Có rất nhiều lý do khiến trẻ sơ sinh khó ngủ, không ngủ, ít ngủ. Dưới đây là các lý do cơ bản, phổ biến và cách khắc phục hiệu quả.
Vì sao trẻ sơ sinh khó ngủ, không ngủ, ít ngủ?
Ngủ. Không ai trong nhà của bạn có khả năng mắc bệnh này, đặc biệt là trong vài tháng đầu tiên. Và ngay cả khi con bạn ngủ suốt đêm, các vấn đề về giấc ngủ của trẻ thỉnh thoảng vẫn có thể xuất hiện.
Nói tóm lại, đối phó với sự gián đoạn vào ban đêm thường chỉ đơn giản là một phần của giai đoạn làm cha mẹ mới.
Hầu hết các vấn đề liên quan đến việc trẻ sơ sinh khó ngủ, không ngủ, ít ngủ được là do những nguyên nhân tạm thời như bệnh tật, mọc răng, cột mốc phát triển hoặc thay đổi thói quen. Vì vậy, thỉnh thoảng trẻ ngủ không ngon giấc có thể không phải là điều đáng lo ngại.
Một số trẻ sơ sinh, đặc biệt là những trẻ lớn hơn, có thể gặp khó khăn trong việc phá vỡ các thói quen ngủ mà chúng yêu thích và mong đợi, chẳng hạn như được đung đưa hoặc cho ăn để ngủ khi đi ngủ hoặc khi chúng thức dậy vào nửa đêm.
Đó là lý do tại sao sẽ hữu ích nếu bạn biết những lý do có thể khiến trẻ sơ sinh khó ngủ, không ngủ, ít ngủ. Dưới đây là một số vấn đề phổ biến nhất về giấc ngủ của trẻ ở mỗi giai đoạn trong năm đầu tiên và các giải pháp giúp trẻ.
Trẻ sơ sinh khó ngủ, không ngủ, ít ngủ giai đoạn 0 đến 3 tháng tuổi
Ở giai đoạn sơ sinh, trẻ vẫn đang điều chỉnh thói quen ngủ bình thường.
Trẻ sơ sinh thường ngủ khoảng 14 đến 17 giờ trong khoảng thời gian 24 giờ, thức dậy thường xuyên để bú cả ngày và đêm.
Trẻ 1 và 2 tháng tuổi nên ngủ cùng thời lượng, 14 đến 17 giờ một ngày, chia thành tám đến chín giờ ngủ ban đêm và bảy đến chín giờ ngủ ban ngày trong một vài giấc ngủ ngắn. Trẻ 3 tháng tuổi cần ngủ từ 14 đến 16 giờ trong khoảng thời gian 24 giờ.
Trẻ sơ sinh rất nhỏ thường ngủ ngắn, giống như tiếng cựa, một phần là do chúng cần được ăn quá thường xuyên. Nó hoàn toàn bình thường ngay bây giờ và nó sẽ sớm bắt đầu thay đổi.
Điều đó nói rằng, có một số thách thức có thể khiến trẻ sơ sinh khó ngủ, không ngủ, ít ngủ hơn. Ở độ tuổi này, ba trong số những vấn đề phổ biến nhất là:
Không cho trẻ nằm sấp
Bé quấy khóc hoặc không chịu yên khi nằm ngửa khi ngủ. Trẻ sơ sinh thực sự cảm thấy an toàn hơn khi nằm sấp khi ngủ, nhưng tư thế ngủ đó có liên quan đến tỷ lệ mắc hội chứng đột tử ở trẻ sơ sinh (SIDS) cao hơn nhiều. Vì vậy, các chuyên gia khuyên bạn nên luôn đặt trẻ nằm ngửa khi ngủ.
Nếu em bé không chịu nằm ngửa, hãy nói chuyện với bác sĩ nhi khoa kiểm tra thể chất cho bé. Nhiều khả năng là em bé không cảm thấy an toàn khi nằm ngửa. Nếu đúng như vậy, mẹ có thể thử áp dụng một số thủ thuật để khuyến khích trẻ ngủ ngửa , bao gồm quấn tã cho trẻ và cho trẻ ngậm núm vú giả khi đi ngủ. Chỉ cần gắn bó với một thói quen nhất quán. Cuối cùng, con bạn sẽ quen với việc nằm ngửa khi ngủ.
Ngủ ngày cày đêm
Em bé của bạn ngủ cả ngày, nhưng sau đó lại thức suốt đêm.
Các thói quen về đêm của trẻ sơ sinh sẽ tự điều chỉnh khi trẻ thích nghi với cuộc sống bên ngoài, nhưng có một số điều bạn có thể làm để giúp trẻ phân biệt giữa ngày và đêm, bao gồm giới hạn giấc ngủ ngắn ban ngày xuống còn ba giờ và làm rõ sự phân biệt giữa ngày và đêm (như giữ phòng của trẻ tối khi trẻ ngủ trưa và tránh bật TV khi cho trẻ bú vào ban đêm).
Ngủ không yên do thường xuyên bú khuya
Hầu hết trẻ 2 đến 3 tháng tuổi, đặc biệt là trẻ bú sữa mẹ, vẫn cần bú mẹ ít nhất một hoặc hai lần trong đêm. Mặt khác, thức dậy sau mỗi hai giờ vì thức giấc giữa đêm, thường là một điều quá tốt cho đến thời điểm này - và đối với hầu hết trẻ sơ sinh, điều này là không cần thiết.
Trước tiên, hãy nói chuyện với bác sĩ nhi khoa về tần suất con bạn nên ăn qua đêm. Nếu bạn bắt đầu cắt giảm lượng thức ăn cho trẻ qua đêm, hãy đảm bảo trẻ ăn đủ trong ngày bằng cách cho trẻ bú hai đến ba giờ một lần. Sau đó, tập từ từ kéo dài thời gian giữa các cữ bú vào ban đêm.
Giai đoạn 4 đến 5 tháng tuổi
Khi được 4 tháng, con bạn nên ngủ khoảng 12 đến 16 giờ một ngày, chia thành hai hoặc ba giấc ngủ ngắn ban ngày với tổng số 3-6 giờ, và sau đó chín đến 11 giờ vào ban đêm.
Trẻ 5 tháng tuổi nên ngủ bao nhiêu tiếng? Ngày nay, ngủ từ 10 đến 11 tiếng vào ban đêm là tiêu chuẩn. Bé cũng nên ngủ hai đến ba giấc trong ngày.
Hồi quy giấc ngủ
Khi được 4 tháng tuổi, em bé trước đây thường hay buồn ngủ của bạn có thể sẵn sàng cho bất cứ điều gì ngoại trừ giờ đi ngủ - mặc dù bạn đã sẵn sàng bỏ bú. Chào mừng bạn đến với chứng thoái triển giấc ngủ mà nhiều trẻ sơ sinh gặp phải trong khoảng 4 tháng, sau đó thường lặp lại ở 6 tháng, 8 đến 10 tháng và 12 tháng (mặc dù nó có thể xảy ra bất cứ lúc nào).
Tại sao điều này đang xảy ra ngay bây giờ? Giai đoạn thoái triển giấc ngủ kéo dài 4 tháng thường xảy ra khi con bạn bắt đầu thực sự thức dậy với thế giới xung quanh. Với tất cả những thứ mới mẻ hấp dẫn để chơi và xem và mọi người để gặp gỡ, cuộc sống quá nhiều niềm vui ở giai đoạn này để lãng phí thời gian ngủ.
Không có cách chính thức nào để “chẩn đoán” chứng thoái triển giấc ngủ - nhưng rất có thể bạn sẽ biết điều đó khi đang đối phó với nó.
Hãy duy trì hoặc bắt đầu thói quen trước khi đi ngủ của bé - tắm, cho ăn, kể chuyện, hát ru và âu yếm. Ngoài ra, hãy đảm bảo rằng em bé của bạn ngủ đủ giấc vào ban ngày để bù lại giấc ngủ đã mất vào ban đêm, vì em bé mệt mỏi thậm chí còn khó ngủ hơn vào ban đêm. Cũng nên nhớ rằng sự thoái triển giấc ngủ chỉ là tạm thời. Khi con bạn đã thích nghi với những khả năng phát triển mới của mình, mô hình giấc ngủ sẽ trở lại ban đầu.
Thay đổi thói quen ngủ trưa khiến em bé khó chịu vào ban đêm
Khi trẻ lớn hơn, chúng ngủ trưa ít hơn. Nếu em bé của bạn có vẻ hài lòng với lịch trình thay đổi của mình và ngủ ngon vào ban đêm, hãy nắm lấy cột mốc quan trọng này và tiếp tục. Nhưng nếu con bạn chợp mắt ít hơn nhưng quấy khóc nhiều hơn, hoặc khó đi ngủ vào ban đêm, có thể con bạn đang quá mệt mỏi và cần được khuyến khích ngủ trưa .
Hãy thử một vài thói quen trước khi đi ngủ trước mỗi giấc ngủ ngắn (một vài bản nhạc yên tĩnh, mát-xa hoặc một vài câu chuyện kể) và kiên nhẫn - có thể trẻ sẽ mất nhiều thời gian hơn để ổn định thói quen.
Giai đoạn 6 tháng tuổi trở lên
Những ngày này, thói quen ngủ của con bạn có vẻ khác rất nhiều so với cách đây vài tháng ngắn ngủi.
Khi được 6 tháng, con bạn nên ngủ 10 đến 11 giờ vào ban đêm và ngủ hai hoặc ba giấc vào ban ngày.
Khi được 9 tháng, trẻ sẽ bắt đầu ngủ lâu hơn một chút vào ban đêm - khoảng 10 đến 12 giờ - và chỉ ngủ hai giấc trong ngày. Khoảng 12 tháng, em bé của bạn có thể có dấu hiệu sẵn sàng bỏ chỉ một giấc ngủ ngắn giữa trưa (mặc dù đối với hầu hết trẻ sơ sinh, điều đó xảy ra vào khoảng 14 đến 16 tháng).
Hơn nữa, trẻ sơ sinh từ 6 tháng tuổi trở lên hoàn toàn có khả năng ngủ suốt đêm. Tuy nhiên, vẫn còn rất nhiều thứ có thể làm gián đoạn thời gian.
Không chìm vào giấc ngủ một cách độc lập
Hầu như tất cả mọi người đều thức dậy vài lần trong đêm - người lớn và trẻ sơ sinh đều như nhau. Một thói quen ngủ ngon suốt đời phụ thuộc vào việc biết cách ngủ một mình cả trước khi đi ngủ và qua đêm, một kỹ năng mà trẻ cần học. Nếu trẻ 6 tháng tuổi của bạn vẫn cần được cho ăn hoặc đung đưa để ngủ, bạn có thể cân nhắc việc huấn luyện giấc ngủ.
Bắt đầu bằng cách thay đổi thói quen trước khi đi ngủ. Nếu con bạn phụ thuộc vào bình sữa hoặc bú mẹ để ngủ, hãy bắt đầu lên lịch cho lần bú cuối cùng trước giờ đi ngủ hoặc ngủ trưa bình thường của bé 30 phút. Sau đó, khi trẻ buồn ngủ nhưng chưa ngủ, hãy di chuyển và đặt trẻ vào cũi. Chắc chắn, lúc đầu trẻ sẽ quấy, nhưng hãy cho nó cơ hội. Một khi trẻ học cách tự làm dịu bản thân - có thể bằng cách mút ngón tay cái hoặc núm vú giả (thói quen vô hại, hữu ích cho trẻ sơ sinh) – trẻ sẽ không cần bạn khi đi ngủ nữa.
Miễn là bé có thể tự đi vào giấc ngủ, bạn có thể đi đến bên cạnh nếu bé thức dậy vào ban đêm. Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa là bạn cần phải đón con hoặc cho con bú. Một khi trẻ đã thành thạo nghệ thuật tự an ủi bản thân, giọng nói của bạn và một cái vuốt ve nhẹ nhàng sẽ đủ để khiến trẻ chìm vào giấc ngủ một lần nữa.
Bạn giải quyết vấn đề huấn luyện giấc ngủ như thế nào là tùy thuộc vào bạn. Để trẻ 6 tháng tuổi (hoặc thậm chí 5 tháng tuổi) khóc một chút trước khi bắt đầu (hoặc khóc to) thường có tác dụng. Đây là lý do tại sao: Khi được 6 tháng, trẻ sơ sinh nhận thức rõ rằng việc khóc thường dẫn đến việc được bế, đung đưa, cho ăn hoặc có thể là cả ba. Nhưng một khi họ hiểu rằng bố và mẹ không mua những thứ chúng đang cần, hầu hết sẽ ngừng khóc và nghỉ ngơi một chút, thường là trong vòng ba hoặc bốn đêm.
Nếu con bạn thức dậy vào ban đêm khi bạn ở chung phòng, bạn nên đảm bảo với con rằng mọi thứ đều ổn, nhưng hãy chuẩn bị sẵn kế hoạch về cách (và tần suất) bạn sẽ phản ứng với tiếng khóc của con.
Ngủ không yên do thường xuyên bú đêm
Khi nhiều em bé được 6 tháng tuổi, chúng không cần bú giữa đêm nữa. Vì vậy, nếu em bé của bạn không ngủ mà không được bú và đung đưa trước, hoặc bé vẫn thức dậy nhiều lần trong đêm và không ngủ lại mà không có cùng một lần cử động, có thể bé đã trở nên khôn ngoan khi thấy rằng thường xuyên quấy khóc. Được bế, đung đưa và cho ăn - động lực khá tốt để tiếp tục khóc.
