Tuyến giáp là một cơ quan quan trọng của hệ nội tiết nói riêng và của cơ thể con người nói chung. Vậy vai trò của tuyến giáp là gì? Làm thế nào để kiểm tra chức năng tuyến giáp? Những băn khoăn này sẽ được giải đáp trong bài viết dưới đây.
Tuyến giáp và vị trí tuyến giáp
Tuyến giáp là một tuyến nội tiết tạo ra hai hormone tuyến giáp, bao gồm thyroxine (T4) và triiodothyronine (T3) và một hormone peptide (calcitonin). Vai trò của tuyến giáp là điều chỉnh tốc độ trao đổi chất và sự phát triển của cơ thể thông qua sự sản xuất và giải phóng các hormone tuyến giáp.
Tuyến giáp nằm ở phía trước của cổ, sau lớp da và cơ, ở vị trí tương đương với đốt sống cổ 5 đến đốt sống ngực 1. Tuyến nội tiết này bao gồm hai thùy giáp, mỗi thùy có kích thước khoảng bằng đốt sống cổ và được nối với nhau bởi một dải mỏng của các tế bào tuyến giáp gọi là thân tuyến giáp hay eo tuyến giáp.
Kích thước của tuyến giáp có thể thay đổi theo tuổi tác và giới tính, nhưng thường có độ dài khoảng 5-6 cm và rộng khoảng 2-3 cm. Tuy nhiên, nếu tuyến giáp bị phình to hoặc co quắp, kích thước của nó có thể lớn hơn hoặc nhỏ hơn so với kích thước bình thường.

Cấu tạo tuyến giáp
Tuyến giáp có cấu trúc tương đối phức tạp, gồm hai thùy chính, mỗi thùy có kích thước khoảng 4-6 cm chiều dài và 1.25-1.5 cm chiều rộng. Tuy nhiên, nếu tuyến giáp gặp tình trạng bất thường, kích thước của nó có thể lớn hơn hoặc nhỏ hơn so với kích thước bình thường.
Quan sát dưới kính hiển vi, đơn vị chức năng của tuyến giáp là nang tuyến giáp hình cầu, được lót bằng tế bào nang (tế bào tuyến giáp) và các tế bào parafollicular bao quanh một ống có chứa chất keo. Trong khi đó, các thùy giáp được bao phủ bởi một lớp màng tế bào đặc biệt được gọi là màng tế bào giáp (thyroid capsule).
Bên trong các thùy giáp là các tế bào cấu thành nên các nang giáp (thyroid follicles), chứa các chất tiền hormone giáp. Các tế bào này chứa một chất gọi là thyroglobulin, chất này là nguyên liệu để sản xuất các hormone giáp. Khi tuyến giáp được kích thích bởi hormone kích thích giáp (TSH) từ tuyến yên, thyroglobulin được phá vỡ và các hormone giáp được giải phóng vào máu.
Ngoài ra, tuyến giáp còn chứa các tế bào C chịu trách nhiệm sản xuất ra hormone calcitonin, có tác dụng giảm độc tố của canxi trong máu.
Vai trò của tuyến giáp trong hệ nội tiết
Hệ thống nội tiết của cơ thể bao gồm 9 cơ quan đảm nhận các chức năng, nhiệm vụ khác nhau. Vậy tuyến giáp có vai trò như thế nào khi được đánh giá là cơ quan nội tiết lớn nhất?
Vai trò của hormone tuyến giáp
Vai trò của tuyến giáp trong hệ nội tiết là vô cùng quan trọng và không thể phủ định. Đóng góp vào vai trò này chính là các hormone tuyến giáp.
Chức năng chính của tuyến giáp là sản xuất hormone tuyến giáp từ i-ốt và tyrosine, bao gồm triiodothyronine-T3, thyroxine-T4 và hormone peptide calcitonin. T3 chứa ba nguyên tử i-ốt trên mỗi phân tử, trong khi T4 chứa bốn nguyên tử i-ốt trên mỗi phân tử.

