Việc mẹ có nhiều sữa mà con không tăng cân là một tình trạng xảy ra khá phổ biến. Mẹ cần tìm đúng nguyên nhân và phương pháp cải thiện phù hợp nhất cho bé. Tăng cân cho bé là một quá trình lâu dài nên mẹ cần kiên nhẫn. Hãy tham khảo bài viết sau để tìm ra giải pháp cho mình nhé.
Mỗi tháng trẻ tăng trung bình bao nhiêu cân?
Tốc độ tăng cân trung bình của trẻ sơ sinh có thể khác nhau tùy theo từng giai đoạn phát triển và cả cá nhân mỗi đứa trẻ. Tuy nhiên, thông thường, trong 3 tháng đầu đời, trẻ sơ sinh thường tăng trung bình từ 150 - 200g mỗi tuần. Tức là trong khoảng 1 tháng, trẻ có thể tăng ít nhất khoảng 600 - 800g.
Sau 3 tháng đầu, tốc độ tăng cân có thể chậm lại một chút. Trẻ có thể tăng khoảng 450 - 600g mỗi tháng trong thời kỳ từ 3 tháng tuổi đến 1 năm tuổi.
Tốc độ tăng cân của bé phụ thuộc vào nhiều yếu tố, có nhiều mẹ nhiều sữa mà con không tăng cân, hoặc tăng cân rất chậm. Nhớ rằng, đây chỉ là thông số trung bình và mỗi trẻ sẽ có tốc độ tăng cân riêng. Việc theo dõi sự phát triển của trẻ sơ sinh bằng cách thường xuyên kiểm tra cân nặng và tham khảo ý kiến của bác sĩ là rất quan trọng để đảm bảo sức khỏe và phát triển tốt nhất cho bé.
Con không tăng cân do đâu? Vì sao mẹ nhiều sữa mà con không tăng cân?
Có nhiều nguyên nhân gây ra tình trạng mẹ nhiều sữa nhưng con không tăng cân
Sữa mẹ chưa đủ dinh dưỡng
Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng quý báu và rất cần thiết cho sự phát triển và tăng cân của trẻ sơ sinh, đặc biệt, với những trẻ dưới 6 tháng tuổi vì sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng duy nhất. Tuy nhiên, có thể có những tình huống khi sữa mẹ không cung cấp đủ dinh dưỡng cho trẻ hoặc trẻ không hấp thụ đủ lượng dinh dưỡng từ sữa mẹ, dẫn đến việc mẹ nhiều sữa mà con không tăng cân được. Tình trạng này thường khiến con không tăng cân, con bú vào chỉ đi vệ sinh nhiều.
Các nguyên nhân là sữa mẹ thiếu dinh dưỡng có thể bao gồm:
Dinh dưỡng của người mẹ: Nếu mẹ không đảm bảo thu nạp đủ lượng calories, protein, vitamin và khoáng chất cần thiết trong ngày, sữa mẹ cung cấp cho bé cũng sẽ bị ảnh hưởng, dẫn đến hiện tượng trẻ bú mẹ đúng và đủ cữ nhưng con không tăng cân.
Sức khỏe của mẹ: Những vấn đề sức khỏe của mẹ như bị nứt cổ gà hoặc tình trạng sức khỏe không ổn định có thể ảnh hưởng đến chất lượng. Vì vậy, trong thời gian mẹ ốm, mặc dù bé vẫn bú đủ sữa mẹ nhưng lại làm con không tăng cân được.
Thực tế, sữa mẹ đặc hay loãng không ảnh hưởng quá nhiều đến tốc độ tăng cân của con. Để bé nhanh tăng cân hơn, mẹ nên cho bé bú ít nhất 15 - 20 phút hoặc với những bé bú ít thì mẹ có thể vắt bớt sữa đầu (chứa chủ yếu là nước, protein) rồi mới cho bé bú để bé thu nạp chủ yếu chất béo có trong sữa sau.
