Ung thư tuyến tiền liệt: Chẩn đoán và điều trị như thế nào?

Ung thư tuyến tiền liệt: Chẩn đoán và điều trị như thế nào?

04-12-2024

Ung thư tuyến tiền liệt là một trong những loại ung thư phổ biến nhất ở nam giới, đặc biệt là ở những người trên 50 tuổi. Tuyến tiền liệt là một tuyến nhỏ nằm dưới bàng quang và bao quanh niệu đạo, có vai trò sản xuất một phần chất lỏng trong tinh dịch. Ung thư tuyến tiền liệt phát triển khi các tế bào trong tuyến tiền liệt tăng sinh không kiểm soát và tạo thành khối u ác tính. Bài viết này sẽ cung cấp một cái nhìn toàn diện về Ung thư tuyến tiền liệt, bao gồm nguyên nhân, triệu chứng, chẩn đoán và phương pháp điều trị.

Nguyên nhân gây ung thư tuyến tiền liệt

Ung thư tuyến tiền liệt là một căn bệnh phức tạp và đa yếu tố. Mặc dù nguyên nhân chính xác gây ra ung thư tuyến tiền liệt vẫn chưa được xác định rõ ràng, nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng sự kết hợp của các yếu tố di truyền, môi trường và lối sống có thể đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của bệnh.

Yếu tố di truyền

Những người có người thân trực hệ (như cha hoặc anh em trai) bị ung thư tuyến tiền liệt có nguy cơ mắc bệnh cao gấp đôi so với những người không có tiền sử gia đình mắc bệnh này. Bên cạnh đó, các đột biến gen di truyền như BRCA1 và BRCA2 vốn nổi tiếng với mối liên hệ với ung thư vú và buồng trứng, cũng làm tăng nguy cơ mắc ung thư tuyến tiền liệt.

Yếu tố môi trường và lối sống

Chế độ ăn nhiều chất béo bão hòa từ động vật, ít rau quả và chất xơ có thể góp phần làm tăng nguy cơ ung thư tuyến tiền liệt. Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng ăn nhiều thịt đỏ và các sản phẩm từ sữa có thể liên quan đến sự gia tăng nguy cơ mắc bệnh. Đặc biệt, các chuyên gia đánh giá béo phì không chỉ làm tăng nguy cơ phát triển ung thư tuyến tiền liệt mà còn liên quan đến sự tiến triển nhanh chóng và mức độ ác tính cao hơn của bệnh.

Bên cạnh đó, những người làm việc trong ngành công nghiệp như sản xuất pin và hàn có thể đối mặt với nguy cơ cao hơn bởi một số chất hóa học và kim loại nặng, như cadmium, có thể liên quan đến nguy cơ mắc ung thư tuyến tiền liệt.

Ung-thu-tuyen-tien-liet

Ung thư tuyến tiền liệt là căn bệnh nguy hiểm đối với nam giới

Yếu tố nội tiết

Tuyến tiền liệt phát triển và hoạt động dựa vào hormone nam androgen, chủ yếu là testosterone. Nồng độ testosterone cao có thể thúc đẩy sự phát triển của các tế bào tuyến tiền liệt, và sự mất cân bằng hormone này có thể góp phần vào sự phát triển của ung thư tuyến tiền liệt. Một dẫn xuất của testosterone là DHT cũng có khả năng kích thích sự phát triển của tế bào tuyến tiền liệt mạnh mẽ hơn testosterone. Mức DHT cao có thể liên quan đến nguy cơ tăng cao của ung thư tuyến tiền liệt.

Triệu chứng của ung thư tuyến tiền liệt

Ung thư tuyến tiền liệt thường tiến triển chậm trong giai đoạn đầu, có thể không gây ra triệu chứng rõ ràng. Tuy nhiên, khi khối u phát triển lớn hơn hoặc lan ra ngoài tuyến tiền liệt, các triệu chứng bắt đầu xuất hiện. 

Triệu chứng ung thư tuyến tiền liệt vùng tiết niệu

  • Khó tiểu: Bệnh nhân có thể gặp khó khăn khi bắt đầu hoặc dừng tiểu. Nước tiểu có thể chảy yếu hoặc gián đoạn.
  • Tiểu nhiều lần: Tần suất tiểu tăng lên, đặc biệt là vào ban đêm.
  • Tiểu gấp: Cảm giác cần phải đi tiểu ngay lập tức và không thể trì hoãn.
  • Tiểu không hết: Cảm giác tiểu không hết, luôn có cảm giác còn nước tiểu trong bàng quang sau khi đi tiểu.
  • Đau hoặc rát khi tiểu: Triệu chứng này có thể do viêm nhiễm hoặc kích thích do ung thư gây ra.

