Nhiều người sau khi khỏi COVID – 19 đang gặp phải vấn đề hậu COVID giảm trí nhớ. Triệu chứng phổ biến của tình trạng này là sương mù não hoặc rối loạn chức năng nhận thức. Câu hỏi đặt ra là hậu COVID ảnh hưởng não trong bao lâu và làm cách nào để khắc phục?
Tình trạng hậu COVID-19 giảm trí nhớ
Một số bệnh nhân mắc di chứng hậu COVID kéo dài liên quan đến các vấn đề về nhận thức, chứng hay quên hoặc mệt mỏi. Tuy nhiên, trước đây giới chuyên môn vẫn chưa thể xác định chính xác được mức độ phổ biến của di chứng hậu COVID giảm trí nhớ trên người từng mắc COVID – 19.
Đại học Oxford đã tiến hành nghiên cứu 136 tình nguyện viên F0 (*) không gặp di chứng kéo dài điển hình (mệt mỏi mãn tính, khó thở, mất vị giác, khứu giác…) về mức độ ảnh hưởng của virus tới não. Họ được yêu cầu hoàn thành các bài tập trí nhớ nhằm kiểm tra khả năng nhận thức.
Và kết quả công bố ngày 19/01/2021 cho thấy biểu hiện suy giảm trí nhớ và mất tập trung từ 6 đến 9 tháng sau mắc bệnh xảy ra ở cả người nhiễm nCoV triệu chứng nhẹ. Trí nhớ của 136 tình nguyện viên tham gia kém hơn đáng kể theo từng giai đoạn (khả năng ghi nhớ về trải nghiệm cá nhân). Sau nhiễm bệnh, tình trạng này sẽ kéo dài khoảng 6 tháng và giảm khả năng duy trì tập trung kéo dài tới 9 tháng.
“Các tình nguyện viên chỉ bị suy giảm tập trung và trí nhớ mà không có bất kỳ di chứng hậu COVID nào khác ở thời điểm thử nghiệm, điều này thật sự bất ngờ” - Tiến sĩ Sijia Zhao, khoa Tâm lý Thực nghiệm, Đại học Oxford cho biết.
Nguyên nhân F0 hậu COVID-19 giảm trí nhớ
Các chuyên gia y tế đang phải đau đầu xác định nguyên nhân người bệnh hậu COVID giảm trí nhớ bởi tình trạng tình trạng “sương mù não” (rối loạn chức năng nhận thức) sau khi điều trị khỏi bệnh ngày càng trở nên phổ biến, xảy ra ở cả những bệnh nhân nhiễm COVID mức độ nhẹ.
Ngày 19/01/2021, công trình nghiên cứu từ Đại học California – San Francisco (Mỹ) công bố trên tạp chí Annals of Clinical and Translational Neurology đã tìm ra nguyên nhân F0 hậu COVID giảm trí nhớ, khó tập trung, hay quên, suy nghĩ lơ mơ, kém minh mẫn là do: Virus làm thay đổi dịch tủy sống - nguyên nhân chính gây sương mù não.
Sau khi phân tích 32 người trưởng thành nhiễm COVID – 19 ở mức độ nhẹ đến trung bình, không cần phải nhập viện và đều đã hồi phục sau thời gian nhiễm nCoV, thì có đến 22 bệnh nhân có các triệu chứng liên quan đến nhận thức, thần kinh; số còn lại gặp vấn đề về hô hấp thông thường.
Nhóm chuyên gia đã đưa ra giả thuyết có thể virus làm thay đổi dịch tủy sống là nguyên nhân dẫn tới tình trạng này. Sau đó tiến hành phân tích dịch tủy não của 17 tình nguyện viên (gồm 13 F0 có triệu chứng sương mù não). Sau khoảng 10 tháng chiết xuất chất lỏng từ lưng dưới, các chuyên gia báo cáo triệu chứng COVID – 19 đầu tiên.
10/13 F0 tham gia gặp phải triệu chứng về nhận thức, có bất thường dịch não tủy, tương tự với tình trạng bệnh nhân Alzheimer gặp phải. 4 mẫu dịch tủy của 4 F0 còn lại không có triệu chứng sương mù não đều không phát hiện được bất thường nào tương tự.