Mẹ cần cho con bú từ 15 – 20 phút để con bú được tới phần sữa đặc
Tư thế cho con bú không đúng khiến trẻ ngậm ti không đúng cách
Tư thế cho con bú đúng cách là rất quan trọng để đảm bảo bé có thể ngậm ti một cách hiệu quả và thoải mái, từ đó bé có thể dễ dàng nhận sữa từ ti mẹ mà không cần phải hút quá mạnh.
Khi cho con bú nếu mẹ bế con sai tư thế, cổ của trẻ không thẳng, cách ngậm ti không đúng sẽ ảnh hưởng việc mút sữa của trẻ.Trẻ khó mút ti, không ăn đủ được lượng sữa cần thiết trong mỗi cữ bú như vậy khiến cơ thể trẻ dần bị thiếu dưỡng chất, con không tăng cân hoặc tăng cân chậm. Do đó, mẹ nên điều chỉnh và tập cho con bú đúng cách.
Mẹ cho bé uống nhiều sữa ngoài
Mẹ cho bé sử dụng nhiều sữa công thức sữa không phù hợp cũng khiến con không tăng cân được. Thêm vào đó, việc cho bé sử dụng sữa bột cũng khiến các cữ bú của trẻ không khoa học, sữa công thức có thể không đảm bảo đủ lượng dinh dưỡng cần thiết để cơ thể trẻ phát triển.
Các chuyên gia khuyến cáo, sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng duy nhất của trẻ đến khi bé 6 tháng tuổi. Trong nửa năm đầu đời, không nên cho bé bổ sung bất kỳ một thực phẩm nào khác (kể cả nước) vì có thể ảnh hưởng xấu đến hệ tiêu hóa non nớt của bé. Mẹ nên tự tin vào dòng sữa dồi dào mà mẹ đang may mắn có được thay vì lạm dụng vào việc cho con uống sữa công thức.
Mẹ không nên lạm dụng vào việc cho con uống sữa công thức
Mẹ cho trẻ bú sữa quá nhanh, cữ bú ngắn
Để trẻ bú mẹ tăng cân nhanh thì việc xác định thời gian cho bé bú và cữ bú vô cùng quan trọng, điều này giúp trẻ có được nguồn dinh dưỡng tối đa từ sữa mẹ.
Sữa mẹ được chia thành hai dạng trong quá trình tiết sữa: sữa đầu và sữa cuối. Sữa đầu là lượng sữa được tiết ra ngay khi bé bú. Đây là sữa được cấp giữ trong các ngăn chứa và tiết ra vào giai đoạn đầu, lượng sữa nhiều nước, ít năng lượng hơn.
Còn sữa cuối là sữa tiết ra ngay sau giai đoạn sữa đầu. Đây là nguồn dinh dưỡng giúp bé phát triển và no lâu vì chứa hàm lượng đạm, chất béo cao hơn. Bởi vậy mẹ cần cho con bú cữ dài hơn (15 – 20 phút) để con nhận được lượng sữa cuối chất lượng.
Với những bé bú ít, để giảm thiểu nguy cơ con không tăng cân, mẹ có thể vắt sữa đầu trước khi cho con bú. Việc làm này có tác dụng giúp bé sử dụng chủ yếu là sữa sau - sữa có chứa nhiều chất béo, từ đó bé có thể tăng cân nhanh hơn.
Giấc ngủ của bé chưa hợp lý
Trẻ sơ sinh ngay từ khi chào đời sẽ ngủ liên tục khoảng từ 16-18 tiếng mỗi ngày, bé chỉ thức khi ăn và khi đi vệ sinh. Sở dĩ, sự phát triển của bé trong những tháng đầu diễn ra rất nhanh chóng cũng chính là nhờ giấc ngủ. Do vậy nếu trẻ thiếu ngủ hoặc ngủ không đủ giấc sẽ dễ thấy khó chịu, quấy khóc, đặc biệt hơn là ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ sơ sinh.
Tuy nhiên nếu bé ngủ quá nhiều, ngủ quên bú mẹ cũng không tốt cho bé. Bé ngủ quên trong khi bú hoặc bé ngủ không chịu dậy bú đều làm giảm lượng sữa cung cấp cho bé, khiến con không tăng cân.
Mẹ cần theo dõi giấc ngủ của con để cho bé có thể thời gian ngủ hợp lý
Chính vì vậy, mẹ cần theo dõi giấc ngủ của con để cho bé có thể thời gian ngủ hợp lý không gián đoạn đến việc bú mớm.
Trẻ gặp vấn đề về sức khỏe
Cơ địa trẻ hấp thu không tốt, hoặc bé đang gặp một vấn đề về sức khỏe nào đó mà bằng mắt thường cha mẹ không thể phát hiện ra được cũng làm quá trình tăng cân chững lại. Bé của bạn có thể đang mắc các vấn đề về thần kinh, thiếu máu, dị ứng sữa, mắc hội chứng di truyền, tình trạng quá tải lactose, trào ngược dạ dày…
Triệu chứng không dung nạp Lactose thường là nguyên nhân chủ yếu làm con không tăng cân khi bú sữa mẹ. Một số triệu chứng cho thấy bé không dung nạp được Lactose bao gồm:
Đi ngoài ra phân lỏng, có màu xanh hoặc màu vàng.
Đầy hơi, nôn mửa và tiêu chảy sau khoảng vài phút đến vài giờ bú sữa mẹ.
Mặt khác, con không tăng cân cũng có thể là dấu hiệu cảnh báo trẻ bị rối loạn tiêu hóa ảnh hưởng đến khả năng hấp thu, từ đó không thể tăng cân đúng chuẩn.
Bé gặp vấn đề về hệ tiêu hóa là nguyên nhân khiến trẻ chậm tăng cân
Hệ tiêu hóa “đình công” sẽ ảnh hưởng đến việc hấp thu dinh dưỡng của cơ thể. Đây chính là nguyên nhân khiến trẻ sơ sinh chậm phát triển, con không tăng cân và thậm chí về lâu dài còn gây còi xương, trẻ bị suy dinh dưỡng.
Con không tăng cân có nguy hiểm không?
Nếu bé bú đủ cữ sữa nhưng lại chậm lớn hoặc con không tăng cân kéo dài có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm với sức khỏe của bé hiện tại và lâu dài. Một số hậu quả nghiêm trọng có thể liệt kê như:
Vấn đề tim mạch: Do cơ thể không đủ năng lượng/ chất béo để duy trì hoạt động của hệ thống tim mạch nên trẻ tăng cân kém có nguy cơ mắc bệnh như yếu tim, tim bẩm sinh,...
Còi xương, suy dinh dưỡng: Không thu nạp được canxi từ sữa mẹ làm cơ thể trẻ không đủ nguyên liệu để phát triển xương, làm cho xương yếu và dễ gãy.
Hệ thống miễn dịch suy yếu: Thiếu dinh dưỡng có thể làm cho hệ thống miễn dịch yếu đi, khiến bé dễ mắc các bệnh nhiễm trùng và không đủ khả năng chống chọi với các tác nhân bệnh lý.
Yếu cơ, yếu xương: Con không tăng cân dễ bị yếu cơ bắp và gây ra sự suy yếu chung trong cơ thể, gây khó khăn trong việc vận động và tham gia hoạt động hàng ngày.
Thiếu năng lượng...
Suy dinh dưỡng trong giai đoạn sơ sinh và trong 3 năm đầu đời có thể ảnh hưởng đến sức khỏe và phát triển của bé trong tương lai, thậm chí còn ảnh hưởng đến chiều cao và cơ thể khi bé lớn lên.
Khắc phục hiện tượng mẹ nhiều sữa mà con không tăng cân
Cho bé bú đúng cách
Sữa mẹ là thức ăn dinh dưỡng và được khuyến cáo là thực phẩm duy nhất của bé trong 6 tháng đầu đời. Để có thể cung cấp cho bé nguồn dinh dưỡng đầy đủ nhất, mẹ cần cho bé bú đều đủ cữ và đủ lượng sữa bé cần.