Triệu chứng ung thư tuyến tiền liệt ở hệ sinh dục

  • Tiểu ra máu: Xuất hiện máu trong nước tiểu hoặc tinh dịch.
  • Rối loạn chức năng cương dương: Khó khăn trong việc đạt được hoặc duy trì sự cương cứng.
  • Đau khi xuất tinh: Có thể cảm thấy đau hoặc khó chịu khi xuất tinh.

Triệu chứng đau và khó chịu

  • Đau vùng chậu: Đau hoặc khó chịu ở vùng chậu, lưng dưới, hông hoặc đùi trên.
  • Đau xương: Khi ung thư lan đến xương, có thể gây ra đau xương hoặc gãy xương.
  • Đau ở hậu môn hoặc trực tràng nếu ung thư lan đến các khu vực này.

Dau-hieu-ung-thu-tuyen-tien-liet

Khi ung thư tuyến tiền liệt lan rộng ra ngoài tuyến tiền liệt, các triệu chứng có thể trở nên nghiêm trọng hơn

Triệu chứng toàn thân

  • Mệt mỏi: Cảm giác mệt mỏi và thiếu năng lượng.
  • Giảm cân không rõ nguyên nhân: Mất cân đột ngột mà không thay đổi chế độ ăn uống hoặc tập luyện.
  • Chán ăn: Giảm cảm giác thèm ăn hoặc không muốn ăn.

Các triệu chứng khi ung thư tuyến tiền liệt lan rộng

Khi ung thư tuyến tiền liệt lan rộng ra ngoài tuyến tiền liệt, các triệu chứng có thể trở nên nghiêm trọng hơn và đa dạng hơn, tùy thuộc vào vị trí di căn:

  • Di căn xương: Gây ra đau xương, gãy xương dễ dàng và các vấn đề về xương khác.
  • Di căn hạch bạch huyết: Gây ra sưng ở chân hoặc vùng sinh dục.
  • Di căn phổi: Gây ra khó thở, đau ngực và ho kéo dài.
  • Di căn gan: Gây ra đau bụng, vàng da và sưng bụng.

Nam giới có các biểu hiện của của ung thư tuyến tiền liệt có thể liên hệ hotline 0912.022.131 hoặc để tại thông tin TẠI ĐÂY để được tư vấn điều trị đúng cách.

Phương pháp chẩn đoán ung thư tuyến tiền liệt

Chẩn đoán ung thư tuyến tiền liệt đòi hỏi sự kết hợp của nhiều phương pháp khác nhau để đảm bảo tính chính xác và phát hiện sớm. Dưới đây là các phương pháp chính được sử dụng trong quá trình chẩn đoán ung thư tuyến tiền liệt:

Khám lâm sàng và điều tra tiền sử bệnh lý

Khám trực tràng kỹ thuật số: Bác sĩ sử dụng ngón tay đeo găng, bôi trơn để kiểm tra tuyến tiền liệt qua trực tràng. Bằng cách này, bác sĩ có thể cảm nhận được sự bất thường về kích thước, hình dạng hoặc kết cấu của tuyến tiền liệt.

Tiền sử bệnh và các triệu chứng: Bác sĩ sẽ hỏi về các triệu chứng tiểu tiện, tiểu đêm, tiểu ra máu, đau vùng chậu, và tiền sử bệnh của gia đình để đánh giá nguy cơ.

Xét nghiệm kháng nguyên đặc hiệu tuyến tiền liệt (PSA)

Xét nghiệm PSA để đo nồng độ kháng nguyên đặc hiệu tuyến tiền liệt trong máu. PSA là một protein được sản xuất bởi cả mô tuyến tiền liệt lành và mô ung thư. Nồng độ PSA cao có thể chỉ ra sự hiện diện của ung thư tuyến tiền liệt, mặc dù nó cũng có thể tăng trong các điều kiện khác như viêm tuyến tiền liệt hoặc phì đại tuyến tiền liệt lành tính.

