Cường giáp: Nguyên nhân, triệu chứng, chẩn đoán và cách điều trị

Bệnh lý tuyến giáp phổ biến nhất là cường giáp, đặc biệt là phụ nữ và số lượng các trường hợp mắc bệnh đang có xu hướng tăng. Nếu không phát hiện và điều trị kịp thời, bệnh có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm, thậm chí đe dọa tính mạng.

Cường giáp là gì?

Cường giáp, hay còn gọi là cường tuyến giáp, là một loại rối loạn tuyến giáp, dẫn đến tắng sản xuất hormone giáp và kích thước tuyến giáp tăng lên. Tuyến giáp là một tuyến nội tiết nhỏ trong cơ thể, chịu trách nhiệm sản xuất các hormone T4 và T3 để kiểm soát quá trình tăng trưởng, chuyển hóa và phát triển của cơ thể.

Người bị cường giáp có thể gặp nhiều triệu chứng khác nhau, bao gồm: Mệt mỏi, rụng tóc, giảm cân, da khô, khó chịu và đau đầu. Họ cũng có thể trải qua tâm trạng lo lắng, trầm cảm và bất ổn cảm xúc.

Cường giáp khiến cho kích thước tuyến giáp tăng lên đáng kể

Nguyên nhân gây ra bệnh cường giáp

Có rất nhiều nguyên nhân gây nên bệnh cường tuyến giáp, có thể kể đến như:

Bệnh Basedow:

Đây là bệnh tự miễn, khi hệ miễn dịch tấn công tuyến giáp và kích thích sản xuất quá mức hormone giáp. Khoảng 70% trường hợp bệnh cường giáp có nguyên nhân từ bệnh Basedow, thường xảy ra ở phụ nữ trẻ có độ tuổi từ 20-50 tuổi và có xu hướng phát triển trong gia đình.

Nhân tuyến giáp hoạt động quá mức:

Nhân tuyến giáp là các cục u chịu trách nhiệm điều chỉnh sự hoạt động của tuyến giáp. Nếu các nhân tuyến giáp hoạt động quá mức, chúng có thể gây ra sản xuất quá mức hormone giáp, dẫn đến cường giáp. Đây là loại cường giáp thường lành tính.

Viêm tuyến giáp:

Tuyến giáp bị viêm gây tổn thương cấu trúc các nang tuyến giáp bình thường dẫn đến rò rỉ hormone tuyến giáp ra ngoài.

Nếu viêm tuyến giáp kéo dài trên 18 tháng, tuyến giáp có thể trở nên kém hoạt động và gâu ra tình trạng suy giáp. Tuy nhiên, cường tuyến giáp trong trường hợp này có thể kéo dài đến 3 tháng trước khi cấu trúc mô học của tuyến giáp trở lại bình thường.

Nhân tuyến giáp, viêm tuyến giáp là tác nhân gây nên cường giáp

Tăng tiêu thụ i-ốt:

Tuyến giáp cần i-ốt để sản xuất hormone giáp. Nếu tiêu thụ i-ốt quá mức, tuyến giáp có thể sản xuất quá mức hormone giáp, dẫn đến tình trạng cường giáp.

Lạm dụng hormone tuyến giáp:

Sử dụng quá nhiều hormone tuyến giáp trong qua trình điều trị bệnh lý tuyến giáp khác có thể dẫn đến sự sản xuất quá mức hormone giáp, dẫn đến tình trạng cường giáp.

Ngoài những nguyên nhân trên, còn có một số yếu tố khác ảnh hưởng đến phát triển của bệnh cường giáp, bao gồm:

Giới tính: Phụ nữ có nguy cơ cao hơn nam giới bị cường giáp do estrogen, hormone nữ, tác động đến chức năng của tuyến giáp.
Độ tuổi: Người trưởng thành tuổi trung niên có nguy cơ cao mắc cường giáp.
Sự tiếp xúc thường xuyên với các chất độc hại trong môi trường hóa chất, điện tử hoặc các chất độc hại khác có nguy cơ cao ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của tuyến giáp.
Dùng thuốc: Sử dụng nhiều loại thuốc như amiodarone, lithium, phenytoin và interleukin-2 có thể dẫn đến bệnh cường giáp.

ThS.BS. Hà Lương Yên, chuyên gia Nội tiết tại khoa khám bệnh của Bệnh Viện Hồng Ngọc cho biết: ” Phát hiện sớm và điều trị bệnh cường giáp có thể giảm thiểu những tác động tiêu cực đến sức khỏe và tăng khả năng phục hồi.”

BS Hà Lương Yên chẩn đoán bệnh tuyến giáp cho bệnh nhân tại BVĐK Hồng Ngọc

Những triệu chứng bệnh cường giáp

Khi tuyến giáp bị ảnh hưởng bởi lượng hormone tuyến giáp tăng lên, các chức năng khác của cơ thể cũng bị tác động. Dưới đây là một số triệu chứng thường gặp khi mắc bệnh cường giáp:

Tăng tiết mồ hôi, có biểu hiện sốt nhẹ 37,5 – 38 độ C
Dễ bị kích động hoặc lo lắng hơn bình thường, dễ bị mất ngủ và căng thẳng.

Một số người bị cường giáp tăng cân một cách đáng kể mà không thể giải thích được hoặc sụt cân nhanh mặc dù vẫn thực hiện ăn uống như bình thường. Điều này xảy ra do cơ thể sản xuất quá nhiều hormone giáp tự do, ảnh hưởng đến quá trình trao đổi chất của cơ thể.