Mỗi cữ bú cách nhau khoảng từ 2 - 3 giờ, kể cả vào ban đêm mẹ cũng nên đánh thức bé dậy để cho bú. Bú mẹ đúng cách giúp bé hút sữa hiệu quả, cung cấp đủ năng lượng cho bé và phương pháp dễ nhất để cải thiện cân nặng cho bé. Bé bú mẹ đúng cách, đủ cữ giúp bé tăng cân đều đặn.
Nếu bé ngủ quên không dậy bú, mẹ hãy nhẹ nhàng đánh thức bé. Bên cạnh đó, cho bé bú đúng tư thế cũng rất quan trọng trong việc giúp bé nhận được sữa mẹ trong thười gian tốt nhất, vừa giúp con ăn no vừa hạn chế đau bầu ngực cho mẹ.
Cho bé bú đúng tư thế cô cùng quan trọng
Cho bé bú đúng cách và thường xuyên sẽ giúp mẹ đều sữa hơn, duy trì lượng sữa dồi dào và chất lượng hơn mỗi ngày. Sữa cho bé dùng nên được tiết ra đều ở cả 2 bầu ngực. Mẹ nên cho bé bú cạn một bên bầu vú rồi mới chuyển sang bên kia. Không nên pha thêm gì vào sữa mẹ vì có thể làm mất chất sữa khiến con không tăng cân được.
Lúc cho bé bú sữa, bạn nên có tâm lý thoải mái, không gian xung quanh cũng nên yên tĩnh, không bụi khói, độc hại.
Mẹ cần quan quan sát xem con bú có đủ sữa không bằng cách xem thái độ của bé sau khi dứt bú có thỏa mãn không. Điều quan trọng nhất chính là đáp ứng đủ nhu cầu của con.
Để con ngủ đủ giấc
Từ khi chào đời, bé sẽ ngủ liên tục khoảng từ 16 - 18 tiếng mỗi ngày, bé chỉ thức khi ăn và khi đi vệ sinh. Trong giai đoạn đầu đời, sự phát triển của trẻ hầu như diễn ra khi bé ngủ. Bé ăn no và được sử dụng sữa mẹ dinh dưỡng là cách tốt nhất để bé ngủ ngon, tăng cân trong khi ngủ.
Vì vậy để con tăng cân đều đặn, cha mẹ cần đảm bảo con ngủ ngon và đủ giấc. Trong thời gian bé ngủ cha mẹ vẫn nên lưu ý gọi con dậy cho con bú, tránh trường hợp con ngủ nhiều bị đói.
Cho bé ăn dặm đúng cách
Cho bé ăn dặm đúng cách đối với trẻ trên 6 tháng tuổi, không nên cho bé bổ sung sữa ngoài trong 6 tháng đầu. Việc ăn dặm quá sớm sẽ là nguy cơ bất ổn cho đường tiêu hóa của bé sau đó. Nếu có cho bé ăn dặm, mẹ cần bổ sung thêm nhiều nguồn thực phẩm dinh dưỡng khác nhau như: ngũ cốc, các loại rau củ quả, trứng, thịt… và dầu ăn. Hãy cho bé bú theo nhu cầu, việc bắt ép bé ăn quá nhiều sữa công thức hay thức ăn ngoài có thể khiến bé bị ám ảnh, sợ hãi việc ăn uống.
Hãy cho bé bú theo nhu cầu, tuyệt đối không bắt ép bé ăn quá nhiều thức ăn ngoài
Theo dõi tình trạng của con
Mẹ hãy chú ý đến cân nặng và theo dõi sự tăng cân của trẻ thường xuyên. Đưa bé đến khám bác sĩ nhi khoa sớm nhất có thể để nhận các tư vấn chính xác về tình trạng của bé, nguyên nhân bé không tăng cân cũng như cách chăm sóc – chế độ dinh dưỡng thích hợp nhất. Trẻ không tăng cân tuy phổ biến nhưng nó gây nên hậu quả nghiêm trọng nếu mẹ không phát hiện và chữa trị kịp thời. Vậy nên, mẹ đừng ngần ngại tham khảo ý kiến chuyên gia nếu có bất kỳ bất thường nào xảy ra với bé.
