Hằng năm trên thế giới có khoảng hơn 2,5 tỷ người chịu ảnh hưởng bởi virus sốt xuất huyết, trong đó khoảng 100 triệu người mắc bệnh. Việc tiêm phòng sốt xuất huyết đang nhận được sự quan tâm của nhiều quốc gia, đặc biệt trong thời điểm đỉnh dịch. Vậy tiêm phòng sốt xuất huyết để làm gì? Cần tiêm bao nhiêu mũi tiêm để có thể bảo vệ cơ thể khỏi bệnh này? Cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây!
Bệnh sốt xuất huyết có nguy hiểm không?
100 triệu người mắc bệnh mỗi năm, trong đó có khoảng hơn 10% tử vong là con số cho thấy mức độ đáng sợ của căn bệnh này trên thế giới. Tại Việt Nam, tính đến tháng 9 năm 2022 đã ghi nhận 224.771 trường hợp mắc sốt xuất huyết, 92 ca tử vong.
Sốt xuất huyết là một căn bệnh truyền nhiễm gây ra bởi virus sốt xuất huyết Dengue (gồm 4 huyết thanh: DEN-1, DEN-2, DEN-3 và DEN-4) được truyền qua muỗi Aedes - loại muỗi ưa sống trong môi trường mưa nhiều. Bệnh lý này là "nỗi lo sợ" của nhiều quốc gia và khu vực trên thế giới như Mỹ, Trung Quốc, Brazil, vùng Đông Nam Á,... Bệnh có thể gây ra các triệu chứng như sốt cao, đau đầu, đau cơ xương, đau mắt, đau họng và phát ban da. Tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng và tình trạng sức khỏe của người bị nhiễm, sốt xuất huyết có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng đến tính mạng.
Hiện nay sốt xuất huyết chưa có thuốc đặc trị, việc tiêu diệt muỗi vằn và tiêm phòng vaccine là biện pháp hiệu quả nhất để có thể đẩy lùi căn bệnh nguy hiểm này. Ngoài ra, do có tới 4 loại huyết thanh virus khác nhau nên cho dù bạn đã mắc bệnh thì vẫn có khả năng tái nhiễm nếu tiếp xúc với biến chủng khác. Thậm chí, các nhà nghiên cứu y học còn cho rằng lần mắc sau sẽ nặng hơn và có nguy cơ để lại biến chứng cao hơn lần mắc trước
Vaccine phòng sốt xuất huyết là gì?
Tiêm phòng sốt xuất huyết là biện pháp hiệu quả để bảo vệ bạn khỏi bệnh sốt xuất huyếtVaccine phòng sốt xuất huyết là một loại vaccine được sử dụng để phòng ngừa bệnh sốt xuất huyết cho con người. Đây là biện pháp phòng ngừa bệnh một cách hiệu quả nhất tính đến thời điểm hiện tại. Vaccine sốt xuất huyết được phân làm 2 nhánh là vaccine nguyên chất và vaccine vector.
Vaccine sốt xuất huyết nguyên chất: được sản xuất bằng cách giết chết hoặc làm giảm độc tính virus sốt xuất huyết.
Vaccine sốt xuất huyết vector: là vaccine được sản xuất bằng cách chèn gen của virus sốt xuất huyết vào một loại virus khác không gây bệnh.
Cả 2 nhánh vaccine này đều có tác dụng kích thích hệ miễn dịch tạo ra kháng thể có thể bảo vệ cơ thể chống lại các chủng virus Dengue gây ra sốt xuất huyết một cách chủ động. Liên hệ hotline 0949 416 006 hoặc điền vào form dưới đây để đăng ký nhận tư vấn trọn gói tiêm chủng
Có mấy loại vaccine phòng sốt xuất huyết?
Hiện nay, trên thế giới đang có hai loại vaccine phòng sốt xuất huyết được phê duyệt và sử dụng rộng rãi tại khoảng hơn 30 quốc gia trên thế giới là vaccine Dengvaxia (CYD-TDV) và QDENGA. Nhưng do một số điều kiện về đàm phán cũng như tác dụng của vaccine mà ở Việt Nam thì cả 2 loại này đều chưa được sử dụng.
Vaccine QDENGA
Vắc xin QDENGA là loại vaccine do công ty dược phẩm Takeda của Nhật Bản sản xuất. Vaccine này được phê duyệt bởi Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) vào năm 2016 và đã được sử dụng rộng rãi ở nhiều quốc gia trong khu vực Châu Á - Thái Bình Dương.
