Hội chứng ruột kích thích là một trong những bệnh lý đường ruột thường gặp. Cùng tìm hiểu hội chứng ruột kích thích có biểu hiện gì, để có thể nhận biết sớm hơn. Từ đó, có thể xử lý tốt bằng các bài thuốc dân gian dễ thực hiện tại nhà.
Hội chứng ruột kích thích là gì?
Hội chứng ruột kích thích (IBS - Irritable bowel syndrome) hay còn gọi là viêm đại tràng co thắt, viêm đại tràng chức năng hoặc viêm đại tràng mãn tính.
Đây là hiện tượng ruột già bị rối loạn chức năng kéo theo các cơn đau bụng tái phát nhiều lần, thay đổi thói quen đi tiêu, cảm giác chướng, táo bón hoặc tiêu chảy, tuy nhiên khi người bệnh đi khám, làm các xét nghiệm đều không tìm thấy các tổn thương thực thể ở ruột.
Đây là một trong những bệnh đường ruột phổ biến nhất, với tỷ lệ mắc từ 5-20% dân số. Hội chứng này lành tính, tuy không gây nguy hiểm đến tính mạng nhưng lại có tác động lớn ảnh hưởng tới chất lượng cuộc sống của người bệnh. Hội chứng ruột kích thích được chẩn đoán phổ biến hơn ở nữ, tỷ lệ chẩn đoán nữ/nam khoảng 1,25-2/1, độ tuổi chẩn đoán thường gặp từ 20 – 50 tuổi.
Dựa trên triệu chứng của người bệnh, hội chứng ruột kích thích được chia thành bốn loại cùng với phương pháp điều trị cũng theo đó mà thay đổi cho phù hợp:
- Hội chứng ruột kích thích thể táo bón
- Hội chứng ruột kích thích thể tiêu chảy
- Hội chứng ruột kích thích thể hỗn hợp (có cả tiêu chảy và táo bón)
- Hội chứng ruột kích thích không xác định
Nguyên nhân gây ra hội chứng ruột kích thích
Nguyên nhân của hội chứng ruột kích thích chưa được xác định rõ ràng. Tuy nhiên, có một số yếu tố nguy cơ và liên quan đến tình trạng bệnh, cụ thể như:
Căng thẳng thần kinh
Những người thường xuyên ở trạng thái căng thẳng, suy nghĩ và lo âu dễ mắc các vấn đề liên quan đến đường ruột. Đối với phụ nữ có tiền sử lạm dụng tình dục hay bạo hành gia đình có thể là yếu tố nguy cơ của hội chứng ruột kích thích.
Mất cân bằng hệ vi sinh đường ruột
Thông thường, tỷ lệ cân bằng của hệ vi sinh đường ruột bao gồm 85% vi khuẩn có lợi và 15% vi khuẩn có hại. Nếu xảy ra tình trạng mất cân bằng, vi khuẩn có hại sinh sôi nhiều hơn lợi khuẩn sẽ gây ra hội chứng ruột kích thích.
Dị ứng thực phẩm
Tùy thuộc vào cơ địa của mỗi người mà cơ thể sẽ xuất hiện triệu chứng nặng hơn sau khi ăn một số loại thực phẩm như socola, trái cây, sữa, rượu bia,…
Tác dụng phụ của thuốc kháng sinh
Tác dụng phụ của thuốc kháng sinh xảy ra là điều không mong muốn. Một số loại gây ảnh hưởng đến đường tiêu hóa từ mức độ nhẹ đến nặng. Trong đó có các triệu chứng điển hình của hội chứng ruột kích thích.
Nguyên nhân của hội chứng ruột kích thích có thể đến từ lạm dụng thuốc kháng sinh
Thay đổi nội tiết tố
Nhiều chị em nhận thấy rằng các dấu hiệu của hội chứng ruột kích thích nặng hơn trước hoặc sau kỳ kinh nguyệt. Cũng chính vì thế nguy cơ mắc hội chứng ruột kích thích của phụ nữ cao gấp 2 lần nam giới.
Di truyền
Các nghiên cứu cho thấy những người có thành viên trong gia đình mắc hội chứng kích thích có nguy cơ mắc bệnh cao hơn so với người bình thường.
Đối tượng nào có nguy cơ mắc hội chứng ruột kích thích cao?
