Hẹp ống sống thắt lưng: Nguyên nhân, triệu chứng, điều trị và phòng ngừa

Hẹp ống sống thắt lưng là bệnh lý xương khớp thường gặp ở người lớn tuổi, nhất là nữ giới trên 50 tuổi. Bệnh gây ra những cơn đau nhức dai dẳng, khó chịu ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp cho bạn thông tin chi tiết về bệnh hẹp ống sống thắt lưng.

Hẹp ống sống thắt lưng là gì?

Cột sống được cấu tạo từ nhiều đốt sống đan xen với đĩa đệm có tác dụng nâng đỡ cơ thể. Trong mỗi đốt sống đều một lỗ sống để tủy sống và các rễ thần kinh đi qua. Các đốt sống xếp chồng lên nhau khiến lỗ sống thông nhau tạo thành một khoang rỗng xuyên suốt cột sống được gọi là ống sống.

Hẹp ống sống thắt lưng xảy ra khi không gian bên trong ống sống bị thu hẹp chèn ép lên các rễ thần kinh, tủy sống đi qua cột sống, gây ra các những cơn đau thắt lưng và đau thần dây kinh tọa. Người bệnh cũng có thể không gặp bất kỳ dấu hiệu nào cho đến khi các bệnh chuyển biến xấu đi theo thời gian.

Hẹp ống sống thắt lưng làm khoang ống sống bị thu hẹp chèn ép lên các rễ thần kinh, tủy sống

Nguyên nhân hẹp ống sống thắt lưng

Có 2 nguyên nhân chính dẫn đến hẹp ống sống thắt lưng:

Nguyên nhân bẩm sinh

Người bệnh ngay từ khi sinh ra đã có phần ống sống nhỏ hơn bình thường. Vì vậy, trong quá trình sống có nhiều nguy cơ bị hẹp hơn người khác.

Ngoài ra, dị tật vẹo cột sống bẩm sinh cũng có thể khiến cho người bệnh có nguy cơ bị hẹp ống sống thắt lưng cao hơn.

Nguyên nhân bệnh lý

Thoái hóa làm dày dây chằng cột sống gây ra tình trạng lấn chiếm vào khoảng trống trong lòng ống sống; dẫn tới việc hình thành các gai xương từ thân đốt sống. Các gai xương này phát triển vào thân ống sống và dần chèn ép lên tủy sống.

• Tình trạng viêm khiến các khớp cột sống to lên chèn vào ống sống;
• Thoát vị đĩa đệm: tuổi tác càng cao các đĩa đệm có xu hướng phồng lên do bị mất nước, xơ hóa hoặc thoát vị đè lên các dây thần kinh ở khu vực lân cận, lún dần vào ống sống.
• Chấn thương cột sống: Khi bị chấn thương, cột sống sẽ xuất hiện tình trạng viêm có thể gây giới hạn không gian ống sống và/hoặc gây áp lực lên các dây thần kinh cột sống.
• Khối u tủy sống: Sự phát triển khối u trong tủy sống cũng là nguyên nhân khiến không gian ống sống bị thu hẹp và gây áp lực lên tủy sống, dây thần kinh.

Ngoài ta, các chứng rối loạn bất thường cấu trúc xương như bệnh Paget xương cũng có thể làm cho xương cột sống bị phát triển quá mức.

Các gai xương gây chèn ép lên tủy sống.

Triệu chứng hẹp ống sống thắt lưng cần lưu ý

Nhìn chung, người bị hẹp ống sống sẽ phải trải qua những cơn đau nhức âm ỉ với tần suất thường xuyên, đôi khi là đau đớn dữ dội làm ảnh hưởng tới cuộc sống của người bệnh.

