Chi tiết bài tư vấn

Thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng

là bệnh lý phổ biến thường xảy ra ở độ tuổi lao động, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến công việc và chất lượng cuộc sống của người bệnh. Việc hiểu rõ những đặc điểm của bệnh là yếu tố quan trọng giúp bệnh nhân điều trị đúng cách và hiệu quả.

Thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng là gì?

Thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng là tình trạng đĩa đệm cột sống thắt lưng không còn khả năng giảm xóc, nâng đỡ phần trên. Thông thường, đốt sống L4 – L5 và L5 – S1 là các vị trí dễ bị thoát vị đĩa đệm lưng nhất, bởi 2 đĩa đệm này nằm ở vị trí mang tính bản lề của cột sống.

Các cấp độ thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng

Tùy thuộc vào tình trạng bệnh mà các chuyên gia đã chia thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng làm 4 cấp độ:

Cấp độ 1: Nhân nhầy bên trong đã biến dạng đáng kể, bắt đầu xuất hiện một vài vết rách nhỏ ở phía sau vòng sợi và tình trạng lồi đĩa đệm. Có thể phát hiện bệnh qua phim chụp đĩa đệm, còn chưa thấy các biểu hiện lâm sàng. Vì thế, bệnh nhân dễ bị nhầm thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng với các bệnh lý khác nên thường mặc kệ hoặc điều trị không đúng cách.

Cấp độ 2: Nhân nhầy vẫn còn nằm trong bao xơ nhưng các vùng bao bọc bên ngoài đã có dấu hiệu suy yếu và chèn ép lên dây thần kinh. Các cơn đau vùng thắt lưng đã bắt đầu xuất hiện một cách rõ ràng.

Cấp độ 3: Đĩa đệm bắt đầu bị thoát vị. Phần nhân nhầy bên trong đã thoát ra ngoài do bao xơ bị rách. Lúc này, người bệnh sẽ cảm thấy rất đau nhức, đặc biệt là ở vùng cột sống bị tổn thương.

Cấp độ 4: Nhân nhầy đĩa đệm tách khỏi bao xơ, kèm theo các mảnh rời. Bệnh đã trở nặng, nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách thì vùng bị thoát vị sẽ ngày càng lan rộng. Ở giai đoạn này, người bệnh sẽ rất đau đớn và nghiêm trọng nhất là bị liệt nửa người.

Tuy nhiên, hãy lưu ý rằng, các cấp độ của thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng có thể không diễn biến theo từng giai đoạn, mà phát triển đột ngột, nhất là khi người bệnh bị tác động bởi một yếu tố nào đó từ bên trong hoặc bên ngoài gây ra, nhất là yếu tố chấn thương và tải trọng vượt mức cân đối với cơ thể.

Nguyên nhân của thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng

Các cơn đau do thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng thông thường là hậu quả của một quá trình dài diễn ra trong nhiều năm tháng sinh hoạt và làm việc, nhưng cũng có thể xảy ra đột ngột.

Lão hóa là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng. Theo thời gian, các đĩa đệm bắt đầu khô lại làm cho vòng ngoài cứng chắc trở nên giòn hơn, dễ bị nứt vỡ bởi các chuyển động dù chỉ rất nhẹ, ví dụ như cúi xuống nhặt đồ vật, vươn người đánh cầu lông hay xoay người để bước lên xe…

Ngoài ra, thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng còn có thể là do chấn thương, va chạm hoặc tai nạn.

Bên cạnh đó, một số nguyên nhân khác cũng có thể làm tăng nguy cơ hình thành và phát triển bệnh bao gồm:

• Giới tính: Nam giới có nguy cơ thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng cao gấp đôi so với nữ giới.

• Công việc nặng nhọc: Đặc thù công việc thường xuyên phải kéo, đẩy, gập người, khuân vác vật nặng hoặc nhân viên văn phòng ngồi lâu một chỗ, ít vận động trong suốt 8 – 10 tiếng làm tăng áp lực lên cột sống và đĩa đệm, dễ gây tình trạng thoát vị.

• Béo phì: Cân nặng dư thừa, vượt quá tiêu chuẩn gây áp lực, khiến đĩa đệm bị quá tải, tăng nguy cơ gặp các vấn đề ở cột sống lưng. Đồng thời, tình trạng này cũng gây khó khăn cho quá trình điều trị bệnh.

• Thuốc lá: Trong thuốc lá có chứa nicotine - loại chất làm hạn chế lưu lượng máu đến đĩa đệm cột sống, khiến tốc độ thoái hóa đĩa đệm tăng lên nhanh chóng, đồng thời làm chậm quá trình phục hồi tổn thương. Đây là lý do khiến đĩa đệm dễ bị thoái hóa, các bao cơ dễ bị rách hoặc nứt dẫn đến thoát vị.

• Yếu tố di truyền: Người có người thân bị thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng cũng có khả năng mắc bệnh này trong tương lai.

Dấu hiệu của thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng

Người bị thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng có một số triệu chứng phổ biến như:

Đau nhức tại vị trí cột sống thắt lưng: Người bệnh sẽ cảm thấy đau nhức từ vị trí bị thoát vị kéo xuống vùng hông, mông. Các cơn đau có xu hướng lan rộng và có thể đến đột ngột hoặc đau âm ỉ kéo dài hay đau dữ dội từng cơn. Trong trường hợp bệnh gây ảnh hưởng đến dây thần kinh tọa, người bệnh có thể đau xuống cả vùng bắp chân, bàn chân.

