Chi tiết bài tư vấn

Viêm quanh khớp vai gây đau nhức, khó chịu và ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng vận động của hai tay. Bệnh lý này có thể được chữa khỏi hoàn toàn nếu phát hiện và điều trị từ sớm.

Viêm quanh khớp vai là gì?

Khớp vai là một khớp lồi cầu – ổ chảo, chỏm xương cánh tay gắn vào ổ chảo xương bả vai nhờ chóp xoay và bao khớp. Cấu tạo chóp xoay gồm 3 cơ: cơ trên gai, cơ dưới gai và cơ tròn bé. Các cơ này kết hợp chặt chẽ với nhau tạo thành một dải gân bao quanh bám tận sâu vào bên trong mấu động lớn xương cánh tay giúp cánh tay hoạt động linh hoạt, nâng lên, hạ xuống hoặc xoay vào trong, xoay ra ngoài.

Cấu tạo của khớp vai gồm ba xương: xương cánh tay, xương bả vai và xương đòn. Khớp vai không chỉ là một trong các khớp lớn và phức tạp mà còn giữ vai trò quan trọng đối với khả năng vận động của cơ thể. Bên cạnh đó, khớp vai còn liên quan nhiều đến các rễ thần kinh vùng cổ, phần trên của lưng, cũng như các hạch giao cảm cổ. Vì thế khi khớp vai bị viêm, người bệnh không chỉ khó chịu mà khả năng vận động cũng bị hạn chế đáng kể.

Giữa chóp xoay và phần dưới của mỏm cùng vai có một bao gọi là túi hoạt mạc giúp chóp xoay không bị va vào mỏm cùng vai khi vận động cánh tay. Khi chóp xoay bị rách hoặc gặp chấn thương, túi hoạt mạc bị viêm dẫn đến bệnh viêm quanh khớp vai.

Thống kê tại Việt Nam cho thấy, có khoảng 2% dân số mắc bệnh này, chiếm 12,5% tổng số các trường hợp bệnh cơ xương khớp.

Phân loại và dấu hiệu viêm quanh khớp vai

Viêm quanh khớp vai được chia thành 4 thể lâm sàng thường gặp sau đây:

Viêm quanh khớp vai thể thông thường

Bệnh thường phát triển sau khi vai bị chấn thương cơ học liên tiếp hoặc vận động khớp vai quá mức. Đây là tình trạng các gân ở khớp vai bị viêm gây đau nhức, tổn thương thường gặp nhất là gân cơ trên gai và bó dài gân nhị ở phần đầu cánh tay. Triệu chứng đau nhức do bệnh gây ra sẽ khiến khả năng vận động của người bệnh bị ảnh hưởng, tình trạng này sẽ trở nên nghiệm trọng hơn khi người bệnh thực hiện cử động cánh tay.

Viêm quanh khớp vai thể đau vai cấp

Bệnh thường xảy ra do sự lắng đọng của các tinh thể canxi tại túi thanh mạc gây viêm. Lúc này người bệnh sẽ có triệu chứng đau nhức dữ dội cả ngày lẫn đêm kèm theo sốt nhẹ, cơn đau sẽ lan dần ra toàn bộ vai, đến cổ và xuống cánh tay. Ở một số trường hợp, người bệnh có thể bị mất khả năng vận động khớp vai hoàn toàn.

Viêm quanh khớp vai thể giả liệt khớp vai

Gân cơ trên gai hoặc đầu dài gân cơ nhị đầu ở khớp vai bị đứt là nguyên nhân chính gây ra thể bệnh này. Lúc này, người bệnh sẽ có triệu chứng đau nhức dữ dội ở khớp vai, kèm theo tiếng kêu răng rắc, người bệnh không thể tự nâng vai lên mà phải nhờ đến sự trợ giúp của người khác. Ở một số trường hợp còn xuất hiện vết bầm tím trên cánh tay.