Những đối tượng sau đây sẽ có nguy cơ cao mắc hội chứng ruột kích thích:
Người trẻ tuổi.
Có tiền sử gia đình mắc các bệnh về đường ruột.
Người chịu áp lực, căng thẳng kéo dài.
Người có lối sinh hoạt không lành mạnh.
Nguy cơ mắc hội chứng ruột kích thích ở nữ giới cao hơn nam giới.
Hội chứng ruột kích thích có biểu hiện gì?
Biểu hiện của hội chứng ruột kích thích ở mỗi bệnh nhân là khác nhau. Một số dấu hiệu dễ bị nhầm lẫn với bệnh lý khác, gồm có:
Đau bụng
Cơn đau thường xuất hiện ở vùng dưới hoặc toàn bộ bụng, đau âm ỉ hoặc đau từng cơn. Đi nặng có thể giảm bớt cơn đau nhưng không dứt điểm.
Hội chứng ruột kích thích có biểu hiện thường gặp là đau bụng
Thay đổi thói quen đi ngoài
Khi được hỏi hội chứng ruột kích thích có biểu hiện gì đặc trưng? Bác sĩ sẽ chỉ ra rằng đó là sự bất thường trong thói quen đi ngoài. Một số thay đổi trong thói quen đi ngoài của người mắc hội chứng ruột kích thích gồm có:
Táo bón, đau khi đi đại tiện, phân cứng và nhỏ.
Tiêu chảy, phân lỏng và ít, đi đại tiện són và nhiều lần.
Mót đi ngoài sau khi ăn xong.
Xen kẽ hiện tượng táo bón và tiêu chảy.
Cảm giác đi không hết phân.
Đầy hơi, chướng bụng
Hội chứng ruột kích thích khiến khí trong ruột được sản xuất nhiều hơn. Do đó, người bệnh thường trong trạng thái đầy hơi, chướng bụng.
Muốn đi ngoài khẩn cấp
Ở những người mắc hội chứng ruột kích thích, nhu động ruột hoạt động bất thường, gây ra cảm giác muốn đi ngoài ngay lập tức.
Ngoài ra, người bệnh còn xuất hiện một số triệu chứng khác như ợ hơi, ợ nóng, buồn nôn, tiểu nhiều, mệt mỏi, khó ngủ,…
Hội chứng ruột kích thích có biểu hiện thường xuyên muốn đi ngoài khẩn cấp
Hội chứng ruột kích thích có nguy hiểm không?
Hội chứng ruột kích thích không phải là một bệnh nguy hiểm. Bệnh thường được phát hiện ở mức độ nhẹ, với những triệu chứng là cơn đau bụng tái phát và rối loạn đại tiện, rất hiếm các trường hợp ảnh hưởng nghiêm trọng đến thể chất.
Ở một số trường hợp nhẹ, bệnh cũng có thể tự khỏi mà không cần điều trị bằng thuốc, người bệnh chỉ cần điều chỉnh chế độ dinh dưỡng.
Tuy nhiên, người bệnh cũng không được chủ quan, cần thăm khám với bác sĩ và nghiêm túc điều trị để không làm các triệu chứng nặng thêm và kéo dài, ảnh hưởng đến những cơ quan khác trong hệ tiêu hóa.
Bên cạnh đó, người bệnh cũng nên thăm khám và thực hiện các chẩn đoán cận lâm sàng cần thiết để loại trừ những bệnh lý nguy hiểm khác thuộc hệ tiêu hóa, trước khi yên tâm đó là hội chứng ruột kích thích lành tính.
Có thể bạn quan tâm:
- Thông tin cần biết về bệnh Crohn (viêm ruột từng vùng)
- Viêm ruột thừa: Triệu chứng và biến chứng cần lưu ý
- Làm thế nào để tránh bệnh ung thư ruột già?
Hội chứng ruột kích thích khi nào cần đi khám?
Đối với những bệnh nhân bị mắc hội chứng ruột kích thích cần lưu ý tới các dấu hiệu cảnh báo nguy hiểm, bao gồm:
- Khởi phát triệu chứng sau 50 tuổi
- Có máu trong phân
- Sút cân ngoài ý muốn
- Sờ thấy u bụng hay trực tràng
- Có các triệu chứng về đêm (đau hay tiêu chảy)
- Thiếu máu
- Sốt
- Báng bụng
- Tiền sử gia đình ung thư đại tràng/ bệnh viêm ruột mạn
Khi thấy xuất hiện các triệu chứng kể trên, người bệnh nên chủ động đến thăm khám với bác sĩ chuyên khoa để được chẩn đoán và chỉ định phương pháp điều trị phù hợp, nhằm cải thiện tình trạng bệnh, cũng như tránh những biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra.
