Bệnh viêm gan C nguy hiểm như thế nào?

Bệnh viêm gan C là bệnh truyền nhiễm siêu vi gây viêm gan, có thể dẫn đến tổn thương gan nghiêm trọng. Điều trị viêm gan C cần dùng thuốc đều đặn, chịu nhiều tác dụng phụ và đau đớn. Vậy làm thế nào để phòng ngừa hay phát hiện và điều trị sớm? Tất cả sẽ được giải đáp trong bài viết dưới đây.

Nguyên nhân mắc viêm gan C

Viêm gan C là do vi-rút viêm gan C (HCV) gây ra. Nhiễm trùng lây lan khi vi-rút xâm nhập vào máu của người không bị nhiễm bệnh.

Con đường lây nhiễm viêm gan C

Vi-rút viêm gan C là một loại vi-rút lây truyền qua đường máu. Nó thường được truyền qua:

• Tiêm chích ma túy thông qua việc dùng chung kim tiêm;
• Tái sử dụng mà không khử trùng đúng cách các thiết bị y tế đặc biệt là ống tiêm và kim tiêm;
• Truyền máu không qua sàng lọc;
• Quan hệ tình dục (khác giới và kể cả đồng giới) không có bảo vệ với nhiều bạn tình hoặc với bạn tình không rõ tình trạng mắc bệnh, không có miễn dịch có nguy cơ cao khi chảy máu, trầy xước;
• HCV cũng có thể lây truyền từ người mẹ bị nhiễm sang con;
• Viêm gan C không lây lan qua sữa mẹ, thức ăn, nước hoặc tiếp xúc thông thường như ôm, hôn và chia sẻ thức ăn hoặc đồ uống với người bị nhiễm bệnh.

Viêm gan c lây truyền qua đường máu

Các giai đoạn của viêm gan C

Người bị viêm gan C có thể trải qua các giai đoạn:

Thời gian ủ bệnh

Thời gian này kéo dài từ 2 đến 6 tháng kể từ lần đầu tiếp xúc với nguồn bệnh. Trung bình là khoảng 45 ngày.

Viêm gan C cấp tính

Viêm gan C cấp tính thường gây ra các triệu chứng sau một đến ba tháng kể từ khi tiếp xúc với vi-rút và kéo dài vài tuần đến 06 tháng sau khi vi-rút xâm nhập vào cơ thể.

Viêm gan C cấp tính có thể được cơ thể tự loại bỏ hoặc được điều trị bằng thuốc kháng vi-rút.

Viêm gan C mãn tính

Nếu cơ thể không tự loại bỏ vi-rút sau 6 tháng, nó sẽ trở thành mạn tính. Điều này có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng như ung thư gan hoặc xơ gan.

Xơ gan

Gan bị viêm, các tế bào gan khỏe mạnh dần dần bị thay bằng các mô sẹo. Mất khoảng 20-30 năm cho quá trình này. Nó có thể diễn ra nhanh hơn nếu người bệnh uống rượu hoặc bị nhiễm HIV .

Ung thư gan

Xơ gan dẫn đến ung thư gan. Người bệnh cần được kiểm tra thường xuyên vì bệnh thường không có triệu chứng ở giai đoạn đầu.

Triệu chứng bệnh viêm gan C

Viêm gan C cấp tính và viêm gan C mãn tính gây tổn thương gan đều có các dấu hiệu sau:

• Dễ chảy máu
• Dễ bầm tím
• Mệt mỏi
• Chán ăn
• Vàng mắt (tròng trắng), vàng da
• Nước tiểu màu sẫm
• Ngứa da
• Chướng bụng
• Phù chân
• Giảm cân không rõ nguyên do
• Lú lẫn, thường buồn ngủ và sa sút trí tuệ (bệnh não gan)
• Nổi mạch máu trên da (Angiomas)

Vàng mắt, vàng da là triệu chứng điển hình của viêm gan

Các yếu tố rủi ro tăng cường khả năng lây nhiễm

Nguy cơ nhiễm viêm gan C tăng lên đối với:

• Nhân viên chăm sóc sức khỏe tiếp xúc với máu bị nhiễm bệnh, điều này có thể xảy ra nếu kim bị nhiễm trùng đâm vào da;
• Người đã từng tiêm chích ma túy;
• Người bị nhiễm HIV;
• Người xăm hình trong môi trường và dụng cụ không được khử trùng đúng cách;
• Người được truyền máu hoặc ghép tạng mà máu không được kiểm tra trước;
• Người bị bệnh đông máu;
• Người điều trị chạy thận nhân tạo trong một thời gian dài;
• Người được sinh ra từ một người mẹ bị nhiễm viêm gan C;
• Thuộc nhóm tuổi có tỷ lệ mắc bệnh viêm gan C cao: từ 55-75 tuổi.

Xét nghiệm và chẩn đoán viêm gan C

Lấy máu xét nghiệm để kiểm tra:

Kháng thể chống HCV

Đây là những protein mà cơ thể tạo ra khi xuất hiện vi-rút viêm gan C trong máu. Chúng thường xuất hiện khoảng 12 tuần sau khi bị nhiễm trùng.

Thường mất vài ngày đến một tuần để có kết quả.

Kết quả có thể là:

• Âm tính – Không phản ứng: Kết quả không bị viêm gan C;

Nếu bạn nghi ngờ đã tiếp xúc nguồn bệnh trong 6 tháng qua, có thể sẽ cần được kiểm tra lại.

• Dương tính – Có phản ứng: Kết quả có kháng thể viêm gan C

Cần có một thêm một phương pháp kiểm tra khác để xác định chính xác tình trạng.

Các xét nghiệm có thể bao gồm:

• HCV RNA:

Xét nghiệm này đo số lượng RNA vi-rút (vật liệu di truyền từ vi-rút viêm gan) trong máu. Chúng thường xuất hiện 1-2 tuần sau khi bị nhiễm bệnh.

Kết quả có thể xác định được có bị nhiễm viêm gan C hay không.

Xét nghiệm chức năng gan:

Khi gan bị tổn thương, men gan giải phóng vào máu. Men gan thường tăng sau 7 đến 8 tuần kể từ khi bị nhiễm bệnh. Tuy nhiên, cũng có nhiều người mặc dù có nồng độ men bình thường mà vẫn bị viêm gan C.

Xét nghiệm chức năng gan/sinh thiết gan cũng đánh giá các mức độ tổn thương gan (xơ hóa, xơ gan) để có phác đồ điều trị chính xác.

Xét nghiệm máu chẩn đoán viêm gan C

Biến chứng của viêm gan C

Nhiễm viêm gan C mạn tính trong thời gian dài có thể gây ra xơ gan (sẹo gan) hạn chế hoạt động bình thường của gan với các biến chứng:

• Phù chân, chướng bụng và có thể dẫn đến nhiễm trùng nghiêm trọng
• Phù mạch máu thực quản hoặc dạ dày. Một khi chúng bị vỡ và gây xuất huyết trong cần cấp cứu ngay lập tức
• Sưng lá lách gây giảm bạch cầu hoặc tiểu cầu
• Sỏi mật
• Nhạy cảm hơn với thuốc vì gan không thể lọc chúng khỏi máu
• Kháng insulin nội tiết tố dẫn đến bệnh tiểu đường typ II
• Suy thận và phổi
• Ung thư gan: Một số ít người bị nhiễm viêm gan C có thể bị ung thư gan
• Não gan: lơ mơ, suy giảm trí tuệ có thể dẫn đến hôn mê
• Suy gan: Xơ gan tiến triển có thể khiến gan ngừng hoạt động gây suy gan

Viêm gan C có chữa được không?

Viêm gan C có thể chữa được. Tuy nhiên, việc chữa trị không dễ dàng hay thoải mái. Mặc dù vậy, việc điều trị không phải lúc nào cũng loại bỏ hoàn toàn được vi-rút. 

