Từ 2014, Bộ Y tế Việt Nam đã có quyết định số 4673/QĐ-BYT quy định quy trình chuyên môn chăm sóc thiết yếu bà mẹ và trẻ sơ sinh trong và ngay sau đẻ thường.
EENC là gì?
EENC (Early Essential Newborn Care) là quy trình chăm sóc thiết yếu bà mẹ và trẻ sơ sinh trong và ngay sau sinh. Đây là một quy trình chăm sóc đơn giản, tập trung chủ yếu vào việc cải thiện chất lượng chăm sóc y tế.
Nội dung cốt lõi của EENC là “da kề da” kéo dài giữa mẹ và bé, kẹp dây rốn chậm và cho trẻ bú sớm, từ đó không chỉ giúp tăng gắn kết mẹ con mà còn giúp hạn chế nguy cơ băng huyết sau sinh và giảm tỷ lệ tử vong ở trẻ sơ sinh.
Quy trình và lợi ích của EENC
Thực hiện quy trình EENC được quy định với 6 bước, bao gồm:
Bước 1: Lau khô và ủ ấm
Ngay sau khi sinh, trẻ được đặt lên bụng mẹ, tiếp xúc trực tiếp da kề da kéo dài ít nhất 90 phút.
Lợi ích:
- Giúp điều hòa thân nhiệt cho trẻ
- Tăng gắn kết tình cảm mẹ con
- Giúp trẻ có lần đầu bú mẹ thuận lợi, trẻ bú sớm và nhận được lượng sữa non tuyệt vời.
Bước 2: Tiêm bắp 10 đơn vị oxytocin
Tiêm bắp cho mẹ giúp tử cung co bóp tốt hơn, rút ngắn thời gian sổ rau, hạn chế mất máu sau đẻ.
Bước 3: Kẹp dây rốn muộn và kẹp, cắt dây rốn một thì
Việc kẹp dây rốn muộn được thực hiện sau khi dây rốn đã ngừng đập hoặc từ 1 – 3 phút sau khi thai sổ, giúp cho trẻ sơ sinh nhận thêm máu và nguồn dự trữ sắt có từ người mẹ.
Việc được nhận thêm máu từ mẹ có thể giúp trẻ ngăn ngừa được nguy cơ xuất huyết não thất, nhiễm khuẩn huyết muộn và giảm nguy cơ phải truyền máu vì thiếu máu, nhất là đối với trẻ sinh non và nhẹ cân.
Bước 4: Kéo dây rốn có kiểm soát
Việc kéo dây rốn có kiểm soát được thực hiện lực vừa phải và theo hướng của cơ chế đẻ. Trong quá trình kéo dây rốn, bác sĩ bắt buộc phải dùng 1 tay đẩy tử cung theo chiều ngược lên về phía xương ức.
Kéo dây rốn có kiểm soát nhằm giúp rau sổ theo hướng tự nhiên theo độ cong của khung chậu.
Bước 5: Xoa đáy tử cung cứ 15 phút một lần trong vòng 2 giờ đầu sau đẻ
Biện pháp xoa tử cung cần được thực hiện liên tục cho tới khi tử cung co chặt. Việc xoa tử cung giúp hạn chế tai biến băng huyết sau sinh một cách tự nhiên.
Bước 6: Hỗ trợ cho trẻ bú sớm và bú mẹ hoàn toàn
Theo khuyến cáo của WHO, nên cho trẻ bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu và tiếp tục cho bú mẹ đồng thời bổ sung thêm các thực phẩm thích hợp khác cho đến 2 tuổi hoặc lâu hơn tùy trường hợp.
Cho trẻ bú sớm và nuôi con bằng sữa mẹ giúp:
- Trẻ nhận được lượng sữa non giàu dưỡng chất và kháng thể
- Ngăn ngừa tử vong do tiêu chảy và nhiễm khuẩn hô hấp cấp tính trong 3 tháng đầu.
- Kích thích tuyến yên tăng tiết oxytocin giúp tử cung co hồi tốt hơn để phòng ngừa băng huyết sau sinh.
EENC tại Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc
Tại Khoa Sản BVĐK Hồng Ngọc, 100% sản phụ sẽ được tiến hành các bước EENC theo đúng quy trình của Bộ Y tế ( trừ những trường hợp trẻ suy hô hấp hoặc quá non tháng cần có sự chăm sóc đặc biệt)
Thêm vào đó, từ tuần thai thứ 28, mẹ sẽ được hướng dẫn đầy đủ các kiến thức nuôi con bằng sữa mẹ: dấu hiệu nhận biết trẻ đói, cách cho bé bú, cách massage gọi sữa, hạn chế tắc tia sữa,… Việc thực hiện quy trình EENC toàn viện giúp đảm bảo lợi ích toàn diện cho cả mẹ và bé.
Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi bác sĩ Bùi Thị Mai – khoa Sản Phụ khoa – Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc.