Chi tiết bài tư vấn

Nhiễm khuẩn tiêu hóa là tình trạng phổ biến mà cả người lớn và trẻ nhỏ đều sẽ gặp một vài lần trong đời. Để hiểu được nguyên nhân, dấu hiệu nhận biết, phương pháp chẩn đoán và điều trị hiệu quả tình trạng này, mời bạn tham khảo thông tin dưới đây.

Nhiễm khuẩn tiêu hóa là gì?

Nhiễm khuẩn tiêu hóa hay còn gọi là nhiễm trùng đường ruột là tình trạng tổn thương đường tiêu hóa xảy ra do sự tấn công của các loại vi sinh vật gây hại. Đây là bệnh lý có thể xuất hiện với tất cả mọi người, vào mọi thời điểm bất kỳ, dẫn đến nhiều bất tiện và khó chịu cho người bệnh. 

Triệu chứng thường gặp của bệnh này là tiêu chảy cấp tính dạng phân nước hoặc nhầy nhớt liên tục theo từng cơn, kéo dài trong một vài ngày. Tùy vào nguyên nhân gây nhiễm khuẩn tiêu hóa, tình trạng bệnh sẽ phát triển theo những  mức độ khác nhau.

Thông thường các triệu chứng bệnh nhiễm khuẩn tiêu hóa không quá nghiêm trọng. Tuy nhiên người bệnh cũng không nên chủ quan mà bỏ qua việc theo dõi và điều trị. Nếu bệnh diễn biến phức tạp hơn, người bệnh có thể sẽ phải đối mặt với nguy cơ gặp phải nhiều biến chứng nghiêm trọng đối với sức khỏe.

Nhiễm khuẩn tiêu hóa là tình trạng tổn thương đường tiêu hóa do sự tấn công của các loại vi sinh vật gây hại

Nguyên nhân gây nhiễm khuẩn tiêu hóa

Theo các chuyên gia y tế, một số nguyên nhân điển hình dẫn đến tình trạng nhiễm khuẩn tiêu hóa có thể kể đến như:

Vi khuẩn gây nhiễm khuẩn tiêu hóa

Một số loại vi khuẩn gây nên tình trạng nhiễm khuẩn đường ruột thường hay gặp bao gồm: E.coli, Salmonella, Campylobacter, Listeria, Bacillus cereus, Vibrio, Clostridium botulinum…

• Vi khuẩn E. coli: được tìm thấy trong ruột của người và động vật, đa số là các chủng vô hại. Tuy nhiên, một số chủng ngoại lệ như ETEC, EPEC, EIEC… có khả năng tiết ra độc tố, gây đau bụng, nôn mửa và tiêu chảy ra máu. Nhóm vi khuẩn có hại này thường lây lan thông qua nguồn nước ô nhiễm, thực phẩm tiếp xúc với phân động vật…

Vi khuẩn E.coli có khả năng tiết ra độc tố, gây đau bụng, nôn mửa và tiêu chảy ra máu

• Vi khuẩn Salmonella thường lây nhiễm thông qua thịt gia cầm, thịt gia súc, trứng… chưa được nấu chín. Những triệu chứng điển hình của nhiễm khuẩn tiêu hóa do vi khuẩn Salmonella bao gồm: sốt, tiêu chảy, đau quặn bụng, các triệu chứng đầu tiên xuất hiện từ 12 – 72 giờ sau khi nhiễm bệnh và thường phải mất từ 4 – 7 ngày để hồi phục.

Virus gây nhiễm khuẩn tiêu hóa

2 loại virus điển hình gây ra tình trạng nhiễm khuẩn tiêu hóa bao gồm:

• Virus noro: là nguyên nhân điển hình nhất gây nên vấn đề nhiễm khuẩn tiêu hóa do thực phẩm. Virus có khả năng lây lan giữa người với người trong một phạm vi không gian hẹp. Bên cạnh đó, nhiều trường hợp virus lây qua nguồn nước hoặc thực phẩm ô nhiễm.
• Virus rota: là nguyên nhân hàng đầu gây nhiễm khuẩn tiêu hóa ở trẻ em. Con đường lây lan chủ yếu do chạm vào đồ vật nhiễm virus sau đó đưa tay lên miệng mà không vệ sinh. 

Ký sinh trùng gây nhiễm khuẩn tiêu hóa

Hai loại ký sinh trùng thường gây nhiễm khuẩn tiêu hóa bao gồm:

• Giardia: là loại ký sinh trùng gây nhiễm trùng đường ruột, lây lan thông qua tiếp xúc người với người hoặc tiếp xúc với nguồn nước bị ô nhiễm. Ký sinh trùng Giardia có khả năng chống clo nên chúng vẫn có thể tồn tại được trong bể bơi công cộng.
• Cryptosporidiosis: là một loại ký sinh trùng gây ra tình trạng nhiễm khuẩn tiêu hóa. Chúng có kích thước cực nhỏ với lớp vỏ bên ngoài vững chắc, giúp nó tồn tại trên cơ thể vật chủ và chịu được quá trình khử trùng bằng clo.

Các triệu chứng điển hình của nhiễm khuẩn tiêu hóa bao gồm: đau quặn bụng, đầy bụng, buồn nôn, nôn, tiêu chảy… Những dấu hiệu này thường xuất hiện khoảng sau 7 – 10 ngày sau khi tiếp xúc với ký sinh trùng. Bệnh có thể kéo dài từ 1 – 2 tuần hoặc lâu tùy theo loại ký sinh trùng gây bệnh và tình trạng sức khỏe của người bệnh.

Qua phân tích ở trên có thể thấy, các tác nhân chính dẫn tới nhiễm khuẩn tiêu hóa chủ yếu là này là các vi sinh vật có hại từ các yếu tố như:

• Nguồn nước bị ô nhiễm: là môi trường sinh sống lý tưởng của các loại vi sinh vật có hại. Do đó, mọi người cần chú ý hơn trong việc sử dụng nước, nên uống nước đã đun sôi hoặc đã được tiệt trùng kỹ.
• Thực phẩm không đảm bảo vệ sinh: là tác nhân góp phần lây lan vi khuẩn gây nhiễm khuẩn tiêu hóa. Vì vậy, khi sử dụng bất kì thực phẩm nào mọi người cũng cần lựa chọn thật kỹ, cẩn thận. Ngoài ra, trước khi ăn hoặc sau khi đi vệ sinh mọi người cần rửa tay sạch để tránh các vi sinh vật có hại xâm nhập vào cơ thể.

Các biến chứng nguy hiểm của nhiễm khuẩn tiêu hóa

Nhiễm khuẩn tiêu hóa thường hiếm khi gây biến chứng ở người trưởng thành khỏe mạnh và có thể biến mất sau 4 - 7 ngày. Tuy nhiên, đối với những trường hợp có hệ miễn dịch kém như trẻ nhỏ và người cao tuổi thường dễ mắc bệnh, đồng thời có nguy cơ biến chứng nghiêm trọng nếu không được điều trị sớm. Cụ thể một số biến chứng của nhiễm khuẩn tiêu hóa người bệnh có thể gặp phải bao gồm:

• Hội chứng ruột kích thích do các ký sinh trùng cư trú trong ruột
• Chảy máu đường ruột gây nhiễm trùng nặng
• Bệnh viêm ruột bao gồm viêm ruột do ký sinh trùng
• Viêm loét đại trực tràng, viêm đại tràng vi thể, viêm dạ dày mạn tính, tiến triển đến viêm teo dạ dày, chuyển sản ruột, nghịch sản và ung thư dạ dày, ung thư tá tràng
• Mất nước nghiêm trọng, thậm chí có thể dẫn đến tử vong.

Triệu chứng thường gặp của nhiễm khuẩn tiêu hóa là gì?

Các triệu chứng thường gặp đối với người bệnh bị nhiễm khuẩn tiêu hóa bao gồm: 

Đau bụng

Trong đa số các trường hợp, triệu chứng đầu tiên xuất hiện ở người bệnh nhiễm khuẩn tiêu hóa là đau bụng, với đặc điểm là co thắt ở vùng bụng và đau thành từng cơn sau 3 – 5 phút, đau diễn ra liên tục. Triệu chứng này làm bệnh nhân sẽ có cảm giác vô cùng khó chịu, mệt mỏi và không thể sinh hoạt.

Triệu chứng đầu tiên xuất hiện ở người bệnh nhiễm khuẩn tiêu hóa là đau bụng

Tiêu chảy

Tiêu chảy nhiều lần ra phân lỏng, phân nát là triệu chứng không thể tránh khỏi khi bị nhiễm khuẩn tiêu hóa. Điều này ảnh hưởng rất lớn đến việc sinh hoạt, làm việc và hoạt động hàng ngày của bệnh nhân.

Chán ăn

Tình trạng đau bụng, tiêu chảy… dẫn đến người bệnh cảm thấy mệt mỏi, chán ăn, càng ăn càng cảm thấy khó chịu, dẫn đến cân nặng của người bệnh có thể giảm sút rõ rệt.