Điều trị viêm gan C

Kiểm soát triệu chứng khi viêm gan nặng hơn

• Chướng bụng: Bác sĩ có thể kê toa thuốc lợi tiểu, thuốc giúp loại bỏ chất lỏng khỏi cơ thể hoặc dùng kim để rút chất lỏng ra trong trường hợp cần thiết. Sự tích tụ chất lỏng làm cho người bệnh càng dễ dàng bị nhiễm trùng, do đó bạn cũng có thể cần dùng kháng sinh đường uống hoặc tiêm tĩnh mạch.
• Giảm áp lực tĩnh mạch: Có thể bệnh nhân cần dùng thuốc chẹn beta, giảm huyết áp trong tĩnh mạch.
• Xuất huyết trong thực quản: Bác sĩ sẽ kiểm tra và làm giảm tình trạng phù mạch máu thực quản, ngăn chặn tình trạng vỡ mạch máu.
• Thải độc cho gan: Bác sĩ có thể dùng thuốc, người bệnh giảm lượng protein nạp vào cơ thể để giảm tải cho gan.

Hóa trị , xạ trị hoặc phẫu thuật khi biến chứng thành ung thư gan.

Ghép gan kết hợp với kiểm soát triệu chứng khi gan tổn thương không thể phục hồi, suy gan.

Phẫu thuật ghép gan là biện pháp cuối cùng khi gan đã tổn thương nghiêm trọng

Phòng ngừa viêm gan C

Thay đổi thói quen, lối sống

Ăn một chế độ ăn uống cân bằng, đầy đủ dinh dưỡng là một trong những cách tốt nhất để giữ sức khỏe. Nếu người bệnh bị tích tụ chất lỏng dẫn đến sưng phù, bác sĩ có thể yêu cầu cắt giảm muối.

Tránh uống rượu. Sử dụng bất cứ một loại thuốc, chất bổ sung và thảo dược nào cần phải tham khảo bác sĩ để chắc chắn nó an toàn, không gây hại cho gan.

Người chưa mắc tự phòng ngừa

Không có vắc-xin hiệu quả chống lại viêm gan C. Do đó, việc ngăn ngừa nhiễm HCV phụ thuộc vào việc giảm nguy cơ lây truyền vi-rút:

• Đảm bảo an toàn khi tiêm thuốc chăm sóc sức khỏe;
• Xử lý an toàn và xử lý vật sắc nhọn và chất thải;
• Xét nghiệm máu kiểm tra HBV và HCV (cũng như HIV và giang mai);
• Cán bộ y tế cần được đào tạo để đảm bảo an toàn cho bản thân cũng như người bệnh khác nhau trong quá trình chăm sóc sức khỏe;
• Quan hệ tình dục có bảo vệ, phòng ngừa tiếp xúc máu;
• Vệ sinh tay sạch sẽ sau khi sử dụng bao cao su, phẫu thuật,…hay tiếp xúc với bất kỳ dịch có chứa máu (mặc dù có bao tay cao su bảo vệ);

Phòng ngừa thứ cấp đối với người đã mắc

Đối với những người bị nhiễm vi-rút viêm gan C, WHO khuyến cáo:

• Giáo dục và tư vấn về các lựa chọn chăm sóc và điều trị;
• Chủng ngừa bằng vắc-xin viêm gan A và B để ngăn ngừa nhiễm trùng từ các vi-rút viêm gan này và để bảo vệ gan;
• Kiểm tra gan sớm, thường xuyên và điều trị phù hợp bao gồm điều trị bằng thuốc kháng vi-rút; và theo dõi thường xuyên để chẩn đoán sớm bệnh gan mạn tính;
• Sàng lọc, chăm sóc và điều trị cho những người bị nhiễm viêm gan C./.

Đăng kí nhận ưu đãi khám sàng lọc bệnh lí về Gan TẠI ĐÂY:

**Lưu ý: Những thông tin cung cấp trong bài viết của Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc mang tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa. Người bệnh không được tự ý mua thuốc để điều trị. Để biết chính xác tình trạng bệnh lý, người bệnh cần tới các bệnh viện để được bác sĩ thăm khám trực tiếp, chẩn đoán và tư vấn phác đồ điều trị hợp lý cũng như kê đơn thuốc hiệu quả tốt nhất.