Chẩn đoán hình ảnh

  • Siêu âm qua trực tràng (TRUS): Sử dụng đầu dò siêu âm qua trực tràng để tạo ra hình ảnh của tuyến tiền liệt. Phương pháp này giúp đánh giá kích thước và các khối u trong tuyến tiền liệt.
  • Chụp cộng hưởng từ (MRI): Sử dụng từ trường và sóng radio để tạo ra hình ảnh chi tiết của tuyến tiền liệt và các mô xung quanh. MRI đặc biệt hữu ích trong việc xác định mức độ lan rộng của ung thư.
  • Chụp cắt lớp vi tính (CT): Phương pháp được sử dụng để đánh giá sự lan rộng của ung thư đến các khu vực khác của cơ thể, chẳng hạn như hạch bạch huyết hoặc xương.

phat-hien-ung-thu-tuyen-tien-liet

BVĐK Hồng Ngọc sử dụng các công nghệ hiện đại nhất giúp phát hiện ung thư tuyến tiền liệt ngay từ giai đoạn sớm

Sinh thiết tuyến tiền liệt

  • Sinh thiết bằng kim: Đây là phương pháp chính xác nhất để chẩn đoán ung thư tuyến tiền liệt. Một mẫu mô nhỏ từ tuyến tiền liệt được lấy ra bằng cách sử dụng kim sinh thiết, thường được hướng dẫn bởi máy siêu âm qua trực tràng. Mẫu mô sau đó được kiểm tra dưới kính hiển vi để xác định sự hiện diện của tế bào ung thư.
  • Sinh thiết bão hòa: Một phương pháp sinh thiết mở rộng, lấy nhiều mẫu mô hơn để tăng khả năng phát hiện ung thư, đặc biệt trong các trường hợp nghi ngờ nhưng các phương pháp sinh thiết thông thường không phát hiện được ung thư.

Ngoài ra, bác sĩ có thể chỉ định các xét nghiệm bổ sung bao gồm:

  • Xét nghiệm nước tiểu PCA3: Kiểm tra sự hiện diện của gen PCA3, một gen chỉ xuất hiện ở các tế bào ung thư tuyến tiền liệt. Xét nghiệm này có thể được sử dụng kết hợp với PSA để tăng độ chính xác của chẩn đoán.
  • Xét nghiệm gen di truyền: Xác định các đột biến gen có liên quan đến nguy cơ UTTT cao hơn, chẳng hạn như BRCA1, BRCA2, và HOXB13.

Sau khi chẩn đoán ung thư tuyến tiền liệt, bác sĩ sẽ đánh giá mức độ nghiêm trọng của bệnh dựa trên mức độ ác tính của tế bào ung thư dựa trên mẫu sinh thiết và giai đoạn ung thư được xác định dựa trên kích thước khối u, mức độ lan rộng đến các hạch bạch huyết hoặc cơ quan khác.

Phương pháp điều trị ung thư tuyến tiền liệt

Điều trị ung thư tuyến tiền liệt phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm giai đoạn ung thư, độ tuổi, tình trạng sức khỏe tổng thể và sở thích cá nhân của bệnh nhân. Dưới đây là một số phương pháp điều trị thường được áp dụng:

Theo dõi tích cực

Phương pháp này thường được áp dụng cho những bệnh nhân có ung thư tuyến tiền liệt giai đoạn đầu, tiến triển chậm và không gây triệu chứng. Bao gồm:

  • Theo dõi định kỳ: xét nghiệm PSA, khám trực tràng kỹ thuật số (DRE) và sinh thiết tuyến tiền liệt.
  • Can thiệp khi cần thiết: Nếu có dấu hiệu ung thư tiến triển, sẽ chuyển sang các phương pháp điều trị khác.

Phẫu thuật điều trị ung thư tuyến tiền liệt

Phẫu thuật là một phương pháp hữu hiệu trong điều trị ung thư tuyến tiền liệt, đặc biệt là khi ung thư còn khu trú trong tuyến tiền liệt. Dưới đây là các phương pháp phẫu thuật chính được sử dụng trong điều trị ung thư tuyến tiền liệt:

Phẫu thuật cắt bỏ toàn bộ tuyến tiền liệt: Đây là phương pháp phổ biến nhất trong điều trị ung thư tuyến tiền liệt. Bao gồm việc loại bỏ toàn bộ tuyến tiền liệt cùng với một số mô xung quanh và đôi khi cả các hạch bạch huyết gần đó. Có 2 phương thức chính để thực hiện phẫu thuật này: phẫu thuật mở cho phép bác sĩ tiếp cận dễ dàng tuyến tiền liệt và các mô xung quanh nhưng thời gian hồi phục lâu hơn, vết mổ lớn và nguy cơ biến chứng cao; phẫu thuật nội soi có ưu điểm ít đau, thời gian phục hồi ngắn hơn nhưng lại cần yêu cầu bác sĩ có kỹ năng và kinh nghiệm cao.