Ngoài ra, một số triệu chứng nhiễm khuẩn khác ở người bệnh có thể kể đến như: rối loạn giấc ngủ, căng thẳng, buồn nôn, hội chứng kích thích đường ruột, ngứa da… Bên cạnh đó, các vi sinh vật gây bệnh nhiễm khuẩn tiêu hóa có thể gây ảnh hưởng tới các bộ phận khác như nhiễm siêu vi đường hô hấp, nhiễm trùng xoang mũi, ho…

Các triệu chứng nhiễm khuẩn tiêu hóa có thể nghiêm trọng hơn theo thời gian nếu không được điều trị kịp thời. Chính vì vậy, khi có các dấu hiệu nghi ngờ nhiễm khuẩn tiêu hóa, người bệnh nên đặc biệt lưu ý và đến thăm khám với bác sĩ khi các triệu chứng không thuyên giảm mà tăng nặng dần theo thời gian để có phương án điều trị phù hợp.

Khi nào người bệnh bị nhiễm khuẩn tiêu hóa thì đi gặp bác sĩ?

Đối với trẻ nhỏ dưới 3 tháng tuổi, cha mẹ nên đưa bé đi cấp cứu trong các trường hợp sau:

• Cơ thể có dấu hiệu mất nước (không đi tiểu trong 6 giờ, mặt nhợt nhạt, mắt trũng, khóc nhưng không chảy nước mắt, tay chân lạnh hoặc rất cáu kỉnh…)
• Đau bụng dữ dội
• Sốt
• Không bú mẹ
• Ngủ nhiều hơn bình thường
• Có 1 điểm mềm trũng trên đỉnh đầu của trẻ

Đối với trẻ nhỏ, cha mẹ cần đưa bé đến khám với bác sĩ, nếu có các dấu hiệu nghiêm trọng của nhiễm khuẩn tiêu hóa như:

• Tiêu chảy liên tục không khỏi
• Sốt cao trên 39 độ
• Có máu trong phân
• Sút cân bất thường
• Khó chịu, quấy khóc
• Xuất hiện các dấu hiệu mất nước

Đối với người bệnh là người lớn thì nên đến cơ sở y tế thăm khám với bác sĩ nếu xuất hiện những triệu chứng nghiêm trọng sau:

• Sốt trên 40 độ
• Đau bụng dữ dội
• Tiêu chảy kéo dài hơn 2 – 3 ngày
• Xuất hiện máu hoặc chất nhầy trong phân
• Buồn nôn, nôn kéo dài trong 48 giờ, nôn ra máu
• Cơ thể xuất hiện dấu hiệu mất nước gồm khát nước quá mức, khô miệng, ít hoặc không có nước tiểu (hoặc nước tiểu màu vàng đậm), suy nhược, choáng váng hoặc chóng mặt

 Người bệnh nên thăm khám với bác sĩ chuyên khoa để xác định nguyên nhân gây nhiễm khuẩn tiêu hóa, và có phương án điều trị phù hợp

Chẩn đoán nhiễm khuẩn tiêu hóa

Để chẩn đoán nhiễm trùng đường tiêu hóa chính xác, bác sĩ sẽ thực hiện các phương pháp lâm sàng và cận lâm sàng bao gồm:

• Hỏi chi tiết về tình trạng bệnh cũng như bệnh sử của bệnh nhân và người thân để định hướng chẩn đoán
• Xét nghiệm máu để tìm hiểu dấu hiệu nhiễm khuẩn và đánh giá các chỉ số hồng cầu, tiểu cầu và bạch cầu.
• Xét nghiệm phân để kiểm tra trứng và ký sinh trùng trong phân, cần lấy phân để soi tươi, nuôi cấy, phân lập xác định nguyên nhân gây bệnh xuất phát từ các vi khuẩn, virus hay ký sinh trùng
• Nội soi ống tiêu hóa: phụ thuộc vào các triệu chứng và tiểu sử bệnh mà bác sĩ có thể được chỉ định bệnh nhân thực hiện nội soi theo từng cơ quan hoặc toàn bộ ống tiêu hóa. Trong đa số trường hợp nhiễm khuẩn tiêu hóa cấp tính thì không cần nội soi tiêu hóa. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, nếu người bệnh bị nhiễm trùng tiêu hóa bán cấp hay mạn tính, thì nội soi tiêu hóa có thể được chỉ định để hỗ trợ chẩn đoán và xác định nguyên nhân nhiễm khuẩn.

Ngoài ra, bác sĩ có thể sẽ chỉ định bệnh nhân thực hiện siêu âm ổ bụng hoặc chụp X-quang ổ bụng để loại trừ các nguyên nhân bệnh tiêu hóa khác có chung triệu chứng.

Phương pháp điều trị nhiễm khuẩn tiêu hóa

Sau khi xác định được nguyên nhân gây nhiễm khuẩn tiêu hóa, bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị dựa vào nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng. 

Khi nghi ngờ nhiễm khuẩn tiêu hóa người bệnh, đặc biệt là đối với trẻ nhỏ, trẻ sơ sinh, người cao tuổi, cần đến gặp bác sĩ chuyên khoa càng sớm càng tốt để được điều trị cụ thể. Đặc biệt, người bệnh không tự ý mua thuốc tránh biến chứng nguy hiểm.

