Lồng ruột là bệnh lý thường gặp ở trẻ nhỏ nhưng rất dễ bị bỏ sót trong giai đoạn đầu do triệu chứng không điển hình và dễ nhầm với rối loạn tiêu hóa. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu cảnh báo và yếu tố nguy cơ sẽ giúp ba mẹ đưa trẻ đến bệnh viện kịp thời, tăng khả năng điều trị không phẫu thuật và giảm nguy cơ biến chứng nặng.
Bệnh lồng ruột là gì? Độ tuổi nào dễ mắc bệnh lồng ruột?
Bệnh lồng ruột là gì?
Lồng ruột là tình trạng một đoạn ruột chui vào trong lòng đoạn ruột kế cận, gây tắc hoặc bán tắc ruột. Khi hiện tượng này xảy ra, mạch máu nuôi ruột cũng bị chèn ép, khiến đoạn ruột nhanh chóng thiếu máu, phù nề, viêm nhiễm và có thể hoại tử, thủng ruột nếu không được xử trí kịp thời.
Đây là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tắc ruột ở trẻ em, đặc biệt nguy hiểm do bệnh tiến triển nhanh và trẻ chưa thể mô tả rõ triệu chứng.
Lồng ruột là tình trạng một đoạn ruột chui vào trong lòng đoạn ruột kế cận
Độ tuổi nào dễ mắc bệnh lồng ruột?
Lồng ruột có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi nhưng thường gặp nhất ở trẻ từ 6 tháng đến 3 tuổi. Trong đó, khoảng 65% trường hợp xuất hiện trước 1 tuổi và 80–90% xảy ra trước 2 tuổi, khi nhu động ruột còn chưa ổn định.
Nguyên nhân gây ra bệnh lồng ruột
Hiện nay, đa số các trường hợp lồng ruột ở trẻ nhỏ chưa xác định được nguyên nhân cụ thể. Tuy nhiên, nhiều yếu tố được ghi nhận có liên quan đến nguy cơ mắc bệnh, bao gồm:
Trẻ đang trong giai đoạn ăn dặm: Sự thay đổi chế độ ăn làm nhu động ruột tăng, dễ gây rối loạn co bóp.
Chênh lệch kích thước các đoạn ruột ở trẻ nhỏ: Khi một đoạn ruột lớn hơn trượt vào đoạn nhỏ hơn, nguy cơ lồng ruột tăng cao.
Viêm hạch mạc treo ruột, viêm ruột, dính ruột: Các tình trạng viêm làm rối loạn nhu động ruột và tạo “điểm dẫn” cho khối lồng.
Nhiễm siêu vi hô hấp hoặc bệnh đường ruột trước đó: Thường gặp sau các đợt nhiễm virus khiến ruột co bóp bất thường.
Trẻ 3–6 tháng tuổi, bé trai, trẻ bụ bẫm: Đây là nhóm có nguy cơ cao nhất cần được theo dõi sát.
Dị dạng bẩm sinh đường ruột: Là yếu tố nguy cơ quan trọng, đặc biệt ở trẻ lớn.
Tiền sử lồng ruột hoặc yếu tố gia đình: Trẻ từng bị lồng ruột có nguy cơ tái phát.
Suy giảm miễn dịch: Dễ nhiễm trùng và rối loạn chức năng tiêu hóa.
Bệnh có xu hướng gặp nhiều hơn vào mùa thu – mùa đông: Trùng với thời điểm gia tăng các bệnh nhiễm siêu vi.
Ở trẻ lớn, lồng ruột thường liên quan đến nguyên nhân thực thể như: túi thừa Meckel, polyp ruột, nang ruột đôi, u lành tính hoặc ác tính ruột non.
