Bệnh cơ tim chu sản là một loại bệnh cơ tim giãn vô văn. Bệnh lý này bắt đầu bằng chuỗi các phản ứng viêm, gây tổn thương cơ tim, dẫn đến suy tim. Bệnh cơ tim chu sản thường xảy ra trong giai đoạn cuối thai kỳ, đặc biệt là các tháng đầu sau sinh. Mặc dù khó chẩn đoán nhưng vẫn có thể điều trị bệnh nếu phát hiện và can thiệp sớm.
Bệnh cơ tim chu sản là gì?
Bệnh cơ tim chu sản (cơ tim chu sinh) là tình trạng suy tim hiếm gặp khiến buồng tim mở mở rộng và cơ tim yếu đi. Điều này làm giảm lượng máu mà tim bơm theo mỗi nhịp tim.
Đau tim sau sinh ảnh hưởng tới phụ nữ trong giai đoạn cuối thai kỳ và phổ biến ở giai đoạn 5 tháng sau sinh. Bệnh cơ tim chu sản tập trung ở nhóm phụ nữ trong độ tuổi >30 tuổi.
Mức độ phổ biến của bệnh cơ tim chu sản
Theo ước tính, cứ 50.000 phụ nữ mang thai thì có ít nhất 1 thai phụ mắc bệnh cơ tim chu sinh. Các nghiên cứu cũng cho thấy, phụ nữ Châu Phi và Châu Á có nguy cơ mắc bệnh cơ tim chu sản này cao hơn.
Ở Mỹ, bệnh cơ tim chu sản chiếm tỷ lệ khoảng 1/ 1.000 phụ nữ mang thai. Mặt khác, tỷ lệ mắc bệnh ở miền Nam Hoa Kỳ cao hơn so với các khu vực khác.
Bệnh cơ tim chu sản ảnh hưởng đến những người da đen nghiêm trọng hơn người da trắng. Độ tuổi mắc bệnh cũng được chẩn đoán trẻ hơn (>27 tuổi). Đa phần các trường hợp đều được phát hiện khá muộn khi tổn thương tim đang ở mức độ nặng.
Có thể bạn quan tâm:
- Bệnh tim mạch: Phát hiện sớm, điều trị kịp thời
- Siêu âm Doppler tim – Kỹ thuật tân tiến trong chẩn đoán và điều trị các bệnh lý tim mạch
- Người bị nhồi máu cơ tim nên ăn gì? 6 gợi ý dinh dưỡng quan trọng
Bệnh cơ tim chu sản được chẩn đoán như thế nào?
Bệnh cơ tim chu sản khó phát hiện vì các triệu chứng thường gây nhầm lẫn với các triệu chứng của thai kỳ. Do đó, bất kỳ tình trạng khó thở hoặc sưng tấy nào xuất hiện sau khi sinh hoặc xuất hiện đột ngột trong thai kỳ đều cần được đánh giá kịp thời.
Chẩn đoán bệnh cơ tim chu sản khi có những đặc điểm sau:
- Suy tim phát triển vào tháng cuối của thai kỳ hoặc trong vòng vài tháng sau khi sinh.
- Khả năng bơm máu của tim bị giảm, với phân suất tống máu thất trái (LVEF) 45% (thường được đo bằng siêu âm tim). LVEF bình thường là từ 50% đến 70%.
- Không tìm thấy nguyên nhân nào khác gây suy tim.
Xét nghiệm chẩn đoán bệnh cơ tim chu sản
Đánh giá ban đầu thông qua các thăm khám lâm sàng và xét nghiệm máu có vai trò quan trọng để chẩn đoán các bất thường về thận, chất điện giải, gan, chức năng tuyến giáp. Các bệnh nhân mắc bệnh cơ tim chu sản thường có nồng độ Brain Natriuretic Peptide (BNP) và N-Terminal Pro-BNP cao.
- Chụp X quang ngực có thể thấy tim to /hoặc phù phổi.
- Điện tâm đồ (ECG/ EKG) để kiểm tra rối loạn nhịp tim.
