Cẩn trọng với bệnh lao ở phụ nữ mang thai

Bệnh lao ở phụ nữ mang thai được coi là nguyên nhân chính gây tử vong cho thai phụ và là một trong ba nguyên nhân hàng đầu gây tử vong cho phụ nữ trong độ tuổi từ 15 – 45 tuổi. 

Bệnh lao là gì?

Bệnh lao là một căn bệnh truyền nhiễm do vi khuẩn Mycobacterium tuberculosis gây ra tại phổi. Bệnh có thể lây lan từ người sang người khác thông qua không khí khi người mắc bệnh lao ho, hắt hơi hoặc khạc nhổ. 

Ngoài phổi, vi khuẩn Mycobacterium tuberculosis còn có thể thông qua đường 

máu hoặc hạch bạch huyết gây bệnh tại các bộ phận khác của cơ thể như thận, cột sống và não. 

Nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách, bệnh lao có thể dẫn đến tử vong. 

Phân loại bệnh lao 

Có thể phân chia bệnh lao thành 2 loại chính, bao gồm: 

• Nhiễm lao tiềm ẩn: tình trạng vi khuẩn lao sống trong cơ thể nhưng không làm chủ thể bị mắc bệnh do khi hít phải vi khuẩn lao trong không khí, cơ thể sẽ tự động sinh ra phản ứng chống lại vi khuẩn này, không cho vi khuẩn phát triển. Loại này không gây ra bất kỳ dấu hiệu nào và không lây truyền cho người khác. 
• Bệnh lao: Khi vi khuẩn lao phát triển mạnh mẽ và số lượng nhân lên nhanh chóng, người bệnh sẽ chuyển từ dạng nhiễm lao tiềm ẩn sang bệnh lao với các dấu hiệu cụ thể điển hình. Bệnh lao rất dễ lây lan sang người khác qua đường không khí vì thể người bị nhiễm lao tiềm ẩn thường được chỉ định điều trị để không phát triển thành bệnh lao. 

Ai có nguy cơ mắc bệnh lao?

Bất cứ ai cũng có thể bị nhiễm lao, tuy nhiên các đối tượng dưới đây sẽ có nguy cơ cao hơn:

• Trong gia đình có người bị nhiễm bệnh lao
• Đã sống, làm việc hoặc ở lại một thời gian dài ở nước có tỷ lệ người mắc bệnh lao cao
• Người bị thiếu cân
• Phụ thuộc vào ma túy và rượu
• Phụ nữ mang thai

Nguyên nhân khiến phụ nữ mang thai dễ nhiễm lao

So với các đối tượng khác, phụ nữ mang thai dễ mắc bệnh lao do cơ thể thay đổi nội tiết tố estrogen và progesteron.

Bên cạnh đó, sự xuất hiện của nội tiết tố rau thai khiến cho các cơ quan vùng chậu – hông, hệ sinh dục, da, các cơ phải tăng cường chuyển hóa chất và ngấm nhiều nước hơn. Điều này dẫn đến các cơ quan phổ, tổ chức xơ sẹo trở nên mềm hơn, tạo cơ hội cho vi khuẩn lao dễ dàng thâm nhập và hoạt động. 

Ngoài nguyên nhân trên, bệnh lao ở phụ nữ mang thai còn do hệ miễn dịch suy giảm, chế độ ăn uống không đủ chất, bị mất sức và cơ thể mệt mỏi…

Phụ nữ mang thai có nguy cơ cao mắc bệnh lao

Các triệu chứng của bệnh lao khi mang thai là gì?

Bệnh lao ở phụ nữ mang thai có các triệu chứng xuất hiện không đặc hiệu.

• Ho kéo dài hơn một vài tuần
• Sốt dai dẳng (nhiệt độ cao)
• Đổ mồ hôi nhiều vào ban đêm
• Ăn mất ngon
• Giảm cân không giải thích được
• Cảm giác mệt mỏi và bất thường chung
• Ho ra máu
• Sưng liên tục ở các tuyến cổ (hoặc đôi khi các tuyến khác)

Biến chứng bệnh lao ở phụ nữ mang thai

Bệnh lao là một bệnh nguy hiểm, nhất là đối với thai phụ do những biến chứng xảy ra như sau:

• Tăng tỷ lệ trẻ sơ sinh tử vong 
• Bà bầu bị bệnh lao sẽ có nguy cơ sinh non và trẻ sinh ra nhẹ cân
• Trẻ nhỏ bị lao bẩm sinh sẽ sốt, suy hô hấp và gan to
• Ở cuối thai kỳ, thai phụ có thể tử vong và nhiễm độc thai nghén

Chính những biến chứng đáng lo ngại có thể gây ra cho cả mẹ và bé nên thông thường phụ nữ được chẩn đoán mắc bệnh lao sẽ không được khuyến khích mang thai và sinh con trong quá trình điều trị bệnh. 

