Chi tiết bài tư vấn

Chảy máu không kèm đau trong quá trình đi tiêu. Ban đầu có thể thấy một lượng kín đáo máu đỏ tươi trên giấy vệ sinh hoặc trong bồn cầu. Chảy máu là triệu chứng sớm nhất và thường gặp nhất. Về sau khi rặn nhiều thì máu chảy thành giọt hay thành tia. Nặng hơn là khi ngồi xổm cũng chảy máu.

Ngứa hoặc kích thích ở vùng hậu môn do dịch nhầy từ sự bài tiết của niêm mạc ống hậu môn.

Người mắc bệnh trĩ thường bị đau hoặc khó chịu, dao động từ không đau, đau ít đến rất đau do nứt hậu môn, tắc hoặc nghẹt.

Người bệnh cũng có thể bị sưng vùng quanh hậu môn.

Người bị trĩ có thể có một khối nhô lên gần hậu môn, rát hoặc đau (có thể là huyết khối tại búi trĩ).

Trĩ ngoại gây khó chịu nhất, bởi vì vùng da trên búi trĩ bị kích thích và bị loét. Nếu cục máu đông hình thành bên trong búi trĩ ngoại, cơn đau có thể xuất hiện đột ngột và nghiêm trọng. Bệnh nhân có thể cảm thấy hoặc nhìn thấy một khối nhô lên quanh hậu môn. Cục máu đông có thể bị hấp thu để lại vùng da nhăn nheo gây ngứa và rát.

Trĩ nội thường không gây đau, ngay cả khi chúng xuất huyết (chảy máu). Người bệnh có thể nhìn thấy máu đỏ tươi trên giấy vệ sinh hoặc nhỏ giọt vào bồn cầu nhà vệ sinh. Búi trĩ thường không thể nhìn thấy hoặc cảm nhận được, và chúng hiếm khi gây khó chịu. Trong lúc rặn đi cầu, phân khi đi ngang hậu môn có thể làm trầy xước bề mặt búi trĩ và làm chảy máu. Trĩ nội cũng có thể bị sa ra ngoài hậu môn tạo trĩ nội sa. Khi trĩ bị sa, nó có thể hấp thu một lượng nhỏ chất nhầy và phân nên có thể kích thích gây ra ngứa, đau và rát. Lau liên tục để cố gắng giảm ngứa có thể làm trầm trọng thêm vấn đề.

Trĩ độ 1: Búi trĩ nằm hoàn toàn trong ống hậu môn.

Trĩ độ 2: Lúc bình thường trĩ nằm gọn trong ống hậu môn, khi rặn đi cầu búi trĩ thập thò hay lòi ít ra ngoài. Khi đi cầu xong đứng dậy búi trĩ tự thụt vào trong.

Trĩ độ 3: Mỗi lần đi cầu hoặc đi lại nhiều, ngồi xổm, làm việc nặng thì búi trĩ lại sa ra ngoài. Lúc này phải nằm nghỉ một lúc búi trĩ mới tụt vào hoặc dùng tay đẩy nhẹ vào.

Trĩ độ 4: Búi trĩ gần như thường xuyên nằm ngoài ống hậu môn.

Điều trị nội khoa được áp dụng cho trĩ độ I và đa số là trĩ độ II.

Ăn nhiều chất xơ: Những loại thực phẩm được khuyên dùng gồm ngũ cốc nguyên cám (lúa mạch, lúa mì, gạo lứt, kê, lúa mạch đen, yến mạch,…); trái cây; rau củ;… giúp tăng khối lượng phân, mềm phân. Người bệnh cũng nên bổ sung nhiều nước (khoảng 2 lít mỗi ngày) để làm hỗ trợ tiêu hóa, làm mềm phân.

Tránh rặn khi đi vệ sinh giúp hạn chế sự sa trĩ. Người bệnh cần tạo thói quen đi vệ sinh, nên đi đại tiện ngay khi có cảm giác, bởi việc nhịn khiến phân giữ lại lâu trong trực tràng và hậu môn, trực tràng sẽ dần hấp thu trong nước, trong phân, khiến phân khô cứng, ứ đọng và khó đi hơn. Còn việc cố rặn mạnh khi đi vệ sinh sẽ tạo áp lực lớn lên tĩnh mạch ở trực tràng dưới, khiến búi trĩ càng dễ chảy máu và phình to. Bệnh nhân nên tránh vừa đi đại tiện vừa đọc báo, xem điện thoại, thiếu tập trung.

Hạn chế ngồi quá lâu: Người bệnh cũng cần hạn chế ngồi quá lâu, đặc biệt trên bồn cầu, bởi điều này sẽ gây áp lực lên tĩnh mạch ở hậu môn, khiến bệnh trĩ nặng thêm. Nếu do tính chất công việc, hãy cố gắng thường xuyên vận động, vừa hạn chế bệnh trĩ, vừa tốt cho xương cột sống.

Ngâm hậu môn trong nước ấm ngày 2-3 lần, mỗi lần 10 phút. Dùng các thuốc đặt hậu môn, các thuốc tăng cường thành mạch.

Thuốc điều trị trĩ: thuốc uống, thuốc mỡ và viên đạn được quảng cáo trên thị trường để ngừa đau, chống chảy máu, chữa trĩ và các bệnh hậu môn trực tràng khác, hiện nay một số thuốc vẫn bán trên thị trường như Ginkor Fort, Proctolog, Daflon. Tuy nhiên, bệnh nhân không nên tự ý dùng thuốc nếu chưa có chỉ định của bác sĩ, cần đọc kỹ hướng dẫn sử dụng và xác định độ an toàn của các loại thuốc được quảng cáo trên thị trường trước khi sử dụng.

Thắt dây chun là phương pháp thường được áp dụng với trĩ nội độ I và II (không dùng cho trĩ ngoại). Bác sĩ sẽ báo trước cho bạn là khi trĩ rụng, từ ngày 6 đến ngày 10 có thể bị chảy máu nhẹ. Nếu bạn bị đau, bí tiểu và sốt thì cần đến khám lại để loại trừ một hội chứng nhiễm trùng của đáy chậu.

Tiêm xơ thường chỉ định cho trĩ độ I và độ II, nhất là cho bệnh nhân bị suy giảm miễn dịch hoặc mắc bệnh đông máu. Thủ thuật tiêm xơ sẽ thực hiện bằng cách bơm 1 – 2 ml chất làm xơ, là phenol 5%, quinine, urea hydrochloride, polidocanol hay natri tetradecyl sulfate, tiêm bằng kim dưới lớp niêm mạc của búi trĩ.

Quang đông hồng ngoại thường chỉ định cho trĩ độ I, II.

Đốt laser búi trĩ thường chỉ định cho trĩ độ II.

Phương pháp Ferguson: Phương pháp cắt trĩ Ferguson là một thủ thuật cắt trĩ cổ điển, cắt khâu riêng biệt từng búi trĩ một giúp loại bỏ búi trĩ mà không làm ảnh hưởng đến cấu trúc của hậu môn. Đây là phương pháp áp dụng được với hầu hết các búi trĩ có chỉ định phẫu thuật và đòi hỏi bác sỹ chuyên môn cao cũng như  trang thiết bị hiện đại.

Phương pháp Milligan Morgan: Đây là thủ thuật cắt trĩ bằng cách can thiệp và cắt từng búi trĩ một chỉ để lại ở giữa các búi trĩ những mảnh da niêm mạc và khâu lại. Đối với búi trĩ vòng, bác sĩ phải cắt thêm phần búi trĩ phụ. Với quy trình phẫu thuật đơn giản, thời gian thủ thuật ngắn, tỷ lệ tái phát thấp (5-10% trong 5 năm) và chi phí rẻ, đây là phương pháp được nhiều bệnh nhân lựa chọn.

Phương pháp Longo: Dựa trên nguyên lý kéo búi trĩ trở lại vị trí bình thường, áp dụng cho các bệnh nhân trĩ vòng hoặc trĩ độ 3,4. Bác sĩ sẽ sử dụng máy khâu cắt hậu môn tự động, một thiết bị được thiết kế riêng để cắt – khâu khoang niêm mạc kèm mạch máu phía trên đường lược (chỗ nối giữa phần cuối ống tiêu hóa và hậu môn, phân chia trĩ nội và trĩ ngoại), kéo búi trĩ lên cao và đồng thời cắt  phần mạch máu cung cấp đến búi trĩ, nhờ đó mà các búi trĩ  teo dần. Với phương pháp này bệnh nhân ít đau đớn, phục hồi nhanh và không có vết thương hở hay biến chứng hẹp hậu môn.

 Chẩn đoán ĐÚNG: tránh nhầm lẫn với ung thư trực tràng, polyp, các bệnh lý khác vùng hậu môn

 Điều trị ĐỦ: 50% ca bệnh có thể chỉ dùng thuốc kết hợp điều chỉnh ăn uống sinh hoạt, 45% can thiệp thủ thuật đơn giản

Can thiệp HIỆU QUẢ: ít tổn thương, phục hồi nhanh, rất ít biến chứng, tỉ lệ khỏi trên 95%

Chảy máu không kèm đau trong quá trình đi tiêu. Ban đầu có thể thấy một lượng kín đáo máu đỏ tươi trên giấy vệ sinh hoặc trong bồn cầu. Chảy máu là triệu chứng sớm nhất và thường gặp nhất. Về sau khi rặn nhiều thì máu chảy thành giọt hay thành tia. Nặng hơn là khi ngồi xổm cũng chảy máu.

Ngứa hoặc kích thích ở vùng hậu môn do dịch nhầy từ sự bài tiết của niêm mạc ống hậu môn.

Người mắc bệnh trĩ thường bị đau hoặc khó chịu, dao động từ không đau, đau ít đến rất đau do nứt hậu môn, tắc hoặc nghẹt.

Người bệnh cũng có thể bị sưng vùng quanh hậu môn.

Người bị trĩ có thể có một khối nhô lên gần hậu môn, rát hoặc đau (có thể là huyết khối tại búi trĩ).

Trĩ ngoại gây khó chịu nhất, bởi vì vùng da trên búi trĩ bị kích thích và bị loét. Nếu cục máu đông hình thành bên trong búi trĩ ngoại, cơn đau có thể xuất hiện đột ngột và nghiêm trọng. Bệnh nhân có thể cảm thấy hoặc nhìn thấy một khối nhô lên quanh hậu môn. Cục máu đông có thể bị hấp thu để lại vùng da nhăn nheo gây ngứa và rát.

Trĩ nội thường không gây đau, ngay cả khi chúng xuất huyết (chảy máu). Người bệnh có thể nhìn thấy máu đỏ tươi trên giấy vệ sinh hoặc nhỏ giọt vào bồn cầu nhà vệ sinh. Búi trĩ thường không thể nhìn thấy hoặc cảm nhận được, và chúng hiếm khi gây khó chịu. Trong lúc rặn đi cầu, phân khi đi ngang hậu môn có thể làm trầy xước bề mặt búi trĩ và làm chảy máu. Trĩ nội cũng có thể bị sa ra ngoài hậu môn tạo trĩ nội sa. Khi trĩ bị sa, nó có thể hấp thu một lượng nhỏ chất nhầy và phân nên có thể kích thích gây ra ngứa, đau và rát. Lau liên tục để cố gắng giảm ngứa có thể làm trầm trọng thêm vấn đề.

Trĩ độ 1: Búi trĩ nằm hoàn toàn trong ống hậu môn.

Trĩ độ 2: Lúc bình thường trĩ nằm gọn trong ống hậu môn, khi rặn đi cầu búi trĩ thập thò hay lòi ít ra ngoài. Khi đi cầu xong đứng dậy búi trĩ tự thụt vào trong.

Trĩ độ 3: Mỗi lần đi cầu hoặc đi lại nhiều, ngồi xổm, làm việc nặng thì búi trĩ lại sa ra ngoài. Lúc này phải nằm nghỉ một lúc búi trĩ mới tụt vào hoặc dùng tay đẩy nhẹ vào.

Trĩ độ 4: Búi trĩ gần như thường xuyên nằm ngoài ống hậu môn.

Điều trị nội khoa được áp dụng cho trĩ độ I và đa số là trĩ độ II.

Ăn nhiều chất xơ: Những loại thực phẩm được khuyên dùng gồm ngũ cốc nguyên cám (lúa mạch, lúa mì, gạo lứt, kê, lúa mạch đen, yến mạch,…); trái cây; rau củ;… giúp tăng khối lượng phân, mềm phân. Người bệnh cũng nên bổ sung nhiều nước (khoảng 2 lít mỗi ngày) để làm hỗ trợ tiêu hóa, làm mềm phân.

Tránh rặn khi đi vệ sinh giúp hạn chế sự sa trĩ. Người bệnh cần tạo thói quen đi vệ sinh, nên đi đại tiện ngay khi có cảm giác, bởi việc nhịn khiến phân giữ lại lâu trong trực tràng và hậu môn, trực tràng sẽ dần hấp thu trong nước, trong phân, khiến phân khô cứng, ứ đọng và khó đi hơn. Còn việc cố rặn mạnh khi đi vệ sinh sẽ tạo áp lực lớn lên tĩnh mạch ở trực tràng dưới, khiến búi trĩ càng dễ chảy máu và phình to. Bệnh nhân nên tránh vừa đi đại tiện vừa đọc báo, xem điện thoại, thiếu tập trung.

