Nguyên nhân thoát vị đĩa đệm gây ra bởi nhiều yếu tố khác nhau. Việc chẩn đoán đúng nguyên nhân thoát vị đĩa đệm mang ý nghĩa quan trọng trong việc điều trị bệnh lý này và phòng ngừa tái phát.
Thoát vị đĩa đệm là một trong những bệnh lý về xương khớp có tỉ lệ mắc cao tại Việt Nam. Theo các chuyên gia, nguyên nhân gây lên căn bệnh này có thể do nhiều yếu tố khác nhau. Trong đó thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng và thoát vị đĩa đệm cột sống cổ là thường gặp nhất.
5 nguyên nhân thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng
Những yếu tố có thể là nguyên nhân gây thoát vị đĩa đệm thắt lưng như:
Lão hóa
Quá trình lão hóa của cơ thể do tuổi tác, khiến sức khỏe xương khớp suy giảm. Đó là nguyên nhân khiến thoát vị đĩa đệm lưng dễ xảy ra. Đĩa đệm được nuôi dưỡng hàng ngày bởi sự thẩm thấu, tuy nhiên trải qua thời gian, tuổi tác càng cao thì sự thẩm thấu càng kém, dẫn tới đĩa đệm khô dần do mất nước.
Khi đó các vòng bao xơ cũng trở nên yếu đi, chỉ cần tác động lực nhỏ cũng có thể bị rách và khiến nhân nhầy thoát ra ngoài gây thoát vị đĩa đệm.
Nguyên nhân thoát vị đĩa đệm cột sống lưng có thể do nhiều yếu tố khác nhauHoạt động sai tư thế
Khi bạn nhấc vật nặng, lao động, mang vác hoặc tập luyện nhưng sai tư thế, dùng lực ở vùng cột sống lưng… Hoặc thói quen ngồi gù lưng liên tục, cúi đầu quá lâu, làm việc quá sức khiến cho cột sống lưng phải chịu áp lực quá lớn thì đều có thể là nguyên nhân thoát vị đĩa đệm lưng.
Chấn thương
Một trong những trường hợp thường gặp nhất gây thoát vị đĩa đệm cột sống lưng đó là chấn thương. Bạn có thể gặp phải vấn đề này do tai nạn, chấn thương khi tập thể thao, va đập hoặc một cú đánh mạnh vào vùng lưng khiến cho đĩa đệm bị tổn thương, rách và bong nhân xơ.
Thừa cân, béo phì
Nghiên cứu cho thấy những người thừa cân, béo phì có nguy cơ thoát vị cột sống lưng cao hơn. Nguyên nhân là do trọng lượng cơ thể lớn tạo sức ép lên vùng cột sống, khiến các đĩa đệm dễ bị tổn thương và nứt rách.
Một số nguyên nhân khác
Ngoài những vấn đề kể trên thì một số yếu tố khác cũng có thể là nguyên nhân thoát vị đĩa đệm lưng như: sử dụng chất kích thích thường xuyên, uống quá nhiều bia rượu, chế độ ăn không khoa học, ảnh hưởng của di truyền…
Có thể bạn quan tâm:
5 nguyên nhân thoát vị đĩa đệm cột sống cổ phổ biến
Bên cạnh cột sống lưng thì thoát vị đĩa đệm cột sống cổ cũng là bệnh lý rất thường gặp. Nguyên nhân gây ra tình trạng này có thể đến từ những yếu tố sau:
Tính chất công việc
Một số công việc có tính chất đặc thù, đòi hỏi người lao động phải duy trì liên tục tư thế cúi gập người, cổ rướn về phía trước hay bê vác vật nặng ở vùng vai gáy… Điều này khiến cột sống cổ liên tục phải chịu áp lực lớn, dẫn tới đĩa đệm tổn thương, dễ bị rách ra và dẫn đến bệnh.
Thói quen sinh hoạt hàng ngày không khoa học
Một số thói quen sinh hoạt hàng ngày không lành mạnh cũng rất dễ gây thoát vị đĩa đệm cổ.
