Suy giáp: Nguyên nhân, triệu chứng, cách phòng ngừa và điều trị hiệu quả

Bệnh suy giáp là một trong những bệnh lý nội tiết phổ biến và có tác động đáng kể đến sức khỏe của bệnh nhân. Tìm ra nguyên nhân gây bệnh và đánh giá tác động của nó lên cơ thể là rất quan trọng để cải thiện quá trình điều trị một cách hiệu quả và dễ dàng cho bệnh nhân.

Suy giáp là gì?

Suy giáp (hay suy tuyến giáp, giảm chức năng tuyến giáp) là tình trạng thiếu hụt hormone tuyến giáp do chức năng tuyến giáp suy giảm, gây ảnh hưởng đến hoạt động chuyển hóa và nhiều quá trình khác trong cơ thể.

Các triệu chứng thường gặp ở bệnh nhân suy giáp bao gồm hạ canxi máu, suy giảm chức năng tim, ảnh hưởng đến hệ thần kinh và sự điều tiết nhiệt lượng cơ thể.

Bệnh suy giáp rất nguy hiểm, có thể gây biến chứng không phục hồi và cần phẫu thuật phức tạp. Tuy nhiên, bệnh suy giảm tuyến giáp vẫn có khả năng ngăn ngừa và điều trị nếu bệnh nhân phát hiện sớm và thực hiện điều trị theo phác đồ cá thể hóa.

Nguyên nhân bệnh suy giáp

Có nhiều nguyên nhân gây ra căn bệnh suy giảm chức năng tuyến giáp, bao gồm:

Teo tuyến giáp

Tuyến giáp bị teo lại khi tuyến giáp không sản xuất đủ hormon giáp để cung cấp cho cơ thể. Nguyên nhân của tình trạng này có thể do di truyền, tác động của thuốc hoặc bệnh viêm tuyến giáp. Suy giáp thường được gây ra chủ yếu bởi teo tuyến giáp.

Bệnh viêm tuyến giáp tự miễn Hashimoto

Đây là tình trạng tuyến giáp bị viêm do hệ miễn dịch của cơ thể tấn công các tế bào tuyến giáp khiến cho tuyến giáp bị tổn thương, lượng hormone cũng bị suy giảm.

Việc điều trị cường giáp gây ra nguyên nhân thứ phát

Điều trị cường giáp có thể dẫn đến suy giáp khi các thuốc điều trị cường giáp ngăn chặn hoặc làm giảm sự sản xuất hormon giáp.

Thiếu i-ốt

I-ốt là một chất dinh dưỡng không thể thiếu để tuyến giáp sản xuất hormon giáp. Nếu cơ thể thiếu i-ốt, tuyến giáp không thể sản xuất đủ hormone giáp để cung cấp cho cơ thể.

Tình trạng suy giáp bẩm sinh hoặc thứ phát sau khi bị ảnh hưởng bởi bệnh tuyến yên hoặc vùng dưới đồi

Suy giáp bẩm sinh xảy ra do tuyến giáp của trẻ em không hoạt động đúng cách hoặc không có tuyến giáp. Bên cạnh đó, các bệnh lý khác như ung thư tuyến yên, bệnh lý tuyến thượng thận hay các tình trạng ảnh hưởng đến tuyến giáp khác đều có khả năng dẫn đến suy giáp.

Triệu chứng bệnh suy giảm tuyến giáp điển hình

Suy tuyến giáp nhẹ có các triệu chứng không rõ ràng, có thể nhầm lẫn với các bệnh lý khác. Tuy nhiên, không nên chủ quan trước những biểu hiện dưới đây để sớm phát hiện và điều trị căn bệnh này: 

• Mệt mỏi và đau đầu: Bệnh nhân cảm thấy mệt mỏi suốt cả ngày và đau đầu, kể cả khi vừa mới thức dậy. Cảm giác đau đầu có thể nhẹ hoặc nặng kéo dài trong một khoảng thời gian dài.
• Tăng cân: Bệnh nhân tăng cân một cách khác thường, mặc dù đã ăn uống đầy đủ và khỏe mạnh. Nguyên nhân là do người bị suy giáp 
• Khó chịu và lo lắng: Bệnh nhân có thể cảm thấy lo lắng hoặc khó chịu. Các triệu chứng này có thể được giải thích bởi việc sự thiếu hụt hormone giáp có thể ảnh hưởng đến tâm trạng của bệnh nhân.
• Bệnh tim và huyết áp cao: Những người mắc suy giáp có nguy cơ cao hơn để phát triển bệnh tim và huyết áp cao. Điều này có thể là do sự thiếu hụt hormone giáp gây ra bởi suy giáp.
• Rụng tóc và da khô: Sự thiếu hụt hormone giáp có thể làm giảm lượng tóc trên đầu và làm da trở nên khô và mất độ đàn hồi.
• Buồn nôn và tiêu chảy: Những triệu chứng này có thể xuất hiện khi suy giáp làm giảm sự hoạt động của dạ dày và ruột.
• Chu kỳ kinh nguyệt bất thường: Sự thiếu hụt hormone giáp có thể gây ra rối loạn chu kỳ kinh nguyệt ở phụ nữ.