Tiến hành đem các mẫu dịch tủy não nghiên cứu sâu hơn, các nhà khoa học phát hiện mức protein cao bất thường, độ viêm nhiễm cao hơn và trong hệ miễn dịch có sự hiện diện của một số kháng thể khác cũng xuất hiện ở máu. Điều này cho thấy phản ứng viêm toàn thân của bệnh nhân. Nhóm nghiên cứu chưa biết rõ mục tiêu của những kháng thể này là gì, nhưng họ đặt giả thuyết rằng các kháng thể có thể sẽ tấn công chính cơ thể người bệnh, giống với cơ chế của bệnh tự miễn.
Lý giải sự hiện diện của các kháng thể này, GS Joanna Hellmuth, Đại học California - San Francisco, tác giả chính của nghiên cứu cho rằng: “Có thể virus kích hoạt hệ miễn dịch, đang hoạt động theo cách của một bệnh lý ngoài ý muốn. Điều này khiến tình trạng viêm xảy ra đối với cả người bệnh không có virus trong cơ thể”. Bệnh nhân sẽ gặp vấn đề về khả năng ghi nhớ ngắn hạn, khó tìm tên, kém tập trung, phát âm từ ngữ, xử lý thông tin chậm chạp.
Trước đó, hàng loạt nghiên cứu chỉ ra bệnh nhân trẻ là đối tượng dễ mắc phải tình trạng sương mù não.
Tại New York, một nghiên cứu gần đây phát hiện trong số 156 F0 khỏi COVID – 19 thì có tới 67% trải qua ít nhất một dạng sương mù não.
Tại Anh, Trung tâm Nghiên cứu Phục hồi chức năng cho người bị nhiễm COVID-19 (PHOSP) đã nghiên cứu và nhận thấy tỷ lệ viêm ở những người bị hội chứng hậu COVID nghiêm trọng và người bị sương mù não khá cao.
Yếu tố tác động làm tăng nguy cơ hậu COVID-19 giảm trí nhớ
Các yếu tố như tiểu đường, huyết áp cao, tiền sử rối loạn tăng động, giảm chú ý (ADHD) ở bệnh nhân đều làm tăng nguy cơ bị ảnh hưởng nhận thức, tình trạng sương mù não hậu COVID – 19.
Những yếu tố tác động trên cũng làm tăng thêm nguy cơ đột quỵ, suy giảm chức năng nhận thức, sa sút trí tuệ và tâm trí người bệnh trở nên rối loạn, khó điều khiển. Bên cạnh đó, việc hút thuốc, sử dụng ma túy, lo lắng, trầm cảm cũng khiến tình trạng này trở nên trầm trọng hơn.
Cải thiện tình trạng giảm trí nhớ hậu COVID-19
Để khắc phục tình trạng giảm trí nhớ hậu COVID, mọi người có thể thực hiện theo các biện pháp dưới đây:
- Công việc cần được chia nhỏ để thực hiện, tập trung vào từng việc đang làm, ghi chép những hoạt động cần làm, lịch hẹn quan trọng vào sổ tay và checklist thường xuyên…
- Thời gian ngủ nghỉ cần được duy trì hợp lý, tránh việc ngủ nhiều vào ban ngày hoặc nằm tĩnh lại sẽ khiến cơ thể trì trệ. Người bệnh hậu COVID nên vận động nhẹ bằng cách đi bộ chậm rãi, tập thể dục nhẹ, đạp xe tốc độ chậm, tập dưỡng sinh.
