Tăng sinh tuyến tiền liệt, hay còn gọi là phì đại tuyến tiền liệt lành tính, là tình trạng tuyến tiền liệt ở nam giới phát triển quá mức bình thường. Đây là một vấn đề y tế phổ biến ở nam giới trên 50 tuổi. Nguyên nhân, triệu chứng và phương pháp điều trị tăng sinh tiền liệt tuyến như thế nào, sẽ được giải đáp trong khuôn khổ bài viết này.
Nguyên nhân gây tăng sinh tuyến tiền liệt
Sự thay đổi hormone
Một trong những nguyên nhân chính gây tăng sinh tuyến tiền liệt là sự thay đổi hormone ở nam giới khi tuổi tác tăng lên.
Testosterone là hormone chính của nam giới, được sản xuất chủ yếu từ tinh hoàn. Hormone này đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển và duy trì các đặc tính nam như khối cơ, mật độ xương, và sự phát triển của các cơ quan sinh dục.
DHT là một dẫn xuất của testosterone, được tạo ra dưới tác dụng của enzyme 5-alpha reductase. DHT có vai trò quan trọng trong sự phát triển của tuyến tiền liệt. Tuy nhiên, nồng độ DHT tăng cao có thể dẫn đến sự phát triển quá mức của các tế bào tuyến tiền liệt, gây tăng sinh tuyến tiền liệt.
Khi nam giới già đi, mức độ testosterone trong cơ thể giảm dần, một hiện tượng tự nhiên được gọi là mãn dục nam (andropause). Tuy nhiên, sự giảm testosterone không đồng nghĩa với việc giảm tác động của DHT. Ngược lại, trong nhiều trường hợp, mức độ DHT không giảm hoặc thậm chí tăng lên.
Yếu tố di truyền
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng tăng sinh tuyến tiền liệt có tính chất di truyền. Nếu trong gia đình có cha hoặc anh em ruột mắc bệnh, nguy cơ mắc bệnh cũng sẽ cao hơn. Cụ thể, nam giới có người thân trực hệ mắc tăng sinh tuyến tiền liệt có nguy cơ mắc bệnh cao hơn 50% so với những người không có tiền sử gia đình.
Một số nghiên cứu về di truyền học đã xác định được các biến thể gene có liên quan đến tăng sinh tuyến tiền liệt. Các gene này có thể ảnh hưởng đến hoạt động của hormone, quá trình chuyển hóa và sự phát triển của tuyến tiền liệt. Ví dụ, các biến thể gene ảnh hưởng đến hoạt động của enzyme 5-alpha reductase có thể làm tăng nồng độ dihydrotestosterone (DHT), hormone chính gây tăng sinh tuyến tiền liệt.
Tăng sinh tuyến tiền liệt là tình trạng tuyến tiền liệt ở nam giới phát triển quá mức bình thường
Chế độ ăn uống và lối sống
Chế độ ăn uống không lành mạnh và lối sống thiếu vận động cũng có thể góp phần vào sự phát triển của bệnh. Chế độ ăn uống nhiều thịt đỏ và chế phẩm từ sữa, thiếu chất xơ, thiếu chất béo tốt và lối sống ít tập thể dục, thường xuyên sử dụng chất kích thích hay thiếu ngủ có ảnh hưởng lớn đến nguy cơ mắc bệnh và quá trình điều trị bệnh.
Triệu chứng của tăng sinh tuyến tiền liệt
Tiểu khó
Tiểu khó là tình trạng người bệnh gặp khó khăn khi bắt đầu hoặc duy trì dòng nước tiểu. Bệnh nhân thường phải cố gắng để tiểu, dòng nước tiểu yếu và nhỏ giọt.
Đây là một trong những triệu chứng chính của tăng sinh tuyến tiền liệt và có thể gây ra nhiều phiền toái trong cuộc sống hàng ngày.
Đi tiểu nhiều lần
Đi tiểu nhiều lần (còn gọi là tiểu rắt) là tình trạng người bệnh phải đi tiểu thường xuyên hơn bình thường. Mặc dù lượng nước tiểu mỗi lần có thể rất ít, nhưng cảm giác buồn tiểu liên tục khiến người bệnh phải vào nhà vệ sinh nhiều lần trong ngày và đêm.
Đi tiểu nhiều lần là một trong những triệu chứng phổ biến của tăng sinh tuyến tiền liệt (phì đại tuyến tiền liệt lành tính). Triệu chứng này không chỉ gây phiền toái mà còn ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng cuộc sống của nam giới, đặc biệt là khi về già.
Cảm giác tiểu không hết
Cảm giác tiểu không hết là tình trạng khi người bệnh cảm thấy bàng quang không được làm trống hoàn toàn sau khi đi tiểu. Mặc dù đã cố gắng tiểu hết, vẫn còn cảm giác nước tiểu tồn đọng trong bàng quang.
Cảm giác tiểu không hết là một trong những triệu chứng phổ biến và gây khó chịu của tăng sinh tuyến tiền liệt (phì đại tuyến tiền liệt lành tính). Triệu chứng này không chỉ làm giảm chất lượng cuộc sống mà còn có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng nếu không được điều trị kịp thời.
Tiểu khó hoặc cảm giác tiểu không hết gây ra nhiều phiền toái trong cuộc sống hàng ngày cho nam giới
Nếu nam giới nghi ngờ đang bị viêm tuyến tiền liệt có thể đặt lịch khám cùng chuyên gia qua hotline 0912.002.131 hoặc điền thông tin TẠI ĐÂY để được tư vấn điều trị đúng cách.
Nhiễm trùng đường tiểu
Nhiễm trùng đường tiểu là tình trạng vi khuẩn xâm nhập vào đường tiết niệu, gây viêm và nhiễm trùng. Đường tiết niệu bao gồm thận, niệu quản, bàng quang và niệu đạo. Trong trường hợp tăng sinh tuyến tiền liệt, vi khuẩn thường xâm nhập vào bàng quang và niệu đạo.
Tình trạng nhiễm trùng đường tiểu mang đến cho người bệnh cảm giác khó chịu, đau rát, buốt khi đi tiểu. Nếu không được điều trị kịp thời, có thể dẫn đến viêm thận và suy thận.
Phương pháp chẩn đoán tăng sinh tuyến tiền liệt
Thăm khám lâm sàng
Thăm khám lâm sàng là bước quan trọng trong việc chẩn đoán và điều trị tăng sinh tuyến tiền liệt (phì đại tuyến tiền liệt lành tính). Việc thăm khám lâm sàng giúp bác sĩ xác định chính xác tình trạng bệnh, từ đó đưa ra phương pháp điều trị phù hợp.
Trong quá trình khám lâm sàng, bác sĩ có thể khai thác tiền sử gia đình, triệu chứng và khám thể chất để đưa ra chẩn đoán sơ bộ ban đầu - từ đó sẽ chỉ định các phương pháp khám cận lâm sàng nhằm tìm ra chính xác bệnh lý.
Siêu âm
Siêu âm giúp bác sĩ đánh giá kích thước và hình dạng của tuyến tiền liệt, từ đó xác định mức độ phì đại. Kích thước lớn hơn bình thường có thể là dấu hiệu của tăng sinh tuyến tiền liệt.
Siêu âm là một phương pháp quan trọng trong việc chẩn đoán và theo dõi tăng sinh tuyến tiền liệt
Siêu âm bàng quang giúp đo lượng nước tiểu còn lại sau khi đi tiểu. Nếu lượng nước tiểu còn lại nhiều, điều này cho thấy bàng quang không được làm trống hoàn toàn, một dấu hiệu của tắc nghẽn do tăng sinh tuyến tiền liệt.
Siêu âm cũng có thể phát hiện các vấn đề khác như sỏi bàng quang, u xơ, hoặc các khối u trong hệ tiết niệu, giúp chẩn đoán toàn diện hơn.
Xét nghiệm máu
Xét nghiệm máu là một phần quan trọng trong quá trình chẩn đoán và theo dõi tăng sinh tuyến tiền liệt. Chỉ số xét nghiệm máu PSA sẽ giúp bác sĩ đánh giá tình trạng sức khỏe của tuyến tiền liệt và phát hiện các dấu hiệu bất thường.
PSA là một protein được sản xuất bởi cả mô tuyến tiền liệt bình thường và mô ung thư tuyến tiền liệt. PSA có trong máu và mức PSA có thể tăng lên nếu bệnh nhân có vấn đề về tuyến tiền liệt, bao gồm tăng sinh tuyến tiền liệt lành tính, viêm tuyến tiền liệt và ung thư tuyến tiền liệt.
Phương pháp điều trị tăng sinh tuyến tiền liệt
Thay đổi lối sống
Thay đổi lối sống là một phần quan trọng trong việc kiểm soát và giảm thiểu triệu chứng của tăng sinh tuyến tiền liệt. Một chế độ ăn uống lành mạnh, duy trì cân nặng hợp lý và các thói quen tốt có thể giúp cải thiện chất lượng cuộc sống và giảm nguy cơ biến chứng.
Thông thường các bác sĩ sẽ chỉ định bệnh nhân sẽ được bác sĩ hướng dẫn một chế độ ăn nhiều chất xơ, nhiều rau củ và trái cây; hạn chế thực phẩm chứa chất béo bão hòa như thịt đỏ, thực phẩm chiên rán, và các sản phẩm từ sữa giàu chất béo, thay vào đó, hãy chọn các nguồn protein lành mạnh như cá, thịt gia cầm không da, và đậu hạt; uống đủ nước; hạn chế các chất kích thích như rượu bia, caffeine,…
Bác sĩ cũng đưa ra lời khuyên về việc duy trì cân nặng hợp lý, thường xuyên luyện tập thể dục thể thao để cải thiện sức khỏe tổng thể, tăng cường tuần hoàn máu và giảm viêm nhiễm.
Thay đổi thói quen sinh hoạt lành mạnh như thói quen đi tiểu, đi tiểu đúng lúc và đầy đủ; hạn chế căng thẳng stress; hạn chế ngồi quá lâu,... cũng là một cách để cải thiện triệu chứng bệnh.
Ngoài ra, bệnh nhân cần phải tuân thủ lịch tái khám định kỳ để kiểm tra sức khỏe tuyến tiền liệt và được chỉ định chuyên môn kịp thời.
Sử dụng thuốc
Sử dụng thuốc là một trong những phương pháp điều trị tăng sinh lành tính tuyến tiền liệt hiệu quả. Các loại thuốc được sử dụng nhằm giảm triệu chứng, cải thiện chất lượng cuộc sống và ngăn ngừa các biến chứng.
Tại Khoa Nam học và Phẫu thuật tiết niệu Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc, phương pháp sử dụng thuốc được chỉ định cho các bệnh nhân giai đoạn sớm, mức độ tăng sinh tuyến tiền liệt nhỏ. Các bệnh nhân được thăm khám kĩ lâm sàng, các chỉ định thuốc cần căn cứ theo Phác đồ từ Hội tiết niệu Châu Âu. Liều thuốc căn chỉnh liên tục, đúng liều lượng, cân bằng nồng độ DHT để đưa kích thước tuyến tiền liệt về trạng thái ban đầu trong 3-6 tháng.
Can thiệp phẫu thuật
Khi các biện pháp điều trị không phẫu thuật không đủ hiệu quả trong việc kiểm soát triệu chứng của tăng sinh tuyến tiền liệt (phì đại tuyến tiền liệt lành tính), can thiệp phẫu thuật trở thành lựa chọn cần thiết. Các phương pháp phẫu thuật hiện đại giúp giảm triệu chứng, cải thiện chất lượng cuộc sống và ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng.
2 phương pháp mổ nội soi công nghệ cao dưới đây được xem là tiêu chuẩn vàng cho những trường hợp u xơ từ giai đoạn 2. Ở Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc, nhờ ứng dụng công nghệ tiên tiến nhất, chỉ khoảng 30 phút phẫu thuật, đã có thể loại bỏ hoàn toàn phần tăng sinh của tuyến tiền liệt, ít xâm lấn nhất, giúp bệnh nhân phục hồi nhanh, yên tâm xuất viện chỉ sau 1-2 ngày.
Phẫu thuật nội soi xử lý tăng sinh tuyến tiền liệt lành tính bằng laser công nghệ cao tại BVĐK Hồng Ngọc
Cắt tuyến tiền liệt qua nội soi laser, hay còn gọi là HoLEP (Holmium Laser Enucleation of the Prostate), là một phương pháp phẫu thuật tiên tiến và hiệu quả trong điều trị tăng sinh tuyến tiền liệt. HoLEP sử dụng tia laser holmium để loại bỏ mô tuyến tiền liệt gây tắc nghẽn, giúp giảm triệu chứng tiểu tiện và cải thiện chất lượng cuộc sống cho bệnh nhân.
“Phẫu thuật tăng sinh tuyến tiền liệt bằng laser giúp hạn chế chảy máu trong quá trình phẫu thuật, bệnh nhân phục hồi nhanh và hiệu quả điều trị cao. Đồng thời phương pháp này cũng hạn chế ảnh hưởng đến chức năng sinh dục của bệnh nhân.” - ThS.BSCKII - Trịnh Minh Thanh - chuyên gia hàng đầu về Nam học và Phẫu thuật Tiết niệu Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc cho biết.
Phẫu thuật nội soi phì đại tiền liệt tuyến bằng dao lưỡng cực là một phương pháp phẫu thuật tiêu biểu được sử dụng để giảm kích thước của tuyến tiền liệt ở nam giới mắc phì đại tiền liệt. Phương pháp này có một số ưu điểm so với phẫu thuật truyền thống: giảm nguy cơ mất máu, giảm nguy cơ về chức năng tình dục, thời gian hồi phục ngắn hơn, hiệu quả và an toàn
Nút mạch tuyến tiền liệt
Nút mạch tuyến tiền liệt là kỹ thuật nút mạch chặn nguồn máu nuôi nhằm thu nhỏ tuyến tiền liệt phì đại, cải thiện triệu chứng tiểu đêm, bí tiểu cho người bệnh là một phương pháp điều trị xâm lấn tối thiểu và mang lại hiệu quả cao.
Nút mạch là kỹ thuật xâm lấn tối thiểu, thực hiện dưới sự hỗ trợ của máy chụp mạch số hóa xóa nền DSA. Dựa vào hình ảnh chụp mạch, bác sĩ sẽ đưa một ống thông vào lòng động mạch, bơm vật liệu nút mạch bít tắc các nhánh mạch cấp máu cho tuyến tiền liệt. Khi cắt nguồn máu nuôi, tuyến tiền liệt sẽ giảm dần kích thước và không còn chèn ép vào niệu đạo, bàng quang; các triệu chứng bí tiểu, tiểu rắt sẽ được cải thiện.
Đặc biệt phương pháp này giúp bảo toàn tối đa tuyến tiền liệt, không gây các biến chứng như xuất tinh ngược, rối loạn cương dương giúp tăng chất lượng cuộc sống và sự tự tin cho nam giới.
Phương pháp nút mạch không có giới hạn về kích thước tuyến và thường được chỉ định với những bệnh nhân cao tuổi, có bệnh lý nền
Kỹ thuật này có thể được thực hiện trên cả những bệnh nhân không có khả năng phẫu thuật như những người có bệnh nền liên quan đến hô hấp, bệnh tim mạch hay các trường hợp không đủ điều kiện sức khỏe để phẫu thuật. Vì ít xâm lấn và không ảnh hưởng đến chức năng sinh dục nên phương pháp này phù hợp với bệnh nhân ở mọi độ tuổi, đặc biệt là bệnh nhân trẻ tuổi cần bảo tồn chức năng sinh dục.
Bác sĩ Trịnh Minh Thanh khuyến cáo nam giới trên 50 tuổi nên thường xuyên thăm khám định kỳ để phát hiện sớm và điều trị kịp thời tình trạng tăng sinh tuyến tiền liệt. Bác sĩ cũng nhấn mạnh rằng việc duy trì lối sống lành mạnh, ăn uống cân đối và vận động đều đặn đóng vai trò quan trọng trong việc phòng ngừa và kiểm soát bệnh.
Tăng sinh tuyến tiền liệt là một vấn đề y tế phổ biến và có thể gây nhiều phiền toái cho nam giới. Hiểu rõ về nguyên nhân, triệu chứng và các phương pháp điều trị là cách tốt nhất để bảo vệ sức khỏe. Qua bài viết này, hy vọng bạn đã có thêm thông tin hữu ích và sẵn sàng đối phó với tình trạng này nếu gặp phải. Hãy luôn lắng nghe cơ thể và tham khảo ý kiến của chuyên gia y tế khi cần thiết.
Địa chỉ thăm khám và điều trị phì đại tuyến tiền liệt uy tín
Việc thăm khám và điều trị phì đại tuyến tiền liệt cần được thực hiện bởi các chuyên gia y tế có kinh nghiệm, đặc biệt là các bác sĩ chuyên khoa Tiết niệu.
Khoa Nam học và Phẫu thuật tiết niệu - Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc là một trong những cơ sở khám nam khoa uy tín, đặc biệt là các bệnh lý tuyến tiền liệt. Các bệnh nhân sẽ được thăm khám trực tiếp chuyên gia đầu ngành Nam khoa - Tiết niệu - với ThS.BSCKII - Trịnh Minh Thanh hơn 30 năm kinh nghiệm công tác tại các bệnh viện tuyến đầu như Bạch Mai, Việt Đức, đã chữa trị thành công cho hàng ngàn ca bệnh khó.
Đối với các mức độ tăng sinh tuyến tiền liệt, đội ngũ bác sĩ của Viện sẽ tư vấn phương pháp điều trị tối ưu, dựa trên nhu cầu và tình trạng sức khỏe của người bệnh. Các ca phẫu thuật được thực hiện bởi đội ngũ phẫu thuật viên chuyên môn cao, dưới sự hỗ trợ của các trang thiết bị tân tiến nhất hiện nay như: Máy nội soi Karl Storz hiển thị 4D sắc nét, máy Laser Holmium công suất 100W,… Nhờ vậy, việc được điều trị tăng sinh tuyến tiền liệt đạt hiệu quả tốt nhất cho bệnh nhân.
**Lưu ý: Những thông tin cung cấp trong bài viết của Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc mang tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.