Đối tượng dễ mắc bệnh suy giảm tuyến giáp

Bệnh suy giáp có ảnh hưởng như nhau đối với cả hai giới tính và có thể xảy ra ở bất kỳ lứa tuổi nào. Tuy nhiên, một số đối tượng có nguy cơ mắc bệnh suy giáp cao hơn các đối tượng còn lại, có thể kể đến như:

Phụ nữ

Phụ nữ gặp suy giáp nhiều hơn nam giới khoảng 7 lần và có tỷ lệ cao mắc suy giáp trong khoảng sáu tháng sau khi sinh.

Phụ nữ sau sinh có nguy cơ cao mắc suy giáp

Người trung niên và người cao tuổi

Tuổi tác cao gây ra sự suy giảm của tuyến giáp cho người cao tuổi.

Người có tiền sử bệnh tuyến giáp

Nếu trong gia đình có người mắc bệnh tuyến giáp tự miễn, người thân của họ cũng có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.

Người có tiền sử bệnh tuyến giáp

Những ai đã được điều trị bệnh tuyến giáp bằng xạ trị i-ốt hoặc thuốc ức chế tuyến giáp hoặc đã từng phẫu thuật tuyến giáp (hoặc một phần tuyến giáp) có nguy cơ cao bị suy giáp hơn những người bình thường.

Người thiếu i-ốt

 I-ốt là chất dinh dưỡng không thể thiếu để sản xuất hormon giáp. Thiếu i-ốt có thể dẫn đến các rối loạn chức năng của tuyến giáp, dẫn đến bệnh suy giáp.

Người bị bệnh lý khác

Nhiều bệnh nhân bị bệnh lý khác như tiểu đường, viêm gan B và C, bệnh Crohn, lupus hay viêm khớp dễ mắc bệnh suy giáp hơn.

Những người bị phơi nhiễm với chất độc hại

Các chất độc hại như chì, thuốc trừ sâu hay thuốc kháng sinh có thể gây ra suy giáp.

Để biết rõ hơn về tình trạng bệnh lý của mình, bệnh nhân nên tham khảo ý kiến chuyên môn từ các bác sĩ Nội tiết. Liên hệ đặt lịch khám cùng chuyên gia Nội tiết – Tuyến giáp, qua hotline 0911.858.626 hoặc đăng ký TẠI ĐÂY.

Bệnh suy giáp có nguy hiểm không?

Hà Lương Yên thực hiện chẩn đoán bệnh tuyến giáp cho bệnh nhân tại BVĐK Hồng Ngọc

Theo ThS. BS. Hà Lương Yên – Bác sĩ chuyên khoa Nội tiết, khoa khám bệnh, BV Hồng Ngọc, bệnh suy giáp nếu không phát hiện và điều trị sớm có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm và hầu như khó có khả năng hồi phục như: 

• Rối loạn chức năng tim: Bệnh suy giáp có thể gây ra rối loạn nhịp tim, làm giảm khả năng bơm máu của tim và gây ra huyết áp thấp.
• Suy thận: Bệnh suy giáp có thể gây ra suy thận nặng và gây ra một số biến chứng như sỏi thận, suy thận cấp tính và mãn tính.
• Thai nghén: Nếu một phụ nữ mang thai bị bệnh suy giáp, thì nó có thể gây ra nguy cơ thai nghén và động kinh thai nghén.
• Suy gan: Bệnh suy giáp có thể làm tăng mức bilirubin trong máu, gây ra tình trạng suy gan cấp tính.
• Viêm khớp: Nếu không điều trị kịp thời, bệnh suy giáp có thể dẫn đến viêm khớp mãn tính, làm giảm chất lượng cuộc sống của bệnh nhân.
• Hôn mê: Nếu bệnh suy giáp gây ra huyết áp thấp và đường huyết giảm, có thể dẫn đến hôn mê và nguy hiểm đến tính mạng.
• Mất trí nhớ và chức năng tâm thần: Bệnh suy giáp nặng có thể gây ra các triệu chứng như mất trí nhớ, mất khả năng tập trung và rối loạn chức năng tâm thần.
• Viêm gan tự miễn: Bệnh suy giáp cũng có thể tăng nguy cơ mắc bệnh viêm gan tự miễn, một bệnh lý đáng lo ngại và khó điều trị.