Tim đập nhanh hơn bình thường dẫn đến cảm giác đánh trống ngực, hồi hộp, khó thở khi làm việc mất sức hoặc khi xúc động.
Rối loạn kinh nguyệt ở phụ nữ trẻ tuổi
Biểu hiện đau bụng, tiêu chảy, không kèm đau quặn bụng với tần suất nhiều hơn 5 lần/ngày
Đau và sưng cổ: Một số người bị cường giáp có thể cảm thấy cổ đau và sưng to hơn bình thường do tuyến giáp bị phồng lên.
Đối với bệnh basedow còn đi kèm biểu hiện rõ rệt ở mắt: chảy nước mắt, cảm giác nóng rát mắt, lồi mắt

Nếu đang gặp một số biểu hiện kể trên, tốt nhất bạn nên đến các cơ sở y tế uy tín để kiểm tra sức khỏe. Đăng ký khám bệnh tại khoa Nội tiết, BVĐK Hồng Ngọc TẠI ĐÂY.

Đối tượng dễ mắc bệnh cường giáp

Các bệnh tuyến giáp ghi nhận hàng triệu ca mắc trên toàn thế giới. Tỷ lệ nữ giới mắc cường giáp cao hơn nam giới đến 7 lần. Bên cạnh đó, những đối tượng dưới đây dễ mắc căn bệnh cường giáp:

Phụ nữ có độ tuổi từ 20 đến 60 tuổi.
Những người có tiền sử bệnh lý về tuyến giáp trong gia đình.
Những người mắc bệnh lý tự miễn, chẳng hạn như bệnh lupus, bệnh celiac, viêm khớp dạng thấp và bệnh thận.
Những người đã được điều trị bằng tia X hoặc phẫu thuật tuyến giáp.
Những người có tiền sử bệnh nhiễm trùng viêm đường hô hấp, nhưng không được điều trị đúng cách và đầy đủ.
Những người sử dụng thuốc ức chế tuyến giáp hoặc hormone giáp (ví dụ: Levothyroxine) quá liều hoặc không đúng cách.

Những người có tuyến giáp hoạt động quá mức ở giai đoạn nặng phải đối mặt với vô số vấn đề, thậm chí có những biến chứng nguy hiểm đến tính mạng. Tuy nhiên, có đến hơn 60% những người bị bệnh tuyến giáp không được chẩn đoán kịp thời.

Có thể bạn quan tâm:

Các cách chẩn đoán bệnh cường giáp

Để phát hiện sớm bệnh cường giáp và đưa ra liệu trình điều trị phù hợp, có các phương pháp chẩn đoán sau đây:

Chẩn đoán lâm sàng:

Phân tích bệnh sử, các triệu chứng và kiểm tra thể chất để đưa ra chẩn đoán.

Siêu âm tuyến giáp:

Sử dụng siêu âm để xác định kích thước, hình dạng của tuyến giáp và phát hiện các khối u hoặc các vết bất thường khác.

Xét nghiệm máu:

Để đo nồng độ hormone tuyến giáp và các kháng thể tự miễn của tuyến giáp, có thể sử dụng phương pháp xét nghiệm với các chỉ số sau:

TSH là hormone kích thích tuyến giáp

Phương pháp xét nghiệm đưa ra các chỉ số chính xác để kết luận bệnh cường giáp

T3 là hormone triiodothyronine của tuyến giáp.
T4 là hormone thyroxine của tuyến giáp.
TPO là kháng thể men peroxidase của tuyến giáp.
TRAb là kháng thể tự miễn kháng receptor TSH của tuyến giáp.

Phương pháp điều trị cường giáp đạt hiệu quả tốt

Có 3 phương pháp điều trị cường giáp hiệu quả nhất nhằm đưa lượng hormone tuyến giáp trở lại bình thường và giảm các triệu chứng khó chịu do tình trạng gia tăng hormone giáp trong máu gây ra

Điều trị bằng thuốc:

– Thuốc chẹn beta giúp giảm triệu chứng như run, tim đập nhanh và lo lắng.

– Thuốc kháng giáp: Có hiệu quả trong điều trị bệnh Basedow sau 18-24 tháng nhưng cũng có thể gây tác dụng phụ ở khoảng 5% bệnh nhân sử dụng.

Sử dụng liệu pháp phóng xạ:

I-ốt phóng xạ được sử dụng để phá hủy các tế bào tuyến giáp tạo ra hormone tuyến giáp. Phương pháp này có tính hiệu quả trong hơn nửa thập kỷ qua, tuy nhiên không được chỉ định sử dụng với phụ nữ mang thai hoặc cho con bú.

Phương pháp này đã được chứng minh tính hiệu quả trong hơn nửa thập kỷ qua. Tuy nhiên, phụ nữ dự định hoặc đang mang thai hoặc phụ nữ đang cho con bú không được chỉ định sử dụng phương pháp này.

Phẫu thuật tuyến giáp

Phẫu thuật cắt bỏ toàn bộ hoặc hầu hết tuyến giáp có hiệu quả điều trị dứt điểm bệnh cường giáp. Phẫu thuật này được thực hiện bởi bác sĩ có kinh nghiệm về phẫu thuật tuyến giáp để đảm bảo hiệu quả và an toàn cho bệnh nhân.

Để biết phương pháp nào phù hợp với tình trạng bệnh lý của mình, bệnh nhân nên tham khảo ý kiến chuyên môn từ các bác sĩ Nội tiết. Liên hệ đặt lịch khám cùng chuyên gia Nội tiết – Tuyến giáp, qua hotline 0911.858.626.

**Lưu ý: Những thông tin cung cấp trong bài viết của Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa. Để biết chính xác tình trạng bệnh, người bệnh cần tới các cơ sở y tế uy tín để được bác sĩ trực tiếp thăm khám và tư vấn phác đồ điều trị hiệu quả.

Theo dõi fanpage Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc để biết thêm thông tin bổ ích khác.