Ngoài ra, mẹ nên cho con hoạt động nhiều, trườn, lật ngoài môi trường thông thoáng. Mẹ nên cho bế con ra ngoài để tắm nắng trong khoảng 8-9 giờ sáng để tận dụng nguồn viatmin D của ánh nắng mặt trời, giúp trẻ dễ dàng hấp thụ canxi tốt hơn, hỗ trợ tăng chiều cao cho trẻ. Từ đó bé cũng sẽ tăng cân nhanh hơn.
Có thể bạn quan tâm:
- Vắt sữa bằng tay có làm mất sữa không?
- Nguy cơ khi sử dụng sữa công thức và bú bình
- 5 Điều nhất định phải biết về sữa mẹ sau sáu tháng
Cải thiện tình trạng sức khỏe cho trẻ
Chú ý và cải thiện những vấn đề bất thường về sức khỏe của bé là điều mẹ cần thiết phải làm để con có tiền đề để phát triển khỏe mạnh. Việc bé ăn nhiều nhưng kém tiêu hóa, hấp thu sẽ ảnh hưởng đến vấn đề tăng cân của con, là vấn đề quan trọng cần cải thiện sớm. Mẹ hãy cải thiện hệ vi sinh đường ruột và bổ sung enzym đường tiêu hóa, nâng cao sức đề kháng của trẻ bằng sữa non (colostrum) kết hợp với immune alpha nhằm ngăn ngừa tình trạng kém hấp thu do bệnh tật hoặc nhiễm khuẩn.
Thêm vào đó, việc mẹ tăng cường vận động cho bé để tăng sự co bóp của ruột, có ích trong việc tăng khả năng tiêu hóa cho con. Ngoài ra, mẹ phải luôn tạo điều kiện “vô trùng” để con được lớn lên bằng việc luôn giữ cho môi trường sống của trẻ luôn được sạch sẽ, thoáng mát. Đối với trẻ đang bú, người mẹ cần vệ sinh tay chân và bầu vú sạch sẽ trước khi cho con bú.
Cải thiện chất lượng sữa cho mẹ
Để khắc phục tình trạng mẹ nhiều sữa nhưng con không tăng cân, mẹ nên lưu ý tập trung vào chất lượng sữa hơn là số lượng.
Đảm bảo chế độ dinh dưỡng
Mẹ cần có chế độ dinh dưỡng với đầy đủ các nhóm thực phẩm cần thiết để tăng lượng sữa và giúp sữa sánh đặc hơn:
Mẹ nên bổ sung nhiều rau xanh, hoa quả và cả ngũ cốc trong mỗi bữa ăn. Những loại thực phẩm này có tác dụng hỗ trợ vitamin, chất xơ dồi dào đối với cơ thể.
Thịt, cá là nguồn thực phẩm giàu hàm lượng i-ốt cũng như giàu đạm, cung cấp nhiều DHA cho hai mẹ con. Mẹ nên ăn cá 1-2 lần mỗi bữa trong tuần, bên cạnh đó, tăng cường thịt để đủ dinh dưỡng chất đạm, protein cho cả mẹ và bé.
Bổ sung canxi cho chế độ dinh dưỡng hàng ngày của mẹ. Ngoài ra mẹ cũng nên lưu ý uống thêm sữa để tăng cường canxi cho hệ xương của con phát triển và tránh loãng xương cho mẹ sau này.
Để đảm bảo đủ nước cho cơ thể mẹ và đủ sữa cho con, mẹ cần uống 8 - 10 cốc nước mỗi ngày, tương đương với 2 lít nước.
Mẹ cần uống đủ 2 lít nước mồi ngày
Xây dựng lối sống lành mạnh, sinh hoạt hợp lý
Không chỉ các yếu tố dinh dưỡng, chế độ sinh hoạt hợp lý cũng là cách làm quan trọng giúp sữa mẹ tiết ra nhiều hơn và chất lượng hơn giúp hẹn chế tình trạng con không tăng cân. Sau khi sinh em bé, cơ thể mẹ thường rất mệt mỏi và kiệt sức. Điều này sẽ ảnh hưởng rất nhiều đến lượng sữa và chất lượng sữa tiết ra.