Các hormone tuyến giáp có tác dụng lên nhiều chức năng khác nhau trong cơ thể. Chúng có tác dụng làm tăng tốc độ trao đổi chất cơ bản, ảnh hưởng đến sự thèm ăn, hấp thụ các chất và nhu động ruột. Chúng cũng kích thích sự phân huỷ chất béo và tăng số lượng acid béo tự do, giúp giảm nồng độ cholesterol.
Hormone tuyến giáp cũng có tác dụng lên tim mạch, làm tăng tốc độ nhịp tim và lưu lượng máu. Chúng cũng đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển bình thường của cơ thể, đặc biệt là sự phát triển của não trong quá trình thai nhi và những năm đầu đời sau sinh.
Ngoài ra, hormone tuyến giáp cũng đóng vai trò trong việc duy trì chức năng tình dục, giấc ngủ và suy nghĩ. Chúng ảnh hưởng đến ham muốn tình dục và chu kỳ kinh nguyệt bình thường. Mức độ tăng của hormone tuyến giáp có liên quan đến tốc độ suy nghĩ tăng nhưng giảm sự tập trung.
Khi tuyến giáp xảy ra bất thường, cơ thể con người không tránh khỏi những ảnh hưởng sức khỏe tiêu cực, gây xáo trộn cuộc sống.
Cụ thể, thiếu hụt hormone tuyến giáp có thể gây bệnh suy giáp, gây ra triệu chứng mệt mỏi, tăng cân, khó tiêu, tình trạng tóc chẻ ngọn, và ngứa da. Trong khi đó, quá mức sản xuất hormone tuyến giáp có thể gây bệnh cường tuyến giáp, gây ra triệu chứng chóng mặt, hồi hộp, lo lắng, giảm cân và run chân.
Để biết rõ tình trạng sức khỏe của mình, bạn nên đến các cơ sở ý tế uy tín để kiểm tra và tham khảo ý kiến chuyên môn từ các bác sĩ Nội tiết. Liên hệ đặt lịch khám cùng chuyên gia Nội tiết – Tuyến giáp, qua hotline 0911.858.626 hoặc đăng ký TẠI ĐÂY.
Vai trò của calcitonin
Vai trò của tuyến giáp trở nên quan trọng còn bởi calcitonin. Đây là một hormone được sản xuất bởi tuyến giáp và có vai trò quan trọng trong điều chỉnh lượng canxi trong máu.
Chức năng chính của calcitonin là ức chế hấp thu canxi trong xương, đồng thời kích thích bài tiết canxi qua nước tiểu. Điều này giúp duy trì lượng canxi hợp lý trong cơ thể và ngăn ngừa các vấn đề về sự chuyển hóa xương.
Calcitonin cũng có khả năng ức chế hoạt động của tế bào khảo sát, làm giảm lượng canxi được hấp thu vào máu. Điều này có ý nghĩa quan trọng đối với những bệnh nhân mắc các bệnh về khảo sát như ung thư tuyến giáp hoặc tuyến yên.
Kiểm tra chức năng tuyến giáp như thế nào?
Nhận biết được vai trò của tuyến giáp, mọi người nên thực hiện khám tuyến giáp định kỳ. Để kiểm tra chức năng tuyến giáp, bạn cần thực hiện xét nghiệm bao gồm các xét nghiệm máu kiểm tra nồng độ của nội tiết tố (hormone) do tuyến giáp sản xuất, kiểm tra nồng độ của một hormone do tuyến yên trong não, có tác dụng lên tuyến giáp.

Khi đo lượng hormone T4 và T3 trong huyết thanh của bệnh nhân, bác sĩ sẽ xem xét xem liệu nồng độ của các hormone này có trong khoảng bình thường hay không. Nếu nồng độ hormone T4 và T3 cao hơn bình thường, điều này có thể cho thấy tuyến giáp đang hoạt động quá mức. Nếu nồng độ hormone T4 và T3 thấp hơn bình thường, điều này có thể cho thấy tuyến giáp đang hoạt động kém.
Ngoài ra, bác sĩ cũng có thể kiểm tra sự có mặt của các kháng thể đối với các tế bào tuyến giáp. Việc kiểm tra này có thể cho thấy sự hiện diện của các kháng thể đối với các tế bào tuyến giáp, góp phần chẩn đoán bệnh tự miễn.
**Lưu ý: Những thông tin cung cấp trong bài viết của Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa. Để biết chính xác tình trạng bệnh, người bệnh cần tới các cơ sở y tế uy tín để được bác sĩ trực tiếp thăm khám và tư vấn phác đồ điều trị hiệu quả.
Theo dõi Fanpage Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc
để biết thêm thông tin bổ ích khác.