Triệu chứng bệnh lồng ruột mà ba mẹ cần lưu tâm
Triệu chứng lồng ruột diễn tiến nhanh và tăng dần theo thời gian, được chia thành các giai đoạn:
Triệu chứng bệnh lồng ruột ở giai đoạn sớm – dễ bị bỏ sót
Trẻ đang ăn uống, chơi đùa bình thường đột ngột khóc thét, bỏ bú, ngừng chơi: đây là dấu hiệu sớm nhưng dễ nhầm lẫn với quấy khóc thông thường
Khóc từng cơn, co gối lên ngực, ưỡn người do đau bụng: do ruột co thắt khi lồng vào nhau
Nôn ói thức ăn hoặc dịch xanh, vàng: cho thấy đã bắt đầu có tình trạng tắc ruột
Vã mồ hôi, da xanh tái
Đặc điểm quan trọng: Cơn đau xuất hiện theo từng đợt (15–20 phút/lần), giữa các cơn trẻ có thể tạm yên, thậm chí bú lại, khiến gia đình dễ chủ quan.
Dấu hiệu mất nước nặng, nhiễm khuẩn, sốc nhiễm khuẩn
Ba mẹ lưu ý: Không phải trẻ nào cũng có đầy đủ triệu chứng. Do đó, ba mẹ nên đưa con đi khám ngay khi có bất thường để được bác sĩ kiểm tra, chẩn đoán sớm.
Chẩn đoán bệnh lồng ruột
Do trẻ còn nhỏ, việc chẩn đoán chủ yếu dựa vào bệnh cảnh lâm sàng kết hợp cận lâm sàng, trong đó:
Siêu âm ổ bụng: phương pháp ưu tiên, ít xâm lấn, độ chính xác cao
Chụp X-quang bụng: giúp đánh giá tình trạng tắc ruột và biến chứng
Chụp CT ổ bụng: áp dụng trong các trường hợp khó chẩn đoán hoặc nghi ngờ biến chứng
Điều trị lồng ruột như thế nào?
Bơm hơi tháo lồng dưới hướng dẫn DSA
Đây là phương pháp điều trị hiện đại trong lồng ruột ở trẻ em, trong đó bác sĩ bơm khí hoặc nước vào đại tràng qua ống thông đặt tại hậu môn, dưới sự giám sát liên tục của hệ thống chụp X-quang số hóa xóa nền (DSA). Nhờ kiểm soát chính xác áp lực và hướng di chuyển của khối lồng, đoạn ruột bị lồng có thể được tháo ra tự nhiên mà không cần phẫu thuật, mang lại hiệu quả cao, ít xâm lấn và bảo đảm an toàn cho trẻ.
Hiện nay, kỹ thuật bơm hơi tháo lồng dưới hướng dẫn DSA được triển khai thường quy tại Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc, do BSCKI Bạch Phúc Huy – Phó khoa Ngoại Tổng hợp trực tiếp thực hiện, giúp nhiều trẻ được điều trị an toàn, không cần phẫu thuật, phục hồi nhanh và hạn chế biến chứng.
Liên hệ hotline để được tư vấn chi tiết: 0949 646 556
Phẫu thuật tháo khối lồng
Trong trường hợp trẻ đến muộn hoặc không thể tháo lồng bằng hơi/nước, bác sĩ sẽ chỉ định phẫu thuật tháo khối lồng. Tùy mức độ tổn thương ruột, trẻ có thể cần cắt nối ruột hoặc làm hậu môn tạm, đồng thời điều trị kháng sinh khi có nhiễm trùng đi kèm.
Phẫu thuật cắt đoạn ruột
Với những trường hợp đến rất muộn, khi ruột đã hoại tử, phẫu thuật cắt bỏ đoạn ruột tổn thương là bắt buộc nhằm kiểm soát biến chứng. Tuy nhiên, quá trình hồi sức và chăm sóc sau mổ rất phức tạp, trẻ có nguy cơ cao gặp các biến chứng nặng như suy kiệt, nhiễm trùng và viêm phổi.