Phương pháp xét nghiệm bệnh lao ở phụ nữ mang thai

Bệnh lao sẽ được xét nghiệm thông qua 2 phương pháp đó là:

• Xét nghiệm da tuberculin (xét nghiệm tiêm dưới da): tiêm lượng nhỏ tuberculin của vi khuẩn lao vào cánh tay của bệnh nhân. Nếu xuất hiện một vết sưng đỏ tại vị trí tiêm trong vòng 2 ngày chứng tỏ bệnh nhân đã tiếp xúc với vi khuẩn lao. 

Xét nghiệm da tuberculin để phát hiện bệnh lao ở phụ nữ mang thai

• Xét nghiệm máu IGRAs: sử dụng mẫu máu 1 lần duy nhất, kết quả sau 24 giờ, nếu kết quả cho dương tính thì người đó đã nhiễm vi khuẩn lao còn kết quả âm tính nghĩa là không nhiễm lao. 

Ngoài 2 xét nghiệm trên, bệnh nhân có thể phải thực hiện các xét nghiệm bổ sung khác

Điều trị bệnh lao ở phụ nữ mang thai 

Nếu nghi ngờ mắc bệnh lao trong thai kỳ, bà bầu cần đi khám lao phổi để được chẩn đoán đúng bệnh. Đồng thời thực hiện các xét nghiệm cần thiết để xác định chính xác tình trạng nhiễm bệnh. 

Phụ nữ mang thai khi mắc bệnh lao cần được điều trị theo sự hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa. 

• Điều trị ban đầu bằng thuốc INH, rifampicin và ethambutol liên tục trong 2 tháng
• Cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng cho cơ thể bằng các thực phẩm giàu đạm, vitamin, khoáng chất….
• Xây dựng chế độ sinh hoạt và nghỉ ngơi hợp lý 
• Sau khi sinh, nếu người mẹ vẫn còn phải điều trị bệnh lao sẽ phải cách ly với em bé để hạn chế tối đa nguy cơ lây bệnh cho con, không cho em bé bú sữa mẹ khi mẹ bị lao phổi
• Con của mẹ bị lao khi mang thai cần được theo dõi để xem có bị lao bẩm sinh không và tiêm BCG sớm phòng lao sơ nhiễm. 

Xét nghiệm và tiêm phòng bệnh lao uy tín tại Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc

Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc tự hào là một trong những bệnh viện đảm bảo chất lượng chuyên môn cao với đội ngũ y bác sĩ đầu ngành, điều dưỡng viên chuyên nghiệp và tận tình, hệ thống trang thiết bị y tế hiện đại. Bên cạnh đó Hồng Ngọc còn có dịch vụ khám, tư vấn và điều trị bệnh toàn diện trong không gian khám an toàn, tiệt trùng và đẳng cấp. 

Tại Hồng Ngọc cung cấp các dịch vụ như:

• Thai sản trọn gói: giải pháp giúp mẹ bầu có thể yên tâm trong thời kỳ mang thai, xét nghiệm chẩn đoán và tiêm phòng các bệnh lây nhiễm trước khi mang thai trong đó có vắc-xin phòng bệnh lao, thăm khám đều đặn để phát hiện sớm các vấn đề bất thường
• Chương trình tiêm chủng trọn gói: đảm bảo nhiều loại vắc-xin đa dạng cho mọi đối tượng, trong đó có tiêm phòng vắc-xin BCG phòng bệnh lao cho trẻ.

Đăng ký nhận tư vấn thai sản trọn gói tại đây:

**Lưu ý: Những thông tin cung cấp trong bài viết của Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc mang tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa. Người bệnh không được tự ý mua thuốc để điều trị. Để biết chính xác tình trạng bệnh lý, người bệnh cần tới các bệnh viện để được bác sĩ thăm khám trực tiếp, chẩn đoán và tư vấn phác đồ điều trị hợp lý.

Theo dõi fanpage của Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc để biết thêm thông tin bổ ích khác: https://www.facebook.com/BenhvienHongNgoc/