Là bệnh truyền nhiễm cấp tính, viêm não Nhật Bản có thể ảnh hưởng đến nhiều lứa tuổi, đặc biệt là trẻ em. Theo thống kê, có khoảng 30% người bị viêm não Nhật Bản tử vong và hơn nửa số người còn sống mắc các di chứng nặng nề ảnh hưởng đến thần kinh vận động. Biện pháp tốt nhất, tối ưu nhất để phòng ngừa bệnh cũng như giảm thiểu được những ảnh hưởng nặng nề kể trên là tiêm phòng. Vậy số lượng mũi tiêm phòng viêm não Nhật Bản là bao nhiêu và có mấy loại vaccine phòng bệnh? Hãy cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây!
Bệnh viêm não Nhật Bản nguy hiểm như thế nào?
Viêm não Nhật Bản là bệnh truyền nhiễm cấp tính do vi virus viêm não Nhật Bản gây ra, đường truyền từ người qua người thông qua trung gian là muỗi Culex. Tại Việt Nam và các nước có khí hậu tương tự, viêm não Nhật Bản thường lên đến đỉnh điểm về số ca mắc vào thời điểm từ tháng 4 - tháng 10 hàng năm do sự phát triển của vật chủ trung gian.
Bệnh có thể gây ảnh hưởng đến hầu hết các lứa tuổi và thường hay gặp ở trẻ em dưới 15 tuổi. Theo thống kê cho thấy, viêm não Nhật Bản đứng đầu trong danh sách những bệnh viêm não do virus tại Châu Á. Tỷ lệ tử vong trong 7 ngày đầu mắc bệnh là khoảng 30%, số người sống sót lại dễ gặp phải nhiều di chứng liên quan đến vận động và trí tuệ.
Những dấu hiệu của viêm não Nhật Bản có thể bao gồm: sốt cao, nôn, suy hô hấp, co giật, hôn mê sâu. Trong trường hợp không được xử lý kịp thời, bệnh có thể gây tử vong nhanh chóng hoặc để lại những biến chứng như: bại liệt, rối loạn ngôn ngữ, rối loạn thần kinh, thiểu năng tri tuệ,...
Tính đến thời điểm hiện tại (khoảng hơn 60 năm sau khi phát hiện bệnh), giới y học vẫn chưa tìm ra phương pháp điều trị hiệu quả viêm não Nhật Bản. Tất cả những loại thuốc và phương pháp điều trị hiện nay chỉ mang tính chất làm giảm triệu chứng và hỗ trợ nâng cao sức khỏe thể chất cho người bệnh. Chính vì thế, biện pháp được khuyến cáo toàn dân là tiêm phòng viêm não Nhật Bản.
Vaccine phòng viêm não Nhật Bản là gì? Có mấy loại?
Vaccine phòng viêm não Nhật Bản được sử dụng để giúp hệ miễn dịch có thể sản sinh ra các kháng thể bảo vệ con người khỏi virus viêm não Nhật Bản. Thông thường, vaccine phòng viêm não Nhật Bản sẽ chứa một lượng nhỏ virus viêm não Nhật Bản đã bị giết chết hoặc làm yếu đi hoặc làm giảm độc tính và không còn khả năng gây bệnh cho con người. Theo khuyến cáo của Bộ Y tế, vaccine phòng viêm não Nhật Bản là 1 trong 10 loại vắc xin bắt buộc tiêm cho trẻ em trong chương trình tiêm chủng mở rộng.
2 vaccine phòng viêm não Nhật Bản được lưu hành tại Việt Nam là Imojev và JevaxTại Việt Nam có 2 loại vaccine tiêm phòng viêm não Nhật Bản là vaccine Jevax và vaccine Imojev.
Vaccine Jevax (được sản xuất tại Việt Nam) là vaccine bất hoạt, được nuôi cấy từ tế bào não chuột thế hệ đầu tiên giúp tạo miễn dịch chủ động phòng viêm não Nhật Bản cho trẻ từ 12 tháng tuổi và người lớn.