Lồng ruột ở trẻ em điều trị ở đâu? Địa chỉ cấp cứu lồng ruột uy tín 24/7
Đơn nguyên Phẫu thuật Tiêu hóa - BVĐK Hồng Ngọc triển khai quy trình cấp cứu và điều trị lồng ruột 24/7, can thiệp kịp thời ngay từ giai đoạn sớm, giúp nhiều trẻ được tháo lồng an toàn, không cần phẫu thuật, giảm tối đa nguy cơ hoại tử ruột và biến chứng nguy hiểm.
Đội ngũ bác sĩ chuyên môn cao: Trực tiếp thăm khám và can thiệp là BSCKI Bạch Phúc Huy – Phó khoa Ngoại Tổng hợp, hơn 15 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực ngoại tiêu hóa
Công nghệ - kỹ thuật tiên tiến: bơm hơi tháo lồng công nghệ chụp số hóa xóa nền DSA tiên tiến, xâm lấn tối thiểu, giảm đau cho trẻ, rút ngắn thời gian điều trị và phục hồi nhanh
Hệ thống phòng mổ hiện đại - quy trình an toàn chuẩn quốc tế: Chứng chỉ phẫu thuật toàn cầu của Hiệp hội Phẫu thuật Hoàng gia Anh (RCS), Chứng nhận Chất lượng dịch vụ y tế toàn cầu (ACHSI) từ Úc
Hệ thống phòng mổ hiện đại - quy trình an toàn chuẩn quốc tế
**Lưu ý: Những thông tin cung cấp trong bài viết của Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa. Để biết chính xác tình trạng bệnh, người bệnh cần tới các cơ sở y tế uy tín để được bác sĩ trực tiếp thăm khám và tư vấn phác đồ điều trị hiệu quả.
Trung tâm tiêu hóa và các bệnh lý đại trực tràng - tầng sinh môn
Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc Phúc Trường Minh – Số 8 Châu Văn Liêm, Nam Từ Liêm, Hà Nội
Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc – 55 Yên Ninh, Ba Đình, Hà Nội
Lồng ruột là bệnh lý thường gặp ở trẻ nhỏ nhưng rất dễ bị bỏ sót trong giai đoạn đầu do triệu chứng không điển hình và dễ nhầm với rối loạn tiêu hóa. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu cảnh báo và yếu tố nguy cơ sẽ giúp ba mẹ đưa trẻ đến bệnh viện kịp thời, tăng khả năng điều trị không phẫu thuật và giảm nguy cơ biến chứng nặng.
Bệnh lồng ruột là gì? Độ tuổi nào dễ mắc bệnh lồng ruột?
Bệnh lồng ruột là gì?
Lồng ruột là tình trạng một đoạn ruột chui vào trong lòng đoạn ruột kế cận, gây tắc hoặc bán tắc ruột. Khi hiện tượng này xảy ra, mạch máu nuôi ruột cũng bị chèn ép, khiến đoạn ruột nhanh chóng thiếu máu, phù nề, viêm nhiễm và có thể hoại tử, thủng ruột nếu không được xử trí kịp thời.
Đây là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tắc ruột ở trẻ em, đặc biệt nguy hiểm do bệnh tiến triển nhanh và trẻ chưa thể mô tả rõ triệu chứng.
Lồng ruột là tình trạng một đoạn ruột chui vào trong lòng đoạn ruột kế cận
Độ tuổi nào dễ mắc bệnh lồng ruột?
Lồng ruột có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi nhưng thường gặp nhất ở trẻ từ 6 tháng đến 3 tuổi. Trong đó, khoảng 65% trường hợp xuất hiện trước 1 tuổi và 80–90% xảy ra trước 2 tuổi, khi nhu động ruột còn chưa ổn định.
Nguyên nhân gây ra bệnh lồng ruột
Hiện nay, đa số các trường hợp lồng ruột ở trẻ nhỏ chưa xác định được nguyên nhân cụ thể. Tuy nhiên, nhiều yếu tố được ghi nhận có liên quan đến nguy cơ mắc bệnh, bao gồm:
Trẻ đang trong giai đoạn ăn dặm: Sự thay đổi chế độ ăn làm nhu động ruột tăng, dễ gây rối loạn co bóp.