- Hạn chế sử dụng các thiết bị điện tử trong thời gian dài và liên tục
- Mỗi ngày tham gia các trò chơi rèn luyện trí não
- Có những điều chỉnh để thích hợp với môi trường sống như: dán nhãn đồ vật để ghi nhớ vị trí, thống nhất vị trí đồ vật, ghi nhắc tại vị trí quan trọng (ghi nhớ khóa gas, ghi nhớ cầm chìa khóa khi ra ngoài, ghi nhớ khóa cửa, ghi nhớ tắt bếp…)
Di chứng hậu covid đang là vấn đề được quan tâm hơn bao giờ hết vì số người mắc COVID – 19 ngày càng tăng. Tuy được điều trị khỏi nhưng những người đã từng nhiễm bệnh vẫn phải đối mặt với nhiều vấn đề về hô hấp, tim mạch, tâm lý, trí não… Người bệnh mắc di chứng hậu COVID thường gặp khó khăn trong việc tự giải quyết vấn đề sức khỏe sau điều trị.
Hiện tại, Bệnh viện Hồng Ngọc đã triển khai gói chăm sóc sức khỏe cho bệnh nhân hậu COVID-19 tại nhà và tại viện.
Gói chăm sóc sức khỏe cho bệnh nhân hậu COVID-19 tại nhà được thiết kế khoa học với 14 danh mục khám chi tiết, dựa trên sự tham vấn chuyên môn của các bác sĩ hàng đầu bệnh viện. Thêm vào đó, việc kết hợp hình thức tư vấn online, xét nghiệm tại nhà và thăm khám tại viện sẽ giúp khách hàng tiết kiệm chi phí, thời gian và công sức.
Ngoài các xét nghiệm, thăm khám cơ bản, gói dịch vụ chăm sóc sức khỏe hậu COVID-19 tại nhà của Hồng Ngọc còn cung cấp dịch vụ tư vấn dinh dưỡng, chế độ ăn riêng và hướng dẫn tập thở, vận động, hồi phục thể lực, giúp bệnh nhân sớm hồi phục.
Với gói chăm sóc sức khỏe cho bệnh nhân hậu COVID-19 tại viện, khách hàng có thể lựa chọn một 1 trong 3 gói khám bao gồm: cơ bản, nâng cao và chuyên sâu. Các danh mục khám được xây dựng toàn diện từ khám chuyên khoa (nội, dinh dưỡng, vật lý trị liệu), thăm dò chức năng (điện tâm đồ, do chức năng hô hấp, điện não đồ), chẩn đoán hình ảnh (siêu âm ổ bụng, siêu âm tim, chụp Xquang phổi, chụp CT ngực) đến xét nghiệm (công thức máu, đường máu, rối loạn đông máu…). Khách hàng sẽ được kiểm tra sức khỏe tổng quát nhất, giúp tầm soát toàn diện tình trạng sức khỏe hậu COVID-19. Từ đó bác sĩ sẽ đưa ra tư vấn về chế độ dinh dưỡng, nghỉ ngơi và làm việc khoa học để người bệnh sớm phục hồi.
Để được tư vấn về gói chăm sóc sức khỏe hậu COVID-19 của Bệnh viện Hồng Ngọc, khách hàng vui lòng đăng ký tại đây:
[contact-form-7 id="74536" title="Đăng ký gói khám sức khỏe hậu COVID-19"]
Thông tin liên hệ:
Chăm sóc sức khỏe tại nhà - Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc
Tel: 0911 858 616 - 0947 616 006
Hotline cấp cứu 24/24: 1900 636 555
**Lưu ý: Những thông tin cung cấp trong bài viết của Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc mang tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa. Để biết chính xác tình trạng bệnh lý, bệnh nhân cần tới các bệnh viện để được bác sĩ thăm khám trực tiếp, chẩn đoán và tư vấn phác đồ điều trị hợp lý.
Theo dõi fanpage của Bệnh viện Hồng Ngọc TẠI ĐÂY để có thêm những thông tin hữu ích về sức khỏe và các chương trình ưu đãi hấp dẫn từ bệnh viện.
(*) Nguồn tham khảo thông tin:
https://www.reuters.com/business/healthcare-pharmaceuticals/mild-covid-cases-still-lead-attention-memory-issues-study-2022-01-19#:~:text=The%20researchers%20found%20that%20participants,to%20nine%20months%20after%20infection
Nhiều người sau khi khỏi COVID – 19 đang gặp phải vấn đề hậu COVID giảm trí nhớ. Triệu chứng phổ biến của tình trạng này là sương mù não hoặc rối loạn chức năng nhận thức. Câu hỏi đặt ra là hậu COVID ảnh hưởng não trong bao lâu và làm cách nào để khắc phục?
