Tinh hoàn ẩn là một dị tật bẩm sinh phổ biến ở bé trai với tỷ lệ mắc 30%. Dù có khả năng gây ra những biến chứng nguy hiểm, trẻ vẫn có thể phát triển bình thường nếu phát hiện và điều trị sớm tinh hoàn ẩn.
Tinh hoàn ẩn là gì?
Tinh hoàn ẩn là một bệnh lý bẩm sinh trong đó một hoặc cả hai tinh hoàn không nằm trong bìu mà lại nằm ở vị trí bất thường, thường là trong ống bẹn hoặc trong ổ bụng. Đây là một rối loạn phát triển phổ biến ở trẻ sơ sinh nam, với tỷ lệ khoảng 1-3% trẻ đủ tháng và cao hơn ở trẻ sinh non.
Tinh hoàn thường di chuyển từ ổ bụng xuống bìu trong giai đoạn phát triển bào thai. Quá trình này có thể bị gián đoạn do nhiều nguyên nhân, bao gồm yếu tố nội tiết, di truyền hoặc cơ học. Nếu không được điều trị, tinh hoàn ẩn có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như: giảm khả năng sinh sản, tăng nguy cơ xoắn tinh hoàn, thoát vị bẹn và quan trọng nhất là tăng nguy cơ ung thư tinh hoàn.
Tinh hoàn không xuống bìu
Tinh hoàn ẩn có hai dạng, cụ thể:
- Dạng sờ được: Có thể sờ, cảm thấy được tinh hoàn tại ống bẹn.
- Dạng không sờ được: Tinh hoàn nằm tại lỗ bẹn sâu, trong ổ bụng, không thể sờ thấy
Vì sao tinh hoàn ẩn gây nguy cơ vô sinh cao?
Tinh hoàn nằm ở vị trí bất thường (như trong ổ bụng hoặc ống bẹn) gây nguy cơ vô sinh cao vì những vị trí này có nhiệt độ cao hơn nhiệt độ trong bìu 2-3 độ làm tổn thương cấu trúc và chức năng của các tế bào quan trọng trong tinh hoàn.
- Tổn thương tế bào sinh tinh: Các tế bào chịu trách nhiệm sản xuất tinh trùng rất nhạy cảm với nhiệt độ cao. Nhiệt độ tăng sẽ làm giảm hoạt động của chúng, dẫn đến suy giảm số lượng và chất lượng tinh trùng.
- Nguy cơ xơ hóa ống sinh tinh: Nhiệt độ cao kéo dài có thể gây ra tình trạng xơ hóa và teo ống sinh tinh – nơi tinh trùng được hình thành và phát triển. Điều này làm giảm hoặc thậm chí ngừng hoàn toàn quá trình sinh tinh.
- Giảm hormone hỗ trợ sinh sản: Sự thiếu hụt testosterone có thể làm giảm chức năng sinh tinh và ảnh hưởng đến khả năng sinh sản. Thậm chí nhiều trường hợp nam giới không quan hệ tình dục được do nội tiết tố thiếu hụt trầm trọng.
Các nghiên cứu đã chỉ ra, tỷ lệ vô sinh ở người bệnh sau 5 tuổi không được phẫu thuật tinh hoàn ẩn lên đến 75%. Ngoài ra, người bệnh có thể đối mặt với một số biến chứng khác như: xoắn tinh hoàn, ung thư tinh hoàn, thoát vị bẹn,...
Nếu cha mẹ phát hiện dấu hiệu tinh hoàn ẩn ở trẻ cần được tư vấn, vui lòng liên hệ hotline 0912.002.131 hoặc để tại thông tin TẠI ĐÂY.
Phương pháp chẩn đoán tinh hoàn ẩn
Chẩn đoán tinh hoàn ẩn bao gồm sự kết hợp giữa phương pháp lâm sàng và cận lâm sàng để xác định vị trí và tình trạng tinh hoàn, cũng như đánh giá các biến chứng tiềm ẩn.
Phương pháp lâm sàng
Bác sĩ sẽ tiến hành thăm khám trực tiếp để kiểm tra bìu và tìm tinh hoàn. Nếu không sờ thấy tinh hoàn trong bìu, bác sĩ sẽ kiểm tra dọc theo ống bẹn hoặc các vị trí khác như vùng mu và bẹn. Việc khám nên thực hiện khi trẻ thư giãn hoặc ở tư thế nằm để tăng khả năng phát hiện.
Tuy nhiên, để phát hiện tinh hoàn ẩn nằm sâu trong ổ bụng hoặc lỗ bẹn cần đến các phương pháp cận lâm sàng chuyên sâu hơn.
Phương pháp cận lâm sàng
- Siêu âm: Là phương pháp phổ biến, không xâm lấn, giúp xác định tinh hoàn ở ống bẹn hoặc vùng bụng dưới. Siêu âm cung cấp thông tin về kích thước, cấu trúc và mạch máu của tinh hoàn.
- MRI (chụp cộng hưởng từ): Được sử dụng khi siêu âm không tìm thấy tinh hoàn. Phương pháp này cho hình ảnh rõ nét hơn, đặc biệt hữu ích trong trường hợp tinh hoàn nằm sâu trong ổ bụng.
- Xét nghiệm nhiễm sắc thể: Thực hiện trong các trường hợp nghi ngờ rối loạn phát triển giới tính hoặc hội chứng liên quan đến bất thường di truyền.
- Xét nghiệm chỉ điểm khối u: Ở bệnh nhân trưởng thành, nếu nghi ngờ ung thư tinh hoàn, xét nghiệm các chất chỉ điểm như AFP (alpha-fetoprotein) và hCG (human chorionic gonadotropin) có thể được chỉ định.
