Chi tiết bài tư vấn

2 quả thận chức năng chính là lọc máu;

2 bên niệu quản (ống dẫn nước tiểu từ thận đến bàng quang);

1 bàng quang chức năng chứa nước tiểu trước khi đào thải;

1 niệu đạo (ống dẫn từ bàng quang đến lỗ tiểu, đưa nước tiểu ra ngoài cơ thể).

Ở nam giới còn có tuyến tiền liệt cũng nằm trong hệ tiết niệu và niệu đạo còn có chức năng dẫn tinh dịch ra khỏi cơ thể khi xuất tinh.

Sỏi oxalat canxi: thường màu đen, gai góc cản quang rõ;

Sỏi photphat canxi: màu vàng nhạt hoặc trắng đục, dễ vỡ;

Sỏi cacbonat canxi: màu trắng phấn, mềm và dễ vỡ.

Sỏi urat: màu trắng sữa, đục, có thể không cản quang mềm và hay tái phát;

Sỏi systin: màu vàng nhạt, mền hay tái phát;

Sỏi struvic: màu vàng trắng, thường do nhiễm khuẩn đường niệu loại vi khuẩn Proteus.

Sỏi thận: 40% gồm có: sỏi bể thận, sỏi đài thận, sỏi đài bể thận, sỏi san hô, sỏi bán san hô;

Sỏi niệu quản: 28%;

Sỏi bàng quang: 26%;

Sỏi niệu đạo: 4%;

Không cố định từ 1 đến hàng trăm viên;

Sỏi niệu quản trước khi điều trị (tán sỏi) thường có 1 viên.

Kích thước sỏi tiết niệu không cố định từ và mm đến vài cm;

Sỏi bể thận thường có kích thước lớn hơn các loại sỏi ở vị trí khác.

Sỏi tiết niệu có hình dạng đa dạng, tùy thuộc vào loại sỏi;

Sỏi thận thường là sỏi san hô, hình mỏ vẹt;

Sỏi niệu quản thường thuôn dài theo niệu quản.

Bệnh sử gia đình hoặc cá nhân: Nếu trong gia đình có người bị sỏi tiết niệu thì bạn cũng có khả năng bị sỏi. Người từng bị sỏi tiết niệu hoặc đang bị sỏi có thể tái phát hoặc bị thêm ở vị trí khác;

Mất nước: Không uống đủ nước có thể làm tăng nguy cơ sỏi thận;

Một số chế độ ăn kiêng: Chế độ ăn giàu protein, natri (muối) và đường có thể làm tăng nguy cơ mắc một số loại sỏi;

Bệnh tiêu hóa và phẫu thuật: Phẫu thuật cắt dạ dày; bệnh viêm ruột; tiêu chảy mãn tính có thể gây ra những thay đổi trong quá trình tiêu hóa. Từ đó, ảnh hưởng đến sự hấp thụ canxi và nước, làm tăng mức độ của các chất tạo sỏi trong nước tiểu;

Các bệnh khác: Các bệnh và tình trạng có thể làm tăng nguy cơ sỏi thận bao gồm nhiễm toan ở ống thận; cystin niệu; cường cận giáp; một số loại thuốc; một số bệnh nhiễm trùng đường tiết niệu.

Siêu âm thận giúp đánh giá vị trí, kích thước, số lượng sỏi (phía sau sỏi là bóng cản âm) và mức độ tổn thương thận thông qua đánh giá kích thước và độ dày nhu mô thận hoặc phát hiện máu tụ.

Siêu âm bàng quang thực hiện khi bệnh nhân nhịn tiểu nhằm đánh giá kích thước, số lượng sỏi hay mức độ tổn thương bàng quang nếu có.

Sỏi thận: Hình cản quang hình san hô hay mỏ vẹt nằm trong hố thận giúp chẩn đoán sỏi thận;

Sỏi niệu quản: Hình thuôn nằm 2 bên cột sống, theo đường đi của niệu quản;

Sỏi bàng quang: Hình tròn nằm trong vùng tiểu khung.

Giúp xác định vị trí của sỏi kể cả sỏi không tiêm cản quang;

Giúp đánh giá chức năng của thận, hình dạng và sự lưu thông của hệ tiết niệu;

Giúp xác định hình dạng và sự lưu thông và của hệ tiết niệu.

