Để hạn chế sự phát triển của bệnh lý tim mạch thì việc có một chế độ ăn khoa học là rất quan trọng. Nếu không biết người bệnh tim mạch nên ăn gì, không nên ăn gì, mà ăn uống thiếu kiểm soát thì rất dễ dẫn đến tình trạng bệnh lý biến chuyển nghiêm trọng rất nhanh.
Chế độ ăn không khoa học có thể là nguyên nhân gây ra bệnh tim mạch
Ăn uống sai cách là một trong những yếu tố góp phần vào nguy cơ mắc bệnh tim mạch. Dưới đây là một số nguyên nhân liên quan đến việc ăn uống sai cách:
Chế độ ăn giàu chất béo bão hòa: Nạp lượng quá nhiều chất béo bão hòa từ thực phẩm như thịt đỏ, thực phẩm chế biến sẵn, đồ ăn nhanh và sản phẩm có chứa dầu cọ có thể làm tăng cholesterol xấu (LDL) và tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch.
Thực phẩm giàu cholesterol: Các loại thực phẩm giàu cholesterol như lòng đỏ trứng, nội tạng động vật và các loại thịt mỡ có thể tăng cholesterol máu và góp phần vào hình thành mảng bám trên tường động mạch.
Tiêu thụ đường và thực phẩm chứa đường cao: Tiêu thụ đường và thực phẩm chứa đường cao quá mức gây tăng cân, béo phì và tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch và bệnh lý tiểu đường tuýp 2.
Thực phẩm chứa muối cao: Tiêu thụ quá nhiều muối và thực phẩm chứa natri có thể gây tăng huyết áp, một trong những yếu tố nguy cơ chính cho bệnh tim mạch.
Thiếu chất xơ: Không tiêu ăn đủ chất xơ từ rau, hoa quả, hạt và ngũ cốc nguyên hạt có thể góp phần vào tăng cholesterol máu và khả năng hình thành mảng bám trên tường động mạch.
Thiếu chất chống oxy hóa: Chế độ ăn không đủ các chất chống oxy hóa như vitamin C, E và beta-caroten có thể làm tăng tổn thương oxy hóa trong tế bào và ảnh hưởng đến sức khỏe tim mạch.
Người bị bệnh tim mạch nên ăn gì?
Nếu đang mắc các bệnh lý về tim mạch, hãy thêm những thực phẩm dưới đây vào thực đơn hằng ngày:Thực phẩm nhiều chất xơ
Có nhiều loại thực phẩm giàu chất xơ mà bạn có thể sử dụng trong chế độ ăn hàng ngày để đảm bảo lượng chất xơ. Dưới đây là một số thực phẩm giàu hàm lượng chất xơ:
Rau xanh: Các loại rau xanh như rau cải, bông cải xanh, bắp cải, rau chân vịt, bí đao, rau muống, cải thìa, cải xoong, rau bina, rau diếp cá, và cải ngọt đều giàu chất xơ. Nên thêm các loại rau này vào các bữa ăn hàng ngày.
Hoa quả: Một số loại hoa quả phổ biến, giàu chất xơ như táo, lê, chuối, cam, lựu, dứa, nho, kiwi, dâu tây, mâm xôi và các loại quả họ berry.
Lúa mì nguyên hạt: Lúa mì nguyên hạt, bao gồm lúa mì, lúa mạch, gạo lứt, ngũ cốc nguyên hạt, yến mạch, và lúa mạch lên men, là những nguồn chất xơ tốt.
Hạt và quả giàu chất xơ: Hạt chia, hạt lanh, hạt óc chó, hạt bí, hạt hướng dương và hạt cây cỏ là các nguồn chất xơ phong phú.
Đậu và quả hạch: Đậu như đậu nành, đậu đen, đậu xanh và đậu hà lan là nguồn chất xơ cao. Các quả hạch như đậu phộng và hạnh nhân cũng cung cấp chất xơ.
Các loại ngũ cốc nguyên hạt: Bắp, kê, lúa mạch, yến mạch, gạo lứt và mì nguyên cám đều chứa nhiều chất xơ.
Đảm bảo bổ sung các thực phẩm giàu chất xơ này vào chế độ ăn hàng ngày của mình uống đủ lượng nước để chất xơ có thể hoạt động hiệu quả trong cơ thể.
Chất béo tốt
Các loại chất béo lành mạnh là yếu tố quan trọng cấu thành nên một chế độ ăn lành mạnh và hỗ trợ sức khỏe tim mạch. Dưới đây là một số loại chất béo lành mạnh nên được bổ sung trong chế độ ăn của mình:
Chất béo không bão hòa: Chất béo không bão hòa được chia thành hai loại: chất béo không bão hòa đơn (monounsaturated fats) và chất béo không bão hòa đa (polyunsaturated fats).