Điện tâm đồ giúp đo hoạt động điện của tim tạo ra khi co bóp để phát hiện bệnh cơ tim chu sản
- Siêu âm tim để đánh giá giải phẫu và chức năng của tim. Siêu âm tim cũng đánh giá các nguyên nhân khác gây suy tim như bệnh van tim hoặc bất thường về cấu trúc tim. Tiếng vang của tim còn cho phép đánh giá phân suất tống máu thất trái (LVEF). Đây là phần thiết yếu để xác định bệnh cơ tim chu sản.
- MRI tim để sàng lọc các nguyên nhân khác gây suy tim. Đồng thời, xác định thể tích các buồng và chức năng tâm thất.
- Thông tim được chỉ định cho những đối tượng nghi ngờ bệnh chu tim cơ sản thiếu máu cục bộ.
- Sinh thiết nội mạc cơ tim không được khuyến khích và chủ yếu được sử dụng để đánh giá các bệnh nhiễm trùng có thể gây ra suy tim.
Để được tư vấn khám tim mạch, khách hàng vui lòng đăng ký tại đây:
Mức độ nguy hiểm đối với thai phụ và phụ nữ sau sinh
Mức độ nghiêm trọng của bệnh cơ tim chu sản sẽ khác nhau ở thai phụ và phụ nữ sau sinh. Có một số trường hợp nghiêm trọng cần tiến hành ghép tim. Trong đó có khoảng 9% trường hợp tử vong do biến chứng sau phẫu thuật.
Thai phụ
Phụ nữ mang thai mắc bệnh cơ tim chu sản thường được chỉ định sinh mổ (sinh non, nhẹ cân). Tỷ lệ tái phát khoảng 30% trong lần mang thai tiếp theo.
Thai phụ cần được theo dõi chặt chẽ với bác sĩ. Nếu tình trạng sức khỏe ổn định, bác sĩ vẫn sẽ ưu tiên thai phụ sinh thường. Với một số thai phụ được chăm sóc và điều trị tốt, tim sẽ trở lại bình thường sau khi sinh.
Phụ nữ sau sinh
Nếu đánh giá LVEF 30% khi được chẩn đoán, phụ nữ có nguy cơ cao bị biến chứng nghiêm trọng.
Phụ nữ bị bệnh chu tim cơ sản sau 5 năm không có tiến triển sẽ dẫn tới biến chứng suy tim, sung huyết mạn tính,…
Tỷ lệ tử vong lên tới 50% ở những phụ nữ phát hiện bệnh chu tim cơ sản muộn.
Nguyên nhân bệnh cơ tim chu sản
Các nghiên cứu vẫn chưa chỉ ra nguyên nhân chính xác gây ra bệnh cơ tim chu sản. Nhưng các yếu tố dưới đây làm tăng nguy cơ gây bệnh:
Trước mang thai
- Tuổi mẹ 35+
- Huyết áp cao, bao gồm tiền sản giật hoặc tăng huyết áp
Phụ nữ có tiền sử cao huyết áp nguy cơ mắc bệnh cơ tim chu sản
- Bệnh tiểu đường
- Béo phì
- Thiếu kẽm
Trong thai kỳ
- Đang mang thai lần đầu tiên
- Mang thai đôi hoặc sinh ba
- Sử dụng công nghệ hỗ trợ sinh sản
Triệu chứng của bệnh cơ tim chu sản
- Khó thở khi hoạt động và khi nằm thẳng
- Mắt cá chân hoặc bàn chân bị sưng
- Ho
- Đau thắt ngực hoặc tức ngực
Các triệu chứng ít phổ biến của bệnh cơ tim chu sản, bao gồm cảm giác tim đập nhanh hoặc đập mạnh (đánh trống ngực), mệt mỏi, đi tiểu nhiều vào ban đêm hoặc choáng váng.
Bệnh cơ tim chu sản được phân thành các cấp độ:
- Loại I - Bệnh không có triệu chứng
- Loại II - Các triệu chứng/ảnh hưởng nhẹ đến chức năng của tim
- Loại III - Triệu chứng khi gắng sức
- Loại IV - Triệu chứng lúc nghỉ
Bệnh chu tim cơ sản được điều trị như thế nào?