Không đánh giá được tổn thương nên chỉ là phương pháp bổ sung cho phương pháp UIV.

Nhằm xác định các tổn thương thận như UIV nhưng chính xác hơn;

Giúp đánh giá tình trạng nhu mô thận, giãn đài bể thận.

Xét nghiệm công thức máu với số lượng hồng cầu (thấp) và bạch cầu (tăng) cho phép chẩn đoán tình trạng nhiễm khuẩn tiết niệu và tổn thương hệ tiết niệu.

Xét nghiệm nước tiểu tìm HC, BC hay các tinh thể oxalat, phosphat (thành phần có trong sỏi) đánh giá sự tồn tại của chúng.

Ngoài ra, xét nghiệm sinh hoá giúp định lượng urê, creatinin đánh giá tình trạng suy thận, đồng vị phóng xạ hay cấy khuẩn niệu đánh giá tình trạng nhiễm khuẩn hệ tiết niệu

Cân nhắc điều trị nội khoa đối với những trường hợp sỏi kích thước nhỏ hơn 5mm, chưa gây biến chứng.

Phương pháp mổ mở hiện nay ít được áp dụng vì y học hiện đại đã có nhiều bước tiến lớn thay thế phương pháp này bằng các kỹ thuật mới, an toàn hơn, hạn chế xâm lấn như nội soi tán sỏi thận qua da chuẩn thức (Standard PCNL), nội soi tán sỏi thận qua da tối thiểu (Mini PCNL), nội soi niệu quản (Ureteroscopy), tán sỏi ngoài cơ thể (ESWL).

Nên uống ít nhất 2 lít nước mỗi ngày

Không dung nạp quá nhiều thực phẩm chứa oxalate như củ cải đường, đậu bắp, rau bina, củ cải Thụy Sĩ, khoai lang, trà, sô cô la và các sản phẩm đậu nành

Chế độ ăn hạn chế muối

Không tự ý bổ sung canxi

Tích cực vận động hạn chế lắng đọng sỏi và đào thải sỏi mới hình thành ra ngoài cơ thể

2 quả thận chức năng chính là lọc máu;

2 bên niệu quản (ống dẫn nước tiểu từ thận đến bàng quang);

1 bàng quang chức năng chứa nước tiểu trước khi đào thải;

1 niệu đạo (ống dẫn từ bàng quang đến lỗ tiểu, đưa nước tiểu ra ngoài cơ thể).

Ở nam giới còn có tuyến tiền liệt cũng nằm trong hệ tiết niệu và niệu đạo còn có chức năng dẫn tinh dịch ra khỏi cơ thể khi xuất tinh.

Sỏi oxalat canxi: thường màu đen, gai góc cản quang rõ;

Sỏi photphat canxi: màu vàng nhạt hoặc trắng đục, dễ vỡ;

Sỏi cacbonat canxi: màu trắng phấn, mềm và dễ vỡ.

Sỏi urat: màu trắng sữa, đục, có thể không cản quang mềm và hay tái phát;

Sỏi systin: màu vàng nhạt, mền hay tái phát;

Sỏi struvic: màu vàng trắng, thường do nhiễm khuẩn đường niệu loại vi khuẩn Proteus.

Sỏi thận: 40% gồm có: sỏi bể thận, sỏi đài thận, sỏi đài bể thận, sỏi san hô, sỏi bán san hô;

Sỏi niệu quản: 28%;

Sỏi bàng quang: 26%;

Sỏi niệu đạo: 4%;

Không cố định từ 1 đến hàng trăm viên;

Sỏi niệu quản trước khi điều trị (tán sỏi) thường có 1 viên.

Kích thước sỏi tiết niệu không cố định từ và mm đến vài cm;

Sỏi bể thận thường có kích thước lớn hơn các loại sỏi ở vị trí khác.

Sỏi tiết niệu có hình dạng đa dạng, tùy thuộc vào loại sỏi;

Sỏi thận thường là sỏi san hô, hình mỏ vẹt;

Sỏi niệu quản thường thuôn dài theo niệu quản.