Viêm quanh khớp vai thể đông cứng

Đây là tình trạng khớp vai bị tổn thương do viêm dính bao khớp ổ chảo, gây ra các cơn đau nhức dữ dội vào ban đêm. Lúc này vai của người bệnh sẽ bị đông cứng gây hạn chế khả năng vận động, ngay khi có sự giúp đỡ từ người khác thì khả năng vận động của người bệnh vẫn không được cải thiện.

Đông cứng (đông đặc) khớp vai là tình trạng hay gặp nhất của viêm quanh khớp vai. Theo đó, viêm quanh khớp vai thể đông cứng mô tả tình trạng bao khớp vai dày lên, trở nên co cứng và khiến cho khả năng vận động của khớp vai bị hạn chế. Dấu hiệu nhận biết tình trạng này vô cùng đặc biệt vì trải qua 3 giai đoạn:

• Giai đoạn đóng băng (kéo dài 2 – 9 tháng): Cơn đau ở khớp vai thường tăng nhiều vào ban đêm và khi người bệnh cử động. Vai cũng không còn linh hoạt như trước.

• Giai đoạn đông cứng (kéo dài 4 – 12 tháng): Cơn đau giảm dần nhưng tình trạng cứng khớp vai ngày càng tồi tệ hơn. Đồng thời, các cơ vai cũng bị teo nhẹ do ít vận động.

• Giai đoạn “tan băng” (kéo dài 5 tháng – 24 tháng): Giai đoạn đông cứng dần kết thúc. Vai dần linh hoạt trở lại.

Yếu tố nguy cơ và nguyên nhân của hội chứng viêm quanh khớp vai

Viêm quanh khớp vai xảy ra khi có tổn thương ở các phần mềm quanh khớp do chấn thương kéo dài hoặc thoái hóa. Đây là bệnh lý có thể xảy ra ở bất kỳ đối tượng nào, thống kê cho thấy nam giới sẽ có nguy cơ mắc bệnh cao hơn so với nữ giới. Dưới đây là một số yếu tố làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh bạn cần phải lưu ý để có các biện pháp phòng ngừa hợp lý:

• Tuổi tác: Những người ngoài độ tuổi 50 có nguy cơ mắc bệnh viêm quanh khớp vai rất cao. Do ảnh hưởng của quá trình lão hóa diễn ra trong cơ thể mà hệ phần mềm ở khớp vai như bao gân, bao khớp, túi thanh dịch… dần bị thoái hóa gây viêm đau và hình thành bệnh.

• Di truyền: Nghiên cứu y khoa cho thấy, nếu bạn có người thân trong gia đình bị viêm quanh khớp vai sẽ làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh này cao hơn 2 – 3 lần so với người khác.

• Chấn thương:Chấn thương ở khớp vai do va đập, tai nạn giao thông hoặc tai nạn nghề nghiệp khiến các tổ chức xung quanh vai bị tổn thương cũng là một trong những nguyên nhân gây ra bệnh thường gặp.

• Tính chất công việc: Những người có tính chất công việc thường xuyên phải lặp lại các hoạt động khớp vai và cánh tay sẽ khiến cho phần mềm quanh khớp bị tổn thương gây viêm quanh khớp. Một số nghề nghiệp có nguy cơ mắc bệnh cao là vận động viên, tài xế đường dài, giáo viên…

• Do thói quen sinh hoạt: Các thói quen xấu trong sinh hoạt như ngủ nghỉ không đúng tư thế, lười vận động, tập luyện quá sức,…cũng là một trong những yếu tố làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh viêm quanh khớp vai.

• Thời tiết:Khi thời tiết có sự thay đổi bất thường như từ nóng ẩm sang lạnh khô hoặc ngược lại sẽ dễ kích thích đến vùng khớp vai và gây ra bệnh.