Vaccine Imojev là vaccine sống giảm động lực của virus viêm não Nhật Bản, được nghiên cứu và phát triển bởi hãng dược Sanofi Pasteur (Pháp). Vaccine Imojev có thể sử dụng cho trẻ từ 9 tháng tuổi trở lên và cho người lớn. Từ năm 2019, vaccine này chính thức được sử dụng tại Việt Nam và dùng song song với vaccie Jevax.
Cho dù tiêm loại vaccine nào, tại cơ sở tiêm chủng nào thì cũng cần lưu ý phải tiêm đúng số mũi tiêm và đúng lịch để đem lại hiệu quả phòng bệnh tốt nhất.
Lịch tiêm phòng viêm não Nhật Bản
Nhiều người thắc mắc không biết tiêm phòng viêm não Nhật Bản mấy mũi để có được hiệu quả cao nhất. Các chuyên gia cho biết nếu chỉ tiêm 1 mũi vaccine phòng bệnh thì hiệu quả có thể chưa tới 50%, con số này tăng lên là 80% cho việc tiêm xong mũi thứ 2 và đạt tới 95% hiệu quả phòng bệnh trong 3 năm nếu tiêm đầy đủ 3 mũi. Thực tế thì hiệu quả vaccine phòng viêm não Nhật Bản có thể giảm dần theo thời gian nên tiêm nhắc lại là vô cùng quan trọng.
Dưới đây là lịch tiêm phòng viêm não Nhật Bản theo từng loại vaccine.
Vaccine Jevax
Vaccine Jevax được sử dụng cho trẻ từ 12 tháng tuổi trở lên và người lớn với lịch tiêm gồm 3 mũi như sau:
Mũi 1: Lần tiêm đầu tiên. Các chuyên gia khuyến cáo nên cho trẻ tiêm càng sớm càng tốt, nghĩa là thời điểm tốt nhất là khi trẻ được 1 tuổi.
Mũi 2: Được thực hiện vào khoảng 1 - 2 tuần sau khi tiêm mũi 1. Thời điểm này bổ sung vaccine để giúp hệ miễn dịch của bé tăng cường kháng thể bảo vệ nhanh chóng khỏi virus gây bệnh.
Mũi 3: Sau mũi 2 tối thiểu 12 tháng.
Để đạt hiệu quả phòng bệnh lâu dài, các chuyên gia khuyến cáo nên tiêm nhắc lại mỗi 3 năm 1 lần hoặc tiêm phòng trước đỉnh dịch.
Vacine Imojev
Khác với vaccine Jevax, vaccine Imojev có thể sử dụng cho trẻ từ 9 tháng tuổi và chỉ cần tiêm 2 mũi cơ bản với lịch tiêm như sau:
Mũi 1: Tiêm lần đầu tiên
Mũi 2: Cách mũi 1 tối thiểu 1 năm
Đối với những người trên 18 tuổi thì chỉ cần tiêm phòng viêm não Nhật Bản 1 mũi duy nhất.
Đăng ký tiêm phòng viêm não Nhật Bản TẠI ĐÂY
Tiêm phòng vaccine Jevax rồi có được chuyển sang vaccine Imojev không?
Nếu trẻ đã tiêm vaccine Jevax trước đó thì hoàn toàn có thể đổi sang tiêm vaccine Imojev vào những liều tiếp theo
Nếu trẻ mới chỉ tiêm 1 mũi Jevax trước đó thì sẽ được tiêm thêm 2 mũi Imojev để đảm bảo cung cấp đủ điều kiện để kháng thể có thể phát triển. Mũi tiêm imojev đàu tiên cách mũi Javex ít nhất là 2 tuần và mũi 2 Imojev cách mũi đầu ít nhất 1 năm.
Nếu trẻ đã tiêm 2 mũi Jevax trước đó thì chỉ cần tiêm mũi Imojev cách đó 1 năm thay cho mũi Jevax thứ 3.