Hẹp ống sống thắt lưng chiếm đến 75% trong các ca hẹp ống sống. Đặc biệt, thắt lưng là vùng chứa dây thần kinh tọa nên ống sống ở đây dễ bị hẹp do dây thần kinh chèn ép khiến người bệnh có những biểu hiện đau dây thần kinh tọa:

• Nhức mỏi vùng mông, đùi, chân;
• Đau lưng
• Mông và chân có cảm giác tê và ngứa ran;
• Chân yếu, bủn rủn, khó đi lại, vận động;
• Khi ngồi hoặc nghiêng về phía trước thì cơn đau thuyên giảm;
• Cơn đau gia tăng khi đứng lâu hay đi lại nhiều;
• Tổn thương vùng đuôi ngựa khiến bệnh nhân không thể tự chủ đại tiểu tiện.

Tuy nhiên, mức độ và biểu hiện của bệnh hẹp ống sống còn phụ thuộc vào các yếu tố như ống sống hẹp nhiều hay ít, tình trạng đau, sự nhạy cảm các dây thần kinh bị chèn ép,… 

Đau lưng là triệu chứng thường gặp khi bị hẹp ống sống thắt lưng

Điều trị hẹp ống sống thắt lưng thế nào?

Việc lựa chọn phương pháp điều trị ống sống thắt lưng còn tùy vào nguyên nhân gây bệnh, tình trạng và mức độ bệnh nặng hay nhẹ. Thông thường, điều trị bảo tồn bằng thuốc và các bài tập vật lý trị liệu vẫn là những phương pháp được ưu tiên áp dụng trước, sau cùng nếu những phương pháp đó không còn tác dụng thì bác sĩ sẽ chỉ định phẫu thuật. 

Sử dụng thuốc

Mục đích sử dụng các loại thuốc là giúp giảm đau, kháng viêm, bổ xương khớp và phục hồi chức năng. Sau thực hiện một số xét nghiệm để chẩn đoán bệnh, bệnh nhân sẽ được bác sĩ chuyên khoa kê đơn thuốc phù hợp.

Một số loại thuốc được dùng để điều trị bệnh hẹp ống sống thắt lưng như:

• Các loại thuốc kháng viêm và giảm đau đều có tác dụng xoa dịu cơn đau nhức, giảm sưng. Ngoài ra, bác sĩ có thể chỉ định người bệnh dùng các loại thuốc theo đơn có đặc tính giảm đau, giãn cơ… Việc dùng thuốc kê đơn cần phải tuân thủ đúng quy chuẩn vì có thể trở thành thói quen, gây ảnh hưởng đến việc điều trị sau này.
• Tiêm steroid: Phương pháp tiêm corticosteroid vào khoảng trống trong cột sống, nơi các rễ thần kinh đang bị chèn ép hoặc nơi các vùng xương bị mòn cọ xát với nhau để làm giảm tình trạng đau nhức và các triệu chứng tạm thời cho bệnh nhân. Tuy nhiên, phương pháp này không giúp bệnh nhân khỏi bệnh hẳn mà có thể giúp giảm đau đến 50%. 

Điều trị không dùng thuốc

Ngoài việc sử dụng thuốc, người bệnh nên áp dụng các bài tập vật lý trị liệu, xoa bóp hoặc bấm huyệt để giảm tình trạng đau nhức. Các phương pháp này sẽ giúp người bệnh giảm nhanh các triệu chứng đau nhức và hạn chế lạm dụng thuốc. 

