Cấp cứu, điều trị thành công bệnh nhân sốc nhiễm khuẩn nặng

Nhập viện trong tình trạng suy hô hấp, suy đa cơ quan và có tiên lượng xấu, nam bệnh nhân bị sốc nhiễm khuẩn nặng đã thoát khỏi nguy hiểm do phát hiện và xử trí kịp thời tại BVĐK Hồng Ngọc.

Sốt cao không hạ, bệnh nhân nhập viện trong trạng thái nguy hiểm

Bệnh nhân N.V.C (Hải Dương) vào viện trong tình trạng ho, sốt cao không hạ, suy hô hấp (spO2 84%), không thể đi lại được. Trước đó, bệnh nhân đã được truyền dịch liên tục tại tuyến dưới trong 4 ngày bởi sốt cao. Tuy nhiên, tình trạng ngày càng nặng. Bệnh nhân được tư vấn chuyển lên tuyến trên điều trị, gia đình đã lựa chọn BVĐK Hồng Ngọc để điều trị tiếp.

Ngay khi nhân viên y tế tuyến dưới vận chuyển bệnh nhân vào phòng cấp cứu của bệnh viện, ekip cấp cứu đã nhận định đây là 1 trường hợp rất nặng với chẩn đoán sơ bộ là sốc nhiễm khuẩn nghi ngờ đường vào do hô hấp. Ngay lập tức, dù bệnh nhân chưa được đăng kí phiếu khám bệnh nhưng đã được đặt đường truyền hạ sốt, bù dịch đồng thời ngay lập tức được thực hiện các xét nghiệm; cấy máu; chụp Xquang phổi; siêu âm ổ bụng, phổi,... kết hợp điều trị bù dịch, sử dụng kháng sinh, thuốc trợ mạch ngay trong 2 giờ đầu tiên vào viện.

Dựa trên kết quả xét nghiệm, cận lâm sàng trong 30 phút cho thấy bệnh nhân đang trong tình trạng rất nguy hiểm bởi nhiễm trùng nặng, chỉ số PCT (Procalcitonin - một xét nghiệm máu giúp đánh giá và chẩn đoán mức độ nhiễm khuẩn do vi khuẩn) đang ở mức rất cao 77 ng/ml tăng gấp 1000 lần - trong khi PCT bình thường là dưới 0.07. Đồng thời tất cả các chỉ số của gan, thận, phổi, tim đều vượt ngưỡng báo động. Chỉ số thận creatinine 504, ure 44 tăng gấp 7 lần so với mức bình thường của bệnh nhân, men tim 990 tăng gấp 70 lần so với bình thường.

BSCK I Phạm Thị Ninh Vân – Khoa Hồi sức cấp cứu, Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc cơ sở Yên Ninh cho biết: "Thời điểm nhập viện, bệnh nhân đã suy rất nhiều phủ tạng khác nhau: tim, gan, thận, phổi nên có tiên lượng xấu. Nghiêm trọng nhất cần kể đến chỉ số men tim của bệnh nhân tăng cao, gây viêm cơ tim làm tình trạng sốc nặng thêm. Điều này được gây ra bởi tình trạng nhiễm khuẩn nặng, khi đó trong cơ thể sẽ sinh ra các yếu tố viêm tăng cao một cách đột ngột gọi là cơn bão cytokine.

Trước tình huống đó, chúng tôi phải tập trung ngăn chặn sớm cơn bão này trong cơ thể bệnh nhân, không để nó tiếp tục phát triển và hủy hoại nặng hơn các cơ quan bằng cách phối hợp thêm phương án lọc máu liên tục song song với các điều trị cơ bản. Bằng cách này chúng tôi đã lọc các yếu tố viêm cũng như bảo toàn cho chức năng của cơ quan thận và tim được hiệu quả. Trong trường hợp bệnh nhân không được lọc máu thì tình trạng bệnh nhân rất có thể sẽ phải chạy tim phổi nhân tạo – ECMO."

Bệnh nhân C được lọc máu để kiểm soát phản ứng viêm do sốc nhiễm khuẩn ngay sau khi nhập viện

Sau 6 h thực hiện chăm sóc mức 1, bệnh nhân C đã có những chuyển biến tốt về sức khỏe, có thể giảm liều Oxy, giảm liều thuốc vận mạch. Bệnh nhân cải thiện chức năng thận ngoạn mục. Chỉ số nhiễm trùng PCT cũng giảm một nửa còn 32 ng/ml trong vòng 16 h sau khi tiếp nhận điều trị; chỉ số creatinine thận cũng giảm một nửa và bệnh nhân từ vô niệu đã có thể có lại nước tiểu.