Tình trạng hậu COVID-19 giảm trí nhớ
Một số bệnh nhân mắc di chứng hậu COVID kéo dài liên quan đến các vấn đề về nhận thức, chứng hay quên hoặc mệt mỏi. Tuy nhiên, trước đây giới chuyên môn vẫn chưa thể xác định chính xác được mức độ phổ biến của di chứng hậu COVID giảm trí nhớ trên người từng mắc COVID – 19.
Đại học Oxford đã tiến hành nghiên cứu 136 tình nguyện viên F0 (*) không gặp di chứng kéo dài điển hình (mệt mỏi mãn tính, khó thở, mất vị giác, khứu giác…) về mức độ ảnh hưởng của virus tới não. Họ được yêu cầu hoàn thành các bài tập trí nhớ nhằm kiểm tra khả năng nhận thức.
Và kết quả công bố ngày 19/01/2021 cho thấy biểu hiện suy giảm trí nhớ và mất tập trung từ 6 đến 9 tháng sau mắc bệnh xảy ra ở cả người nhiễm nCoV triệu chứng nhẹ. Trí nhớ của 136 tình nguyện viên tham gia kém hơn đáng kể theo từng giai đoạn (khả năng ghi nhớ về trải nghiệm cá nhân). Sau nhiễm bệnh, tình trạng này sẽ kéo dài khoảng 6 tháng và giảm khả năng duy trì tập trung kéo dài tới 9 tháng.
“Các tình nguyện viên chỉ bị suy giảm tập trung và trí nhớ mà không có bất kỳ di chứng hậu COVID nào khác ở thời điểm thử nghiệm, điều này thật sự bất ngờ” - Tiến sĩ Sijia Zhao, khoa Tâm lý Thực nghiệm, Đại học Oxford cho biết.
Nguyên nhân F0 hậu COVID-19 giảm trí nhớ
Các chuyên gia y tế đang phải đau đầu xác định nguyên nhân người bệnh hậu COVID giảm trí nhớ bởi tình trạng tình trạng “sương mù não” (rối loạn chức năng nhận thức) sau khi điều trị khỏi bệnh ngày càng trở nên phổ biến, xảy ra ở cả những bệnh nhân nhiễm COVID mức độ nhẹ.
Ngày 19/01/2021, công trình nghiên cứu từ Đại học California – San Francisco (Mỹ) công bố trên tạp chí Annals of Clinical and Translational Neurology đã tìm ra nguyên nhân F0 hậu COVID giảm trí nhớ, khó tập trung, hay quên, suy nghĩ lơ mơ, kém minh mẫn là do: Virus làm thay đổi dịch tủy sống - nguyên nhân chính gây sương mù não.
Sau khi phân tích 32 người trưởng thành nhiễm COVID – 19 ở mức độ nhẹ đến trung bình, không cần phải nhập viện và đều đã hồi phục sau thời gian nhiễm nCoV, thì có đến 22 bệnh nhân có các triệu chứng liên quan đến nhận thức, thần kinh; số còn lại gặp vấn đề về hô hấp thông thường.
Nhóm chuyên gia đã đưa ra giả thuyết có thể virus làm thay đổi dịch tủy sống là nguyên nhân dẫn tới tình trạng này. Sau đó tiến hành phân tích dịch tủy não của 17 tình nguyện viên (gồm 13 F0 có triệu chứng sương mù não). Sau khoảng 10 tháng chiết xuất chất lỏng từ lưng dưới, các chuyên gia báo cáo triệu chứng COVID – 19 đầu tiên.
10/13 F0 tham gia gặp phải triệu chứng về nhận thức, có bất thường dịch não tủy, tương tự với tình trạng bệnh nhân Alzheimer gặp phải. 4 mẫu dịch tủy của 4 F0 còn lại không có triệu chứng sương mù não đều không phát hiện được bất thường nào tương tự.