• Xoa bóp: Xoa bóp có tác dụng giảm đau nhức, chống co cứng cơ và cải thiện chức năng vận động ở đốt sống lưng. Tuy nhiên, đối với những trường hợp đau cấp tính thì không nên áp dụng biện pháp này. 
• Chườm nóng/ lạnh: Chườm nóng/ lạnh là liệu pháp nhiệt, dùng nhiệt nóng hoặc nhiệt lạnh tác dụng lên vị trí đau nhằm giảm tình trạng đau nhức. Lưu ý rằng, bạn nên canh chỉnh nhiệt độ của túi chườm phù hợp tránh bị bỏng da. 
• Vật lý trị liệu: Bệnh nhân sẽ được các chuyên gia vật lý trị liệu xây dựng một chương trình vận động phù hợp cho cột sống, giúp cải thiện chức năng cột sống nhanh chóng. Tại BVĐK Hồng Ngọc, phương pháp vật lý trị liệu luôn được ưu tiên sử dụng cho các bệnh nhân hẹp ống sống thắt lưng, nhằm khôi phục khả năng vận động và hạn chế lạm dụng thuốc. Với các trang thiết bị nhập khẩu đồng bộ từ Đức cùng kỹ thuật nắn chỉnh chuyên sâu của Áo, các bác sĩ chuyên khoa, điều dưỡng viên của Khoa Vật lý trị liệu – BVĐK Hồng Ngọc đã giúp cho hàng nghìn bệnh nhân điều trị khỏi hẹp ống sống thắt lưng mà không cần sử dụng nhiều loại thuốc hay phẫu thuật.

Trị liệu bằng máy điện xung giao thoa giúp giảm đau nhức lưng tức thì

Phẫu thuật

Khi phương pháp điều trị bảo tồn không còn tác dụng cải thiện các triệu chứng bệnh, bác sĩ sẽ đề nghị bệnh nhân phẫu thuật. Tùy vào từng trường hợp, bác sĩ sẽ giúp bệnh nhân xác định phương pháp phù hợp nhất và giảm thiểu các tổn thương.

Bệnh nhân sẽ được cân nhắc phẫu thuật nếu thuộc trong nhóm các đối tượng dưới đây:

• Đau lưng và chân dữ dội làm ảnh hưởng sinh hoạt hàng ngày.
• Đau lưng lan rộng gây tê bì tay chân, yếu cơ. 
• Mất chức năng đại tiện và tiểu tiện, đi lại khó khăn. 
• Thuốc và các phương pháp vật lý trị liệu không mang lại hiệu quả cao. 

Những phương pháp phẫu thuật điều trị bệnh hẹp ống sống thắt lưng bao gồm:

• Cắt bản sống: giúp tạo một khoảng mở trong xương để giải phóng chèn ép lên các rễ thần kinh. 
• Mở rộng lỗ liên hợp: làm rộng lối ra của rễ thần kinh khi nó đi ra ngoài khỏi ống sống. Phương pháp này có thể thực hiện đơn độc hoặc kết hợp với phẫu thuật cắt bản sống. 
• Cắt diện khớp trong: Kỹ thuật này nhằm loại bỏ một phần của diện khớp bị phì đại để tạo nhiều khoảng trống phía trong ống sống.

Phẫu thuật mở rộng ống sống

Phòng ngừa hẹp ống sống thắt lưng

Thực hiện các biện pháp dưới đây để phòng ngừa và làm chậm sự tiến triển của bệnh hẹp ống sống thắt lưng:

• Xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh, đầy đủ dưỡng chất
• Duy trì cân nặng lý tưởng
• Không hút thuốc, chất kích thích
• Hạn chế uống rượu bia hay đồ uống có cồn
• Giữ tư thế đúng trong quá trình sinh hoạt, làm việc
• Thường xuyên tập thể dục thể thao với các bài tập phù hợp với khả năng của mình.
• Tránh mang vác vật nặng hay làm việc quá sức.

Trên đây là toàn bộ thông tin về bệnh hẹp ống sống thắt lưng. Nếu quý khách có nhu cầu nhận tư vấn và đăng ký khám bệnh hẹp ống sống thắt lưng tại BV Hồng Ngọc, vui lòng đăng ký TẠI ĐÂY:

**Lưu ý: Những thông tin cung cấp trong bài viết của Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc mang tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa. Người bệnh không được tự ý mua thuốc để điều trị. Để biết chính xác tình trạng bệnh lý, người bệnh cần tới các bệnh viện để được bác sĩ thăm khám trực tiếp chẩn đoán và tư vấn phác đồ điều trị hợp lý.

Theo dõi fanpage của Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc để biết thêm thông tin bổ ích khác: https://www.facebook.com/BenhvienHongNgoc