Phau-thuat-ung-thu-tuyen-tien-liet

Các bác sĩ khoa Nam học và Phẫu thuật tiết niệu Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc đang thực hiện phẫu thuật nội soi cắt bỏ tuyến tiền liệt cho bệnh nhân ung thư tuyến tiền liệt

Phẫu thuật cắt bỏ tinh hoàn: Loại bỏ một hoặc cả hai tinh hoàn để giảm nồng độ testosterone trong cơ thể, từ đó làm chậm sự phát triển của ung thư tuyến tiền liệt.

Phương thức này mang lại hiệu quả tức thì trong việc giảm nồng độ testosterone, không cần dùng thuốc hormone lâu dài, nhưng lại có nhược điểm là gây ra sự suy giảm hormone nam, có thể ảnh hưởng đến tâm lý và chức năng tình dục của bệnh nhân.

Các phương pháp khác

Ngoài ra bệnh nhân ung thư tuyến tiền liệt có thể được điều trị bằng phương pháp hóa trị hoặc xạ trị. 

Phương pháp xạ trị sử dụng tia bức xạ năng lượng cao để tiêu diệt hoặc làm suy yếu tế bào ung thư, có thể được sử dụng đơn lẻ hoặc kết hợp với các phương pháp điều trị khác như phẫu thuật, hóa trị và liệu pháp miễn dịch. Mục tiêu chính là tiêu diệt hoặc làm suy yếu tế bào ung thư bằng cách phá hủy DNA của chúng. Khi DNA bị tổn thương, các tế bào ung thư không thể phân chia và phát triển, dẫn đến tế bào ung thư sẽ bị tiêu diệt. 

Trong khi đó, hóa trị là một phương pháp điều trị sử dụng các loại thuốc mạnh để tiêu diệt tế bào ung thư hoặc ngăn chặn chúng phát triển và di căn. Hóa trị thường được sử dụng trong điều trị ung thư tuyến tiền liệt ở giai đoạn tiến triển hoặc khi ung thư đã di căn (lan ra ngoài tuyến tiền liệt).

Thuốc hóa trị tác động lên tế bào ung thư bằng cách can thiệp vào quá trình phân chia tế bào. Do tế bào ung thư phân chia nhanh hơn so với tế bào bình thường, hóa trị có khả năng tiêu diệt nhiều tế bào ung thư hơn. Tuy nhiên, hóa trị cũng ảnh hưởng đến các tế bào bình thường phân chia nhanh, như tế bào máu, tế bào niêm mạc miệng và ruột, và tế bào nang lông.

Dieu-tri-ung-thu-tuyen-tien-liet

Điều trị ung thư tuyến tiền liệt cần sự phối hợp chặt chẽ giữa bác sĩ và người bệnh để đạt hiệu quả tốt nhất

Việc lựa chọn phương pháp điều trị ung thư tuyến tiền liệt phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm giai đoạn của ung thư, tuổi tác, tình trạng sức khỏe tổng thể của bệnh nhân, và các yếu tố cá nhân khác. 

Người bệnh cần trao đổi chi tiết với bác sĩ của mình để hiểu rõ về các lựa chọn điều trị, tác dụng phụ tiềm ẩn và các tác động lâu dài để có thể đưa ra quyết định phù hợp nhất với tình trạng sức khỏe và ưu tiên cá nhân của mình.

Cách phòng ngừa ung thư tuyến tiền liệt

Chế độ ăn uống và lối sống

Chế độ ăn uống và lối sống đóng vai trò quan trọng trong việc phòng ngừa ung thư tuyến tiền liệt. 

  • Chế độ ăn uống lành mạnh: Giảm thiểu chất béo bão hòa và tăng cường chất xơ từ trái cây và rau quả.
  • Tập thể dục thường xuyên: Duy trì hoạt động thể chất đều đặn để cải thiện sức khỏe tổng thể.
  • Kiểm soát cân nặng: Giữ cân nặng ở mức khỏe mạnh để giảm nguy cơ phát triển ung thư tuyến tiền liệt

Kiểm tra sức khỏe định kỳ

Nam giới trên 50 tuổi, hoặc sớm hơn nếu có yếu tố nguy cơ, nên kiểm tra sức khỏe định kỳ bao gồm xét nghiệm PSA và DRE để phát hiện sớm ung thư tuyến tiền liệt.