Chênh lệch kích thước các đoạn ruột ở trẻ nhỏ: Khi một đoạn ruột lớn hơn trượt vào đoạn nhỏ hơn, nguy cơ lồng ruột tăng cao.
Viêm hạch mạc treo ruột, viêm ruột, dính ruột: Các tình trạng viêm làm rối loạn nhu động ruột và tạo “điểm dẫn” cho khối lồng.
Nhiễm siêu vi hô hấp hoặc bệnh đường ruột trước đó: Thường gặp sau các đợt nhiễm virus khiến ruột co bóp bất thường.
Trẻ 3–6 tháng tuổi, bé trai, trẻ bụ bẫm: Đây là nhóm có nguy cơ cao nhất cần được theo dõi sát.
Dị dạng bẩm sinh đường ruột: Là yếu tố nguy cơ quan trọng, đặc biệt ở trẻ lớn.
Tiền sử lồng ruột hoặc yếu tố gia đình: Trẻ từng bị lồng ruột có nguy cơ tái phát.
Suy giảm miễn dịch: Dễ nhiễm trùng và rối loạn chức năng tiêu hóa.
Bệnh có xu hướng gặp nhiều hơn vào mùa thu – mùa đông: Trùng với thời điểm gia tăng các bệnh nhiễm siêu vi.
Ở trẻ lớn, lồng ruột thường liên quan đến nguyên nhân thực thể như: túi thừa Meckel, polyp ruột, nang ruột đôi, u lành tính hoặc ác tính ruột non.
Triệu chứng bệnh lồng ruột mà ba mẹ cần lưu tâm
Triệu chứng lồng ruột diễn tiến nhanh và tăng dần theo thời gian, được chia thành các giai đoạn:
Triệu chứng bệnh lồng ruột ở giai đoạn sớm – dễ bị bỏ sót
Trẻ đang ăn uống, chơi đùa bình thường đột ngột khóc thét, bỏ bú, ngừng chơi: đây là dấu hiệu sớm nhưng dễ nhầm lẫn với quấy khóc thông thường
Khóc từng cơn, co gối lên ngực, ưỡn người do đau bụng: do ruột co thắt khi lồng vào nhau
Nôn ói thức ăn hoặc dịch xanh, vàng: cho thấy đã bắt đầu có tình trạng tắc ruột
Vã mồ hôi, da xanh tái
Đặc điểm quan trọng: Cơn đau xuất hiện theo từng đợt (15–20 phút/lần), giữa các cơn trẻ có thể tạm yên, thậm chí bú lại, khiến gia đình dễ chủ quan.
Dấu hiệu mất nước nặng, nhiễm khuẩn, sốc nhiễm khuẩn
Ba mẹ lưu ý: Không phải trẻ nào cũng có đầy đủ triệu chứng. Do đó, ba mẹ nên đưa con đi khám ngay khi có bất thường để được bác sĩ kiểm tra, chẩn đoán sớm.
Chẩn đoán bệnh lồng ruột
Do trẻ còn nhỏ, việc chẩn đoán chủ yếu dựa vào bệnh cảnh lâm sàng kết hợp cận lâm sàng, trong đó:
Siêu âm ổ bụng: phương pháp ưu tiên, ít xâm lấn, độ chính xác cao
Chụp X-quang bụng: giúp đánh giá tình trạng tắc ruột và biến chứng
Chụp CT ổ bụng: áp dụng trong các trường hợp khó chẩn đoán hoặc nghi ngờ biến chứng
Điều trị lồng ruột như thế nào?