Phụ nữ trước khi sinh bị bệnh chu tim cơ sản cần có sự chỉ định của bác sĩ trong việc điều trị do tác dụng phụ của thuốc có thể qua nhau thai và ảnh hưởng tới tai nhi.
Mục tiêu của việc điều trị đau tim sau sinh là cải thiện chức năng tim và ngăn chất lỏng dư thừa tích tụ trong phổi hoặc các bộ phận khác của cơ thể. Sau điều trị nội khoa, phụ nữ mắc bệnh tim chu sản sẽ phục hồi chức năng tim bình thường trong vòng 3 đến 6 tháng đầu điều trị. Một số ít bệnh nhân mắc cơ tim chu sản bị suy tim nặng cần phải bơm tim cơ học hoặc ghép tim.
Thuốc
Bác sĩ có thể kê một số loại thuốc để giảm nhẹ triệu chứng. Chẳng hạn như:
- Thuốc ức chế men chuyển angiotensin (ACE) / Thuốc ức chế thụ thể Angiotensin (ARB).
- Thuốc ức chế Neprilysin (ARNI) – Hạ huyết áp và giúp tim bơm máu dễ dàng hơn.
- Thuốc chẹn beta – Khiến tim đập chậm hơn nên có thời gian hồi phục.
- Thuốc lợi tiểu - Giảm khả năng giữ nước.
- Hydralazine/nitrat.
- Thuốc đối kháng thụ thể Mineralocorticoid (MRA).
- Thuốc ức chế natri-glucose cotransporter-2 (SGLT2).
Điều trị các triệu chứng trầm trọng
Khi các triệu chứng nghiêm trọng xảy ra, bệnh tim chu sản sẽ được can thiệp bằng các phương pháp:
- Sử dụng máy bơm tim hỗ trợ (bóng phản nhịp động mạch chủ, thiết bị hỗ trợ tâm thất trái).
- Liệu pháp ức chế miễn dịch (như thuốc dùng để điều trị ung thư hoặc ngăn ngừa đào thải cơ quan cấy ghép).
- Ghép tim nếu suy tim sung huyết nặng kéo dài.
Bệnh cơ tim chu sản hiếm gặp nhưng gây ảnh hưởng tới sức khỏe của mẹ và thai nhi. Phòng ngừa bệnh bằng chế độ ăn uống cân bằng dinh dưỡng, tập thể dục thường xuyên, tránh xa các các chất kích thích. Phụ nữ có thể được khuyên cân nhắc trong lần mang thai tiếp theo nếu có tiền sử mắc bệnh chu tim cơ sản.
Thai phụ mắc bệnh cơ tim chu sản nên bổ sung chế độ dinh dưỡng đầy đủ
Thăm khám, chẩn đoán và điều trị tại Chuyên khoa Tim mạch Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc là lựa chọn của nhiều khách hàng hiện nay. Để được đặt lịch tư vấn và hỗ trợ miễn phí các vấn đề về tim mạch, quý khách vui lòng liên hệ tới số Hotline 0911 858 626.
Chuyên khoa Tim mạch – BVĐK Hồng Ngọc: Địa chỉ uy tín trong thăm khám và điều trị các bệnh lý Tim mạch:
Thông tin liên hệ:
Chuyên khoa Tim mạch – Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc
– Địa chỉ: 55 Yên Ninh, Ba Đình, Hà Nội
– Số 8 Châu Văn Liêm, Nam Từ Liêm, Hà Nội
Hotline tư vấn và đặt lịch khám: 0911 858 626
**Lưu ý: Những thông tin cung cấp trong bài viết của Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa. Để biết chính xác tình trạng bệnh, người bệnh cần tới các cơ sở y tế uy tín để được bác sĩ trực tiếp thăm khám và tư vấn phác đồ điều trị hiệu quả.
Theo dõi fanpage của Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc để biết thêm thông tin bổ ích khác.