Trẻ đã tiêm 3 mũi Jevax: Chỉ cần tiêm 1 mũi Imojev là mũi nhắc lại cách mũi cuối ít nhất 3 năm.
Lưu ý: Chỉ có thể chuyển từ vaccine Jevax sang vaccine Imojev chứ không thể làm ngược lại vì có thể gây phản ứng ngược. Đặc biệt với những người đã tiêm phòng viêm não Nhật Bản bằng vaccine Imojev thì không được tiêm nhắc lại vaccine Jevax.
Vai trò của việc tiêm phòng viêm não Nhật Bản đúng lịch, đủ số mũi
Như đã nói ở trên, tiêm vaccine là biện pháp hữu hiệu nhất để phòng ngừa cũng như giảm thiểu tối đa nguy cơ biến chứng của bệnh viêm não Nhật Bản. Tiêm phòng vaccine đúng lịch và đầy đủ số mũi có thể giúp phòng bệnh một cách hiệu quả nhất.
Việc tiêm phòng viêm não Nhật Bản quá sớm hoặc quá muộn so với lịch được yêu cầu có thể làm giảm hiệu quả của vaccine. Theo nghiên cứu chuyên khoa, vaccine phòng viêm não Nhật Bản sẽ giảm dần hiệu quả theo thời gian, vì thế nếu không tiêm phòng đúng lịch có thể làm suy giảm sức đề kháng chống lại bệnh viêm não Nhật Bản. Virus sau khi đi vào cơ thể, có thể sẽ chỉ bị tiêu diệt một phần nhỏ do cơ thể không đủ kháng thể, phần virus còn lại sẽ nhanh chóng bám vào thành tế bào và gây bệnh.
Tiêm phòng viêm não Nhật Bản không đủ số mũi theo khuyến cáo của Bộ Y tế cũng làm giảm đáng kể hiệu quả phòng bệnh. Mũi tiêm đầu tiên thực tế chỉ có tác dụng hình thành lượng kháng thể cần thiết chứ chưa thể giữ chúng ở ại trong cơ thể đủ lâu. Chính vì thế, nếu không tiêm mũi 2 và mũi 3 thì lượng kháng thể này sẽ bị đào thải khỏi cơ thể sau tối đa là 4 tuần và hiệu quả phòng bệnh chỉ còn chưa tới 50%.
Như vậy, tiêm phòng viêm não Nhật Bản đúng lịch, đủ số mũi tiêm là vô cùng cần thiết để có thể giúp cơ thể có được tấm "áo giáp" chắc chắn nhất đối mặt với căn bệnh nguy hiểm này.
Tác dụng phụ sau khi tiêm phòng viêm não Nhật Bản
Sau khi tiêm phòng viêm não Nhật Bản, cha mẹ nên theo dõi sát sao tình trạng sức khỏe của bé trong 2 ngày đầu tiên. Nhiều cha mẹ thắc mắc không biết tiêm vaccine phòng viêm não Nhật Bản có sốt không và sốt trong bao lâu. Trên thực tế, có rất ít trẻ bị sốt sau khi tiêm, thường chỉ có sốt nhẹ và kéo dài khoảng 24h đầu. Ngoài ra, bé có thể gặp một số triệu chứng khác như:
Đau đầu, đau mỏi cơ
Đau, sưng và đỏ ở chỗ tiêm
Mệt mỏi, quấy khó
Có rất ít trường hợp bị phản ứng nặng (choáng/ sốc). Nếu cha mẹ thấy bé có biểu hiện như hôn mê, sốt kèm co giật thì hãy đưa bé đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được thăm khám và xư lý kịp thời.
**Lưu ý: Những thông tin cung cấp trong bài viết của Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc mang tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.
THÔNG TIN LIÊN HỆ
Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc
Hotline: 0949416006 – 0947616006 – 0911858616
Tell: (84-24) 3927 5568 ext *3036 – *3388 – *2244
Theo dõi fanpage của Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc để biết thêm thông tin bổ ích khác!