Phương pháp chẩn đoán ruột kích thích
Trước tiên, hội chứng ruột kích thích được chẩn đoán thông qua các triệu chứng lâm sàng của từng người bệnh. Trong quá trình chẩn đoán lâm sàng, bác sĩ sẽ yêu cầu người bệnh cung cấp tình trạng sức khỏe của bản thân và gia đình.
Dựa vào những thông tin này, bác sĩ sẽ tiếp tục chỉ định các xét nghiệm phù hợp khác phù hợp với thông tin người bệnh cung cấp. Thực tế, để chẩn đoán hội chứng ruột kích thích bác sĩ sẽ dựa trên triệu chứng và việc loại trừ các bệnh lý tại đường tiêu hóa.
Một số phương pháp cận lâm sàng có thể được chỉ định bảo gồm:
- Nội soi tiêu hóa: được dùng để chẩn đoán các bệnh lý ở đường tiêu hóa. Nội soi thực quản – dạ dày – tá tràng và nội soi đại trực tràng sẽ được bác sĩ chỉ định dựa trên triệu chứng hiện tại và bệnh sử của người bệnh. Ngoài ra bác sĩ cũng có thể yêu cầu sinh thiết nếu nhận thấy những tổn thương nghi ngờ ác tính qua nội soi
- Xét nghiệm máu nhằm loại trừ rối loạn do cơ thể nhạy cảm với protein, loại trừ những rối loạn do bệnh lý toàn thân khác
- Xét nghiệm phân nếu người bệnh có triệu chứng tiêu chảy, nhằm mục đích kiểm tra trong phân có vi khuẩn hoặc ký sinh trùng hay không, xét nghiệm calprotectin phân nếu bình thường nghĩ tới hội chứng ruột kích thích
- Xét nghiệm không dung nạp lactose
Cải thiện hội chứng ruột kích thích hiệu quả
Dưới đây là một số lời khuyên giúp bạn kiểm soát được các triệu chứng của hội chứng ruột kích thích hiệu quả:
Để hạn chế tình trạng của hội chứng ruột kích thích, bạn nên duy trì những thói quen tốt sau:
Không làm việc quá sức.
Giữ trạng thái vui vẻ, thoải mái, hạn chế cảm xúc lo âu và căng thẳng.
Vận động thường xuyên, lựa chọn hình thức tập luyện phù hợp với cơ thể.
Nghỉ ngơi đúng giờ, sinh hoạt điều độ.
Thường xuyên dùng lòng bàn tay xoa nhẹ quanh vùng thượng vị - rốn theo chiều kim đồng hồ để kích thích nhu động ruột.
Tầm soát sức khỏe định kỳ 6 tháng/lần. Nhằm kịp thời phát hiện những bất thường và phòng ngừa các biến chứng nguy hiểm.
Thay đổi lối sống lành mạnh chính là điều đầu tiên bạn cần làm để giảm các triệu chứng ruột kích thích
Điều trị hội chứng ruột kích thích bằng thuốc
Thông thường, bác sĩ sẽ chỉ định các loại thuốc dựa theo triệu chứng bệnh, đồng thời, hướng dẫn người bệnh về chế độ dinh dưỡng, các chất cần bổ sung và những loại thực phẩm, các chất cần tránh do gây dị ứng nếu có.
Những loại thuốc thường được sử dụng trong quá trình điều trị hội chứng ruột kích thích gồm:
- Thuốc chống co thắt
- Thuốc điều trị tiêu chảy
- Thuốc điều trị táo bón
- Các thực phẩm chức năng bổ sung chất xơ
- Thuốc an thần, giảm lo âu
- Lợi khuẩn đường ruột
Việc sử dụng một hoặc kết hợp các loại thuốc để điều trị sẽ do bác sĩ chuyên khoa chỉ định dựa trên triệu chứng và thể trạng của người bệnh. Do đó, khi nghi ngờ mắc phải hội chứng ruột kích thích, người bệnh nên chủ động đến thăm khám tại các cơ sở y tế uy tín với bác sĩ chuyên khoa để được thăm khám và có phương án điều trị phù hợp.