Sau 11 ngày nằm viện, bệnh nhân đã phục hồi tốt giảm thời gian nằm viện, bảo vệ tốt chức năng nội tạng (tim, phổi, gan, thận) và tránh được nguy cơ thực hiện phẫu thuật thay tim phổi nhân tạo ECMO do viêm cơ tim cấp tính.

Sốc nhiễm khuẩn - Phát hiện sớm để bảo tồn các cơ quan

Sốc nhiễm khuẩn xảy đến do cơ thể bị nhiễm khuẩn nặng khiến chúng đi vào máu và làm kích hoạt phản ứng viêm của cơ thể gây sốt cao khó hạ. Bệnh có diễn biến nhanh gây tụt huyết áp, làm suy sụp chức năng tuần hoàn trong vài giờ đồng hồ. Khi đó, máu không được vận chuyển tới các cơ quan quan trọng như tim, phổi, gan, thận, não…, dẫn đến tổn thương nặng nề gây ảnh hưởng đến các cơ quan.

Không chỉ ảnh hưởng tức thì, sốc nhiễm khuẩn còn kéo theo nhiều hậu quả nghiêm trọng như suy đa tạng, suy hô hấp, tổn thương thần kinh,… Nếu tình trạng diễn biến xấu, người bệnh còn có thể đối mặt với nguy cơ hoại tử do thiếu máu cục bộ kéo dài, thậm chí là tử vong nếu như không được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Để giảm thiểu nguy cơ này, người bệnh không nên chủ quan, bỏ qua các dấu hiệu sớm của bệnh như: sốt cao không hạ, hạ thân nhiệt bất thường, khó thờ, tụt huyết áp, mạch nhanh,… Đặc biệt, tình trạng tiểu ít hoặc vô niệu là dấu hiệu nghiêm trọng cho thấy nguy cơ suy thận cấp và suy tuần hoàn ở bệnh nhân sốc nhiễm khuẩn.

Các dấu hiệu của sốc nhiễm khuẩn người bệnh cần lưu ý

Người bệnh không nên quá chủ quan trước những dấu hiệu bất thường từ cơ thể cảnh báo nguy cơ sốc nhiễm khuẩn. Ngoài ra, khi nghi ngờ mắc bệnh, không nên tự ý truyền dịch, dùng thuốc tại nhà hoặc chần chừ khi bệnh không thuyên giảm. Việc nhập viện sớm để điều trị kịp thời chính là yếu tố quan trọng giúp bảo vệ tính mạng và bảo toàn chức năng các cơ quan tạng quan trọng trong cơ thể.

Nhập viện trong tình trạng suy hô hấp, suy đa cơ quan và có tiên lượng xấu, nam bệnh nhân bị sốc nhiễm khuẩn nặng đã thoát khỏi nguy hiểm do phát hiện và xử trí kịp thời tại BVĐK Hồng Ngọc.

Sốt cao không hạ, bệnh nhân nhập viện trong trạng thái nguy hiểm

Bệnh nhân N.V.C (Hải Dương) vào viện trong tình trạng ho, sốt cao không hạ, suy hô hấp (spO2 84%), không thể đi lại được. Trước đó, bệnh nhân đã được truyền dịch liên tục tại tuyến dưới trong 4 ngày bởi sốt cao. Tuy nhiên, tình trạng ngày càng nặng. Bệnh nhân được tư vấn chuyển lên tuyến trên điều trị, gia đình đã lựa chọn BVĐK Hồng Ngọc để điều trị tiếp.

Ngay khi nhân viên y tế tuyến dưới vận chuyển bệnh nhân vào phòng cấp cứu của bệnh viện, ekip cấp cứu đã nhận định đây là 1 trường hợp rất nặng với chẩn đoán sơ bộ là sốc nhiễm khuẩn nghi ngờ đường vào do hô hấp. Ngay lập tức, dù bệnh nhân chưa được đăng kí phiếu khám bệnh nhưng đã được đặt đường truyền hạ sốt, bù dịch đồng thời ngay lập tức được thực hiện các xét nghiệm; cấy máu; chụp Xquang phổi; siêu âm ổ bụng, phổi,... kết hợp điều trị bù dịch, sử dụng kháng sinh, thuốc trợ mạch ngay trong 2 giờ đầu tiên vào viện.

Dựa trên kết quả xét nghiệm, cận lâm sàng trong 30 phút cho thấy bệnh nhân đang trong tình trạng rất nguy hiểm bởi nhiễm trùng nặng, chỉ số PCT (Procalcitonin - một xét nghiệm máu giúp đánh giá và chẩn đoán mức độ nhiễm khuẩn do vi khuẩn) đang ở mức rất cao 77 ng/ml tăng gấp 1000 lần - trong khi PCT bình thường là dưới 0.07. Đồng thời tất cả các chỉ số của gan, thận, phổi, tim đều vượt ngưỡng báo động. Chỉ số thận creatinine 504, ure 44 tăng gấp 7 lần so với mức bình thường của bệnh nhân, men tim 990 tăng gấp 70 lần so với bình thường.