Co cứng vùng thắt lưng: Tình trạng này xảy ra khi nhân nhầy đĩa đệm gây chèn ép nặng lên các dây thần kinh. Người bệnh thường không thể hoạt động hay di chuyển như bình thường bởi khớp vùng lưng đang bị tổn thương. Tình trạng co cứng cũng có thể khiến cho bàn chân và ngón chân bị ảnh hưởng

Tê bì: Cảm giác tê bì thường xuất hiện ở người bệnh thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng, đặc biệt là sau khi ngủ dậy vào buổi sáng.

Yếu cơ: Vùng cơ nào có dây thần kinh bị ảnh hưởng cũng có thể bị suy yếu. Yếu cơ khiến việc vận động của người bệnh gặp nhiều khó khăn.

Sưng tấy: Vùng thắt lưng bị thoát vị của người bệnh có thể xuất hiện tình trạng sưng tấy, ửng đỏ. Ngoài ra, người bệnh còn có cảm giác nóng ran và đau nhức tại khu vực vùng lưng. Khi chạm tay vào vùng bị đau, cảm giác đau nhức, khó chịu càng rõ rệt hơn.

Mất cảm giác: Người bệnh có thể bị mất cảm giác khi bênh diễn biến nặng hơn do dây thần kinh bị chèn ép. Tình trạng này nếu để lâu có thể dẫn đến bại liệt, teo cơ.

Ngoài các dấu hiệu lâm sàng nêu trên, các bác sĩ sẽ dựa vào các xét nghiệm cận lâm sàng để chẩn đoán về bệnh thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng:

• Hình ảnh X-quang: Phát hiện những bất thường của cấu trúc xương và đường viền cột sống.

• Hình ảnh CT Scan: Tủy sống và cấu trúc xung quanh bị chèn ép.

• Hình ảnh MRI: Đây là xét nghiệm cho kết quả rõ nét nhất về tình trạng thoát vị, tổn thương tại khu vực mô mềm xung quanh và cột sống. Đây cũng là phương pháp chẩn đoán được chỉ định nhiều nhất và có kết quả chính xác nhất hiện nay.

Điều trị thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng hiệu quả

Sử dụng thuốc

Thuốc không kê đơn: Có thể kể đến như Naproxen, Ibuprofen…có tác dụng làm giảm các cơn đau từ nhẹ đến trung bình.

Thuốc giảm đau thần kinh: Pregabalin, Gabapentin, Amitiptyline, Duloxetine…

Thuốc giãn cơ: Có tác dụng làm giảm sự co thắt cơ bắp nhưng lại làm cho người bệnh có cảm giác buồn ngủ và chóng mặt.

Vật lý trị liệu

Vật lý trị liệu là phương pháp được các bác sĩ khuyên áp dụng trong điều trị bệnh thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng. Khi thực hiện vật lý trị liệu, có thể cần kết hợp thêm các bước điều trị khác như:

• Chườm lạnh hoặc chườm nóng.

• Kéo giãn cột sống.

• Sử dụng sóng âm thanh giúp tăng cường khả năng lưu thông máu.

• Sử dụng đai nẹp để hỗ trợ liệu pháp điện trị liệu.

Sử dụng các bài thuốc chữa bệnh dân gian

Sử dụng các bài thuốc dân gian để điều trị thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng có thể mang đến những hiệu quả tích cực, vừa an toàn, lành tính lại vừa tiết kiệm chi phí chữa bệnh. 

Các vị thuốc phổ biến, dễ tìm thấy có khả năng làm giảm các cơn đau như ngải cứu, cỏ xước, lá lốt, đu đủ xanh, xương rồng…

Tuy nhiên, phương pháp này chỉ phù hợp với những người có triệu chứng bệnh lý nhẹ. Bên cạnh đó, bạn cần phải duy trì trong thời gian dài mới thấy được sự chuyển biến của bệnh lý.

Phẫu thuật thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng

Phẫu thuật được xem là cách điều trị cuối cùng khi mà các phương pháp khác không có sự cải thiện hoặc không đáp ứng được tình trạng bệnh lý nữa. 

Các phương pháp phẫu thuật thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng thường được áp dụng hiện nay là:

• Mổ mở hoặc qua ống banh, loại bỏ nhân thoát vị và chèn ép thần kinh. Khi tiến hành mổ bác sĩ có thể sử dụng kính hiển vi hỗ trợ.

• Phẫu thuật nội soi đĩa đệm cột sống thắt lưng, lấy nhân bị thoát vị trong đĩa đệm và có thể thay thế đĩa đệm bằng các đĩa đệm nhân tạo.

Mỗi phương pháp điều trị bệnh đều có những ưu, nhược điểm riêng. Vì thế, việc lựa chọn áp dụng phương pháp nào để điều trị thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng sẽ tùy thuộc vào tình trạng của bệnh nhân.

Nếu có nhu cầu thăm khám và điều trị bệnh thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng tại Bệnh viện Hồng Ngọc, quý khách vui lòng đăng ký TẠI ĐÂY:

Trên đây là toàn bộ thông tin về bệnh thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng mà Hồng Ngọc chia sẻ. Hi vọng rằng sẽ hữu ích với bạn!

**Lưu ý: Những thông tin cung cấp trong bài viết của Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc mang tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa. Người bệnh không được tự ý mua thuốc để điều trị. Để biết chính xác tình trạng bệnh lý, người bệnh cần tới các bệnh viện để được bác sĩ thăm khám trực tiếp, chẩn đoán và tư vấn phác đồ điều trị hợp lý.

Theo dõi fanpage của Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc để biết thêm thông tin bổ ích khác: https://www.facebook.com/BenhvienHongNgoc