Bơm hơi tháo lồng dưới hướng dẫn DSA
Đây là phương pháp điều trị hiện đại trong lồng ruột ở trẻ em, trong đó bác sĩ bơm khí hoặc nước vào đại tràng qua ống thông đặt tại hậu môn, dưới sự giám sát liên tục của hệ thống chụp X-quang số hóa xóa nền (DSA). Nhờ kiểm soát chính xác áp lực và hướng di chuyển của khối lồng, đoạn ruột bị lồng có thể được tháo ra tự nhiên mà không cần phẫu thuật, mang lại hiệu quả cao, ít xâm lấn và bảo đảm an toàn cho trẻ.
Hiện nay, kỹ thuật bơm hơi tháo lồng dưới hướng dẫn DSA được triển khai thường quy tại Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc, do BSCKI Bạch Phúc Huy – Phó khoa Ngoại Tổng hợp trực tiếp thực hiện, giúp nhiều trẻ được điều trị an toàn, không cần phẫu thuật, phục hồi nhanh và hạn chế biến chứng.
Liên hệ hotline để được tư vấn chi tiết: 0949 646 556
Phẫu thuật tháo khối lồng
Trong trường hợp trẻ đến muộn hoặc không thể tháo lồng bằng hơi/nước, bác sĩ sẽ chỉ định phẫu thuật tháo khối lồng. Tùy mức độ tổn thương ruột, trẻ có thể cần cắt nối ruột hoặc làm hậu môn tạm, đồng thời điều trị kháng sinh khi có nhiễm trùng đi kèm.
Phẫu thuật cắt đoạn ruột
Với những trường hợp đến rất muộn, khi ruột đã hoại tử, phẫu thuật cắt bỏ đoạn ruột tổn thương là bắt buộc nhằm kiểm soát biến chứng. Tuy nhiên, quá trình hồi sức và chăm sóc sau mổ rất phức tạp, trẻ có nguy cơ cao gặp các biến chứng nặng như suy kiệt, nhiễm trùng và viêm phổi.
Lồng ruột ở trẻ em điều trị ở đâu? Địa chỉ cấp cứu lồng ruột uy tín 24/7
Đơn nguyên Phẫu thuật Tiêu hóa - BVĐK Hồng Ngọc triển khai quy trình cấp cứu và điều trị lồng ruột 24/7, can thiệp kịp thời ngay từ giai đoạn sớm, giúp nhiều trẻ được tháo lồng an toàn, không cần phẫu thuật, giảm tối đa nguy cơ hoại tử ruột và biến chứng nguy hiểm.
Đội ngũ bác sĩ chuyên môn cao: Trực tiếp thăm khám và can thiệp là BSCKI Bạch Phúc Huy – Phó khoa Ngoại Tổng hợp, hơn 15 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực ngoại tiêu hóa
Công nghệ - kỹ thuật tiên tiến: bơm hơi tháo lồng công nghệ chụp số hóa xóa nền DSA tiên tiến, xâm lấn tối thiểu, giảm đau cho trẻ, rút ngắn thời gian điều trị và phục hồi nhanh
Hệ thống phòng mổ hiện đại - quy trình an toàn chuẩn quốc tế: Chứng chỉ phẫu thuật toàn cầu của Hiệp hội Phẫu thuật Hoàng gia Anh (RCS), Chứng nhận Chất lượng dịch vụ y tế toàn cầu (ACHSI) từ Úc
Hệ thống phòng mổ hiện đại - quy trình an toàn chuẩn quốc tế
**Lưu ý: Những thông tin cung cấp trong bài viết của Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa. Để biết chính xác tình trạng bệnh, người bệnh cần tới các cơ sở y tế uy tín để được bác sĩ trực tiếp thăm khám và tư vấn phác đồ điều trị hiệu quả.
Trung tâm tiêu hóa và các bệnh lý đại trực tràng - tầng sinh môn
Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc Phúc Trường Minh – Số 8 Châu Văn Liêm, Nam Từ Liêm, Hà Nội
Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc – 55 Yên Ninh, Ba Đình, Hà Nội