Bệnh sử gia đình hoặc cá nhân: Nếu trong gia đình có người bị sỏi tiết niệu thì bạn cũng có khả năng bị sỏi. Người từng bị sỏi tiết niệu hoặc đang bị sỏi có thể tái phát hoặc bị thêm ở vị trí khác;

Mất nước: Không uống đủ nước có thể làm tăng nguy cơ sỏi thận;

Một số chế độ ăn kiêng: Chế độ ăn giàu protein, natri (muối) và đường có thể làm tăng nguy cơ mắc một số loại sỏi;

Bệnh tiêu hóa và phẫu thuật: Phẫu thuật cắt dạ dày; bệnh viêm ruột; tiêu chảy mãn tính có thể gây ra những thay đổi trong quá trình tiêu hóa. Từ đó, ảnh hưởng đến sự hấp thụ canxi và nước, làm tăng mức độ của các chất tạo sỏi trong nước tiểu;

Các bệnh khác: Các bệnh và tình trạng có thể làm tăng nguy cơ sỏi thận bao gồm nhiễm toan ở ống thận; cystin niệu; cường cận giáp; một số loại thuốc; một số bệnh nhiễm trùng đường tiết niệu.

Siêu âm thận giúp đánh giá vị trí, kích thước, số lượng sỏi (phía sau sỏi là bóng cản âm) và mức độ tổn thương thận thông qua đánh giá kích thước và độ dày nhu mô thận hoặc phát hiện máu tụ.

Siêu âm bàng quang thực hiện khi bệnh nhân nhịn tiểu nhằm đánh giá kích thước, số lượng sỏi hay mức độ tổn thương bàng quang nếu có.

Sỏi thận: Hình cản quang hình san hô hay mỏ vẹt nằm trong hố thận giúp chẩn đoán sỏi thận;

Sỏi niệu quản: Hình thuôn nằm 2 bên cột sống, theo đường đi của niệu quản;

Sỏi bàng quang: Hình tròn nằm trong vùng tiểu khung.

Giúp xác định vị trí của sỏi kể cả sỏi không tiêm cản quang;

Giúp đánh giá chức năng của thận, hình dạng và sự lưu thông của hệ tiết niệu;

Giúp xác định hình dạng và sự lưu thông và của hệ tiết niệu.

Không đánh giá được tổn thương nên chỉ là phương pháp bổ sung cho phương pháp UIV.

Nhằm xác định các tổn thương thận như UIV nhưng chính xác hơn;

Giúp đánh giá tình trạng nhu mô thận, giãn đài bể thận.

Xét nghiệm công thức máu với số lượng hồng cầu (thấp) và bạch cầu (tăng) cho phép chẩn đoán tình trạng nhiễm khuẩn tiết niệu và tổn thương hệ tiết niệu.

Xét nghiệm nước tiểu tìm HC, BC hay các tinh thể oxalat, phosphat (thành phần có trong sỏi) đánh giá sự tồn tại của chúng.

Ngoài ra, xét nghiệm sinh hoá giúp định lượng urê, creatinin đánh giá tình trạng suy thận, đồng vị phóng xạ hay cấy khuẩn niệu đánh giá tình trạng nhiễm khuẩn hệ tiết niệu

Cân nhắc điều trị nội khoa đối với những trường hợp sỏi kích thước nhỏ hơn 5mm, chưa gây biến chứng.

Phương pháp mổ mở hiện nay ít được áp dụng vì y học hiện đại đã có nhiều bước tiến lớn thay thế phương pháp này bằng các kỹ thuật mới, an toàn hơn, hạn chế xâm lấn như nội soi tán sỏi thận qua da chuẩn thức (Standard PCNL), nội soi tán sỏi thận qua da tối thiểu (Mini PCNL), nội soi niệu quản (Ureteroscopy), tán sỏi ngoài cơ thể (ESWL).

Nên uống ít nhất 2 lít nước mỗi ngày

Không dung nạp quá nhiều thực phẩm chứa oxalate như củ cải đường, đậu bắp, rau bina, củ cải Thụy Sĩ, khoai lang, trà, sô cô la và các sản phẩm đậu nành

Chế độ ăn hạn chế muối

Không tự ý bổ sung canxi

Tích cực vận động hạn chế lắng đọng sỏi và đào thải sỏi mới hình thành ra ngoài cơ thể