Có thể kể tới những thói quen như uống nhiều rượu bia, lười vận động thể chất, chế độ ăn uống nghèo nàn dinh dưỡng, thiếu hụt các khoáng chất quan trọng; sử dụng gối quá cao khi ngủ, dùng điện thoại ở tư thế nằm…
Thói quen sinh hoạt hàng ngày thiếu lành mạnh cũng có thể gây thoát vị đĩa đệm cổTai nạn bất ngờ
Những tai nạn bất ngờ gây chấn thương nặng ở vùng cổ cũng có thể là nguyên nhân thoát vị đĩa đệm cổ. Ngã hoặc bị vật nặng rơi trúng hay các va đập mạnh ở vùng cổ khiến một lực tác động mạnh và bất ngờ làm nứt vỡ đĩa đệm dẫn đến tình trạng thoát vị.
Tuổi tác
Tương tự như tình trạng thoát vị đĩa đệm cột sống lưng, tuổi tác cũng có thể là nguyên nhân dẫn tới thoát vị vùng cổ. Tuổi tác càng cao, nguy cơ thoái hóa xương khớp càng lớn. Các đĩa đệm trở nên yếu và khô hơn, rất dễ bị bong rách và dẫn tới bệnh.
Bệnh lý bẩm sinh
Một số người do bẩm sinh cột sống cổ yếu nên dễ bị giảm đàn hồi của đĩa đệm, rách bao xơ dẫn tới thoát vị đĩa đệm.
Với các trường hợp thoát vị đĩa đệm cột sống cổ đa sổ xảy ra ở vị trí C5, C6. Nguyên nhân là do hai đốt sống này ở vị trí thường xuyên phải hoạt động và chịu các lực tác động.
Vì sao thoát vị đĩa đệm là bệnh lý xương khớp phổ biến?
Nghiên cứu cho thấy rằng thoát vị đĩa đệm là một trong những bệnh lý xương khớp có tỉ lệ mắc cao nhất. Vì sao bệnh lý này lại dễ gặp như vậy?
Theo các chuyên gia, lý do nằm một phần ở quá trình tiến hoá của con người.
Đĩa đệm là phần nối giữa các đốt sống có cấu tạo hết sức đặc biệt. Ở giữa mỗi đĩa đệm là phần nhân có tính chất ngậm nước, được bảo vệ bởi lớp bao xơ bên ngoài với cấu tạo là các sợi collagen đàn hồi để chịu lực.
Các đĩa đệm phối hợp cùng với hệ thống dây chằng và các gân cơ nối với nhau để tạo thành cột sống có kết cấu chắc chắn.
Các nhà nghiên cứu nhận thấy rằng, ở động vật tứ chi và con người thời nguyên thuỷ đều có cấu tạo cột sống dạng đường cong, thích hợp để chịu trọng tải ở tư thế thân nằm ngang. Khi di chuyển lực tác động vào cả cột sống và 4 chi.
Trong quá trình tiến hoá của con người, hai chi trước dần ngắn lại trở thành tay thích hợp cho hoạt động cầm nắm và lao động. Hai chi sau phát triển dài ra, thẳng và to hơn để đi lại. Con người chuyển dần từ đi bằng 4 chi đến dáng đi thẳng bằng 2 chân.
Cột sống theo tiến hoá trở thành hình chữ S để phù hợp với dáng đi thẳng của con người. Lúc này cột sống trở thành vùng chịu toàn bộ sức nặng của cơ thể, nên áp lực dồn lên lớn hơn nhiều.
Cùng với đó, cấu tạo của đĩa đệm rất dễ bị chèn ép, gây phồng lồi, rách bao xơ dẫn đến nhân nhầy thoát ra ngoài và gây ra thoát vị đĩa đệm.
Nghiên cứu cho thấy cấu trúc đặc biệt của đĩa đệm khiến tình trạng thoát vị dễ xảy raCách phòng tránh nguy cơ thoát vị đĩa đệm
Để phòng ngừa bệnh lý này, cần nắm rõ những nguyên nhân thoát vị đĩa đệm và phòng tránh những yếu tố đó. Ngoài ra, những biện pháp sau sẽ giúp bạn phòng tránh tình trạng thoát vị đĩa đệm và đau mỏi lưng, cổ hiệu quả:
Tư thế đứng
Mỗi khi đứng dậy lưu ý đứng thẳng lưng, đảm bảo cân xứng hai bên để trọng lượng cơ thể dồn đều vào hai chân. Tránh đứng ưỡn bụng và thắt lưng để cột sống giữ được độ cong tự nhiên.
Không nên đi giày cao gót đứng liên tục khiến áp lực dồn nhiều vào vùng cột sống. Nếu đặc thù công việc cần đứng trong nhiều tiếng đồng hồ thì bạn nên đi giày đế bằng.