Chất béo không bão hòa đơn: Các nguồn giàu chất béo không bão hòa đơn bao gồm dầu ô liu, dầu hạnh nhân, và dầu hạt cải. Đối với chất béo không bão hòa đơn, nên ưu tiên sử dụng dạng dầu thực vật tinh chế thay vì dạng rắn.
Chất béo không bão hòa đa: Chất béo không bão hòa đa bao gồm axit béo omega-3 và omega-6. Các nguồn giàu chất béo không bão hòa đa bao gồm cá hồi, cá thu, cá mackerel, hạt chia, hạt lanh và dầu cây cỏ.
Các nguồn chất béo có nguồn gốc từ thực phẩm tự nhiên: Hãy sử dụng các nguồn chất béo từ thực phẩm tự nhiên, chẳng hạn như các loại hạt có vỏ, quả hạch, cá và dầu thực vật nguyên chất.
Hạn chế chất béo bão hòa: Hạn chế tiêu thụ chất béo bão hòa, như chất béo trong thịt đỏ, thực phẩm chế biến, bơ, kem, phô mai và các loại sản phẩm làm từ dầu cọ.
Đa dạng hóa nguồn chất béo: Thay đổi nguồn chất béo trong chế độ ăn hàng ngày để đảm bảo được cung cấp đầy đủ các loại chất béo cần thiết cho cơ thể.
Chế biến thích hợp: Sử dụng các phương pháp chế biến thích hợp như nấu, hấp, nướng, quay hoặc tráng để giảm lượng dầu sử dụng trong quá trình chế biến.
Lưu ý: mặc dù chất béo lành mạnh có lợi cho sức khỏe tim mạch, nhưng chúng vẫn chứa nhiều calo, vì vậy nên sử dụng ở mức độ vừa phải và cân nhắc tổng lượng calo trong chế độ ăn của mình, tránh gây tăng cân không mong muốn.
Thực phẩm giàu chất chống oxy hóa
Thực phẩm giàu chất chống oxy hóa có thể hỗ trợ bảo vệ tế bào khỏi tổn thương do stress oxy hóa. Dưới đây là một số loại thực phẩm giàu chất chống oxy hóa có thể sử dụng trong chế độ ăn của mình:
Quả và rau có nhiều màu sắc: Những loại quả và rau có màu sắc tươi sáng thường chứa nhiều chất chống oxy hóa như vitamin C, vitamin E và beta-caroten. Ví dụ: cam, dứa, nho, mận, kiwi, cà rốt, cải xanh, cải bina, cà chua, cà chua bi và cải bắp.
Quả mọng: Quả mọng như việt quất, mâm xôi, dâu tây, dâu đen và quả lựu chứa nhiều chất chống oxy hóa, bao gồm anthocyanin và resveratrol.
Các loại hạt và quả giàu chất chống oxy hóa: Hạt chia, hạt lanh, hạt hướng dương, hạt óc chó, hạt bí và quả hạch như hạnh nhân, hạt dẻ, hạt bí đỏ cung cấp các chất chống oxy hóa như vitamin E, selenium và flavonoid.
Các loại gia vị và thảo mộc: Gừng, tỏi, hành tây, hành, húng quế, tiêu đen, nghệ, và cây ớt đỏ chứa các chất chống oxy hóa có tên là polyphenol và flavonoid.
Cacao và socola đen: Cacao và socola đen có chứa các chất chống oxy hóa như flavonoid. Hãy chọn sô cô la đen có hàm lượng cacao cao và ít đường để tận hưởng lợi ích chất chống oxy hóa.
Các loại trái cây khô: Trái cây khô như nho khô, mận khô, quả lựu khô và quả dứa khô chứa các chất chống oxy hóa như polyphenol.
Lưu ý, để cơ thể hấp thụ tối đa lợi ích của các chất chống oxy hóa, nên ăn các loại thực phẩm này trong chế độ ăn cân đối, đa dạng và kết hợp với lối sống lành mạnh, như tập thể dục đều đặn và giảm thiểu tiếp xúc với các chất gây ô nhiễm và độc hại khác.
Các loại cá có nhiều axit béo omega-3
Các loại cá sau đây là nguồn giàu axit béo omega-3, một loại chất béo có lợi cho sức khỏe tim mạch:
Cá hồi (Salmon): Cá hồi là một nguồn giàu omega-3, đặc biệt là axit eicosapentaenoic (EPA) và docosahexaenoic (DHA). Cá hồi cũng cung cấp protein chất lượng cao và các chất dinh dưỡng khác.
Cá thu (Tuna): Cá thu cũng là một nguồn tuyệt vời của omega-3, đặc biệt là DHA. Hãy chọn cá thu đại dương hoặc cá thu ngừ, vì chúng thường chứa nhiều omega-3 hơn.