Mẹ cần có một chế độ nghỉ ngơi, thư giãn cần thiết để cơ thể được phục hồi. Chỉ khi người mẹ thực sự khỏe mạnh, nguồn sữa tiết ra mới dồi dào và giàu dưỡng chất.
Điều chỉnh tâm trạng của mẹ để ảnh hưởng tốt đến tâm lý của bé. Với một tâm lý và tinh thần thoải mái, tuyến sữa của mẹ cũng sẽ hoạt động tốt hơn.
Sau khi sinh, cơ thể mẹ còn rất mệt mỏi, mẹ nên tránh những hoạt động quá mạnh. Một số bài tập nhẹ nhàng, thư giãn như tập yoga hoặc kegel sẽ giúp tinh thần mẹ thoải mái hơn, giảm nguy cơ trầm cảm sau sinh và cũng là cách để kích thích sữa ra nhiều hơn.
Tuyệt đối không sử dụng chất kích thích. Tất cả những loại chất kích thích như rượu, bia, thuốc lá,... đều có ảnh hưởng gây ức chế đến hoạt động của tuyến sữa.
Nếu quá nhiều sữa, trước mỗi cữ bú của con, bạn vắt bớt sữa loãng ra bình rồi trữ lại để sau này dùng dần, còn lại sữa béo sẽ để cho bé bú. Như vậy, con bạn sẽ dễ dàng hấp thu được dinh dưỡng từ phần sữa béo này hơn. Nếu sau 1 tuần nữa, bạn đã thử các cách trên mà cân nặng của bé vẫn không nhúc nhích, hãy đưa con đến gặp chuyên gia dinh dưỡng.
Kết luận
Ở những năm tháng đầu đời, cơ thể trẻ có sự thay đổi về chiều cao, cân nặng rõ rệt, nhất là trong giai đoạn bú mẹ. Tất cả các bà mẹ đều có thể nuôi con bằng sữa mẹ mà không cần bổ sung cho bé thêm một thức ăn dặm nào cho đến khi trẻ tròn 6 tháng tuổi. Trong sữa mẹ có đầy đủ các dưỡng chất cần thiết cho trẻ trong thời gian này.
Trên thực tế, trẻ bú mẹ hoàn toàn thường tăng cân rất tốt. Nếu như trẻ không tăng cân thì phải xem lại sữa mẹ hoặc sức khỏe của trẻ.
Nếu các bà mẹ bỉm sữa còn bỡ ngỡ với những kiến thức về nuôi con bằng sữa mẹ, hãy tìm đọc ngay những nguồn tài liệu uy chính thống để bổ sung kiến thức cho bản thân.
**Bệnh viện Hồng Ngọc vinh dự là Bệnh viện Thực hành Nuôi con bằng sữa mẹ xuất sắc đầu tiên tịa thủ đô, cũng là một trong những địa chỉ uy tín về sản – phụ khoa. Quy trình chăm sóc thiết yếu bà mẹ và trẻ sơ sinh ngay sau sinh đã và đang được bệnh viện áp dụng theo đúng khuyến cáo của WHO và Bộ Y tế. 100% mẹ bầu sinh con (kể cả sinh thường và sinh mổ) tại đây đều được da kề da với con sau sinh, trẻ được bú mẹ ngay trong vòng vài giờ đầu sau sinh.
**Lưu ý: Những thông tin cung cấp trong bài viết của Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc mang tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa. Người bệnh không được tự ý mua thuốc để điều trị. Để biết chính xác tình trạng bệnh lý, người bệnh cần tới các bệnh viện để được bác sĩ thăm khám trực tiếp, chẩn đoán và tư vấn phác đồ điều trị hợp lý.
Theo dõi fanpage của Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc để biết thêm thông tin bổ ích khác: https://www.facebook.com/BenhvienHongNgoc