Ngoài ra, một số biện pháp được áp dụng để hỗ trợ điều trị bao gồm:

• Bù nước: Do triệu chứng điển hình của nhiễm khuẩn tiêu hóa là tiêu chảy nên rất dễ khiến người bệnh bị mất nước. Bù nước chính là biện pháp điều trị rất quan trọng. Người bệnh có thể bù nước và điện giải bằng các dung dịch như oresol pha đúng tỷ lệ, nước dừa, nước cháo … để bù lại lượng nước và điện giải đã mất do tiêu chảy và nôn mửa. Trẻ sơ sinh sẽ uống sữa mẹ hoặc sữa công thức.
• Nghỉ ngơi đầy đủ để đẩy nhanh tốc độ phục hồi cho cơ thể
• Chia nhỏ các bữa ăn với thực phẩm dễ tiêu hóa, chẳng hạn như chuối, bánh quy giòn, bánh mì hoặc cơm.
• Điều trị nhiễm khuẩn tiêu hóa do vi khuẩn: Bác sĩ sẽ chỉ định các loại thuốc kháng sinh để điều trị tình trạng nhiễm khuẩn tiêu hóa dựa theo loại vi khuẩn mà người bệnh nhiễm phải.

Thăm khám và điều trị nhiễm khuẩn tiêu hóa ở đâu uy tín và hiệu quả?

Hiện tại, Trung tâm Tiêu hóa - Gan Mật - BVĐK Hồng Ngọc với nhiều ưu điểm vượt trội về chất lượng dịch vụ, được đông đảo bệnh nhân tin tưởng lựa chọn để điều trị các bệnh lý về tiêu hóa và tầm soát ung thư dạ dày với:

• Trung tâm quy tụ đội ngũ bác sĩ tiêu hóa giỏi chuyên môn, giàu kinh nghiệm: Tiến sĩ Đặng Thị Kim Oanh – Hội viên Hội Tiêu hóa Gan mật Thái Bình Dương, Ths. BS Lê Thị Vân Anh - hơn 30 năm kinh nghiệm từ BV Bạch Mai cùng đội ngũ bác sĩ được đào tạo chuyên sâu về tiêu hóa tại Nhật Bản, Hàn Quốc.
• Áp dụng công nghệ nội soi NBI sử dụng dàn máy Olympus CV-190 tiên tiến nhất hiện nay giúp phát hiện sớm và chính xác các dấu hiệu bất thường tại các cơ quan thuộc hệ tiêu hóa
• Quy trình trước – trong – sau nội soi tiêu chuẩn an toàn
• Khám tiền mê với bác sĩ giàu kinh nghiệm, xét nghiệm đầy đủ đảm bảo chống chỉ định
• Dịch vụ chất lượng cao trong thăm khám tiêu hóa và thực hiện các ca tiểu phẫu như nội soi cắt trĩ; cắt polyp dạ dày, đại tràng, trực tràng; lấy dị vật đường tiêu hóa hay những ca đại phẫu như khâu lỗ thủng dạ dày, ruột non; cắt ruột thừa, túi mật; mở ống mật chủ lấy sỏi; cắt nang ống mật chủ; phẫu thuật nối mật ruột…
• Không gian sạch, thoáng, trải nghiệm tiện ích bệnh viện khách sạn 5*
• Nhân viên y tế chuyên nghiệp, chu đáo.

Trung tâm Tiêu hóa - Gan Mật - Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc:

BV Hồng Ngọc Phúc Trường Minh, Số 8, Châu Văn Liêm, Nam Từ Liêm, Hà Nội

BVĐK Hồng Ngọc - 55 Yên Ninh, Ba Đình, Hà Nội

Phòng khám Hồng Ngọc Savico Long Biên - Tầng 3, tòa B, Savico Megamall, 07- 09 Nguyễn Văn Linh, Long Biên, Hà Nội

Đặt lịch trước để chọn Bác sĩ miễn phí và nhận ưu đãi riêng

Nếu quý khách có nhu cầu nhận tư vấn, đặt lịch khám tại Trung tâm Tiêu hóa – Bệnh viện Hồng Ngọc, vui lòng liên hệ hotline 0911 908 856 hoặc đăng ký TẠI ĐÂY:

**Lưu ý: Những thông tin cung cấp trong bài viết của Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa. Để biết chính xác tình trang bệnh, người bệnh cần tới các cơ sở y tế uy tín để được bác sĩ trực tiếp thăm khám và tư vấn phác đồ điều trị hiệu quả.

Theo dõi fanpage Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc để biết thêm thông tin bổ ích khác.