Tiến hành đem các mẫu dịch tủy não nghiên cứu sâu hơn, các nhà khoa học phát hiện mức protein cao bất thường, độ viêm nhiễm cao hơn và trong hệ miễn dịch có sự hiện diện của một số kháng thể khác cũng xuất hiện ở máu. Điều này cho thấy phản ứng viêm toàn thân của bệnh nhân. Nhóm nghiên cứu chưa biết rõ mục tiêu của những kháng thể này là gì, nhưng họ đặt giả thuyết rằng các kháng thể có thể sẽ tấn công chính cơ thể người bệnh, giống với cơ chế của bệnh tự miễn.
Lý giải sự hiện diện của các kháng thể này, GS Joanna Hellmuth, Đại học California - San Francisco, tác giả chính của nghiên cứu cho rằng: “Có thể virus kích hoạt hệ miễn dịch, đang hoạt động theo cách của một bệnh lý ngoài ý muốn. Điều này khiến tình trạng viêm xảy ra đối với cả người bệnh không có virus trong cơ thể”. Bệnh nhân sẽ gặp vấn đề về khả năng ghi nhớ ngắn hạn, khó tìm tên, kém tập trung, phát âm từ ngữ, xử lý thông tin chậm chạp.
Trước đó, hàng loạt nghiên cứu chỉ ra bệnh nhân trẻ là đối tượng dễ mắc phải tình trạng sương mù não.
Tại New York, một nghiên cứu gần đây phát hiện trong số 156 F0 khỏi COVID – 19 thì có tới 67% trải qua ít nhất một dạng sương mù não.
Tại Anh, Trung tâm Nghiên cứu Phục hồi chức năng cho người bị nhiễm COVID-19 (PHOSP) đã nghiên cứu và nhận thấy tỷ lệ viêm ở những người bị hội chứng hậu COVID nghiêm trọng và người bị sương mù não khá cao.
Yếu tố tác động làm tăng nguy cơ hậu COVID-19 giảm trí nhớ
Các yếu tố như tiểu đường, huyết áp cao, tiền sử rối loạn tăng động, giảm chú ý (ADHD) ở bệnh nhân đều làm tăng nguy cơ bị ảnh hưởng nhận thức, tình trạng sương mù não hậu COVID – 19.
Những yếu tố tác động trên cũng làm tăng thêm nguy cơ đột quỵ, suy giảm chức năng nhận thức, sa sút trí tuệ và tâm trí người bệnh trở nên rối loạn, khó điều khiển. Bên cạnh đó, việc hút thuốc, sử dụng ma túy, lo lắng, trầm cảm cũng khiến tình trạng này trở nên trầm trọng hơn.
Cải thiện tình trạng giảm trí nhớ hậu COVID-19
Để khắc phục tình trạng giảm trí nhớ hậu COVID, mọi người có thể thực hiện theo các biện pháp dưới đây:
- Công việc cần được chia nhỏ để thực hiện, tập trung vào từng việc đang làm, ghi chép những hoạt động cần làm, lịch hẹn quan trọng vào sổ tay và checklist thường xuyên…
- Thời gian ngủ nghỉ cần được duy trì hợp lý, tránh việc ngủ nhiều vào ban ngày hoặc nằm tĩnh lại sẽ khiến cơ thể trì trệ. Người bệnh hậu COVID nên vận động nhẹ bằng cách đi bộ chậm rãi, tập thể dục nhẹ, đạp xe tốc độ chậm, tập dưỡng sinh.
- Hạn chế sử dụng các thiết bị điện tử trong thời gian dài và liên tục
- Mỗi ngày tham gia các trò chơi rèn luyện trí não
- Có những điều chỉnh để thích hợp với môi trường sống như: dán nhãn đồ vật để ghi nhớ vị trí, thống nhất vị trí đồ vật, ghi nhắc tại vị trí quan trọng (ghi nhớ khóa gas, ghi nhớ cầm chìa khóa khi ra ngoài, ghi nhớ khóa cửa, ghi nhớ tắt bếp…)
Di chứng hậu covid đang là vấn đề được quan tâm hơn bao giờ hết vì số người mắc COVID – 19 ngày càng tăng. Tuy được điều trị khỏi nhưng những người đã từng nhiễm bệnh vẫn phải đối mặt với nhiều vấn đề về hô hấp, tim mạch, tâm lý, trí não… Người bệnh mắc di chứng hậu COVID thường gặp khó khăn trong việc tự giải quyết vấn đề sức khỏe sau điều trị.
