Bệnh u tuyến giáp là một trong những bệnh lý liên quan đến tuyến giáp phổ biến nhất ở Việt Nam và trên thế giới. Tuy nhiên, nhiều trường hợp bệnh u tuyến giáp không có triệu chứng rõ ràng, do đó việc phát hiện các dấu hiệu bệnh và chẩn đoán bệnh là rất quan trọng để điều trị kịp thời và tránh những biến chứng xảy ra.
Tuyến giáp và vai trò trong cơ thể con người
Tuyến giáp là một tuyến nội tiết lớn nhất cơ thể, có hình dạng giống như hai cánh bướm nằm hai bên phía trước của cuống cổ, chịu trách nhiệm sản xuất và giải phóng các hormon giáp T4 và T3. Tuyến nội tiết này giúp kiểm soát tốc độ trao đổi chất, hoạt động của hệ thần kinh - tim mạch, đồng thời điều chỉnh quá trình chuyển hóa chất béo và các chất dinh dưỡng khác.
Nếu tuyến giáp hoạt động quá tải sẽ gây ra các vấn đề sức khỏe như béo phì, mệt mỏi, khó thở, suy nhược cơ thể, giảm trí nhớ và sự chậm trễ trong tăng trưởng. Do đó, việc giữ cho tuyến giáp hoạt động đúng cách là rất quan trọng để duy trì sức khỏe và sự phát triển của cơ thể con người.
Bệnh u tuyến giáp là gì?
U tuyến giáp hay nhân tuyến giáp là tình trạng xuất hiện những nốt/khối đặc hoặc lỏng được hình thành bên trong nhu mô tuyến giáp. Các khối u này là gây ra sự thay đổi chức năng và cơ chế hoạt động của tuyến giáp, đồng thời gây mất thẩm mỹ cho người mắc phải.
Đáng chú ý, các báo cáo khoa học đã chỉ ra tỷ lệ các ca mắc
bệnh u tuyến giáptại Việt Nam chiếm 10 - 15% trong số các ca bệnh lý liên quan đến tuyến giáp. Đặc biệt, bệnh u tuyến giáp phổ biến hơn ở phụ nữ với tỷ lệ mắc ước tính hiện nay lần lượt là 5,3% và 0,8% ở nữ giới và nam giới.
Dấu hiệu bệnh lý u tuyến giáp
Trên thực tế, có khoảng 5% u tuyến giáp là u ác tính cần được phát hiện – chẩn đoán sớm và được điều trị đúng cách sẽ đem lại hiệu quả cao. Dưới đây là một số dấu hiệu điển hình của bệnh u tuyến giáp:
Sự tăng trưởng của tuyến giáp:
Tuyến giáp sẽ tăng kích thước và trở nên phồng lên, gây ra cảm giác khó chịu ở cổ.
Khó thở hoặc khàn giọng: Tuyến giáp lớn có thể gây ra áp lực lên các cơ quan xung quanh, bao gồm cả khí quản và dây thanh giọng, gây khó thở hoặc khàn giọng.
Sự thay đổi về cân nặng: Bệnh nhân có thể tăng hoặc giảm cân đột ngột mà không có lý do rõ ràng.
Cảm giác mệt mỏi, suy nhược: Điều này có thể do tuyến giáp sản xuất quá nhiều hoặc quá ít hormone, gây ra sự mất cân bằng hormone.
Rối loạn giấc ngủ: Bệnh nhân có thể gặp khó khăn khi ngủ hoặc thức giấc vào ban đêm, do tuyến giáp sản xuất quá ít hoặc quá nhiều hormone.
Thay đổi tâm trạng: Bệnh nhân có thể trở nên lo lắng, trầm cảm, hoặc kích động một cách bất thường.
Trường hợp một khối u tuyến giáp nhỏ dưới 1cm sẽ không ảnh hưởng đến cuộc sống đời thường. Lúc này khối u chỉ có thể phát hiện được khi siêu âm. Tuy nhiên, người bệnh không nên chủ quan trước biểu hiện bệnh lý mà nên đến các cơ sở y tế uy tín để được chẩn đoán sớm, hạn chế rủi ro khối u là u ác tính hoặc khối u phát triển nhanh gây ảnh hưởng đến cuộc sống.
Nguyên nhân bệnh u tuyến giáp
Hiện nay chưa có những khẳng định chắc chắn về nguyên nhân chính gây ra u tuyến giáp. Tuy nhiên, dựa trên các nghiên cứu và kinh nghiệm điều trị bệnh lý tuyến giáp lâu năm, ThS. BS Đào Đức Phong - Nguyên phó trưởng khoa Nội tiết Bạch Mai - Trưởng khoa Nội tiết Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc cho biết những tác nhân sau gây ảnh hưởng và làm tăng nguy cơ mắc bệnh:
Yếu tố di truyền
Những người sinh ra trong gia đình có bố hoặc mẹ hay người thân đã từng mắc u tuyến giáp thì họ cũng chính là đối tượng có nguy cơ mắc phải căn bệnh này với tỷ lệ cao hơn so với bình thường.