• Bệnh lý: Viêm quanh khớp vai cũng có thể xảy ra do bạn mắc một số bệnh lý khác như thoái hóa dây chằng, thoái hóa đĩa đệm cột sống cổ, viêm màng não, chấn thương sọ não, tiểu đường, ung thư vú,…

• Nguyên nhân khác: Ngoài những nguyên nhân phổ biến ở trên thì bệnh viêm quanh khớp vai cũng có thể xảy ra do thường xuyên khuân vác vật nặng, từng phẫu thuật khớp vai hoặc nắn gãy xương bả vai, bệnh nhân bị đột quỵ não, sử dụng các loại thuốc Tây y như thuốc kháng lao,…

Chẩn đoán hội chứng viêm quanh khớp vai

Đa số, các trường hợp bị viêm quanh khớp vai thể thông thường sẽ được bác sĩ chẩn đoán bằng phương pháp kiểm tra lâm sàng và chụp X-quang nhằm loại bỏ các tổn thương ở sụn khớp và xương khớp vai.

Nếu vẫn chưa thể chẩn đoán chính xác bệnh, thì ta sẽ tiến hành một số kiểm tra, bao gồm: 

• Siêu âm khớp vai nhằm phát hiện các tổn thương (nếu có) ở khớp vai.

• Chụp khớp vai có bơm thuốc cản quang hoặc MRI ghi hình khớp vai có bơm thuốc cản quang (MRI arthrogram) để phát hiện tình trạng đứt gân (nếu có).

• Chụp cộng hưởng từ (MRI) để chẩn đoán chính xác các tổn thương phần mềm khớp vai.

• Nội soi khớp vai để xác định mức độ và hướng điều trị cho tình trạng viêm khớp ở vai.

Các phương pháp điều trị viêm quanh khớp vai

Điều trị nội khoa

• Đối với thuốc giảm đau thông thường: Dùng thuốc theo bậc thang của Tổ chức Y tế Thế giới hoặc theo chỉ định của bác sĩ chữa trị.

• Đối với thuốc chống viêm không steroid: Người bệnh có thể được chỉ định sử dụng một số loại thuốc giảm đau.

• Tiêm corticoid tại chỗ: Phương pháp này áp dụng cho người bệnh thể đau khớp vai đơn thuần. Người bệnh có thể được chỉ định tiêm vào bao gân, bao thanh dịch dưới cơ delta, tiêm 1 lần duy nhất và tiêm nhắc sau 3-6 tháng nếu bị đau trở lại. 

• Nội soi ổ khớp vai để lấy các tinh thể canxi lắng đọng.

• Các trường hợp đứt bán phần các gân mũ cơ quay do chấn thương ở người bệnh dưới 60 tuổi: Tiêm huyết tương giàu tiểu cầu. Đây là một chế phẩm từ máu với hàm lượng tiểu cầu cao, chứa nhiều yếu tố tăng trưởng cùng các phân tử sinh học kích thích khả năng hồi phục tự nhiên của cơ thể, đẩy nhanh quá trình hồi phục tại chỗ của các mô tế bào bị tổn thương, chấm dứt nhanh các cơn đau, đảm bảo hiệu quả điều trị.

• Dùng thực phẩm bổ sung phòng ngừa và hỗ trợ điều trị thoái hóa khớp. 

• Chế độ nghỉ ngơi, sinh hoạt, vận động hợp lý: Giai đoạn thể đau vai cấp cần để vai nghỉ ngơi, khi việc điều trị có hiệu quả mới bắt đầu tập luyện để phục hồi chức năng khớp vai. Tránh lao động nặng quá mức, cũng như các tác động trực tiếp lên khớp vai.