Vắc xin QDENGA sử dụng một phương pháp sản xuất khác so với vaccine Dengvaxia, đó là sử dụng virus sốt xuất huyết bị suy yếu để làm thành phần của vaccine. Thành phần virus được sử dụng chủ yếu nhất là từ chủng DEN - 2, sau đó có bổ sung thêm các mã gen của DEN - 1, DEN - 3 và DEN - 4. Chính vì thế, đây được cho là vaccine có thể giúp con người miễn dịch được với cả 4 chủng virus Dengue.
Vaccine Dengvaxia (CYD-TDV)
Vắc xin Dengvaxia (CYD-TDV) là một loại vaccine phòng ngừa sốt xuất huyết do hãng Sanofi Pasteur của Pháp sản xuất. Vaccine này được cấp phép lần đầu tiên vào tháng 12 năm 2015 tại Mexico, sau đó được phê duyệt bởi Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) vào tháng 5 năm 2019. Hiện nay, vaccine Dengvaxia đang được sử rộng chủ yếu ở các khu vực tại Mỹ và một số quốc gia thuộc vùng Mỹ Latinh.
Vaccine Dengvaxia (CYD-TDV) là vaccine đầu tiên được phê duyệt trong phòng tránh sốt xuất huyếtVắc xin Dengvaxia thực chất là vaccine vector, sử dụng một loại virus không gây bệnh để chứa và truyền gen của virus sốt xuất huyết. Khi tiêm vaccine vào cơ thể, gen của virus sốt xuất huyết sẽ kích thích hệ miễn dịch sản xuất kháng thể chống lại virus này.
Tiêm phòng sốt xuất huyết có tác dụng gì?
Tiêm phòng sốt xuất huyết có tác dụng kích thích hệ miễn dịch của cơ thể sản xuất kháng thể chống lại virus gây ra bệnh sốt xuất huyết. Nếu người tiêm vắc xin tiếp xúc với virus này, hệ miễn dịch sẽ phản ứng và tiêu diệt virus nhanh chóng, giúp ngăn ngừa bệnh sốt xuất huyết xảy ra.
Năm 2011, Viện Pasteur đã thực hiện việc nghiên cứu tác dụng của tiêm phòng sốt xuất huyết trên 2.336 trẻ từ 4 - 14 tuổi tại TP Long Xuyên, tỉnh An Giang và TP Mỹ Tho, tỉnh Tiền Giang. Nghiên cứu này kết thúc nào năm 2017, cho thấy vaccine có hiệu quả với những trẻ trên 9 tuổi và đã từng mắc bệnh này trước đó.
Tiêm phòng sốt xuất huyết được coi là phương pháp phòng ngừa tốt nhất và hiệu quả nhất để ngăn ngừa bệnh sốt xuất huyết. Muỗi Aedes có tuổi thọ rất cao và có tốc độ đẻ trứng, sinh sôi đáng kinh ngạc trong điều kiện mưa nhiều. Nếu tiêm vaccine đầy đủ và đúng lịch, người tiêm có thể giảm được nguy cơ mắc bệnh sốt xuất huyết khi bị muỗi đốt đáng kể. Ngoài ra, việc tiêm vắc xin còn giúp giảm thiểu nguy cơ lây lan của bệnh trong cộng đồng, giúp kiểm soát và ngăn chặn dịch bệnh.
Cần lưu ý rằng việc tiêm vắc xin không đảm bảo 100% người tiêm sẽ không mắc bệnh sốt xuất huyết. Nếu tiếp xúc với virus, người tiêm vẫn có thể mắc bệnh, tuy nhiên mức độ nặng và nguy hiểm sẽ giảm đi đáng kể.
Cần tiêm bao nhiêu mũi vaccine sốt xuất huyết? Có tác dụng trong bao lâu?
Tùy vào từng loại vaccine mà sẽ có lịch tiêm và tác dụng sau tiêm khác nhau.
Lịch tiêm vaccine Dengvaxia được khuyến cáo là 3 mũi tiêm trong vòng 12 tháng, với mỗi mũi tiêm cách nhau 6 tháng. Tuy nhiên, lịch tiêm cụ thể và tác dụng có thể khác nhau tùy theo độ tuổi, tình trạng sức khỏe, khuyến nghị của bác sĩ và tình hình dịch bệnh ở từng khu vực.