Do nhiễm phải các chất phóng xạ, chất độc hại
Các chất phóng xạ, chất độc hại gây nguy cơ biến đổi, thay đổi tính chất và sự hoạt động của tuyến giáp. Do đó, những ai thường xuyên tiếp xúc với môi trường độc hại hay đang phải xạ trị chữa các bệnh lý khác có khả năng cao hơn mắc u tuyến giáp.
Do thói quen ăn uống
Thiếu i-ốt khiến các hoạt động của tuyến giáp không thể diễn ra một cách bình thường. Điều này làm tăng khả năng gây ra các bệnh lý tuyến giáp liên quan, đặc biệt là ung thư tuyến giáp.
Do thể trạng suy yếu
Hệ miễn dịch bị suy giảm, rối loạn tạo điều kiện thuận lợi cho các nhân gây hại tấn công, làm suy yếu cơ thể, gây ảnh hưởng trực tiếp đến tuyến giáp. Bên cạnh đó, người mắc các bệnh béo phì, thừa cân, sinh hoạt không lành mạnh cũng có thể mắc bệnh lý này. Đặc biệt, đối với người gặp phải các vấn đề bất thường liên quan đến các bệnh lý tuyến giáp như suy giảm hormon tuyến giáp, viêm tuyến giáp,… khả năng mắc u tuyến giáp là cực cao.
Tại sao bệnh u tuyến giáp ngày càng phổ biến?
Bệnh u tuyến giáp hay thậm chí là ung thư tuyến giáp đang ngày càng phổ biến. Nguyên nhân hàng đầu dẫn đến tình trạng này chính là yếu tố môi trường và thói quen sinh hoạt thiếu lành mạnh - thủ phạm gây ra hàng loạt căn bệnh nguy hiểm.
Mặt khác, số ca phát hiện u tuyến giáp gia tăng là do người dân đã có ý thức hơn trong việc khám sức khỏe định kỳ nói riêng, tầm soát phát hiện sớm ung thư nói chung để sớm phát hiện bệnh và điều trị kịp thời. Bên cạnh đó là việc ứng dụng rộng rãi các phương tiện chẩn đoán u tuyến giáp hiện đại trong cộng đồng khiến cho việc phát hiện các khối u sớm để tiến hành điều trị.
Phương pháp điều trị bệnh u tuyến giáp hiệu quả
Để có hướng dẫn điều trị bệnh u tuyến giáp hiệu quả cần có kết quả FNA cuối cùng để xác định loại tổn thương.
Điều trị bằng thuốc kháng giáp / Bổ sung hormon
Đây là phương pháp phổ biến nhất để điều trị u tuyến giáp. Thuốc kháng giáp như levothyroxine giúp bổ sung các hormon giáp thiếu hụt trong cơ thể. Điều chỉnh liều lượng thuốc phù hợp có thể giúp kiểm soát các triệu chứng của bệnh và cải thiện chất lượng cuộc sống.
Điều trị bằng phẫu thuật
Nếu u tuyến giáp quá lớn và gây áp lực lên các cơ quan xung quanh, phẫu thuật có thể được thực hiện để loại bỏ nó. Trong đó, nội soi loại bỏ u giáp qua đường miệng
là phương án được nhiều người lựa chọn do không để lại sẹo. Sau phẫu thuật, bệnh nhân cần được theo dõi sát sao và đưa ra các biện pháp chăm sóc để tránh các biến chứng.Đốt sóng cao tần RFA
Đây là phương pháp mới điều trị u tuyến giáp mới, được sử dụng khá phổ biến trong thực hành lâm sàng hiện nay.
Phương pháp đốt sóng cao tần RFA sử dụng một kim siêu mỏng được đưa vào u tuyến giáp dưới hình thức siêu âm để xác định vị trí và kích thước của u tuyến giáp. Sau đó, sóng cao tần được áp dụng vào kim để tạo ra nhiệt độ cao, làm tuyến giáp bị đốt cháy và tiêu diệt các tế bào u.
Để biết phương pháp nào phù hợp với tình trạng bệnh lý của mình, bệnh nhân nên tham khảo ý kiến chuyên môn từ các bác sĩ Nội tiết. Liên hệ đặt lịch khám cùng chuyên gia Nội tiết - Tuyến giáp, qua hotline 0911.858.626
.**Lưu ý: Những thông tin cung cấp trong bài viết của Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa. Để biết chính xác tình trang bệnh, người bệnh cần tới các cơ sở y tế uy tín để được bác sĩ trực tiếp thăm khám và tư vấn phác đồ điều trị hiệu quả.
Theo dõi fanpage Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc để biết thêm thông tin bổ ích khác.