BSCK I Phạm Thị Ninh Vân – Khoa Hồi sức cấp cứu, Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc cơ sở Yên Ninh cho biết: "Thời điểm nhập viện, bệnh nhân đã suy rất nhiều phủ tạng khác nhau: tim, gan, thận, phổi nên có tiên lượng xấu. Nghiêm trọng nhất cần kể đến chỉ số men tim của bệnh nhân tăng cao, gây viêm cơ tim làm tình trạng sốc nặng thêm. Điều này được gây ra bởi tình trạng nhiễm khuẩn nặng, khi đó trong cơ thể sẽ sinh ra các yếu tố viêm tăng cao một cách đột ngột gọi là cơn bão cytokine.

Trước tình huống đó, chúng tôi phải tập trung ngăn chặn sớm cơn bão này trong cơ thể bệnh nhân, không để nó tiếp tục phát triển và hủy hoại nặng hơn các cơ quan bằng cách phối hợp thêm phương án lọc máu liên tục song song với các điều trị cơ bản. Bằng cách này chúng tôi đã lọc các yếu tố viêm cũng như bảo toàn cho chức năng của cơ quan thận và tim được hiệu quả. Trong trường hợp bệnh nhân không được lọc máu thì tình trạng bệnh nhân rất có thể sẽ phải chạy tim phổi nhân tạo – ECMO."

Bệnh nhân C được lọc máu để kiểm soát phản ứng viêm do sốc nhiễm khuẩn ngay sau khi nhập viện

Sau 6 h thực hiện chăm sóc mức 1, bệnh nhân C đã có những chuyển biến tốt về sức khỏe, có thể giảm liều Oxy, giảm liều thuốc vận mạch. Bệnh nhân cải thiện chức năng thận ngoạn mục. Chỉ số nhiễm trùng PCT cũng giảm một nửa còn 32 ng/ml trong vòng 16 h sau khi tiếp nhận điều trị; chỉ số creatinine thận cũng giảm một nửa và bệnh nhân từ vô niệu đã có thể có lại nước tiểu.

Sau 11 ngày nằm viện, bệnh nhân đã phục hồi tốt giảm thời gian nằm viện, bảo vệ tốt chức năng nội tạng (tim, phổi, gan, thận) và tránh được nguy cơ thực hiện phẫu thuật thay tim phổi nhân tạo ECMO do viêm cơ tim cấp tính.

Sốc nhiễm khuẩn - Phát hiện sớm để bảo tồn các cơ quan

Sốc nhiễm khuẩn xảy đến do cơ thể bị nhiễm khuẩn nặng khiến chúng đi vào máu và làm kích hoạt phản ứng viêm của cơ thể gây sốt cao khó hạ. Bệnh có diễn biến nhanh gây tụt huyết áp, làm suy sụp chức năng tuần hoàn trong vài giờ đồng hồ. Khi đó, máu không được vận chuyển tới các cơ quan quan trọng như tim, phổi, gan, thận, não…, dẫn đến tổn thương nặng nề gây ảnh hưởng đến các cơ quan.

Không chỉ ảnh hưởng tức thì, sốc nhiễm khuẩn còn kéo theo nhiều hậu quả nghiêm trọng như suy đa tạng, suy hô hấp, tổn thương thần kinh,… Nếu tình trạng diễn biến xấu, người bệnh còn có thể đối mặt với nguy cơ hoại tử do thiếu máu cục bộ kéo dài, thậm chí là tử vong nếu như không được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Để giảm thiểu nguy cơ này, người bệnh không nên chủ quan, bỏ qua các dấu hiệu sớm của bệnh như: sốt cao không hạ, hạ thân nhiệt bất thường, khó thờ, tụt huyết áp, mạch nhanh,… Đặc biệt, tình trạng tiểu ít hoặc vô niệu là dấu hiệu nghiêm trọng cho thấy nguy cơ suy thận cấp và suy tuần hoàn ở bệnh nhân sốc nhiễm khuẩn.

Các dấu hiệu của sốc nhiễm khuẩn người bệnh cần lưu ý

Người bệnh không nên quá chủ quan trước những dấu hiệu bất thường từ cơ thể cảnh báo nguy cơ sốc nhiễm khuẩn. Ngoài ra, khi nghi ngờ mắc bệnh, không nên tự ý truyền dịch, dùng thuốc tại nhà hoặc chần chừ khi bệnh không thuyên giảm. Việc nhập viện sớm để điều trị kịp thời chính là yếu tố quan trọng giúp bảo vệ tính mạng và bảo toàn chức năng các cơ quan tạng quan trọng trong cơ thể.