Tư thế ngồi
Với người thường xuyên làm việc ở tư thế ngồi nên chọn ghế có độ cao phù hợp sao cho hai chân có thể đặt trên sàn nhà.
Chú ý ngồi thẳng lưng, cẳng chân vào vùng đùi vuông góc, lưng tựa vào thành ghế phía sau giúp cho trọng lượng có thể dồn đều vào hai bên mông và cả hai chân. Có thể dùng một gối mỏng kê sau lưng giúp cột sống được thư giãn.
Tư thế bê hoặc nâng đồ vật lên cao
Bê vác vật nặng không đúng cách là nguyên nhân gây thoát vị đĩa đệm phổ biến. Khi làm điều này, cần lưu ý đặc biệt đến tư thế để bảo vệ cột sống.
Nên đặt hai chân cách nhau một khoảng rộng vừa đủ để tạo độ vững chắc của cơ thể. Hãy ngồi xổm xuống để dùng tay bám chắc vào đồ vật cần nâng. Nên đặt đồ sát vào vùng bụng sau đó từ từ nâng lên bằng cách đứng dậy.
Chú ý dồn lực vào tay thay vì lực cơ thắt lưng, giữ cho cột sống thẳng. Nếu vật quá nặng hãy tìm sự trợ giúp của người khác hoặc thiết bị nâng chuyên dụng. Không nên bê nặng quá sức để tránh tổn thương cột sống.
Giữ tư thế đúng khi lao động để phòng tránh thoát vị đĩa đệmTư thế lấy đồ vật trên cao
Khi muốn lấy một đồ vật trên cao, để tránh gặp chấn thương cột sống cần lưu ý: Sử dụng thang hoặc ghế để có khoảng cách phù hợp với vật dụng cần lấy. Không nên kiễng chân để cố với đồ.
Ngoài ra, để phát hiện chính xác nguyên nhân thoát vị đĩa đệm, người bệnh cần thăm khám tại các cơ sở y tế uy tín có chuyên khoa Cơ xương khớp với đội ngũ bác sĩ giỏi chuyên môn cùng hệ thống trang thiết bị hiện đại giúp đưa ra kết quả chẩn đoán chính xác nhất.
Tại Chuyên khoa Cơ xương khớp BV Hồng Ngọc khách hàng sẽ được tận hưởng dịch vụ chăm sóc y tế chất lượng hàng đầu Thủ đô:
- Đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm, giỏi chuyên môn, từng công tác tại các bệnh viện lớn trong & ngoài nước: BV Bạch Mai, BV Việt Đức, BV Royal North Shore Úc...
- Hệ thống máy móc, trang thiết bị hiện đại, nhập khẩu đồng bộ của Mỹ: Máy MRI SIGNA Prime, Máy CT 128 dãy (Mỹ), máy đo loãng xương Hologic (Mỹ), máy siêu âm khớp Logiq P7,... cho hình ảnh sắc nét, phát hiện chính xác khối u, tổn thương xương khớp... ở giai đoạn khởi phát.
- Ngoài ra, khoa còn kết hợp với Vật lý trị liệu - Phục hồi chức năng trong điều trị, sử dụng hệ thống máy trị liệu của Đức cùng kỹ thuật nắn chỉnh chuyên sâu của Áo giúp bệnh nhân lấy lại vận động nhanh chóng, giảm đau nhức do thoát vị đĩa đệm.
Bên cạnh đó là vô vàn các tiện ích hiện đại khác như:
- Lịch trình theo dõi cụ thể, chủ động hẹn tái khám đối với từng bệnh nhân
- Không gian bệnh viện sạch sẽ, có nhiều tiện ích hiện đại: wifi miễn phí, quán cà phê, nhà hàng…
- Làm việc cả thứ 7, Chủ nhật, không phát sinh chi phí
- Thủ tục bảo hiểm bảo lãnh nhanh chóng, đảm bảo quyền lợi tối đa cho bệnh nhân
**Lưu ý: Những thông tin cung cấp trong bài viết của Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc mang tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa. Người bệnh không được tự ý mua thuốc để điều trị. Để biết chính xác tình trạng bệnh lý, người bệnh cần tới các bệnh viện để được bác sĩ thăm khám trực tiếp, chẩn đoán và tư vấn phác đồ điều trị hợp lý.
Theo dõi fanpage của Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc để biết thêm thông tin bổ ích khác: https://www.facebook.com/BenhvienHongNgoc
