Sỏi mật gây viêm tụy cấp - biến chứng nguy hiểm cần cảnh giác

Sỏi mật gây viêm tụy cấp - biến chứng nguy hiểm cần cảnh giác

06-08-2022

Theo thống kê cho biết có đến 40% người bệnh bị viêm tụy cấp là do sỏi mật gây ra. Vậy, câu hỏi đặt ra là: “Tại sao sỏi mật gây viêm tụy cấp?”. Hãy cùng Hồng Ngọc tìm hiểu trong bài viết dưới đây để có câu trả lời chính xác nhất.

Sỏi mật gây viêm tụy cấp là thế nào?

Viêm tụy cấp là tình trạng tuyến tụy bị viêm nhiễm cấp tính, có thể gây ra sưng, phù nề tổ chức hoặc nặng hơn là chảy máu, hoại tử trong nhu mô tụy. Bệnh có 3 mức độ chính đó là: Nhẹ, trung bình và nặng phụ thuộc những biến chứng xuất hiện của bệnh.

Sỏi mật gây viêm tụy cấp là khi viên sỏi từ đường mật rơi xuống, bị kẹt ở vị trí ngã ba mật tụy, gây tắc nghẽn đường lưu thông của dịch tụy, làm ứ đọng dịch trong ống tụy. Nếu tắc nghẽn chỉ xảy ra tạm thời thì tổn thương thường giới hạn và phục hồi nhanh. Nhưng nếu tắc nghẽn kéo dài thì các enzyme được hoạt hóa này sẽ tích tụ trong tụy ngày càng nhiều dẫn đến tổn thương và gây viêm tụy nặng nề.

sỏi mật gây viêm tụy cấp Sỏi mật gây viêm tụy cấp nếu không điều trị dứt điểm có thể gây ra biến chứng nguy hại cho sức khỏe.

Tại sao sỏi mật gây viêm tụy cấp?

Tụy là một tạng thuộc bộ máy tiêu hoá, nằm sau phúc mạc, đi từ khúc 2 tá tràng tới núm tỳ, vắt ngang cột sống thắt lưng, chếch lên trên và sang trái. Tụy có 2 chức năng chính:

  • Nội tiết: Tụy tiết ra insulin (hạ đường huyết) và glucagon (tăng đường huyết) chủ yếu để điều hoà đường huyết

  • Ngoại tiết: Tụy sản xuất các men tiêu hoá thức ăn.

Đối với những bệnh nhân bị sỏi mật, đặc biệt là người bị sỏi ống mật chủ gây tắc ống mật, dịch mật sẽ trào ngược vào ống tụy, làm thay đổi pH của dịch tụy trở thành kiềm hóa giống pH ở tá tràng. Khi đó, các men tụy sẽ hoạt động ngay trong lòng ống tụy khiến các tế bào tụy bị phá hủy dẫn đến hàng loạt những phản ứng viêm nhiễm xảy ra.

Những tổn thương tại tụy và các cơ quan lân cận là do các men tụy không được hoạt hoá đúng chỗ. Các triệu chứng khác xảy ra là do đáp ứng viêm hệ thống gây nên, vì vậy sỏi mật gây viêm tụy cấp.

Biểu hiện sỏi mật gây viêm tụy cấp

Biểu hiện của sỏi mật gây viêm tụy cấp thường xảy ra đột ngột, có thể ở mọi lứa tuổi nhưng thông thường là từ 30 - 50 tuổi. 

Hầu như các trường hợp viêm tụy cấp thường có cơn đau xuất hiện đột ngột ở vùng trên rốn, lan lên ngực, sang cả 2 bên mạng sườn, xiên xuống lưng, cường đô ngày một tăng dần, đạt mức dữ dội nhất sau vài giờ và có thể kéo dài trong nhiều giờ. Có khi xuất hiện cơn đau quặn như đau sỏi mật hoặc trùng với cơn đau do sỏi khiến cho triệu chứng đau càng tăng lên rất nhiều. 

sỏi mật gây viêm tụy cấp Đau bụng dữ dội là triệu chứng thường gặp khi sỏi mật gây viêm tụy cấp

Khoảng 70 - 80% bệnh nhân có triệu chứng buồn nôn và nôn, thậm chí là nôn khan xảy ra. Nôn xuất hiện cùng với đau. Chất nôn là dịch mật, thức ăn, đôi khi cả máu (trường hợp nặng). Cùng với đó là các triệu chứng như khó thở, trướng bụng, bí trung đại tiện, đi ngoài ra phân lỏng hoặc tràn dịch màng phổi.

Đối với những bệnh nhân mắc viêm tụy cấp do sử dụng bia rượu thì thường không có triệu chứng nào khác ngoài các cơn đau vừa phải, không dữ dội. Tuy nhiên, đối với các bệnh nhân do những nguyên nhân khác gây ra thì những cơn đau rất dữ dội và kéo dài.

Khi sỏi mật gây viêm tụy cấp thường biểu hiện vã mồ hôi, suy sụp, nhịp tim nhanh (100 - 140 nhịp/ phút). Ngoài ra, huyết áp còn có thể thấp hoặc cao nhưng thường sẽ có xu hướng tụt khi người bệnh đột nhiên đứng dậy ngay gây xây xẩm choáng váng. Khi bệnh tiến triển nặng hơn, người bệnh có thể rơi vào trạng thái lơ mơ, thậm chí là mất ý thức hoàn toàn. Kết mạc mắt đôi khi sẽ có màu vàng.

Qua thăm khám có thể thấy vàng da kèm theo gan và túi mật to do sỏi gây tình trạng ứ mật hoặc do viêm gan. Có thể sờ thấy mảng cứng ở trên rốn không di động do hiện tượng hoại tử mỡ, gõ đục vùng thấp do tràn dịch màng bụng. Trong trường hợp viêm tụy nặng cũng có thể xuất hiện các mảng bầm tím ở 2 bên mạng sườn hoặc quanh rốn, biểu hiện của sự chảy máu ở vùng tụy và quanh tụy.

Chẩn đoán sỏi mật gây viêm tụy cấp có thể xác định bằng dấu hiệu đau bụng, nôn, xét nghiệm thấy men amilase, lipase tăng cao trong máu và nước tiểu. Siêu âm và chụp cắt lớp vi tính ổ bụng có thể xác định được mức độ viêm của bệnh như tụy to, có dịch quanh tụy hoặc mức độ hoại tử của tụy và thấy rõ hình ảnh sỏi gây tắc nghẽn ống mật chủ, sỏi túi mật, sỏi ở đường mật trong gan.

Cách điều trị sỏi mật gây viêm tụy cấp

Để việc điều trị viêm tụy cấp do sỏi mật gây ra hiệu quả tốt thì người bệnh có thể thực hiện các cách điều trị sau đây:

  • Ở giai đoạn đầu, người bệnh nên cố gắng nhịn ăn hoàn toàn và bổ sung dinh dưỡng bằng đường tĩnh mạch.

  • Truyền đủ dịch và các chất điện giải để giảm đau, giảm tiết dịch tụy.

  • Điều chỉnh đường huyết và lọc máu liên tục nếu như tình trạng viêm tụy cấp diễn biến nặng nề.

  • Phương pháp tán sỏi nội soi mật tụy ngược dòng (ERCP) đang được áp dụng đối với hầu hết các ca bệnh, có hiệu quả rất tốt trong việc loại bỏ sỏi mật, giải phóng tắc nghẽn nhanh chóng lại không gây thương tổn nặng thêm cho bệnh nhân.

  • Một số trường hợp nặng sẽ được bác sĩ chỉ định phẫu thuật mổ mở để lấy sỏi mật khi không đáp ứng đủ điều kiện thực hiện bằng phương pháp ERCP hoặc viêm tụy cấp có nhiễm khuẩn ổ hoại tử.

sỏi mật gây viêm tụy cấp Truyền dịch và chất điện giải để bổ sung năng lượng giúp bệnh nhân vượt qua cơn đau.