Ths.BSCKII. Trịnh Minh Thanh - chuyên gia hàng đầu về Nam học và Phẫu thuật Tiết niệu Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc cho biết: “Ung thư tuyến tiền liệt là một bệnh lý nghiêm trọng nhưng có thể điều trị hiệu quả nếu được phát hiện sớm. Hiểu biết về nguyên nhân, triệu chứng, và các phương pháp chẩn đoán và điều trị là chìa khóa để giảm thiểu tác động của bệnh. Việc duy trì một lối sống lành mạnh, kiểm tra sức khỏe định kỳ và tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa là những bước quan trọng để bảo vệ sức khỏe tuyến tiền liệt.”

Nên thăm khám và điều trị ung thư tuyến tiền liệt ở đâu?

Việc thăm khám và điều trị ung thư tuyến tiền liệt cần được thực hiện bởi các chuyên gia y tế có kinh nghiệm, đặc biệt là các bác sĩ chuyên khoa Tiết niệu. 

Khi chọn cơ sở y tế thăm khám và điều trị, bạn nên quan tâm đến các yếu tố sau:

  • Đánh giá cơ sở vật chất và trang thiết bị y tế: Cơ sở y tế nên có trang thiết bị hiện đại và đầy đủ các phương tiện chẩn đoán, điều trị ung thư tuyến tiền liệt.
  • Đội ngũ bác sĩ và chuyên gia: Chọn những bệnh viện có đội ngũ bác sĩ chuyên khoa về tiết niệu và ung bướu với nhiều năm kinh nghiệm.
  • Chất lượng dịch vụ: Xem xét các dịch vụ hỗ trợ bệnh nhân, tư vấn tâm lý, và chăm sóc sau điều trị.
  • Đánh giá từ bệnh nhân khác: Tham khảo ý kiến và đánh giá từ các bệnh nhân đã từng điều trị tại các cơ sở y tế đó.

Khoa Nam học và Phẫu thuật tiết niệu - Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc là một trong những cơ sở khám nam khoa uy tín, đặc biệt là các bệnh lý tuyến tiền liệt. Các bệnh nhân sẽ được thăm khám và phẫu thuật Phì đại tuyến tiền liệt cùng chuyên gia đầu ngành Nam khoa - Tiết niệu - với  hơn 30 năm kinh nghiệm công tác tại các bệnh viện tuyến đầu như Bạch Mai, Việt Đức, chứng chỉ phẫu thuật Tiết niệu Hoa Kỳ và Nhật Bản, chữa trị thành công cho hàng ngàn ca bệnh khó.

**Lưu ý: Những thông tin cung cấp trong bài viết của Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc mang tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.

Đọc tiếp
Quay lại
Hỏi đáp Bác sĩ
Viết câu hỏi
Các bác sĩ có chuyên khoa liên quan
Bác sĩ
Trịnh Minh Thanh

Đăng ký tư vấn

Cơ sở chuyên khoa liên quan
Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc – Phúc Trường Minh
  • Số 8 đường Châu Văn Liêm, phường Phú Đô, quận Nam Từ Liêm, Hà Nội
  • Hotline: +(84-24) 7300 8866
Đặt lịch ngay
Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc - Yên Ninh
  • Số 55 Yên Ninh, phường Trúc Bạch, quận Ba Đình, Hà Nội
  • Hotline: (+84-24) 3927 5568
Đặt lịch ngay
Phòng khám đa khoa Hồng Ngọc Keangnam
  • Tầng 10, Keangnam Landmark 72, Phạm Hùng, Hà Nội
  • Hotline: (+84-24) 3927 5568
Đặt lịch ngay
PHÒNG KHÁM ĐA KHOA HỒNG NGỌC - KOSMO TÂY HỒ
  • Gian S20 và TMDV 2A + 2B, Tầng 1 và 2, tổ hợp chung cư, văn phòng kết hợp dịch vụ thương mại Newtatco - Kosmo Tây Hồ, Phường Xuân Tảo, Quận Bắc Từ Liêm, Hà Nội
  • Hotline: (+84-24) 3927 5568
Đặt lịch ngay