Nếu bạn cảm thấy thoải mái khi cố gắng luyện ngủ, đây có thể là một lựa chọn tốt cho những em bé thường xuyên thức dậy để bú suốt đêm. Dù bằng cách nào, con bạn cũng cần được giúp đỡ để học cách tự xoa dịu bản thân để có thể tự ngủ trở lại.
Thức dậy sớm
Em bé của bạn thức dậy sớm và thức, đôi khi sớm nhất là lúc rạng đông.
Nếu con bạn được ít nhất 6 tháng tuổi, có một số chiến thuật bạn có thể thử để con ngủ muộn hơn, chẳng hạn như điều chỉnh lịch ngủ trưa của con, thử nghiệm các giờ ngủ khác nhau và làm cho phòng của con có nhiều ánh sáng hơn và cách âm.
Đau khi mọc răng khiến bé không chịu nổi
Nếu con bạn có dấu hiệu mọc răng vào ban ngày chẳng hạn như chảy nước dãi, cắn, quấy khóc và cáu kỉnh. Cơn đau khi mọc răng cũng có thể đánh thức con vào ban đêm. Hãy nhớ rằng các vấn đề về giấc ngủ liên quan đến mọc răng có thể bắt đầu hầu như bất cứ lúc nào trong năm đầu tiên: Một số trẻ mọc chiếc răng đầu tiên khi được 6 tháng tuổi với những cơn đau khi mọc răng bắt đầu sớm nhất là 3 hoặc 4 tháng, trong khi những trẻ khác chưa mọc răng cho đến sinh nhật đầu tiên.
Trong khi bạn không nên phớt lờ bé, hãy cố gắng tránh đón bé. Thay vào đó, hãy đưa ra một chiếc nhẫn mọc răng, một vài lời nói nhẹ nhàng và vỗ về hoặc có thể là một bài hát ru. Trẻ có thể tự ổn định, mặc dù bạn có thể phải rời khỏi phòng để điều đó xảy ra. Nếu trẻ bị đau nướu vào ban đêm, hãy hỏi bác sĩ nhi khoa về việc cho trẻ uống một ít acetaminophen trước khi đi ngủ cho trẻ từ 2 tháng tuổi trở lên hoặc ibuprofen cho trẻ từ 6 tháng tuổi trở lên.
Các vấn đề về giấc ngủ ở mọi lứa tuổi
Một số vấn đề về giấc ngủ có thể bùng phát vào bất kỳ thời điểm nào trong năm đầu tiên của bé (và sau đó nữa). Hai vấn đề lớn mà bạn có thể gặp phải bao gồm:
Sự gián đoạn trong thói quen
Không mất nhiều thời gian để thay đổi thói quen ngủ của trẻ. Cảm lạnh hoặc nhiễm trùng tai có thể tàn phá thói quen ngủ, cũng như những thách thức về cảm xúc chẳng hạn như mẹ trở lại làm việc hoặc làm quen với người trông trẻ mới.
Đi du lịch là một yếu tố phá vỡ lịch trình giấc ngủ chắc chắn khác và các cột mốc quan trọng như thuần thục bò hoặc tập đi cũng có thể tạm thời cản trở giấc ngủ.
Mặc dù trẻ sơ sinh thay đổi thói quen ngủ có thể quấy khóc hơn một chút, nhưng bạn phải chuẩn bị cho bé trong những quá trình chuyển đổi này. Làm những gì bạn có thể để an ủi đứa con của bạn thông qua việc gián đoạn lịch trình của chúng.
Sau đó, cố gắng trở lại với thói quen sinh hoạt bình thường của bạn càng sớm càng tốt - theo cùng một thói quen thoải mái trước khi đi ngủ theo trình tự như bình thường (tắm, sau đó cho ăn, sau đó kể chuyện, v.v.).
Khó đi vào giấc ngủ - mặc dù em bé có vẻ rất mệt
Điều gì xảy ra nếu trẻ ngủ không đủ giấc? Chúng có thể trở nên mệt mỏi - khi chúng kiệt sức và ủ rũ nhưng cũng quá căng thẳng để thư giãn.
Đó là một trường hợp điển hình về những gì có thể xảy ra nếu trẻ ngủ không đủ giấc: Con bạn cáu kỉnh và có những dấu hiệu khác cho thấy trẻ đã sẵn sàng để chợp mắt hoặc đi ngủ. Tuy nhiên, trẻ sẽ không thực sự ngủ.
Trẻ nhỏ hơn có thể chống lại các biện pháp xoa dịu thường giúp trẻ gật đầu, như đung đưa hoặc bú. Và trẻ sơ sinh trên 5 hoặc 6 tháng có khả năng tự ngủ, phải vật lộn để ngủ gật khi được đưa vào cũi, hoặc thức dậy và khó ngủ trở lại.
Đặt bé ngủ trưa hoặc đi ngủ khi bé mệt nhưng không quá mệt. Khi bạn bắt đầu phát hiện ra những dấu hiệu cho thấy con cần được nghỉ ngơi như dụi mắt, ngáp, nhìn ra xa bạn hoặc quấy khóc nhiều, đó là dấu hiệu của bạn để đưa con vào cũi hoặc nôi.
Kìm hãm sự thôi thúc khiến trẻ thức khuya - rất có thể nó sẽ khiến trẻ trở nên quá mệt mỏi và cuối cùng khiến trẻ khó đi vào giấc ngủ hơn.
Ngoài ra, hãy cố gắng đảm bảo rằng con bạn đang có tổng số giờ ngủ mà chúng cần. Ví dụ, nếu trẻ thức dậy rất sớm từ giấc ngủ ngắn cuối cùng trong ngày, hãy cân nhắc đưa trẻ đi ngủ sớm hơn một chút để bù đắp cho việc nhắm mắt đã mất. Nếu trẻ có một đêm khó khăn hoặc thức dậy quá sớm vào buổi sáng, hãy cho trẻ ngủ trưa nhiều hơn vào ngày hôm đó.
Khó ngủ sau khi ốm
Đau hoặc ngứa cổ họng, nghẹt mũi và sốt đều có thể khiến trẻ sơ sinh (và cả người lớn) khó ngủ ngon hơn.
Tất nhiên, bạn muốn làm những gì có thể để xoa dịu con yêu và giúp con được nghỉ ngơi cần thiết, cho dù điều đó có nghĩa là hãy mua một liều thuốc hạ sốt nếu bác sĩ nhi khoa của bạn nói rằng không sao (ít nhất là acetaminophen dành cho trẻ sơ sinh) 2 tháng tuổi hoặc ibuprofen cho trẻ sơ sinh cho trẻ ít nhất 6 tháng tuổi) hoặc cho trẻ bú nhanh, hoặc bế trẻ thẳng khi trẻ ngủ để giảm nghẹt mũi.
Nhưng đôi khi, đặc biệt là nếu tình trạng thức giấc diễn ra trong nhiều đêm liên tiếp, trẻ có thể quen với việc đi thăm, ôm và thậm chí là bú lúc nửa đêm. Và điều đó có thể dẫn đến các vấn đề về giấc ngủ ngay cả khi cô ấy đã cảm thấy tốt hơn.
Thói quen ngủ tốt bình thường của con bạn bị gián đoạn khi bị ốm, nhưng bây giờ khi con đã khỏe mạnh trở lại, con vẫn thức dậy và khóc đòi bạn suốt đêm.
Khi con bạn đã trở lại khỏe mạnh, bình thường vào ban ngày, đã đến lúc bạn nên quay trở lại thói quen ngủ bình thường vào ban đêm. Trẻ có thể mất vài đêm để làm quen lại với thói quen bình thường, vì vậy hãy kiên trì. Bạn càng kiên định, trẻ sẽ nhận được tin nhắn sớm hơn vì ban đêm đi ngủ, không đi chơi cùng nhau.
Và ngay cả khi bạn không thể làm gì nhiều để khắc phục chúng, hãy yên tâm khi biết rằng chúng chỉ là tạm thời. Khi em bé của bạn lớn lên và thay đổi, giấc ngủ của bé cũng vậy.
Để được tư vấn khám sức khỏe cho trẻ nhỏ tại Bệnh viện Hồng Ngọc, khách hàng vui lòng đăng ký tại đây:
**Lưu ý: Những thông tin cung cấp trong bài viết của Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc mang tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa. Người bệnh không được tự ý mua thuốc để điều trị. Để biết chính xác tình trạng bệnh lý, người bệnh cần tới các bệnh viện để được bác sĩ thăm khám trực tiếp, chẩn đoán và tư vấn phác đồ điều trị hợp lý.
Theo dõi fanpage của Khoa Nhi – Bệnh viện Hồng Ngọc TẠI ĐÂY để có thêm những thông tin hữu ích về sức khỏe và các chương trình ưu đãi hấp dẫn từ bệnh viện.