Cá mackerel: Cá mackerel (cá thu, cá bạc má) là một loại cá giàu omega-3, đặc biệt là EPA và DHA. Hãy chọn cá mackerel chứa ít chất cặn và không nhiễm thủy ngân.
Cá trích (Sardine): Cá trích là một nguồn omega-3 phổ biến. Chúng giàu EPA và DHA, cùng với một loạt các chất dinh dưỡng khác như canxi, vitamin D và selen.
Cá cơm (Anchovies): Cá cơm cũng là một nguồn giàu omega-3, đặc biệt là DHA. Chúng cũng chứa canxi, sắt và protein.
Cá điêu hồng (Rainbow trout): Cá điêu hồng là một loại cá ngọt nước giàu omega-3, cung cấp EPA và DHA. Ngoài ra, nó cũng là nguồn protein và chất xơ.
Khi sử dụng các loại cá này, hãy chọn từ những nguồn tin cậy, tránh cá nhiễm chất ô nhiễm. Đồng thời nên lựa chọn các phương thức chế biến như nướng, hấp hoặc nướng không dầu để giữ được lượng omega-3 tốt nhất.
Các thực phẩm người mắc bệnh tim mạch không nên sử dụng
Người mắc bệnh tim mạch nên hạn chế hoặc tránh tiêu thụ các loại thực phẩm sau đây:
Thực phẩm chứa chất béo bão hòa cao
Hạn chế thực phẩm giàu chất béo bão hòa như thịt đỏ mỡ, thực phẩm chế biến, thực phẩm nhanh, kem, bơ, phô mai và các sản phẩm có chứa dầu cọ. Chất béo bão hòa có thể tăng cholesterol xấu (LDL) và tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch.
Thức ăn nhanh và thực phẩm chế biến sẵn
Thức ăn nhanh và thực phẩm chế biến sẵn thường chứa nhiều chất béo bão hòa, cholesterol cao, natri cao và đường tổng hợp. Các thành phần này có thể tăng huyết áp, cholesterol máu và tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch.
Đồ ngọt và đồ ăn có nhiều đường
Hạn chế tiêu thụ đồ ngọt như đường, kẹo, nước ngọt, đồ ăn có nhiều đường, bánh kẹo và các loại sản phẩm làm từ đường tổng hợp. Tiêu thụ quá nhiều đường có thể góp phần vào tăng cân, tiếp tục gây ra béo phì và tăng nguy cơ bệnh tim mạch.
Thực phẩm chứa cholesterol cao
Hạn chế tiêu thụ thực phẩm giàu cholesterol như lòng đỏ trứng, nội tạng động vật, các loại hải sản có mỡ cao (như tôm, cua, sò điệp) và các loại thịt mỡ.
Thực phẩm chứa natri cao
Hạn chế tiêu thụ thực phẩm chứa nhiều muối như món ăn nhanh, thực phẩm chế biến sẵn, xúc xích, nước mắm, các loại gia vị và món ăn có chứa nhiều muối.
Cồn
Hạn chế tiêu thụ rượu bia, chỉ nên dùng ở với mức độ vừa phải. Đối với nam giới, không nên uống quá 2 đơn vị (20g) cồn mỗi ngày, và đối với phụ nữ, không nên uống quá 1 đơn vị (10g) cồn mỗi ngày.
Quan trọng là duy trì một chế độ ăn lành mạnh, cân đối và tuân thủ các chỉ dẫn của bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để đảm bảo chế độ ăn phù hợp với tình trạng sức khỏe và nhu cầu của mỗi người.
Lưu ý thông tin trên chỉ mang tính chất thông tin chung và không thay thế cho tư vấn y tế chuyên nghiệp. Nếu bạn có bất kỳ triệu chứng hoặc vấn đề liên quan đến bệnh lý tim mạch, hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ để được tư vấn và điều trị phù hợp.
Chuyên khoa Tim mạch - Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc là một địa chỉ khám tim mạch uy tín, với đội ngũ bác sĩ chuyên môn cao, trang thiết bị hiện đại,... sẽ giúp phát hiện các bệnh liên quan đến tim mạch và có phác đồ điều trị bệnh hiệu quả nhất, đồng thời tư vấn nhiệt tình và tận tâm cho từng trường hợp mắc bệnh cụ thể.
https://www.youtube.com/watch?v=lrAOYqzCnFwĐăng ký nhận tư vấn và thăm khám với chuyên gia Tim mạch BV Hồng Ngọc tại đây:
**Lưu ý: Những thông tin cung cấp trong bài viết của Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc mang tính chất tham khảo không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa. Người bệnh không được tự ý mua thuốc để điều trị. Để biết chính xác tình trạng bệnh lý người bệnh cần tới các bệnh viện để được bác sĩ thăm khám trực tiếp chẩn đoán và tư vấn phác đồ điều trị hợp lý.
Theo dõi fanpage của Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc để biết thêm thông tin bổ ích khác.