Sự phối hợp giữa lâm sàng và cận lâm sàng không chỉ giúp chẩn đoán chính xác mà còn đánh giá các nguy cơ biến chứng, từ đó xây dựng kế hoạch điều trị tối ưu
Phương pháp điều trị tinh hoàn ẩn
Nếu sau 6 tháng, tinh hoàn của trẻ không thể tự di chuyển về đúng vị trí bìu thì cần được điều trị. Hiện nay phương pháp hiệu quả để điều trị tinh hoàn ẩn là phẫu thuật hạ tinh hoàn với tỷ lệ thành công lên đến 90%. Bên cạnh đó là phương pháp bổ sung nội tiết.
Phẫu thuật hạ tinh hoàn
Phẫu thuật hạ tinh hoàn giúp đưa tinh hoàn từ vị trí bất thường xuống bìu và cố định tại đó. Phẫu thuật cần được thực hiện sớm, trong giai đoạn trẻ từ 12-18 tháng tuổi. Sau giai đoạn này, số lượng tế bào mầm trong tinh hoàn của trẻ giảm nhanh gây xơ hóa các ống sinh tinh và ảnh hưởng đến khả năng sinh tinh về sau.
Quy trình thực hiện phẫu thuật hạ tinh hoàn được thực hiện như sau:
Bước 1: Chuẩn bị trước mổ
Sau khi đã thăm khám để xác định chính xác vị trí tinh hoàn, bệnh nhân được gây mê toàn thân để thực hiện quá trình phẫu thuật.
Bước 2: Tiến hành phẫu thuật
- Tạo đường tiếp cận đến tinh hoàn: Bác sĩ tạo một đường rạch nhỏ ở vùng bẹn hoặc ổ bụng tùy thuộc vào vị trí tinh hoàn.
- Tìm và giải phóng tinh hoàn: Tinh hoàn được tìm thấy và các dây chằng hoặc mô sợi cố định bất thường được cắt bỏ. Đồng thời, mạch máu và ống dẫn tinh được giải phóng để kéo dài đủ đưa tinh hoàn xuống bìu mà không gây căng.
- Cố định tinh hoàn: Tinh hoàn được đặt vào bìu và cố định tại vị trí tự nhiên bằng chỉ khâu để tránh di chuyển lên lại.
- Đóng vết mổ: Vết mổ được khâu lại bằng chỉ tiêu hoặc không tiêu tùy trường hợp.
Phẫu thuật hạ tinh hoàn cho trẻ tại BVĐK Hồng Ngọc
Bước 3: Chăm sóc sau mổ
Theo dõi tại bệnh viện trong vài giờ đến vài ngày tùy tình trạng. Giữ vệ sinh vùng mổ, hạn chế hoạt động mạnh và tái khám định kỳ.
Điều trị nội khoa
Trẻ được bổ sung nội tiết HCG qua đường tiêm để kích thích tinh hoàn đi xuống. Tuy nhiên, hiệu quả của phương pháp này chỉ bằng 1/5 so với phẫu thuật và có một số trường hợp chống chỉ định.
Mổ tinh hoàn ẩn có nguy hiểm không?
Phẫu thuật hạ tinh hoàn (mổ tinh hoàn ẩn) là một thủ thuật được thực hiện phổ biến và có tỷ lệ thành công cao. Một ca phẫu thuật hạ tinh hoàn sẽ đảm bảo an toàn khi tuân thủ các nguyên tắc:
- Phẫu thuật được tiến hành bởi đội ngũ phẫu thuật viên chuyên sâu về tiết niệu.
- Bảo tồn mạch máu và ống dẫn tinh để duy trì chức năng của tinh hoàn và khả năng sinh sản trong tương lai.
- Đảm bảo không căng mạch máu để ngăn nguy cơ tổn thương hoặc thiếu máu nuôi tinh hoàn
- Can thiệp kịp thời trước 18 tháng tuổi giúp giảm thiểu nguy cơ biến chứng lâu dài.
Tại BVĐK Hồng Ngọc, phẫu thuật hạ tinh hoàn được trực tiếp thực hiện bởi ThS.BSCKII Trịnh Minh Thanh:
- Chuyên gia Nam khoa với hơn 30 năm kinh nghiệm tại BV Bạch Mai, BV Việt Đức.
- Chứng chỉ phẫu thuật nội soi tiết niệu tại Hoa Kỳ và Nhật Bản.
- Thực hiện thành công hàng ngàn ca phẫu thuật tiết niệu nhi khó, tránh biến chứng nguy hiểm, giúp trẻ phát triển toàn diện.
Ngoài ra, bệnh viện Hồng Ngọc sở hữu hệ thống phòng mỏ tiểu chuẩn HBN Anh quốc giúp đảm bảo cung cấp khí tươi khử khuẩn không khí hiệu quả cao HEPA, vô khuẩn tuyệt đối. Đồng thời duy trì áp lực dương, ngăn chặn nguy cơ nhiễm trùng trong phẫu thuật.
**Lưu ý: Những thông tin cung cấp trong bài viết của Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc mang tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa. Người bệnh không được tự ý mua thuốc để điều trị. Để biết chính xác tình trạng bệnh lý, người bệnh cần tới các bệnh viện để được bác sĩ thăm khám trực tiếp, chẩn đoán và tư vấn phác đồ điều trị hợp lý.
Theo dõi fanpage của Bệnh viện Hồng Ngọc TẠI ĐÂY để có thêm những thông tin hữu ích về sức khỏe và các chương trình ưu đãi hấp dẫn từ bệnh viện.