Lịch tiêm vaccine QDENGA khuyến cáo là 2 mũi tiêm, với mỗi mũi tiêm cách nhau từ 3 đến 6 tháng. Sau khi tiêm đủ 2 mũi, vắc xin sẽ bảo vệ người tiêm trong vòng 5 năm. Tuy nhiên, cũng cần lưu ý rằng lịch tiêm cụ thể có thể khác nhau tùy theo khuyến nghị của bác sĩ và tình hình dịch bệnh ở từng khu vực.
Hiện nay chưa có một cơ sở khoa học hay bất kỳ một công bố nghiên cứu nào chính xác về thời gian tác dụng của vaccine sốt xuất huyết. Theo CDC (trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ) dự đoán, tiêm phòng sốt xuất huyết có thể giúp ngăn ngừa nguy cơ mắc bệnh này trong thời gian tối thiểu là 6 năm.
Đối tượng nên và không nên tiêm phòng sốt xuất huyết
Ai là người nên tiêm phòng sốt xuất huyết?
Theo khuyến nghị của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và Trung tâm Kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ, đối tượng được khuyến cáo tiêm vắc xin phòng sốt xuất huyết là trẻ em từ 9 - 16 tuổi. Đặc biệt, tiêm phòng sốt xuất huyết chỉ được thực hiện khi trẻ em đã từng mắc sốt xuất huyết và đang sinh sống tại vùng có nguy cơ cao lây lan bệnh.
Nên tiêm vaccine cho trẻ trên 9 tuổi và đã từng mắc sốt xuất huyếtNgoài trẻ em, những đối tượng sau cũng cần được quan tâm trong tiêm phòng sốt xuất huyết gồm:
Người đang sinh sống hoặc đi du lịch đến các khu vực có nguy cơ mắc bệnh sốt xuất huyết cao, đặc biệt là các khu vực nhiệt đới và cận nhiệt đới như châu Á, châu Phi và châu Mỹ Latinh.
Người có công việc tiếp xúc với chất thải y tế hoặc những người sống gần với khu vực có dịch sốt xuất huyết
Người có tiền sử mắc các bệnh huyết trùng, các bệnh lý về gan hoặc thận, các bệnh lý miễn dịch
Tuy nhiên, trước khi quyết định tiêm phòng, người cần tham khảo ý kiến của bác sĩ để xác định liệu việc tiêm vắc xin có phù hợp với sức khỏe của mình hay không.
Những đối tượng chống chỉ định tiêm vaccine phòng bệnh
Mặc dù tiêm phòng bệnh sốt xuất huyết là một biện pháp hiệu quả để bảo vệ sức khỏe của con người, tuy nhiên, cũng có những đối tượng cần đặc biệt lưu ý, bao gồm:
KHÔNG tiêm phòng sốt xuất huyết cho trẻ dưới 9 tuổi và trẻ chưa từng mắc bệnh sốt xuất huyết
KHÔNG tiêm cho những đối tượng đã từng gặp phản ứng nghiêm trọng với vaccine sốt xuất huyết.
KHÔNG tiêm cho những người đang bị sốt và trẻ em bị suy giảm hệ miễn dịch.
Tác dụng phụ sau khi tiêm phòng sốt xuất huyết
Tại các quốc gia được cấp phép tiêm phòng sốt xuất huyết đều cho thấy tác dụng phụ sau tiêm thường nhẹ. Đối với những người đã từng mắc bệnh, sau khi tiêm phòng sốt xuất huyết có thể cảm thấy đau nhức ở chỗ tiêm, nhức đầu, mỏi cơ, uể oải. Những triệu chứng này sẽ hoàn toàn biến mất khi cơ thể bắt đầu sản sinh ra đủ lượng kháng khuẩn để chống lại lượng virus có trong vaccine.
Ngoài ra, ở các bệnh nhân chưa từng mắc bệnh, tiêm phòng sốt xuất huyết có thể như 1 lần bị sốt xuất huyết và làm bạn thấy khó chịu hơn rất nhiều. Có một vài người có các phản ứng phản vệ như nôn mửa, sốt cao co giật, phát ban,... Khi xuất hiện những dấu hiệu này, hãy đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được xử lý kịp thời, tránh những biến chứng nguy hiểm.
THÔNG TIN LIÊN HỆ
Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc
Hotline: 0949416006 – 0947616006 – 0911858616
Tell: (84-24) 3927 5568 ext *3036 – *3388 – *2244
Theo dõi thêm fanpage: Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc
