Hãy đảm bảo rằng trẻ luôn được mặc quần áo ấm, đặc biệt là trong những ngày mùa đông lạnh giá.
- Tránh thay đổi nhiệt độ đột ngột: Hạn chế để trẻ từ môi trường ấm chuyển sang môi trường lạnh một cách đột ngột.
Tạo môi trường sống sạch sẽ, thoáng mát
Môi trường sống lành mạnh là yếu tố quan trọng giúp trẻ tránh được các bệnh hô hấp. Các bậc phụ huynh cần chú ý đến các yếu tố sau:
- Vệ sinh nhà cửa: Đảm bảo không gian sống của trẻ luôn sạch sẽ và thoáng mát. Dọn dẹp thường xuyên, đặc biệt là các khu vực dễ bám bụi như thảm, gối và đồ chơi. Vệ sinh dụng cụ ăn uống, cơ thể mẹ (người tiếp xúc với bé) sạch sẽ để tránh nhiễm khuẩn.
- Không để khói thuốc trong nhà: Khói thuốc lá có thể gây hại cho phổi của trẻ và làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý về hô hấp, bao gồm viêm phổi.
Khám sức khỏe định kỳ
Khám sức khỏe định kỳ giúp phát hiện sớm các vấn đề về hô hấp và điều trị kịp thời. Các bậc phụ huynh nên đưa trẻ đến bác sĩ khám định kỳ để kiểm tra tình trạng sức khỏe, sàng lọc bệnh lao hàng năm và theo dõi sự phát triển của trẻ.
**Lưu ý: Những thông tin cung cấp trong bài viết của BVĐK Hồng Ngọc mang tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa. Để biết chính xác tình trạng bệnh lý cần tới các bệnh viện để được bác sĩ thăm khám trực tiếp, tư vấn phác đồ điều trị phù hợp nhất.
KHOA NHI - BỆNH VIỆN ĐA KHOA HỒNG NGỌC
- 55 Yên Ninh, Ba Đình, Hà Nội
- Số 8 Châu Văn Liêm, Nam Từ Liêm, Hà Nội
- Tầng 3, tòa B, Tasco Mall, 07- 09 Nguyễn Văn Linh, Long Biên, Hà Nội
- Tầng 10 Keangnam Landmark 72, Phạm Hùng, Hà Nội
- Tầng 1, TTTM TNL Plaza Goldseason, 47 Nguyễn Tuân, Thanh Xuân, Hà Nội
- Tầng 1, HPC Landmark 105, Tố Hữu, Hà Đông, Hà Nội
- Tầng 1,2,3, Kosmo Tây Hồ, 161 Xuân La, Bắc Từ Liêm, Hà Nội
Hotline tư vấn miễn phí và đặt lịch nhanh nhất: 0947.616.006
>>> Cập nhật nhiều thông tin hữu ích tại: https://www.facebook.com/@KhoaNhiBVHongNgoc