Hạn chế ngồi quá lâu: Người bệnh cũng cần hạn chế ngồi quá lâu, đặc biệt trên bồn cầu, bởi điều này sẽ gây áp lực lên tĩnh mạch ở hậu môn, khiến bệnh trĩ nặng thêm. Nếu do tính chất công việc, hãy cố gắng thường xuyên vận động, vừa hạn chế bệnh trĩ, vừa tốt cho xương cột sống.

Ngâm hậu môn trong nước ấm ngày 2-3 lần, mỗi lần 10 phút. Dùng các thuốc đặt hậu môn, các thuốc tăng cường thành mạch.

Thuốc điều trị trĩ: thuốc uống, thuốc mỡ và viên đạn được quảng cáo trên thị trường để ngừa đau, chống chảy máu, chữa trĩ và các bệnh hậu môn trực tràng khác, hiện nay một số thuốc vẫn bán trên thị trường như Ginkor Fort, Proctolog, Daflon. Tuy nhiên, bệnh nhân không nên tự ý dùng thuốc nếu chưa có chỉ định của bác sĩ, cần đọc kỹ hướng dẫn sử dụng và xác định độ an toàn của các loại thuốc được quảng cáo trên thị trường trước khi sử dụng.

Thắt dây chun là phương pháp thường được áp dụng với trĩ nội độ I và II (không dùng cho trĩ ngoại). Bác sĩ sẽ báo trước cho bạn là khi trĩ rụng, từ ngày 6 đến ngày 10 có thể bị chảy máu nhẹ. Nếu bạn bị đau, bí tiểu và sốt thì cần đến khám lại để loại trừ một hội chứng nhiễm trùng của đáy chậu.

Tiêm xơ thường chỉ định cho trĩ độ I và độ II, nhất là cho bệnh nhân bị suy giảm miễn dịch hoặc mắc bệnh đông máu. Thủ thuật tiêm xơ sẽ thực hiện bằng cách bơm 1 – 2 ml chất làm xơ, là phenol 5%, quinine, urea hydrochloride, polidocanol hay natri tetradecyl sulfate, tiêm bằng kim dưới lớp niêm mạc của búi trĩ.

Quang đông hồng ngoại thường chỉ định cho trĩ độ I, II.

Đốt laser búi trĩ thường chỉ định cho trĩ độ II.

Phương pháp Ferguson: Phương pháp cắt trĩ Ferguson là một thủ thuật cắt trĩ cổ điển, cắt khâu riêng biệt từng búi trĩ một giúp loại bỏ búi trĩ mà không làm ảnh hưởng đến cấu trúc của hậu môn. Đây là phương pháp áp dụng được với hầu hết các búi trĩ có chỉ định phẫu thuật và đòi hỏi bác sỹ chuyên môn cao cũng như  trang thiết bị hiện đại.

Phương pháp Milligan Morgan: Đây là thủ thuật cắt trĩ bằng cách can thiệp và cắt từng búi trĩ một chỉ để lại ở giữa các búi trĩ những mảnh da niêm mạc và khâu lại. Đối với búi trĩ vòng, bác sĩ phải cắt thêm phần búi trĩ phụ. Với quy trình phẫu thuật đơn giản, thời gian thủ thuật ngắn, tỷ lệ tái phát thấp (5-10% trong 5 năm) và chi phí rẻ, đây là phương pháp được nhiều bệnh nhân lựa chọn.

Phương pháp Longo: Dựa trên nguyên lý kéo búi trĩ trở lại vị trí bình thường, áp dụng cho các bệnh nhân trĩ vòng hoặc trĩ độ 3,4. Bác sĩ sẽ sử dụng máy khâu cắt hậu môn tự động, một thiết bị được thiết kế riêng để cắt – khâu khoang niêm mạc kèm mạch máu phía trên đường lược (chỗ nối giữa phần cuối ống tiêu hóa và hậu môn, phân chia trĩ nội và trĩ ngoại), kéo búi trĩ lên cao và đồng thời cắt  phần mạch máu cung cấp đến búi trĩ, nhờ đó mà các búi trĩ  teo dần. Với phương pháp này bệnh nhân ít đau đớn, phục hồi nhanh và không có vết thương hở hay biến chứng hẹp hậu môn.

 Chẩn đoán ĐÚNG: tránh nhầm lẫn với ung thư trực tràng, polyp, các bệnh lý khác vùng hậu môn

 Điều trị ĐỦ: 50% ca bệnh có thể chỉ dùng thuốc kết hợp điều chỉnh ăn uống sinh hoạt, 45% can thiệp thủ thuật đơn giản

Can thiệp HIỆU QUẢ: ít tổn thương, phục hồi nhanh, rất ít biến chứng, tỉ lệ khỏi trên 95%