Bên cạnh đó, người bệnh cũng không nên tự ý sử dụng các loại thuốc mà không có tư vấn từ bác sĩ để tránh việc điều trị không đúng bệnh hoặc xảy ra các biến chứng không mong muốn.
Bên cạnh đó, để việc điều trị hội chứng ruột kích thích đạt hiệu quả cao, người bệnh cần thực hiện theo chế độ ăn phù hợp, bổ sung nhiều chất xơ đến từ rau củ quả, hạn chế các thực phẩm có chứa nhiều gluten như lúa mì, yến mạch, ngũ cốc, đặc biệt là đối với người có kết quả dị ứng với protein trong những loại thực phẩm này.
Thăm khám và điều trị hội chứng ruột kích thích ở đâu uy tín và hiệu quả?
Hội chứng ruột kích thích tuy không nguy hiểm nhưng lại gây ra nhiều bất tiện trong cuộc sống cho người bệnh. Vì vậy, để điều trị triệt để hội chứng này, việc chủ động thăm khám với bác sĩ chuyên khoa là vô cùng cần thiết.
Hiện tại, Trung tâm Tiêu hóa – BVĐK Hồng Ngọc với nhiều ưu điểm vượt trội về chuyên môn và chất lượng dịch vụ, được đông đảo bệnh nhân tin tưởng lựa chọn để điều trị các bệnh lý về tiêu hóa với:
- Đội ngũ bác sĩ tiêu hóa giỏi chuyên môn, giàu kinh nghiệm: Tiến sĩ Đặng Thị Kim Oanh – Hội viên Hội Tiêu hóa Gan mật Thái Bình Dương, Ths. BS Lê Thị Vân Anh – hơn 30 năm kinh nghiệm từ BV Bạch Mai cùng đội ngũ bác sĩ được đào tạo chuyên sâu về tiêu hóa tại Nhật Bản, Hàn Quốc.
- Áp dụng công nghệ nội soi NBI sử dụng dàn máy Olympus CV-190 tiên tiến từ Nhật Bản giúp phát hiện sớm và chính xác các dấu hiệu bất thường tại các cơ quan thuộc hệ tiêu hóa
- Quy trình trước – trong – sau nội soi tiêu chuẩn an toàn
- Khám tiền mê với bác sĩ giàu kinh nghiệm, xét nghiệm đầy đủ đảm bảo chống chỉ định
- Dịch vụ chất lượng cao trong thăm khám tiêu hóa và thực hiện các ca tiểu phẫu, phẫu thuật hệ tiêu hóa
- Không gian sạch, thoáng, trải nghiệm tiện ích bệnh viện khách sạn 5*
- Nhân viên y tế chuyên nghiệp, chu đáo.
Trung tâm Tiêu hóa – Gan Mật – Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc:
- BV Hồng Ngọc Phúc Trường Minh, Số 8, Châu Văn Liêm, Nam Từ Liêm, Hà Nội
- BVĐK Hồng Ngọc – 55 Yên Ninh, Ba Đình, Hà Nội
- Phòng khám Hồng Ngọc Savico Long Biên – Tầng 3, tòa B, Savico Megamall, 07- 09 Nguyễn Văn Linh, Long Biên, Hà Nội
Email: trungtamtieuhoa@hongngochospital.vn
Cập nhật nhiều thông tin hữu ích và chương trình Ưu đãi tại:
https://www.facebook.com/trungtamtieuhoaBVHongNgoc
Đặt lịch trước để chọn Bác sĩ miễn phí và nhận ưu đãi riêng
Nếu quý khách có nhu cầu nhận tư vấn, đặt lịch khám tại Trung tâm Tiêu hóa – Bệnh viện Hồng Ngọc, vui lòng liên hệ hotline 0911 908 856 hoặc đăng ký TẠI ĐÂY:
**Lưu ý: Những thông tin cung cấp trong bài viết của Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc mang tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa. Người bệnh không được tự ý mua thuốc để điều trị. Để biết chính xác tình trạng bệnh lý, người bệnh cần tới các bệnh viện để được bác sĩ thăm khám trực tiếp, chẩn đoán và tư vấn phác đồ điều trị hợp lý cũng như kê đơn thuốc hiệu quả tốt nhất.