Vật lý trị liệu

Các phương pháp vật lý trị liệu như chườm nóng, điện xung, tia hồng ngoại, kỹ thuật nắn chỉnh bằng tay,… được khuyến nghị trong điều trị các bệnh viêm khớp nói chung và viêm quanh khớp vai nói riêng. Ưu điểm vượt trội của phương pháp này là hạn chế lạm dụng thuốc trong điều trị viêm quanh khớp vai. Giảm đau tại chỗ bằng cách xoa bóp, bấm huyệt, châm cứu… Ngoài ra, người bệnh nên kết hợp các bài tập nhẹ nhàng tại nhà và v

ận động đúng cách để hỗ trợ cho việc điều trị được hiệu quả hơn. Ở giai đoạn sưng, đau nhiều cần hạn chế vận động vùng gân bị tổn thương, sau chữa trị cần tập luyện để khôi phục chức năng vận động của khớp vai.

Điều trị bằng các chế phẩm sinh học

Tiêm chất nhờn nhân tạo Acid Hyaluronic hoặc tiêm huyết tương giàu tiểu cầu PRP là 2 phương pháp điều trị thoái hóa khớp gối được sử dụng nhiều nhất hiện nay. Trong đó, phương pháp tiêm huyết tương giàu tiểu cầu PRP là được ưu tiên hơn cả do sử dụng máu tự thân của chính bệnh nhân đem đi ly tâm, sau quá trình ly tâm, những tiểu cầu giàu sẽ được chiết tách ra, mang đi kích hoạt và tiêm vào vị trí thương tổn. Nhờ đó, điều trị dứt điểm viêm quanh khớp vai chỉ sau 1 liệu trình, không cần phẫu thuật. Đặc biệt, phương pháp này đảm bảo an toàn, không lo biến chứng, thời gian thực hiện nhanh, chỉ 5 – 10 phút, không gây ảnh hưởng đến chức năng sinh học của gân, khớp.

Hiện tại, phương pháp này đã được áp dụng tại Bệnh viện Hồng Ngọc với công nghệ tách huyết tương Tropocells PRP – công nghệ tiên tiến hàng đầu thế giới. Công nghệ này cho phép thu được tận 1,6 tỷ tiểu cầu có lợi trong mỗi liều tiêm. 

Điều trị ngoại khoa

Phẫu thuật nối gân bị đứt: Phương pháp này được chỉ định với thể giả liệt khớp vai, đặc biệt đối với người trẻ tuổi bị đứt gân vùng khớp do chấn thương. Trường hợp đứt gân do thoái hóa ở những người trên 60 tuổi, quyết định phẫu thuật cần có sự thăm khám, tư vấn và chỉ định hết sức cẩn trọng từ bác sĩ.

Người bệnh cần tái khám định kỳ 1-3 tháng/lần sau phẫu thuật theo sự chỉ định của bác sĩ.

Các phương pháp điều trị bệnh viêm quanh khớp vai trên đây đều mang tính chất tham khảo. Nguyên nhân, triệu chứng và tình trạng bệnh viêm quanh khớp vai của mỗi người là khác nhau. Vì vậy, khi xuất hiệu những biểu hiện bất thường, người bệnh cần đến ngay cơ sở y tế uy tín để lắng nghe tư vấn, thăm khám và tuân thủ phác đồ điều trị của các bác sĩ chuyên khoa nhằm đem lại hiệu quả tốt nhất, tránh những trường hợp đáng tiếc xảy ra.

Để được tư vấn về dịch vụ điều trị viêm quanh khớp vai tại Bệnh viện Hồng Ngọc, quý khách vui lòng nhập thông tin bên dưới: 

**Lưu ý: Những thông tin cung cấp trong bài viết của Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc mang tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa. Người bệnh không được tự ý mua thuốc để điều trị. Để biết chính xác tình trạng bệnh lý người bệnh cần tới các bệnh viện để được bác sĩ thăm khám trực tiếp, chẩn đoán và tư vấn phác đồ điều trị hợp lý.

Theo dõi fanpage của Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc để biết thêm thông tin bổ ích khác: https://www.facebook.com/BenhvienHongNgoc