Hiện tại, Bệnh viện Hồng Ngọc đã triển khai gói chăm sóc sức khỏe cho bệnh nhân hậu COVID-19 tại nhà và tại viện.
Gói chăm sóc sức khỏe cho bệnh nhân hậu COVID-19 tại nhà được thiết kế khoa học với 14 danh mục khám chi tiết, dựa trên sự tham vấn chuyên môn của các bác sĩ hàng đầu bệnh viện. Thêm vào đó, việc kết hợp hình thức tư vấn online, xét nghiệm tại nhà và thăm khám tại viện sẽ giúp khách hàng tiết kiệm chi phí, thời gian và công sức.
Ngoài các xét nghiệm, thăm khám cơ bản, gói dịch vụ chăm sóc sức khỏe hậu COVID-19 tại nhà của Hồng Ngọc còn cung cấp dịch vụ tư vấn dinh dưỡng, chế độ ăn riêng và hướng dẫn tập thở, vận động, hồi phục thể lực, giúp bệnh nhân sớm hồi phục.
Với gói chăm sóc sức khỏe cho bệnh nhân hậu COVID-19 tại viện, khách hàng có thể lựa chọn một 1 trong 3 gói khám bao gồm: cơ bản, nâng cao và chuyên sâu. Các danh mục khám được xây dựng toàn diện từ khám chuyên khoa (nội, dinh dưỡng, vật lý trị liệu), thăm dò chức năng (điện tâm đồ, do chức năng hô hấp, điện não đồ), chẩn đoán hình ảnh (siêu âm ổ bụng, siêu âm tim, chụp Xquang phổi, chụp CT ngực) đến xét nghiệm (công thức máu, đường máu, rối loạn đông máu…). Khách hàng sẽ được kiểm tra sức khỏe tổng quát nhất, giúp tầm soát toàn diện tình trạng sức khỏe hậu COVID-19. Từ đó bác sĩ sẽ đưa ra tư vấn về chế độ dinh dưỡng, nghỉ ngơi và làm việc khoa học để người bệnh sớm phục hồi.
Để được tư vấn về gói chăm sóc sức khỏe hậu COVID-19 của Bệnh viện Hồng Ngọc, khách hàng vui lòng đăng ký tại đây:
[contact-form-7 id="74536" title="Đăng ký gói khám sức khỏe hậu COVID-19"]
Thông tin liên hệ:
Chăm sóc sức khỏe tại nhà - Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc
Tel: 0911 858 616 - 0947 616 006
Hotline cấp cứu 24/24: 1900 636 555
**Lưu ý: Những thông tin cung cấp trong bài viết của Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc mang tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa. Để biết chính xác tình trạng bệnh lý, bệnh nhân cần tới các bệnh viện để được bác sĩ thăm khám trực tiếp, chẩn đoán và tư vấn phác đồ điều trị hợp lý.
Theo dõi fanpage của Bệnh viện Hồng Ngọc TẠI ĐÂY để có thêm những thông tin hữu ích về sức khỏe và các chương trình ưu đãi hấp dẫn từ bệnh viện.
(*) Nguồn tham khảo thông tin:
https://www.reuters.com/business/healthcare-pharmaceuticals/mild-covid-cases-still-lead-attention-memory-issues-study-2022-01-19#:~:text=The%20researchers%20found%20that%20participants,to%20nine%20months%20after%20infection
Di chứng hậu COVID giảm trí nhớ ngày càng phổ biến hơn
Virus được xem là nguyên nhân chính gây nên tình trạng suy giảm trí nhớ
Người có tiền sử huyết áp cao, tiểu đường… có nguy cơ cao hậu COVID giảm trí nhớ