Phòng tránh sỏi mật gây viêm tụy cấp đúng cách

Một trong những nguyên nhân dẫn đến bệnh viêm tụy cấp do sỏi mật đó là do uống quá nhiều bia rượu. Vì vậy, mọi người cần phải xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh để có thể giảm đi nguy cơ phát triển bệnh. Các phòng ngừa đơn giản như sau:

Hạn chế tối đa bia rượu: để ngăn ngừa tình trạng viêm tuyến tụy. Từ đó, bệnh sẽ khó có thể phát triển.

Uống nhiều nước: trung bình 1 ngày cần uống ít nhất 2 lít nước tương đương 8 - 10 cốc.

Xây dựng chế độ ăn uống khoa học: ăn nhiều rau xanh, củ quả, ăn ít chất béo, ít cholesterol. 

Tăng cường vận động: luyện tập thể dục thường xuyên mỗi ngày sẽ giúp chúng ta tránh được những nguy cơ mắc nhiều bệnh không riêng gì bệnh viêm cấp tụy do sỏi mật.

Khám sức khỏe định kỳ: nên thực hiện khám sức khỏe định kỳ 6 tháng/1 lần để giúp phát hiện và phòng ngừa các loại bệnh, bảo vệ sức khỏe.

sỏi mật gây viêm tụy cấp Hạn chế tối đa bia rượu là việc cấp thiết cần làm

Trên đây là toàn bộ thông tin về sỏi mật gây viêm tụy cấp mà Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc chia sẻ. Hi vọng sẽ hữu ích với bạn!

Nếu có nhu cầu thăm khám và điều trị viêm tụy cấp

tại Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc, quý khách vui lòng liên hệ theo số Hotline 0243 927 5568 (máy lẻ 2225, 2265) hoặc đăng ký vào form dưới đây:

**Lưu ý: Những thông tin cung cấp trong bài viết của Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc mang tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa. Người bệnh không được tự ý mua thuốc để điều trị. Để biết chính xác tình trạng bệnh lý, người bệnh cần tới các bệnh viện để được bác sĩ thăm khám trực tiếp, chẩn đoán và tư vấn phác đồ điều trị hợp lý.

Theo dõi fanpage của Bệnh viện Hồng Ngọc TẠI ĐÂY để có thêm những thông tin hữu ích về sức khỏe và các chương trình ưu đãi hấp dẫn từ bệnh viện.

Đọc tiếp
Quay lại
Hỏi đáp Bác sĩ
Viết câu hỏi
Cơ sở chuyên khoa liên quan
Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc – Phúc Trường Minh
  • Số 8 đường Châu Văn Liêm, phường Phú Đô, quận Nam Từ Liêm, Hà Nội
  • Hotline: +(84-24) 7300 8866
Đặt lịch ngay
Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc - Yên Ninh - Trải nghiệm dịch vụ chăm sóc sức khỏe 5*
  • Số 55 Yên Ninh, phường Trúc Bạch, quận Ba Đình, Hà Nội
  • Hotline: (+84-24) 3927 5568
Đặt lịch ngay
Phòng khám đa khoa Hồng Ngọc Keangnam
  • Tầng 10, Keangnam Landmark 72, Phạm Hùng, Hà Nội
  • Hotline: (+84-24) 3927 5568
Đặt lịch ngay
PHÒNG KHÁM ĐA KHOA HỒNG NGỌC - KOSMO TÂY HỒ
  • Gian S20 và TMDV 2A + 2B, Tầng 1 và 2, tổ hợp chung cư, văn phòng kết hợp dịch vụ thương mại Newtatco - Kosmo Tây Hồ, Phường Xuân Tảo, Quận Bắc Từ Liêm, Hà Nội
  • Hotline: (+84-24) 3927 5568
Đặt lịch ngay