Tuy nhiên các biến chứng nguy hiểm này có thể suy giảm đi và được chữa trị hiệu quả nhờ kết quả xét nghiệm chuẩn xác và những chẩn đoán chính xác của bác sĩ cùng phác đồ điều trị hiệu quả. Bên cạnh đó, bệnh nhân có thể kết hợp với chế độ ăn uống và tập luyện phù hợp để sức khỏe được ổn định.

Cách phòng ngừa bệnh suy tuyến giáp

Để phòng ngừa căn bệnh suy giáp, tránh để bệnh biến chứng nặng gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, cách tốt nhất là nên đi khám sức khỏe định kỳ. Hiện nay, rất nhiều ca bệnh tuyến giáp được điều trị thành công là do bệnh nhân phát hiện bệnh ở giai đoạn sớm nhờ vào việc đi kiểm tra sức khỏe thường xuyên. Do đó, việc phát hiện sớm những dấu hiệu bất thường ở vùng cổ giúp bạn phòng ngừa bệnh suy giáp hoặc có biện pháp chữa trị sớm giúp ngăn ngừa bệnh diễn tiến nặng hơn.

Bên cạnh đó, chế độ ăn uống lành mạnh luôn là “tấm khiên vững chắc” bảo vệ cơ thể khỏi bệnh tật. Trong số các chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể, i-ốt đóng vai trò quan trọng điều hòa hoạt động tuyến giáp. Cơ thể cần được bổ sung i-ốt thông qua các thực phẩm: tảo bẹ, rong biển, sữa ngũ cốc và trứng. Bên cạnh đó, mọi người cũng nên bổ sung trái cây và rau củ tươi, thực phẩm có chứa axit béo omega 3 như dầu cá, cá hồi, thịt bò,… giúp cải thiện quá trình trao đổi chất, giảm các vấn đề về tuyến giáp trong cơ thể.

Phương pháp điều trị giảm chức năng tuyến giáp hiệu quả

Hiện nay, phương pháp phổ biến nhất để điều trị suy giáp chính là bổ sung lượng hormone bị thiếu hụt chính là sử dụng thuốc hormone giáp để bù đắp lại lượng hormone thiếu hụt. Việc sử dụng thuốc giúp cân bằng lại cơ thể và làm giảm đi các triệu chứng của căn bệnh này. 

Về loại thuốc

Các loại thuốc thay thế hormone thường được sử dụng cho người trưởng thành bao gồm Liothyronine, Levothyroxine, Liotrix và nhiều loại khác. Đối với trẻ bị suy giáp bẩm sinh chủ yếu sử dụng nhóm thuốc Thyroxin. Nguyên nhân là do trẻ có biểu hiện bệnh ngay từ khi còn đang bú mẹ hoặc ở độ tuổi thanh thiếu niên.

Về liều lượng

Tùy vào thời gian có tác dụng của từng loại thuốc mà số lần sử dụng thuốc sẽ khác nhau. Ví dụ, thuốc Levothyroxin có thời gian hiệu quả dài nên chỉ cần sử dụng 1 lần/ngày. Đối với các thuốc có tác dụng ngắn hơn thì số lần sử dụng trong ngày cũng sẽ nhiều hơn.

Một số lưu ý

• Người bệnh cần phải tuân thủ đúng việc sử dụng thuốc điều trị suy giáp để có thể kiểm soát tối ưu bệnh.
• Các thuốc thay thế hormone thông thường sẽ được uống vào lúc sáng, trước bữa ăn.
• Đối với trẻ nhỏ: Phụ huynh cần phải thông báo ngay cho bác sĩ khi thấy trẻ có các biểu hiện sau: đổ nhiều mồ hôi, khó ngủ, kích động, tiêu chảy, nôn, tim đập nhanh.

**Lưu ý: Những thông tin cung cấp trong bài viết của Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa. Để biết chính xác tình trạng bệnh, người bệnh cần tới các cơ sở y tế uy tín để được bác sĩ trực tiếp thăm khám và tư vấn phác đồ điều trị hiệu quả.

Theo dõi fanpage Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc để biết thêm thông tin bổ ích khác.